Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Omu no paruka noyimaliwa yoyisesu

Omu no paruka noyimaliwa yoyisesu

 Ove kuna kara noyimaliwa yoyisesu morwa ekonomi lina digopa ndi? Mauvera, yimpagwa younsitwe ntani yita kuvhura kuzonagura yikwaeparu ndi ekonomi. Yimo, kukara noyimaliwa yokudira kugwanena po kuvhura kureta sinka, nye magano gomoBibeli kuvhura ga kuvatere o paruke noyimaliwa yoyisesu.

1. Tambura ukaro woge.

 Mpango zomoBibeli: “Ame na diva kuparuka . . . yi kare asi nina kara neyi yoyinzi ndi yoyisesu.”—Vafilipi 4:12.

 Nampili ngomu ono kara noyimaliwa yoyisesu, kuvhura o lironge kuparuka kuliza noukaro ou ono kara nawo ngesi. Nsene o tambura ukaro woge nokutameka kutura po marunduruko, ayo ngayi kuvatera nepata lyoge mu lididimikire.

 Diva mbatero zoyimaliwa ali gava epangero ndi nombunga dimwe. Va pura usimbi, morwa malikwamo ogo kugava siruwo sosisupi kovantu mokutura mo ehundiro yipo va gwane evatero.

2. Ruganeneni kumwe ngepata.

 Mpango zomoBibeli: “Tambura mapukururo nagenye, moomu o vhulire, makura to ragopa. Nye nsene kapisi yimo, to hudipara.”—Yisewe 15:22.

 Zogera nomulikwali goge ntani novanona woge kuhamena ukaro ou muna kara nawo. Nsene mu kara neuyungo lyewa kumwe, kuvhura o vatere nkenye gumwe gemepata a kwate egano ukaro ntani nokutura po marunduruko kuliza noukaro. Nsene namuvenye mu ruganena kumwe nokudira kuruganesa yininke momudona, one ngomu vhura kuruganesa nawa yimaliwa eyi muna kara nayo.

3. Tjangeni yihepwa yeni noyimaliwa eyi ngomu ruganesa.

 Mpango zomoBibeli: ‘O varure tanko.’—Rukasa 14:28.

 Nsene o kara noyimaliwa yoyinunu, ya kara nomulyo o dive omu o kuruganesa yimaliwa yoge. Tjanga yimaliwa eyi oku gwana nkenye kwedi. Makura tjanga yihepwa eyi ngomu randa nare, nampili ngomu ukaro una litjindi. Ntani hetekera ko kutulira ntere yimaliwa yimwe ndi pokudira kuruganesa yimaliwa nayinye, yipo ngomu ruganese yimaliwa oyo nsene pwa wiza yininke yohararasi.

 Heteka: Apa no tjanga yihepwa yeni, wa ha divara ko nampili yininke yoyinunu eyi ngomu hepa. Kuvhura yi kuteture yimaliwa eyi no ruganesa koyininke oyo nayi moneka ngwendi yinunu. Pasihonena, konyima zokutara yifutwa yendi ndi yimaliwa eyi a ruganesa, mugara gumwe kwa dimbwilire asi nkenye mvhura nga ruganesa nodola mayovi konobebelekamu.

4. Diva yihepwa eyi mwa hepa unene ntani tura po marunduruko.

 Mpango zomoBibeli: “Yipo mu dive asi yipi yomulyo po unene.”—Vafilipi 1:10.

 Hetakanesa yimaliwa eyi o gwana ntani noyihepwa yeni, makura tara eyi no gusa po ndi no dira kuranda unene yipo yihepwa yeni yi lize noyimaliwa eyi muna kara nayo. Konakona eyi:

  •   Yimaliwa yeketuwa. Nsene wa kara nomatuwa gomanzi, kuvhura o randese po limwe ndi? Nsene wa kara netuwa eli ali mana unene yimaliwa, kuvhura o rande etuwa eli ali dili kukupura o ruganese yimaliwa yoyinzi ndi? Kuvhura o ruganese mbasikora ndi o haike mevango lyokukara netuwa ndi?

  •   Yilihafeso. Kuvhura tanko o hageke kufutira yininke yimwe ngwendi nostream, satellite ndi nochanel dimwe doTV ndi? Kuvhura o ruganese yininke eyi nayi dira kukupura yimaliwa yoyinzi ndi? Pasihonena, kuvhura o ruganese laboroti zomomukunda, e-books ndi audiobooks edi nadi dira kukupura yimaliwa ndi?

  •   Ruganeseni nawa yininke. Yi zogereni ngepata omu nomu ruganesa nawa mema, rutjeno ntani maholi. Kudimisa noramba nokudira kuzogana siruwo sosire kuvhura yi moneke ngwendi kapi ta yi vhuru kuvatera nye ayo kuvhura yi mu vatere mu ruganese nawa yimaliwa.

  •   Nondya. Nyokereni po kulya konorestaurante. Terekeni nondya kembo. Diva asi yisinke nomu tereka, kuvhura mu tereke nondya dononzi, noku di tulika mu ya di lye konyima. Tjanga eyi no ka randa komeho o ze kositora yipo o dire kukaranda yininke eyi yina dili kukara pelikwamo. Randa nondya kuliza nosinema apa ava di zangura, morwa kuvhura di dire kukosa ndiro. Nyokera po kuranda nondya dokudira ukanguki. Kuvhura o kune ndi o tapeke yikwaehidi pembo.

  •   Yidwara. Randa yikoverero nsene yikoverero yoge yina kurupa ndi yina tomoka kapisi morwa ono hara kukwama mode. Diva apa na va fandisa moyitora ndi kuvhura o rande yikoverero positanda. Kuvhura o zaneke yikoverero yoge mevango lyokuruganesa ehina lyokukukutika yikoverero, eyi kuvhura yi kuvatere o dire kuruganesa unene yimaliwa.

  •   Nsene ono hara kuranda yuma. Komeho o rande yuma, lipura asi: ‘Kuvhura ni vhure kusiranda ndi? Yosili na si hepa ndi?’ Kuvhura o dire tanko kuwapekesa yikwakonentu ndi etuwa ndi? Kuvhura o randese yininke eyi ono dili kuhepa ndi? Nsene o yirugana oyo, kuvhura yi kuvatere o ruganese nawa yimaliwa yoge ntani nokugwederera poyimaliwa yoge.

 Heteka: Nsene yimaliwa yoge ya sesupa, kuvhura o hageke kukoka makanya, kuta ukarata ndi kuruganesa unene marovhu. Nsene o tura po marunduruko ogo, kapi tupu ngayi kuvatera o ruganese nawa yimaliwa yoge nye ngayi kuvatera o kare neparu lyewa.

5. Diva Karunga.

 Mpango zomoBibeli: “Vantu woruhafo vaava ava dimburura asi va hepa Karunga.”—Mateusa 5:3.

 Bibeli kuuyunga asi: ‘Unongo ngau ku popera unene, moomu ayi ku popere yimaliva. Unongo tau ku gamene – ou yiwo uwa wediwo.’ (Muudisi 7:12) Unongo owo kuugwana moBibeli ntani vantu wovanzi va yi dimburura asi kutura pasirugana mapukururo ga mo ya va vatera va nyokere po kukara nosinka soyimaliwa. —Mateusa 6:31, 32.