LONGI DIA 44
Longokanga Diambu dia Nzambi Una Ufwene
‘Toma zaya owu wina o yalumuka, lambuka, lá yo sina.’—EFE. 3:18.
NKUNGA WA 95 Ntemo Utomene Kezima
MANA TULONGOKA a
1-2. Nkia mpila yambote tulenda tangila yo longokela e Bibila? Sasila.
YINDULA vo ozolele sumba e nzo. Nkia mambu ovava zaya vitila wasumba yo? Nga oyangalala kaka mwena e nzo yoyo muna foto? Ka lukatikisu ko vo okwenda kimana wamona e nzo yoyo tuka kuna mbazi ye muna kati, ofimpa masuku mawonso, vonga kwa nzo ye yawonso ina mo. Nanga ovava nkutu zaya una yatungilwa e nzo. Kieleka, ovava zaya mawonso muna nzo yoyo vitila wasumba yo.
2 Tulenda vanga diau dimosi vava tutanganga yo longoka e Bibila. Nkwa ngangu mosi ofimpanga mambu ma Bibila wavova vo e Bibila kiafwanana ye “nzo yampwena yanda ina ye nkubilwa yatoma simama muna nsi a ntoto.” Ozevo, aweyi tulenda toma zayila e Bibila? Avo otangidi Bibila mu nzaki, ozaya kaka “mambu mantete mavauka ma Nzambi.” (Ayib. 5:12) Wauna divavilanga vo “wakota muna nzo” muna toma yo zaya, diau dimosi mpe muna toma bakula e Bibila, ofwete kio toma fimpanga. E mpila yambote yalongokela e Bibila, i vava zaya una mambu masonama muna miaka nkanda menena e ngwizani ye mana masonama mu nkanda miankaka. Vanga ngolo mu bakula mana okwikilanga ye ekuma ikufilanga mu kwikila mo.
3. Nkia diambu Paulu wa ntumwa kakasakesa Akristu bavanga? Ekuma? (Efeso 3:14-19)
3 Muna bakula e Bibila una ufwene, tufwete longokanga e ludi kia Diambu dia Nzambi una ufwene. Paulu wa ntumwa wakasakesa mpangi zandi Akristu balongokanga e Diambu dia Nzambi una ufwene kimana ‘batoma zaya owu wina o yalumuka, lambuka, lá ye sina’ dia ludi. Muna mpila yayi, badi ‘simama yo sikila’ muna lukwikilu. (Tanga Efeso 3:14-19.) Yeto mpe diau dimosi tufwete vanga. Yambula twafimpa una tulenda longokela e Diambu dia Nzambi kimana twatoma dio bakula.
TUTOMA LONGOKANGA E LUDI KIA BIBILA
4. Adieyi tufwete vanga muna siamisa kikundi kieto yo Yave? Yika e nona.
4 Yeto Akristu, ke tufwete yangalalanga kaka zaya malongi mantete ko ma Bibila. Muna lusadisu lwa mwand’avelela a Nzambi, tulenda zaya “kana nkutu mambu masima ma Nzambi.” (1 Kor. 2:9, 10) Ekuma olembi vangila e programa kimana watoma longokanga e Diambu dia Nzambi ye kani diasiamisa kikundi kiaku yo Yave? Kasikil’owu, olenda longoka una Yave kasongela zola kwa selo yandi kuna nz’ankulu ye una kesongelanga vo okuzolanga. Olenda longoka una Aneyisaele basambidilanga Yave yo tezanesa yo ye mpila Akristu bekunsambidilanga o unu. Olenda longoka mpe ungunza una Yesu kalungisa muna zingu ye salu kiandi ova ntoto.
5. Nkia mambu ozolele toma longoka muna longi dia ngeye kibeni?
5 Wantu ankaka ana belongokanga e Bibila ye fululu kiawonso bayuvulwa kana nkia mambu masina ma Diambu dia Nzambi bazola longoka. Zankaka muna mvutu bavana zina muna babu, “ Mambu Olenda Longoka Muna Longi dia Ngeye Kibeni.” Olenda solola mambu mama muna Índice das Publicações da Torre de Vigia yovo Nkanda wa Vavulwila wa Mbangi za Yave. Avo olongokele e Bibila mu mpila yayi, okumika lukwikilu lwaku yo “solola zayi wa Nzambi.” (Nga. 2:4, 5) Owau yambula twafimpa e ludi kia sina kia Bibila kina olenda longoka.
TUTOMA BADIKANGA E KANI DIA NZAMBI
6. (a) Nkia nswaswani ina vana vena nkubika ye kani? (b) Ekuma tulenda vovela vo e kani dia Yave mu kuma kia wantu yo ntoto “dia mvu ya mvu”? (Efeso 3:11)
6 Kasikil’owu, badika mana Bibila kivovanga mu kuma kia kani dia Nzambi. Ovanga e nkubika diaswaswana yo kala ye kani. Yindula vo ozolele kwenda ku fulu kimosi. Tulenda tezanesa e nkubika ye nzila osadila muna lwaka ku fulu kiokio. Kansi e nkubika yayi ilenda soba kele vo owananene yo nkaku ampwena muna nzila okwendela. Kuna diaka e sambu, e kani dilenda tezaneswa ye fulu kina ozolele kwenda. Ekolo ozeye e fulu okwenda, olenda soba e nzila yankaka kele vo owanane ye nkaku. Olenda vanga mpe konso nsobani zivuilu o mfunu. Tutoma vutulanga matondo wau vo Yave wasengomona e ‘kani diandi dia mvu ya mvu’ muna Bibila malembe-malembe. (Efe. 3:11) Kiakala nkia diambu dibwa, Yave olenda soba e mpila zaswaswana muna lungisa e kani diandi kadi “ovanganga mawonso mu kuma kia kani diandi.” (Nga. 16:4) Muna kuma kiaki, mawonso kevanganga o Yave mezingila yakwele mvu. Adieyi i kani dia Yave ye nkia nsobani kavanga muna lungisa dio?
7. Vava wantu antete bakolama, o Yave nkia nsobani kavanga muna lungisa e kani diandi? (Matai 25:34)
7 Nzambi wazayisa kwa wantu antete e kani diandi mu kuma kiau. Wabavovesa vo: “Nuwutana yo wokela, nuzadisa o ntoto yo yala wo, nuyala . . . vangwa yawonso yamoyo” ova ntoto. (Tuku 1:28) Vava Adami yo Eva bakolama, bakotesa e kanda dia wantu muna sumu, kansi e kani dia Yave ke diavunzaneswa ko. Yave wavanga e nsobani muna lungisa e kani diandi. Vana vau wabaka e nzengo zasikidisa Kintinu kuna zulu eki kilungisa e kani diandi mu kuma kia wantu yo ntoto. (Tanga Matai 25:34.) Kuna kwalanda, Yave watuma Mwan’andi antete ova ntoto muna longa oma ma Kintinu kwa wantu yo vana moyo andi muna kutukula muna tumbu kia sumu ye lufwa. I bosi, Yave wafutumuna Yesu yo kumvutula kuna zulu kimana kayala se Ntinu muna Kintinu kia Nzambi. Kansi, vena ye mambu mankaka tufwete longoka mu kuma kia kani dia Nzambi.
8. (a) Adieyi i mbuta diambu diyikwanga muna Bibila? (b) Landila Efeso 1:8-11, adieyi diaka Yave kevanga muna lungisa e kani diandi? (Tala e fwaniswa.)
8 E mbuta diambu diyikwanga muna Bibila i sia vo, e nkumbu a Yave itundikwa. Ediadi divangama vava kelungisa e kani diandi mu kuma kia ntoto muna Kintinu kiandi kiyalwa kwa Kristu. Ekani dia Yave ke dilendi sobwa ko. Wasia nsilu vo mawonso kavova lungana melungana. (Yes. 46:10, 11, mvovo vana yand’a lukaya; Ayib. 6:17, 18) Kuna kulanda, Yave okitula ntoto se paradiso ye ansongi ana bekituka se wantu alunga muna mbongo Adami yo Eva bezinga “yakwele mvu.” (Nku. 22:26) Kansi, Yave mambu mayingi diaka kevanga muna wete dieto. Ekani diandi disundidi i yikakesa e selo yandi yawonso kuna zulu ye ova ntoto. Muna mpila yayi, yau awonso besikila ye kwikizi yo lemvokela Yave se Mfumu a Nz’amvimba. (Tanga Efeso 1:8-11.) Nga ke diasivi ko mu zaya una Yave kelungisilangaa e kani diandi?
BADIKA MANA MEVANGAMA KUNA SENTU
9. Landila mana tulongokanga muna Bibila, nkia diambu divangama kuna sentu?
9 Yindula ungunza una Yave kasakula muna mpatu a Edene, owu wasonama muna Tuku 3:15. b Ungunza wau wayika mambu mevangama muna lungisa e kani diandi. Kansi, mambu mama madi vangama vioka mvu miayingi. Kasikil’owu, vioka mvu miayingi Nzambi wavovesa Abarayama vo mosi muna mbongo andi okituka se Masia. (Tuku 22:15-18) I bosi, nze una diasakulwa muna mvu wa 33 wa tandu kieto, Yesu watatikwa vana bombo. (Mav. 3:13-15) E diambu diansuka muna ungunza wau, i sia vo, o ntu a Satana ubosolwa, dilungana kaka kuna mfoko a luyalu lwa Kristu lwa 1.000 dia mvu. (Lus. 20:7-10) Bibila kisengomonanga mambu mayingi mevangama ekolo kimbeni vana vena nkubik’a Satana ye nkubik’a Yave kilwakanga ku mfoko.
10. (a) Nkia mambu mevangama ke kolo ko? (b) Aweyi tulenda kubikila ngindu ye ntima mieto? (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.)
10 Yindula e mambu mamfunu masakulwa muna Bibila. Entete, e zula yivana luzayisu lwa “luvuvamu ye ngemba.” (1 Tes. 5:2, 3) “Kuna kinsalukisa,” e mpasi zayingi ziyantika vava e zula yifwasa mabundu mawonso maluvunu. (Lus. 17:16) I bosi, vava ‘Mwan’a muntu kekwizila muna matuti ma zulu ye nkuma yo nkembo ayingi’ nanga tumona masivi. (Mat. 24:30) Kuna kulanda, Yesu ofundisa wantu yo vambula mameme ye nkombo. (Mat. 25:31-33, 46) Kana una vo i wau, Satana okwamanana telamena Yave. Wau vo ke zolanga nkangu a Nzambi ko, Satana ofila kintwadi kia zula eki kiyikilwanga muna Bibila vo Ngonge wa musi Mangonge mu nuanisa nkangu a Yave. (Yez. 38:2, 10, 11) Muna kolo kiokio, akuswa ana bekala ova ntoto, bekutakeswa kuna zulu kumosi yo Kristu ye vu kiandi kia zulu muna nuana vita ya Armangedo. E vita yayi i diambu diansuka muna kolo kiampasi zayingi. c (Mat. 24:31; Lus. 16:14, 16) I bosi, Luyalu lwa Kristu lwa Funda dia Mvu, luyantika yala e nza.—Lus. 20:6.
11. E vuvu kia moyo a mvu ya mvu, nkia mfunu kina kwa ngeye? (Tala mpe e foto.)
11 Yindula una ukala e zingu kiaku kuna mfoko a luyalu lwa 1.000 dia mvu. Bibila kivovanga vo Mvangi eto ‘wasia nkutu e ngindu za zinga yakwele mvu muna ntima [mieto].’ (Kim. 3:11) Nga olenda yindula e mfunu dina kwa ngeye ediadi ye ngwizani aku yo Yave? O nkanda Finama Yave, muna , ututanga e sungididi kieto ekolo uvovanga vo: “Vava tuzinga nkama, mazunda, lundu yovo yazi ya mazunda ma mvu, tuzaya mayingi mu kuma kia Yave wa Nzambi ke una tunzayidi ko o unu. Kansi, tumona vo vakinu kaka ye mambu mayingi mambote muna longoka. . . . O moyo a mvu ya mvu wamfunu kikilu ukala ye salu ya mpila mu mpila—ofinama Yave kukala se luzolo lwakwele mvu.” Yavana e diambu diadi divangama, nkia mambu mankaka tulenda solola ekolo tulongokanga e Diambu dia Nzambi? lukaya lwa 319
TALA KUNA ZULU
12. Aweyi tulenda tadila kuna zulu? Yika e nona.
12 Bibila kikutuzayisanga e nsasa kala vana ndose a Yave vana “fulu kisundidi o zangama.” (Yes. 33:5) Bibila kisengomonanga mambu masivi mu kuma kia Yave ye nkubik’andi kuna zulu. (Yes. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Lus. 4:1-6) Kasikil’owu, tulenda tanga mambu masivi mana Yezekele kamona vava ‘e zulu diaziuka yo yantika mona e mona-meso ya Nzambi.’—Yez. 1:1.
13. Landila Ayibere 4:14-16, aweyi tumonanga muna mana Yesu kevanganga muna wete dieto?
13 Yindula mpe dina Yesu wa Ntinu eto ye Ngang’ambuta kevanganga tuka kuna zulu muna wete dieto. Muna lusadisu lwandi tulenda finama vana “kunda kia Nzambi” muna sambu yo lomba e ndoloki a masumu meto yo lusadisu “muna ntangwa ifwene.” (Tanga Ayibere 4:14-16.) Konso lumbu tufwete yindulanga mana Yave yo Yesu bevanganga tuka kuna zulu muna wete dieto. O zola bena kwau muna yeto kufwete simba ntima mieto yo kutufila mu songa vema ekolo tusadilanga Yave.—2 Kor. 5:14, 15.
14. Nkia mpila isundidi tulenda vutululwinga matondo kwa Yave yo Yesu? (Tala mpe mafoto.)
14 E mpila isundidi tulenda vutulwila matondo kwa Nzambi yo Mwan’andi, i vanga mawonso muna sadisa akaka kimana bakituka Mbangi za Yave ye alongoki a Yesu. (Mat. 28:19, 20) Ediadi i diau Paulu wa ntumwa kavanga muna vutula matondo kwa Nzambi yo Kristu. Wazaya wo vo i luzolo lwa Yave vo “wantu a mpila zawonso bavuluzwa yo vua zayi wasikila wa ludi.” (1 Tim. 2:3, 4) Wasalanga ye fululu kiawonso muna salu kia umbangi muna sadisa wantu ayingi ‘kimana kavuluza akaka.’—1 Kor. 9:22, 23.
KALANGA YE KIESE KIA LONGOKA DIAMBU DIA NZAMBI
15. Landila Nkunga 1:2, nkia diambu dilenda kututwasila kiese?
15 Ntozi a nkunga wayika una kemonanga o muntu olongokanga Diambu dia Nzambi. Wavova vo ‘oyangalelanga nsiku a Yave yo badika wo fuku yo mwini.’ (Nku. 1:1-3) Muna kuma kia sono kiaki, Joseph Rotherham wa nsekodi a Bibila wasasila muna nkand’andi Studies in the Psalms (Estudos dos Salmos) vo: O muntu kafwete “toma yangalalanga luludiku lwa Nzambi, kafwete lo vavanga, longoka lo yo vaulanga ntangwa mu badika lo.” Wakudikila vo: “Avo muntu oviokese lumbu kimosi lembi tanga Bibila, e lumbu kiokio ke kitomene sadilwa ko.” Muna kala ye kiese kia longokanga e Bibila, ofwete vavanga zaya e nsas’a mambu mawonso mena muna sono ye una menena e ngwizani. Otoma fimpa e nsas’a mambu mawonso mena muna Diambu dia Nzambi, kiese ditwasanga.
16. Nkia diambu tulongoka muna longi dilanda?
16 E ludi kiasina o Yave kekutulonganga muna Diambu diandi ke kiampasi ko muna bakula. Muna longi dilanda, tulongoka kimosi muna ludi kiasina kia Diambu dia Nzambi, i sia vo, Tempelo anene ya Yave ya kimwanda ina Paulu kavovela muna nkand’andi kwa Akristu Ayibere. Kieleka, otoma yangalela longoka e diambu diadi.
NKUNGA WA 94 Yangalela e Diambu dia Nzambi
a Olongoka e Bibila dilenda kututwasila kiese kiayingi ye nluta muna zingu kieto yo kutusadisa mu toma finama Se dieto dia zulu. Mu longi diadi, tumona una tulenda zayila ‘owu wina o yalumuka, lambuka, lá ye sina’ dia Diambu dia Nzambi.
b Tala e longi, “Ungunza Wantete wa Bibila, Aweyi Ulenda Kusadisila?” muna Eyingidilu dia Yuli, 2022.
c Muna zaya una olenda kubamena mu kuma kia mambu mamfunu mevangama ke kolo ko, tala nkanda Kintinu kia Nzambi mu Yala Kina! lukaya lwa 230.