NGA O NTOTO ULENDA VULUZWA?
Maza ma Nua
KONDWA kwa maza, ova ntoto ke vadi kala ye vangwa ya moyo ko, musungula o maza ma nua. Dialudi, o maza i kimosi muna lekwa yamfunu ina muna vangwa yawonso ya moyo. E mayanga, nzadi, nkoko ye sima i tuku dia maza mana tusadilanga yeto wantu ye bulu, kumosi ye mana tuyitidilanga muna mpatu.
Vonza kia Kondwa kwa Maza ma Nua
O ntoto walangwa o maza, e ndambu a ntoto ayuma yakete kibeni. Kansi, e kimvuka kitalanga diambu dia nsungi mu nza yawonso kivovanga vo “o maza ma nua mena ova ntoto makete kikilu.” Kana una vo o maza ma nua ke mena mayingi ko, mafwana kwandi muna simba e vangwa yawonso ya moyo ina ova ntoto. E diambu ditwasanga e vonza kia kondwa kwa maza ma nua i vangu dia safula e kalu kia wantu ye nsobani za nsungi. Akwa ngangu bevovanga vo vava vevioka mvu 30 kuna sentu, mafuku tanu ma mafunda ma wantu ke bekala ye maza ma nua ko.
Ntoto Wakubikwa Kimana Wakala Yakwele Mvu
Landila e mpila yavangilwa ntoto, o maza ke malendi manisa ko. Vana ntandu, o ntoto, vangwa ya moyo ikalanga muna maza yo mwini usalanga kumosi muna velelesa o maza. Tala yaka nona isonganga vo o ntoto wavangwa kimana wakala yakwele mvu.
-
O ntoto utoma sadisanga mu velelesa mvindu yayingi muna maza. Muna zunga ya mvuila, ditomene zayakana vo e nti miankaka mifwasanga mbundukutu, mbangazi ye mimvidi.
-
Akwa ngangu belongokanga una maza meveleleselanga e kalu kieto. Vava e lekwa yampondi ibwanga muna maza isulumukanga, i bosi e mvindu andi idiwanga kwa vangwa yakete ya moyo.
-
E nkodia za nkoko zilenda fwasa lekwa yampondi muna maza mu lumbu yakete lutila nkutu e masini mavelelesela maza.
-
E mpila itombokelanga maza kuna zulu yo kulumuka ova nza isadisanga nsema mu lunda o maza. E salu kiaki ye mambu mankaka mevangamanga muna nsema mesadisanga kimana o maza muna ngambwila malembi manisa ngatu yuma.
Dina Wantu Bevanganga
Vava tuvangululanga lekwa ilenda tiamuna mazuti yo lembi vaikisa mwisi wangolo, tusadisanga kimana e nto za maza ma nua zakala zavelela.
Akwa ngangu ntangwa zawonso bekutuvovesanga vo twatoma kebanga mu mpila ina tusadilanga o maza. Muna lembi safula o maza, bekutulukisanga twatoma lunga-lunganga makalu meto kimana malembi tiamunanga mazuti, twalembi tiamunanga e nlongo muna mvumba mia maza ye muna kozo.
Akwa umbangu bavuidi ndekwa za katulwila o mungwa muna maza ma mbu. E kani diau i wokesa maza ma nua.
Kansi, ediadi mayingi divavanga. Okatula mungwa muna maza ma mbu ke diau ko difokola e vonza kia kondwa kwa maza ma nua, kadi e salu kiaki nzimbu ye kura yayingi kivavanga. Muna mvu wa 2021 e kimvuka kia Nacões Unidas kiavova mu kuma kia tanina maza ma nua vo: “O lunungunuku lwa katula mungwa muna maza ma kalunga, lufwete wokela nkumbu miole mu nza yawonso.”
E Bibila Nkia Vuvu Kikutuvananga?
“O Nzambi . . . otombolanga matonsi ma maza; e wisisi kikangamanga yo noka se mvula; i bosi matuti metiamunanga mo; metiamunanga mo kwa wantu.”—Yobi 36:26-28.
Muna sadisa kimana o maza malembi fokoka ova ntoto, Nzambi wasikidisa vo manokanga yo tomboka diaka kuna zulu.—Kim. 1:7.
Yindula ediadi: Wau vo Mvangi eto wavanga o ntoto ye lendo kia velelesa maza, dia ngangu mu kwikila vo Nzambi ovuidi luzolo ye nkuma wafokola mfwilu miawonso betwasanga o wantu. Tala e longi “Nzambi Wasia Nsilu vo Ntoto Ukwamanana” vana lukaya lwa 15.
