1, 2. Aweyi wantu bebadikilanga e salu kiau?

WANTU ayingi bekuyimuenanga vo mfunu bena yovo ke bena mfunu ko mu kuma kia salu kina besalanga. Muna fulu yankaka, vava wantu wole bezayananga, nkumbu miayingi e kiuvu kiantete beyuvulanga i kiaki: “Nkia salu osalanga?”

² Ezak’e ntangwa, Nkand’a Nzambi uyikanga e salu kina wantu basalanga. Kasikil’owu, uyikanga “Matai wa mvakulwisi a mpaku,” “Simone wa nkubiki a nkanda mia bulu” yo “Luka wa ngang’a mawuku anzolwa.” (Matai 10:3; Mavangu 10:6; Kolosai 4:14) Ezak’e ntangwa, Nkand’a Nzambi uyikanga e kiyekwa bakala kiau o wantu muna salu kia Yave, nze Davidi wa Ntinu, Eleya wa ngunza yo Paulu wa ntumwa. Wantu awaya bayangalelanga e salu kina Yave kabavana. Diau dimosi mpe yo yeto, tufwete yangalelanga konso kiyekwa tuna kiau muna salu kia Yave.

3. Ekuma ambuta bafwete longelanga aleke? (Tala fwaniswa va ntandu.)

³ Tuzolanga sadila Yave yo yangalela konso kiyekwa tuna  kiau. Ayingi mu yeto tutoma yangalelanga e salu tusalanga ye tuna ye luzolo lwa kwamanana sala e salu kiaki. Kansi, diankenda vo vava wantu bekitukanga se anunu, ke belendanga diaka sala salu yawonso ko ina basalanga muna kileke. (Kimpovi 1:4) Ediadi nsobani ditwasanga vana vena nkangu a Yave. O unu, wau vo e salu kia umbangi mu wokela kaka kina, e nkubik’a Yave isadilanga umbangu wampa mu sayanesa e nsangu zambote. Kansi, ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi kwa mpangi za anunu mu longoka ndekwa zampa za vangila mambu. (Luka 5:39) Vana ntandu, ekolo wantu benunanga, e ngolo ziyantikanga kuluka mu nitu. (Ngana 20:29) Muna kuma kiaki, diazola ye diangangu vava ambuta belonganga aleke kimana batambula e mbebe muna nkubik’a Yave.—Tanga Nkunga 71:18.

4. Ekuma dikadilanga diampasi mu vana salu yankaka kwa aleke? (Tala e babu “ Ekuma Dikadilanga Diampasi mu Vana Kiyekwa kwa Akaka.”)

⁴ Dilenda kala diampasi kwa awana bena ye wisa mu vana salu yankaka kwa aleke. Dilenda kendeleka ampangi vava beyambulanga sala e salu ina betoma zolanga. Ke dikalanga diakiese ko kwa ambuta mu yambula kiyekwa kina beyangalelanga. Balenda yindula vo avo ke bavitidi ntu ko, e salu ke kisikila ko. Balenda mona vo ke bena ye ntangwa ko ya longa akaka. Kuna diak’e sambu, aleke bafwete kalanga ye luzindalalu vava balembi vewanga kiyekwa muna nkutakani.

5. Nkia Yuvu tubadika mu longi diadi?

⁵ Ekuma ambuta bafwete sadisilanga aleke kimana batambula kiyekwa muna nkutakani? Aweyi balenda wo vangila? (2 Timoteo 2:2) Ekuma aleke bafwete kadilanga yo lulembamu vava besalanga ye ambuta ana babasundidi umbakuzi yo longoka muna mbandu au? Entete, yambula twazaya una Davidi wa ntinu kalongela mwan’andi mu lungisa salu kimosi kiamfunu.

6. Nkia luzolo kakala lwau o Davidi wa ntinu? Adieyi Yave kamvovesa?

⁶ Mu mvu miayingi, Davidi wasiwanga kitantu yo tinina mu fulu ya mpila mu mpila. I bosi, vava kayadikwa se ntinu, wayenda zingila mu nzo yambote. Muna kuma kiaki, wavovesa Natani wa ngunza vo: “Tala, omono mu nzo a nsedele ngina, vo i nkele ekangu dia Yave muna nyututu.” Davidi wakala yo luzolo lwa tungila Yave tempelo. Natani wamvovesa vo: “Mawonso men’omo ntim’aku vanga mo; kadi o Nzambi wina yaku.” Kansi, ke diau ko Yave kazola. Watuma Natani kenda vovesa Davidi vo: ‘Ke ngeye ko okuntungila e nzo ina mfwete kala.’ Kana una vo Yave wasia nsilu kwa Davidi vo okala yandi e lumbu yawonso, Davidi wazayiswa vo mosi muna wan’andi osinga tunga e tempelo. Adieyi Davidi kavanga?—1 Tusansu 17:1-4, 8 11, 12; 29:1.

7. Adieyi Davidi kavanga muna nzengo kabaka o Yave?

⁷ Davidi wakendalala kikilu kadi wakala ye tima dia tungila Yave tempelo. Kana una vo i wau, wayikama e salu kina Solomo wa mwan’andi kevitila o ntu. Davidi wakubika asadi ye matadi, nsongo, palata, wolo ye mabaya. Katokana ko kana nani otambula nkembo wa tunga tempelo. Kuna  kwalanda, e tempelo yayina yayikilwa vo tempelo a Solomo. Wakasakesa Solomo vo: “Owau, e mwan’ame, o Yave okala yaku: sakumuka kwaku, yo tunga nzo a Yave wa Nzambi aku, una uvovele Yave muna ngeye.”—1 Tusansu 22:11, 14-16.

8. Adieyi diafwana fila Davidi mu yindula vo Solomo kakala wakubama ko mu tunga e tempelo? Kansi, adieyi Davidi kavanga?

⁸ Tanga 1 Tusansu 22:5. Davidi wafwana yindula vo Solomo kakala wakubama ko mu vit’o ntu muna salu kiaki kiamfunu. Wau vo e tempelo yayina yanene yo nkembo, nanga Solomo kadi kala wafwana ko mu tunga yo kadi muna kolo kiakina nleke kakala ye ‘kazaya mambu mayingi ko.’ Kansi, Davidi wazaya wo vo Yave osadisa Solomo mu sala e salu kiakina kiamfunu. Muna kuma kiaki, Davidi wavanga mawonso kalenda mu sadisa mwan’andi mu kala wakubama muna sadisa e salu kiaki.

9. Ekuma ambuta bemuenanga e kiese vava bevananga kiyekwa kwa aleke? Yika e nona.

⁹ Ampangi bena vo se ambuta ke bafwete kendalalanga ko vava divavanga vo bavana e yaka salu kwa aleke. Yeto awonso tuzeye wo vo e diambu disundidi o mfunu o unu i sala e salu kia Yave. O longa aleke kimana bayifwanisa mu tambula kiyekwa disadisa mu lungisa e salu kiaki. Tufwete sungamenanga diambu diadi. Vava wakala nleke, nanga wamonanga vava se diaku kadiatisanga e kalu. Ekolo wanungunukanga e ntela, se diaku wasasilanga una kadiatisilanga e kalu. Kuna kwalanda, ongeye mpe wabaka e nkanda mia diatisila e kalu yo yantika diatisa. Kana una vo i wau, se diaku wakwamanana kulonga. Ezak’e ntangwa, nwasobaziananga o diatisa e kalu. Kansi, ekolo se diaku kakitukanga se mbuta, ngeye watoma  diatisanga e kalu. Nga se diaku wafunga makasi? Ve. Nanga diakiese diakala kwa yandi mu kangalela muna kalu dina wadiatisanga. Diau dimosi, ambuta kiese bemonanga vava aleke ana balonga betoma lungisanga kiyekwa kiau muna nkubik’a Yave.

10. Aweyi Mose kamuenanga e wisa kakala kiau?

¹⁰ Tufwete kebanga mu lembi muenanga akaka kimpala mu kuma kia malau ma salu bena mau. Tulenda longoka diambu mu dina Mose kavanga vava akaka muna Aneyisaele bayantika sala nze angunza. (Tanga Ntalu 11:24-29.) Vava Yosua kazola kubasima, Mose wamvovesa vo: ‘Nga kimpala omona muna diambu diame? Yadi zola vo nkangu wawonso a Yave bakala ngunza, o Yave kabasia o mwand’andi!’ Mose wazaya wo vo e salu va moko ma Yave kiakala. Vana fulu kia vava nkembo wa yandi kibeni, Mose wazola vo selo yawonso ya Yave bakala ye salu. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nga tuyangalalanga vava akaka betambulanga kiyekwa muna salu kia Yave?

11. Adieyi mpangi mosi kavova mu kuma kia vana kiyekwa kwa akaka?

¹¹ Vena ye ulolo wa mpangi besalanga kwayingi muna salu kia Yave se vioka mvu miayingi. Mpangi zazi belonganga aleke kimana batambula kiyekwa. Kasikil’owu, tubadika e nona kia mpangi mosi una ye nkumbu a Peter. Muna mvu 74 kakala muna salu kia ntangwa ke ntangwa, mvu 35 kasadila kuna vula dimosi kuna Europa. Mu mvu miayingi, yandi wavitang’o ntu muna Departamento de Serviço. Kuna kwalanda, e kiyekwa kiandi kiavewa kwa mpangi Paul ona mpangi Peter kalonga. Nga mpangi Peter wakendalala mu kuma kia nsobani yayi? Ve. Wavova vo: “Ngina ye kiese wau vo vena ye mpangi zayingi ana yalonga betambulwilanga yiyekwa yampwena yo lungisa yo una ufwene.”

12. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Rekabame?

¹² Vava Rekabame wa mwan’a Solomo kakituka se ntinu, walomba luludiku kwa mbuta za wantu mu mpila kalenda lungisila kiyekwa katambula. Kansi, katambulwila luludiku lwau ko. Walanda luludiku kavewa kwa matoko ma ntel’andi. E diadi mfwilu miayingi diantwasila. (2 Tusansu 10:6-11, 19) Adieyi tulenda longoka? Diangangu mu vavanga luludiku lwa  ambuta ana batusundidi e ngangu. Dialudi vo aleke ke bafwete komekenwanga ko mu kwamanana vangila mambu nze una ambuta bavangilanga mo. Kana una vo i wau, bafwete zitisanga e ngindu za ambuta yo lembi kala ye nzaki za yindula vo e mpila bevangilanga o mambu ke yambote ko.

13. Aweyi aleke balenda sadila entwadi ye ambuta?

¹³ Ezak’e ntangwa, aleke bevewanga kiyekwa kivavanga vo bavit’o ntu vana vena ambuta ana babasundidi e ngangu. Diangangu kwa aleke mu longoka muna mbandu a mpangi zazi bena vo se ambuta. Muna nona kina tuyikidi kala, vava mpangi Paul kavinga vana fulu kia mpangi Peter nze mfidi a departamento mosi ya Betele, wavova vo: “Yalandanga luludiku lwa mpangi Peter yo kasakesa akaka mu vanga diau dimosi.”

14. Adieyi tulongokele muna mpila ina Timoteo yo Paulu wa ntumwa basadilanga entwadi?

¹⁴ Timoteo nleke kakala vana vena Paulu wa ntumwa. Kana una vo i wau, mvu miayingi basala entwadi. (Tanga Filipi 2:20-22.) Paulu wavovesa esi Korinto vo: “Kiaki i kuma inutumini Timoteo wa mwan’ame anzolwa ye nkwa kwikizi muna Mfumu. Okunusungamesa ndekwa zame muna Kristu Yesu, wauna nlongelanga muna fulu yawonso ye muna nkutakani zawonsono.” (1 Korinto 4:17) Muna mvovo miami, tumuene vo Paulu yo Timoteo ntwadi basalanga yo sadisa muntu yo nkwandi. Paulu wavaulanga e ntangwa ya longa Timoteo e ‘ndekwa zandi muna Kristu Yesu.’ Timoteo mpe watoma sianga sungididi mu mana kalongwanga. Paulu watoma yangalelanga Timoteo, wakala ye ziku vo otoma lunga-lunga ampangi kuna Korinto. Akuluntu balenda tanginina e mbandu a Paulu wa ntumwa ekolo belonganga akaka mu vita o ntu muna nkutakani.

15. Aweyi sono kia Roma 12: 3-5 kilenda kutusadisila vava nsobani zivangamanga?

¹⁵ E tandu tuzingilanga kiaswaswana kikilu ye tandu yankaka. E nkubik’a Yave ova ntoto mu nungunuka kaka ina mu mpila zayingi. E diadi nsobani zayingi ditwasanga. Zakaka muna nsobani zazi zilenda soba zingu kieto ye dilenda kala diampasi mu tambulwila zo. Edi dilenda kutusadisa i kala yo lulembamu yo sianga sungididi mu mana menungununanga e salu kia Kintinu, vana fulu kia sia sungididi mu mana tuzolele. Avo tuvangidi wo, tutatidila kintwadi kieto. Paulu wasonekena Akristu kuna Roma vo: “Mpovele kwa konso muntu vovo nwina vo, kayiyindulwila e ngindula isundidi ina kafwete yindula ko.” I bosi, wasasila vo nze una konso kîkwa kia nitu kinina yo mfunu andi, konso mpangi muna nkutakani mfunu kena.—Roma 12:3-5.

16. Aweyi konso Nkristu kalenda tatidila luvuvamu ye kintwadi muna nkubik’a Yave?

 ¹⁶ Selo yawonso ya Yave bezolanga yikama Kintinu yo sala konso salu baveno. Ampangi bena se ambuta bafwete longanga aleke. Aleke bafwete kuyifwanisa mu tambula e mbebe muna nkutakani yo lungisa zo kuna lembama yo luzitu lwawonso. Ampangi ana basompa beyangalalanga vava akazi au bekubayikamanga kana nkutu vava vevangamanga nsobani. Mpangi zazi z’akento bafwete tangininanga Peresekila, ona wasalanga entwadi yo nkaz’andi Akila.—Mavangu 18:2.

17. Nkia salu Yesu kalonga kwa alongoki andi?

¹⁷ Yesu watusisila mbandu ambote ya kala ye tima dia longa akaka. Yesu wazaya wo vo akaka bekwamanana sala e salu kina kesisa. Kansi, wazaya wo mpe vo alongoki andi wantu alembi lunga. Kana una vo i wau, wakala ye vuvu vo belwakisa e nsangu zambote muna fulu ina yandi kibeni kalwaka ko. (Yoane 14:12) Wau vo watoma kubalonga, basila umbangi mu nsi zayingi.—Kolosai 1:23.

18. Nkia vuvu tuna kiau mu kuma kia kusentu? Nkia salu tuna kiau owau?

¹⁸ Vava Yesu kafwa, Yave wamfula yo kumvana kiyekwa kiampwena ye wisa kina vana “ntandu a luyalu lwawonso, wisa, nkuma ye umfumu.” (Efeso 1:19-21) Avo tufwidi ye kwikizi muna Yave vitila Armangedo, tusinga fulwa yo zingila muna nz’ampa. Yeto awonso tukala ye salu kiamfunu ye kiakiese. Ekolo tuvingilanga kolo kiaki, yeto awonso tuvuidi lau diampwena dia samuna e nsangu zambote yo kitula wantu se alongoki. Muna kuma kiaki, twakala aleke yovo ambuta, yeto awonso tulenda kwamanana ‘sala kwayingi muna salu kia Mfumu.’—1 Korinto 15:58.