Akazi bena vo Akristu yau kibeni bafwete baka e nzengo ezi zikubasadisa mu kala ye ntona zambote. Vitila babaka e nzengo, bafwete teka fimpa una e lekwa kiaki kisadilanga ye nkanikinu mia Nkand’a Nzambi bafwete landa.

Yave wavovesa Adami yo Eva, i bosi kwa Noa ye wan’andi vo: “Nuwutana, nusayana, nulungil’e nza.” (Etuku 1:28; 9:1) Kansi, Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko vo Akristu bafwete landa nkanikinu wau. Muna kuma kiaki, akazi yau kibeni bafwete baka e nzengo za sadila yovo lembi sadila e nlongo mikubasadisa mu sikidisa lutangu lwa wana bazolele wuta ye ntangwa bafwete wuta. Nkia mambu bafwete teka fimpa?

Akristu bafwete sadilanga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi vava bebakanga konso nzengo. Ekiaki i kuma ke bafwete sadila ndekwa ko zikatulanga vumu muna kakidila mawuta. O sadila e ndekwa zilenda katula e vumu diau dimosi yo vonda mwana kuna lukanu una kawutukidi ko. O katula e vumu ke dina ngwizani ko ye dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu diambu ditadidi zitisa o moyo. (Luvaiku 20:13; 21:22, 23; Nkunga 139:16; Yeremiya 1:5) Adieyi tuvova mu kuma kia sadilanga e Dispositivo intra-uterino?

Eyingidilu dia 15 Mayu, 1979 lukaya lwa 30-31 muna Kingelezo, divovelanga e diambu diadi. E Dispositivo intra-uterino yasadilwanga muna tandu kiakina lekwa ya kopale yakala yakoteswanga muna wutilu kimana o nkento kalembi yimita. E longi diadi diasasila vo e mpila ina e lekwa kiaki kiasadilanga ke yatoma zayakananga ko. Akwa ngangu ayingi bevovanga vo e Dispositivo intra-uterino ikakidilanga maluma yovo maza ma yakala malembi kota muna maki ma nkento. Avo diaki ke disangalakene ko ye maluma, o nkento keyimita ko.

Kansi, e nsangu zisonganga vo ezak’e ntangwa e maluma makotanga muna diaki yo yimitisa o nkento. E diaki diadi dilenda yantika nungunuka muna trompa de Falópio yovo dilenda lwaka muna wutilu. Avo e diaki dilweke muna wutilu, e Dispositivo intra-uterino dikakidila e diaki dikotele maluma dialembi kulumuka muna vumu. Avo diadi divangamene, e vumu kikatuka. Ediadi diau dimosi kwandi yo sulula mwana. Eyingidilu diadi diavova vo: “O Nkristu akieleka ona ozolele baka e nzengo za sadila e Dispositivo intra-uterino kafwete toma fimpa e diambu diadi mun’owu wa nkanikinu wa Nkand’a Nzambi wa zitisa moyo wau vo wavauka.”—Nkunga 36:9.

Kansi tuka muna mvu wa 1979, vava e longi diadi diavaikiswa, akwa ngangu mayingi basobele kala muna diambu ditadidi e nlongo ye mawuku.

Owau vena ye mpila zole za Dispositivo intra-uterino. Imosi lekwa kiavangilwa muna nsongo (DIU de cobre). Kiayantika toma sadilwa kuna Estados Unidos tuka muna mvu wa 1988. E yankaka hormônio ivaikisanga (DIU hormonal), yayantika tekwa muna mvu wa 2001. Adieyi tuzeye mu kuma kia mpila ina e lekwa yole yayi isadilanga?

DIU de cobre: Nze una tuyikidi kala, e Dispositivo intra-uterino ikakidilanga maluma malembi vioka e wutilu yo wanana ye diaki. Vana ntandu, e Dispositivo intra-uterino yavangilwa mu nsongo, ivondanga e maluma kimana malembi yimitisa nkento. * (Tala e mvovo vana yanda.) Kuna diak’e sambu, e Dispositivo intra-uterino isobanga e wutilu dia nkento.

DIU hormonal: E Dispositivo intra-uterino ina ivaikisanga hormona yafwanana ye ina muna nlongo mia bundu mikakidilanga mawuta. E Dispositivo intra-uterino zazi, zisalanga nze zina zankulu, kansi hormona mpe zivaikisanga muna wutilu. Kwa akento ankaka, e nlongo miami mikakidilanga e diaki dialembi vaika. Avo e diaki ke divaikidi ko, o nkento kalendi yimita ko. E Dispositivo intra-uterino zazi zifwasanga e fukilu  kia wutilu (revestimento do útero)  * (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.) Vana ntandu, e Dispositivo intra-uterino zivongesanga e wutilu. Ediadi dikakidilanga maluma malembi lwaka muna wutilu.

Nze una tuyikidi kala, e mpila zau zole za Dispositivo intra-uterino wutilu dia nkento zivongesanga. Ediadi disongele vo avo e diaki divaikidi muna nkento dikotele maluma, dilenda lwaka muna wutilu kansi o mwana ke vangama ko wau vo e fukilu kia wutilu ke kina kiambote ko. Ediadi dilenda katula e vumu muna ngonde yantete. Kansi, akwa ngangu bevovanga vo ediadi mu tutu divangamenanga. Dilenda mpe vangama kwa akento benuanga e nlongo mia bundu kimana balembi yimita.

Muna kuma kiaki, ke muntu ko olenda kikilu kala ye ziku vo e Dispositivo intra-uterino ina ye nsongo ye ina ivaikisanga e hormona ikakidilanga emvimba e diaki dialembi sangana ye maluma. Kansi, akwa ngangu bevovanga vo e Dispositivo intra-uterino zisalanga muna mpila ina tuyikidi zikakidilanga diaki dialembi sangana ye maluma. Muna kuma kiaki, dia tutu dikalanga kwa nkento mu yimita.

Akazi bena vo Akristu ana bazolele sadila e Dispositivo intra-uterino bafwete mokena diambu diadi yo dotolo diau. O dotolo olenda kubazayisa nkia Dispositivo intra-uterino zina muna zunga kiau kumosi ye nluta yovo mfwilu dilenda twasa kwa nkento. Akazi ke bafwete vingila ko vo muntu ankaka, kana nkutu dotolo diau, kabazayisa dina bafwete vanga. (Roma 14:12; Ngalatia 6:4, 5) Ezazi nzengo zina yau kibeni bafwete baka. Bafwete kala ye kani dia yangidika Nzambi yo kala ye ntona zambote.​—Tezanesa ye 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.