1. Mun’owu wa sono kia Efeso 6:10-13, aweyi o Yave kesongelanga vo otokanenanga e wete dia selo yandi? Sasila.

YAVE i Nzambi a zola ona otokanenanga e wete dia selo yandi. Muna kuma kiaki, okutusadisanga mu sunda e mbeni zeto. E mbeni zeto zantete i Satana ye nkuya miandi. Yave okutulukisanga mu kuma kia mbeni zazi yo kutuvana ina tuvuidi o mfunu muna lembi vukumunua. (Tanga Efeso 6:10-13.) Avo tutambulwidi lusadisu lwa Yave yo kumbunda e vuvu kieto kiawonso, tulenda sia Nkadi ampemba e kitantu. Tulenda kala ye vuvu nze kina Paulu wa ntumwa kakala kiau. Wasoneka vo: “Avo Nzambi una yeto, nani okututelamena?” —Roma 8:31.

2. Adieyi tuvovela mu longi diadi?

² Wau vo tu Akristu akieleka, ke tufwete sianga sungididi kiasaka ko kwa Satana ye nkuya miandi. Tufwete sianga e sungididi kieto muna longoka oma ma Yave ye mpila tulenda kunsadila. (Nku. 25:5) Kansi, diamfunu twazayanga e ntambu mia Satana. Ekuma? Kadi dikutusadisa mu lembi vukumunua kwa yandi. (2 Kor. 2:11; mvovo vana yand’a lukaya.) Mu longi diadi, tuvovela umosi muna ntambu mina Satana ye nkuya miandi betoma sadilanga muna vukumuna wantu. Tuvovela mpe una tulenda vengela e ntambu miami.

3-4. (a) Nki i mpandu? (b) Yamu nkia tezo mavangu ma mpandu masayanene mu nza?

³ Umosi muna ntambu mina Satana ye nkuya miandi besadilanga  muna vukumuna wantu i mpandu. Awana besadilanga e mpandu bevovanga vo bazeye mana wantu ankaka ke balendi zaya ko. Kasikil’owu, akaka bevovanga vo balenda zaya mana mevangama kuna sentu muna lusadisu lwa ngombo yovo tadila e ntetembwa. Akaka bevanganga e yimpa nze vika sia vo yau bemokenanga y’awana bafwa. Avo i akaka, besadilanga nkisi yovo kindoki yo vova vo balenda loka muntu ankaka. *

⁴ O unu, wantu ayingi mu nz’amvimba bekwikilanga muna nkuma wa mavangu ma mpandu. Lufimpu lwavangamene mu 18 dia nsi za América Latina ye Caribe lusonganga vo vana vena wantu tatu, mosi okwikilanga muna mpandu ye kindoki. Vo i akaka bekwikilanga vo balenda mokena ye vangwa ya mianda. Lufimpu lwankaka lwavangamene mu 18 dia nsi za África lusonganga vo ayingi bekwikilanga muna nkisi. Kieleka, kiakala nkia fulu tuzingilanga, tufwete kuyikenga muna mavangu ma mpandu. Kadi, Satana ovavanga vukumuna e “nza yawonso.”—Lus. 12:9.

5. Aweyi Yave kebadikilanga e mpandu?

⁵ Yave i “Nzambi a ziku.” (Nku. 31:5) Ozevo, aweyi kebadikilanga e mavangu ma mpandu? Omenganga e mavangu mama. Yave wavovesa Aneyisaele vo: “Ke vasoloka vovo wina ko konso on’oviokesela mwan’andi eyakala yovo mwan’ankento muna tiya, yovo ovanda mpandu, yovo otadila matuti, yovo ovovelela nkisi yovo omika, yovo oloka nkisi, yovo ngang’a ntombodi, yovo ngang’a moko, yovo ngang’a mafwa. Kadi awonso bevanga mambu mama i ungemi kwa Yave.” (Nsi. 18:10-12) O unu, ke divavanga ko vo Akristu balemvokela e Nsiku una Yave kavana kwa Aneyisaele. Kansi, tuzeye wo vo Yave kasoba ko, wakinu menga mavangu ma mpandu.—Mal. 3:6.

6. (a) Ekuma Satana kesadilanga e mpandu? (b) Mun’owu wa Kimpovi 9:5, akieyi i ludi mu kuma kia nkal’a mafwa?

⁶ Yave okutulukisanga vo twavenga mavangu ma mpandu kadi ozeye wo vo Satana osadilanga ntambu wau muna mwesa wantu e mpasi. Satana osadilanga e mpandu muna mwanganesa luvunu, musungula luvunu lwa sia vo amafwa bekwamanananga zinga ku fulu kiankaka. (Tanga Kimpovi 9:5.) Satana mpe osadilanga mpandu muna mwesa wantu e wonga yo kubavambanisa yo Yave. Satana ozolele vo awana besadilanga e mpandu babunda e vuvu muna mianda miambi, ke mu Yave ko.

7. Nkia mambu kekutuzayisanga o Yave?

⁷ Nze una tulongokele kala, Yave okutuzayisanga mambu mana tufwete zaya kimana twalembi vukumunua kwa Satana ye nkuya miandi. Yambula twazaya mana tulenda vanga muna lembi sundwa kwa Satana ye nkuya miandi.

8. (a) Ayeyi i mpila yantete tulenda kuyitanina muna luvunu lwa mianda miambi? (b) Aweyi e sono kia Nkunga 146:4 kisenzekelanga luvunu lwa Satana mu kuma mafwa?

⁸ Tanganga e Diambu dia Nzambi yo badika mana tutanganga. Eyayi i mpila yantete tulenda kuyitanina muna luvunu lwa mianda miambi. E Diambu dia Nzambi dina nze nsosolo watwá, dilenda fwasa o luvunu kesayanesanga o Satana. (Ef. 6:17) Kasikil’owu,  e Diambu dia Nzambi disonganga vo amafwa ke balendi mokena ye awana bena moyo ko. (Tanga Nkunga 146:4.) Nkand’a Nzambi ukutusungamesanga mpe vo Yave kaka olenda kutuzayisa oma ma kusentu ye ziku kiawonso. (Yes. 45:21; 46:10) Avo tukedi ye fu kia tanga e Diambu dia Nzambi yo badika mana tutanganga, tukala twakubama mu venga yo menga luvunu lusayaneswanga kwa mianda miambi.

9. Nkia mpil’a mavangu mena ngwizani ye mpandu?

⁹ Venga konso diambu dina ngwizani ye mpandu. Wau vo tu Akristu akieleka, tufwete venga konso diambu dina e ngwizani ye mpandu. Kasikil’owu, ke tuvavanga nganga za nkisi ko ngatu vava mokena ye mafwa. Nze una twalongokele mu longi diaviokele, ke tulandanga fu ya luziku ko ina ngwizani ye longi dia sia vo amafwa bekwamanananga zinga ku fulu kiankaka. Ke tutadilanga ntetembwa ko ngatu tá e ngombo muna vava zaya oma ma kusentu. (Yes. 8:19) E mavangu mama ma vonza kikilu kadi malenda fila o muntu mu mokena ye Satana ye nkuya miandi.

10-11. (a) Adieyi bavanga akaka muna Akristu a tandu kiantete vava balongoka e ludi? (b) Mun’owu wa sono kia 1 Korinto 10:21, ekuma tufwete tanginina Akristu a Tandu Kiantete? Aweyi tulenda wo vangila?

¹⁰ Yambula sadila konso lekwa kina ngwizani ye mpandu. Muna tandu kiantete, akaka mun’awana bazingilanga kuna mbanz’a Efeso mpandu basadilanga. Kansi, vava balongoka e ludi, babaka e nzengo vana vau. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Ndonga mun’awana basadilanga e mpandu batwese nkanda miau, bayokele mio vana meso ma wantu awonso.” (Mav. 19:19) O wantu awaya babaka e nzengo za kuyivambula ye mianda miambi. E nkanda miau ntalu yayingi miafwanga. Kansi, vana fulu kia kaya mio kwa wantu ankaka yovo teka mio, bayoka e nkanda miawonso. Kuna kwa yau, o yangidika Yave i diambu diasunda o mfunu ke mu ntalu ya nkanda ko.

 ¹¹ Aweyi tulenda tanginina e mbandu ya Akristu a tandu kiantete? Diangangu mu bembola konso lekwa kina e ngwizani ye nkuya. Yankaka muna lekwa yayi i nsinga mia luketo, nsanga yovo konso lekwa ina muntu kalenda kala yau mu vava kuyitanina mu kuma kia mianda miambi.—Tanga 1 Korinto 10:21.

12. Nkia yuvu tufwete kukiyuvulanga mu kuma kia nsaka tuzolanga?

¹² Toma fimpanga e nsaka ozolanga. Ukiyuvula: ‘Nga itanganga nkanda, zulunalu ye malongi muna internete mevovelanga oma ma mpandu? Adieyi ivova mu kuma kia nkunga iwanga, filme ye programa za televizau italanga yovo nsaka za video game izolanga? Nga vena ye nsaka zina ngwizani ye mpandu? Nga mambu ma kindoki ye nkisi zivovelanga? Nga e nsaka zazi zifilanga wantu mu yindula vo ke diambi kwandi ko mu vanga e nsaka zina e ngwizani ye mpandu?’ Dialudi vo ke nsaka zawonso ko yovo yimpa ina e ngwizani ye mpandu. Muna kuma kiaki, vava osolanga e nsaka, kala ye kani dia lembi sola nsaka zina ngwizani ye mambu mana kemenganga o Yave. Tufwete vanga mawonso kimana ‘twakala ye ntona zambote’ vana ndose a Nzambi.—Mav. 24:16. *

13. Adieyi ke tufwete vanganga ko?

¹³ Venga e fu kia samuna e nsangu mu kuma kia nkuya. Muna diambu diadi, tufwete tanginina e mbandu katusisila o Yesu. (1 Pet. 2:21) Yesu kuna zulu kazingilanga vitila keza ova ntoto, mayingi kazaya mu kuma kia Satana ye nkuya. Kansi, kafwasanga ntangw’andi ko mu zayisa kwa wantu mana e mianda miami miambi bavanga. Yesu wazolanga longa wantu oma ma Yave vana fulu kia kala mwangi  a nsangu za Satana. Tulenda tanginina e mbandu a Yesu mu lembi mwanganesanga e nsangu mu kuma kia nkuya. Tufwete songanga muna mvovo mieto vo ‘ntim’eto uyangamanga mu kuma kia diambu diambote’ i sia vo, mu kuma kia ludi.—Nku. 45:1.

14-15. (a) Ekuma ke tufwete mwena mianda miambi wonga ko? (b) Nkia ziku kisonganga vo Yave otaninanga e selo yandi o unu?

¹⁴ Kumoni wonga wasaka ko wa mianda miambi. Mu nza yayi ya usumuki tuzingilanga, o mambu mambi malenda kutubwila mu kinsalukisa, nze sumbula, kimbevo yovo lufwa. Kansi, ke tufwete yindulanga ko vo mianda miambi mitwasanga e mpasi zawonso. Nkand’a Nzambi uvovanga vo e “kolo ye susi,” i sia vo, mambu ma kinsalukisa malenda bwila awonso. (Kim. 9:11) Yave wasonga kala vo osundidi e nkuya muna nkuma. Kasikil’owu, Yave kayambula ko vo Satana kavonda Yobi. (Yobi 2:6) Muna lumbu ya Mose, Yave wasonga vo nkum’andi usundidi o nkuma wa nganga za nkisi za Engipito. (Luv. 8:18; 9:11) Kuna zulu, Yave wavana Yesu e wisa kia tuba Satana ye nkuya miandi ova ntoto. Ke kolo ko, besiwa muna mbilu ye ke bemwesa diaka mpasi kwa wantu ko.—Lus. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Tuna ye ziku vo Yave otaninanga e selo yandi o unu. Yindula edi: Tusamunanga yo longa e ludi mu nza yawonso. (Mat. 28:19, 20) Muna salu kiaki, tusenzekanga mambu mawonso mambi kevanganga o Nkadi ampemba. Kele vo Satana kakala ye wisa kia ningamesa e salu kieto, ka lukatikisu ko vo wadi wo vanga. Kansi kalendi wo vanga ko. Muna kuma kiaki, ke dina mfunu ko twamwenanga e mianda miambi o wonga. Tuzeye wo vo “meso ma Yave mekwendanga ya kuku ya kuna ova nza yawonso kakumama muna diambu di’awana bena yo ntim’asikila oku kena.” (2 Tus. 16:9) Avo lukwikilu lweto lwasikila muna Yave, e nkuya ke balendi kwamanana kutumwesa mpasi ko.

16-17. Yika e nona kisonganga vo unkabu divavanga muna sunda e mianda miambi.

¹⁶ Unkabu divavanga muna sunda e mianda miambi, musungula vava akundi yovo yitu  yeto ke bebakulanga e nzengo zeto ko. Kansi, Yave osambulanga awana besonganga unkabu. Badika e nona kia mpangi ankento una ye nkumbu a Erica, ozingilanga kuna Gana. Mpangi Erica kimbuta kia mvu 21 kakala vava kayantika longoka o Nkand’a Nzambi. Wau vo se diandi ngang’a nkisi kakala, e yitu yandi bavingilanga vo kalanda fu kiavavanga vo kadia e mbizi yakelwanga se kimenga kwa zinzambi za se diandi. Wau vo mpangi Erica katambulwila ko, e yitu yandi babadikila dio vo zinzambi zau kalevola. E yitu yandi bayindulanga vo zinzambi zau bekuntumba yo kuntwasila yimbevo.

¹⁷ E yitu ya mpangi Erica bavava kunkomekena kimana kalanda e fu kiakina, kansi mpangi eto katonda ko. Muna kuma kiaki, wavaikiswa muna nzo. Akaka muna mpangi zeto bantambula muna nzo zau. Yave wasambula mpangi Erica muna kumvana yitu yankaka, i sia vo, akwandi muna lukwikilu ana bakituka mpangi z’akala ye z’akento kwa yandi. (Maku 10:29, 30) Kana una vo yitu yandi bamvaikisa muna nzo yo yoka e lekwa yandi, mpangi Erica wakwamanana songa e kwikizi kiandi muna Yave. Kuna kwalanda, wavubwa. O unu, osalanga se mviti a nzila a ngonde ke ngonde. Ke monanga wonga wa nkuya ko. Mpangi Erica wavova mu kuma kia yitu yandi vo: “Lumbu yawonso isambanga kimana yitu yame mpe bazaya Yave yo vua luvevoko tuna lwau yeto tusambilanga Nzambi anzodi.”

18. Nkia nsambu tutambula avo tubundidi e vuvu muna Yave?

¹⁸ Ke yeto awonso ko tuwanana ye ntonta za lukwikilu nze zazi. Kansi, yeto awonso tufwete bundanga e vuvu muna Yave mu sunda e mianda miambi. Avo tuvangidi wo, nsambu zayingi tutambula. O Satana ke lenda kutuvuna ko. Vana ntandu, ke tuyambula ko vo wonga wasaka wa nkuya watukakidila mu sadila Yave. Edi disundidi o mfunu, tukumika e kikundi kieto yo Yave. Yakobo wasoneka vo: “Nusakalela Nzambi; vo i Nkadi ampemba, nunsia kitantu, okunutina. Nufinama Nzambi, oyandi mpe okunufinama.”—Yak. 4:7, 8.