1-2. Mu nkia mpila Yesu kenena se mfidi eto? Yika e nona.

YINDULA vo ndonga nuina, nukangalanga muna zunga kiasiwa lekwa yampondi (mina). Kansi, o mfidi eno otomene zaya e nzila. Ekolo nukangalanga, obakwidi vo o mfidi eno kena moneka diaka ko. Kansi kuna ye wonga ko, kadi o mfidi eno osisidi e ntambi zandi muna nzila. Muna kuma kiaki, ongeye ye akwaku nulandanga una ufwene e ntambi zandi.

² Diau dimosi mpe, wau vo tu Akristu akieleka, tuzingilanga mu zunga yasiwa e lekwa yampondi, i sia vo, nza yayi yambi. Kansi, diakiese mu zaya vo Yave watuvana o Mfidi alunga, i sia vo, Mwan’andi Yesu Kristu, ona tulenda landa e ntambi zandi una ufwene. (1 Pet. 2:21) Mun’owu wa nkanda mosi usasilanga e Bibila, muna sono kiaki, Petelo watezanesa Yesu yo mfidi. Wauna o mfidi kesisilanga e ntambi zandi, Yesu mpe watusisila e ntambi zandi kimana twalanda zo. Owau, yambula twabadika yuvu tatu mu kuma kia landa ntambi za Yesu: (1) O landa ntambi za Yesu, aweyi disongele? (2) Ekuma tufwete landila e ntambi zandi? (3) Aweyi tulenda wo vangila?

3. O landa e ntambi za muntu ankaka, aweyi disongele?

³ O landa e ntambi za muntu ankaka, aweyi disongele? Muna Bibila, ezak’e ntangwa e mvovo ‘kangala’ ye “malu” misadilwanga muna yika mana muntu kevanganga muna zingu kiandi. (Tuku 6:9; Nga. 4:26) E mbandu ambote kesonganga o muntu, ilenda tezaneswa ye ntambi zina kesisanga ekolo kekangalanga. Muna kuma kiaki, o landa e ntambi za muntu ankaka, disongele vo landa mbandu andi yovo kuntanginina.

4. O landa ntambi za Yesu, aweyi disongele?

⁴ Ozevo, o landa ntambi za Yesu, aweyi disongele? Muna mvovo miankufi, disongele vo tanginina e mbandu andi. Muna sono kibongelo o ntu a diambu a longi diadi, Petelo wa ntumwa wasasila  ye sikididi kiawonso vo Yesu mbandu ambote katusisila wau kazizidila e mpasi. Kansi, vena mpe ye mambu mankaka Yesu kavanga mana tulenda tanginina. (1 Pet. 2:18-25) Kieleka, muna zingu kiandi kiawonso, i sia vo, mana kavova ye mana kavanga, Yesu mbandu ambote katusisila ina tufwete landa.

5. Nga dilendakana kwa wantu alembi lunga mu landa kikilu e mbandu a Yesu una vo muntu alunga? Sasila.

⁵ Wau vo tu wantu alembi lunga, nga dilendakana kikilu mu landa e mbandu a Yesu? Ingeta, tulenda kweto. Sungamena dio vo Petelo kavova ko vo tufwete ‘landa e ntambi za Yesu’ mu mpila yalunga, kansi “una ufwene.” Muna mpila yayi, tulemvokela e mvovo mia Yoane wa ntumwa: ‘Nukwamanana kangalela wauna muntu ndioyo [Yesu] kakangalela.’—1 Yoa. 2:6.

6-7. Ekuma o landa e ntambi za Yesu dikutufinamesa yo Yave?

⁶ O landa e ntambi za Yesu dikutufinamesa yo Yave. Ekuma tulenda wo vovela? Entete, Yesu watusisila mbandu ambote muna mpila tufwete natina e zingu kimana twayangidika Nzambi. (Yoa. 8:29) Muna kuma kiaki, avo tulende e ntambi za Yesu tuyangidika Yave. Tulenda kala mpe ye ziku vo, o Se dieto dia zulu ofinama awana besianga e ngolo za kala akundi andi.—Yak. 4:8.

⁷ Diazole, Yesu watanginina Se diandi mu mpila yalunga. Kiaki i kuma Yesu kavovela vo: “Konso ona umbwene, omwene mpe o Se.” (Yoa. 14:9) Tulenda tanginina e fu ya Yesu ye mpila kakadilanga ye akaka. Kasikil’owu, wafwila nkwa wazi e nkenda, wasonga ngemba kwa nkento wakala ye kimbevo kiampasi ye wasonga nkenda kwa awana bafwilwa azolw’au. Vava tutangininanga Yesu, tutangininanga mpe Yave. (Maku 1:40, 41; 5:25-34; Yoa. 11:33-35) Ozevo, konso ntangwa tutangininanga e fu ya Yave, e kikundi kieto yo yandi kikumamanga.

8. Sasila e kuma o landa e ntambi za Yesu dilenda kutusadisila mu “sunda” e nza.

 ⁸ O landa e ntambi za Yesu dikutusadisa mu lembi yambula vo e nza yayi yambi yatufwisa e diya. Muna fuku wansuka wa zingu kiandi ova ntoto, Yesu wavova vo: “Omono nsundidi e nza.” (Yoa. 16:33) Edi kazola vova vo, kayambula ko vo e ngindu, makani ye mavangu ma wantu a nza mamvukumuna. Yesu kasidi vilakana ko e kuma kayizila ova ntoto, i sia vo, tundidika e nkumbu a Yave. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Omu nza yayi, vena ye mambu mayingi malenda kutufwisa e diya. Kansi nze Yesu, avo tukwamanene vanga o luzolo lwa Yave, oyeto mpe ‘tusunda’ e nza.—1 Yoa. 5:5.

9. Adieyi tufwete vanga muna vua moyo a mvu ya mvu?

⁹ O landa e ntambi za Yesu dikutufila mu vua moyo a mvu ya mvu. Vava toko dia mvuama kayuvula dina kafwete vanga muna vua moyo a mvu ya mvu, Yesu wamvutula vo: “Wiza ndandi.” (Mat. 19:16-21) Ekolo kamokenanga ye Ayuda ana ke bakwikilanga ko vo yandi i Kristu, Yesu wabavovesa vo: “Mameme mame . . . mekundandanga. Mono ikubavana o moyo a mvu ya mvu.” (Yoa. 10:24-29) Vava kamokena yo Nikodemo, mosi muna afundisi kuna Mbazi a Nkanu, ona wayangalelanga malongi mandi, Yesu wamvovesa vo konso ona “osonga lukwikilu muna yandi ke fwaswa ko, moyo a mvu ya mvu kevua.” (Yoa. 3:16) Tusonganga lukwikilu lweto muna Yesu muna lemvokelanga malongi mandi yo tanginina mavangu mandi. Muna mpila yayi, tuvua moyo a mvu ya mvu.—Mat. 7:14.

10. Adieyi tufwete vanga muna toma ‘zaya’ Yesu? (Yoane 17:3)

¹⁰ Avo tuzolele landa e ntambi za Yesu una ufwene, entete tufwete kunzaya. (Tanga Yoane 17:3.) O ‘zaya’ Yesu i diambu tufwete kwamanana vanga. Tufwete kwamanana longoka mayingi mu kuma kiandi, i sia vo, e fu yandi, ngindu zandi ye nkanikinu miandi. Kiakala vo se mvu miayingi tusadilanga Yave, tufwete kwamanana ‘zaya’ Yave yo Mwan’andi.

11. Nkia mambu tulenda solola muna nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane?

¹¹ Muna kutusadisa twatoma zaya o Mwan’andi, Yave wasonekesa nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane. E nkanda miami mikutuzayisanga e zingu ye salu kia Yesu. Mikutuvovesanga mana Yesu kavova, mana kavanga ye una kamonanga muna ntima. E nkanda yá miami mikutusadisanga mu ‘toma badika’ e mbandu a Yesu. (Ayib. 12:3) Muna nkanda miami, i mwau tulenda sololwela e ntambi zina Yesu kasisa. Muna kuma kiaki, avo tuzolele toma zaya Yesu tufwete longokanga e nkanda miami. Muna mpila yayi, tulanda e ntambi za Yesu una ufwene.

12. Adieyi tulenda vanga muna toma vua nluta muna nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane?

¹² Muna toma vua e nluta mia nkanda yá miami, mayingi tufwete vanga, ke tanga mio kaka  ko. Tufwete vaulanga mpe e ntangwa muna toma longoka e nkanda miami yo badika mana mena mo. (Tezanesa ye Yosua 1:8, mvovo vana yand’a lukaya.) Owau, yambula twafimpa mambu mole malenda kutusadisa mu badika yo sadila mana tutanganga muna nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane.

13. Adieyi olenda vanga ekolo otanganga lusansu lwa Yesu?

¹³ Diantete, uyisianga muna lusansu lwa Yesu otanganga. Sadila e ngindu zaku muna tala, wá yo mona dina divangamanga. Muna kuma kiaki, vavululanga muna nkanda mivaikiswanga muna nkubik’a Yave. Ekolo otanganga lusansu, vava o zaya mambu mateka vangama ye mana malandidi o lusansu otanganga. Vavulula kimana wazaya mambu mankaka mu kuma kia nkangu ye fulu iyikwanga muna lusansu. Tezanesa o lusansu otanganga ye lusansu lwafwanana luyikwanga muna nkanda miankaka. Kadi ezak’e ntangwa, nsoneki mosi wayika diambu diamfunu muna lusansu lwa Yesu dina nsoneki ankaka kayika ko.

14-15. Aweyi tulenda sadila muna zingu kieto mana tulongokele muna lusansu lwa Yesu?

¹⁴ Diazole, sadilanga muna zingu kiaku mana olongokele muna lusansu lwa Yesu. (Yoa. 13:17) Muna kuma kiaki, avo otangidi lusansu lumosi mu kuma kia Yesu, ukiyuvula: ‘Nga vena ye diambu ndongokele muna lusansu lwalu ndenda sadila muna zingu kiame? Aweyi ndenda sadila o lusansu lwalu muna sadisa muntu ankaka?’ Yindula muntu mosi otomene zaya. I bosi, muna ntangw’ambote, kuna zola ye ndekwa zawonso, unsonga dina olongokele muna lusansu otangidi.

¹⁵ Owau, yambula twabadika nona kimosi kilenda kutusadisa mu sadila mambu mole mama. Tuvovela lusansu lwa nkento wa nsukami, wafwilwa yakala ona Yesu kamona muna tempelo.

16. Sasila e diambu diyikwanga muna Maku 12:41.

¹⁶ Uyisia muna lusansu lwalu. (Tanga Maku 12:41.) Yindula dina divangamanga. Mu  lumbu kia 11 kia ngonde a Nisani twina, mvu wa 33 wa T.K., i sia vo, lumingu lwansuka lwa zingu kia Yesu ova ntoto. Yesu oviokesanga lumbu kiamvimba mu longa o wantu muna tempelo. Kansi, afidi a mabundu ana bekunsianga e kitantu mu kuntonta bena. Akaka muna yau bakatikisi e wisa Yesu kesadilanga mu vanga masivi. Akaka bavangidi Yesu e yuvu ina bazeye vo ke vanina yo mvutu ko. (Maku 11:27-33; 12:13-34) Owau, Yesu wele kuna ndambu yankaka ya tempelo. Vana kena, omwene nkela za tukau. Nanga vana fulu kiyikilwanga vo Yanzala kia Akento kena. Ovuende yo mona o wantu bekobolanga tukau twau muna nkela. Omwene mvuama zayingi zikobolanga e nzimbu za sengwa. Nanga va ndambu a nkela kikilu kena, i dianu kewilanga mazu ma nzimbu zikobolwanga muna nkela.

17. Adieyi kavanga o nkento wa nsukami, wafwilwa yakala ona oyikwanga muna Maku 12:42?

¹⁷ Tanga Maku 12:42. Ke vaviokele kolo kiayingi ko, diambu dimosi ditunditi e sungididi kia Yesu. Omwene nkento “wafwilwa yakala, wa nsukami.” (Luka 21:2) E mpila zingu kiandi kiampasi kikilu. Nanga diampasi kikilu kwa yandi mu baka e madia ma lumbu ke lumbu. Kana una vo i wau, wele vana vakala nkela imosi, kuna ndekwa zawonso okobwele mo mbiya zole. Wau vo e mbiya zazi zakete kikilu, ekolo kakobwele zo muna nkela e mazu ke mawakane ko. Yesu ozeye e nzimbu zina kakobwele muna nkela, i sia vo, leptone zole, i nzimbu zasunda o keva muna tandu kiakina. E nzimbu zazi ke zafwana nkutu ko muna sumba ntietie imosi. E nuni zazi mu ntalu yatoma kuluka zatekelwanga kimana o muntu kasumba zo yo dia.

18. Landila e sono kia Maku 12:43, 44, adieyi Yesu kavova mu kuma kia lukau lwa nkento wafwilwa yakala?

¹⁸ Tanga Maku 12:43, 44. Yesu osivikidi kikilu dina nkento wafwilwa yakala kavangidi. Muna kuma kiaki, Yesu obokele alongoki andi, ubasongele nkento yo vova vo: “Kina kakobwele o nkento ndioyo wa nsukami, wafwilwa yakala, kiviokele awonso.” I bosi, Yesu osasidi: “Kadi yau awonso [musungula amvuama] zina zisuvidi i bakobwele, kansi oyandi, muna usukami wandi, i kakobolwele yawonso kena yau, yawonso ya zingu kiandi.” Ozevo, vava nkento ndioyo wa kwikizi wafwilwa yakala kakobwele nzimbu zandi zansuka muna nkela, wayekeka mpe e zingu kiandi vana moko ma Yave.—Nku. 26:3.

19. Nkia diambu diamfunu tulongokele muna mvovo mia Yesu mu kuma kia nkento wa nsukami, wafwillwa yakala?

¹⁹ Sadila muna zingu kiaku mana olongokele muna lusansu lwalu. Ukiyuvula: ‘Adieyi ndenda longoka muna mvovo mia Yesu mu kuma kia nkento wa nsukami, wafwilwa yakala?’ Yindula fioti e zingu kia nkento ndioyo wafwilwa yakala. Kalukatikisu ko vo, wakala ye tima dia vana nzimbu zayingi kwa Yave. Kansi, wavanga dina kalenda. Wavana kwa Yave e nzimbu zawonso kakala zau. Yesu wazaya wo vo vana meso ma Yave, o lukau kavana o nkento ndioyo lwantalu kikilu. Tala e diambu diamfunu tulenda longoka muna lusansu lwalu: Yave otoma yangalalanga vava tukumvananga kina kisundidi o wete, i sia vo, kunsadila muna ntim’eto wawonso ye muna moyo eto awonso. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Yave otoma yangalalanga vava tuvanganga mawonso tulenda muna kunsadila. Tulenda lemvokela e nkanikinu wau muna sadila ngolo ye ntangw’eto muna salu kia Yave, i sia vo, samuna e nsangu zambote yo kwenda muna tukutakanu.

20. Aweyi olenda sadila mana olongokele muna lusansu lwa nkento wafwilwa yakala muna sadisa akaka? Yika e nona.

²⁰ Aweyi olenda sadila mana olongokele muna lusansu lwa nkento wafwilwa yakala muna sadisa akaka? Yindula e zingu kia ampangi  ana ozeye. Nanga akaka muna yau bekendalalanga wau vo ke balendi diaka vanga mayingi ko muna salu kia Yave. Kasikil’owu, dilenda kala vo ozeye mpangi mosi ankento una vo nunu, onuananga ye kimbevo ye ke lendanga diaka vanga mayingi ko muna salu kia umbangi. Muna kuma kiaki, okuyitumbanga yo kuyimwena vo kena mfunu ko. Yovo, osungamene mpangi mosi ayakala una ye kimbevo kilembi sasukanga kina kikuntwasilanga ndunzi muna nitu yawonso. Mpangi ndioyo wakendalala kena wau vo ke lendanga diaka kwenda muna tukutakanu twawonso ko kuna Seka dia Kintinu. Ozevo, adieyi olenda vanga muna kasakesa mpangi zazi? Ubavovesa ‘diambu diambote muna kubakumika.’ (Efe. 4:29) Ubazayisa mambu mamfunu tulenda longoka muna lusansu lwa nkento wa nsukami, wafwilwa yakala. Muna mpila yayi, okubasadisa bakala ye ziku vo Yave oyangalalanga vava tukumvananga kina kisundidi o wete kana nkutu vo ke tulendanga diaka vanga mayingi ko. (Nga. 15:23; 1 Tes. 5:11) Vava osanisinanga e mpangi zaku, wau bevanganga mawonso balenda muna salu kia Yave, disongele vo ntambi za Yesu olandanga una ufwene.

21. Nkia kani una diau?

²¹ Tuna ye kiese kia zaya vo nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane mivovelanga mambu mayingi mu kuma kia zingu kia Yesu. Mikutusadisanga mu kuntanginina yo landa e ntambi zandi una ufwene. Nga olenda longoka e nkanda miami muna longi dia ngeye kibeni yovo muna Nsambila ya Esi Nzo? Sungamena dio vo muna toma vua nluta muna nkanda miami, ofwete kuyisia muna lusansu otanganga yo sadila mana olongokele muna zingu kiaku. Kansi, ke divavanga kaka ko vo twatanginina mana Yesu kavanga, divavanga mpe vo twawinikina mana kavova. Muna longi dilanda, tuvovela dina tulenda longoka muna mvovo miansuka mia Yesu ekolo kakala ova ntoto.