E NTOKANI zasaka yovo ntelamu a moyo una nze zitu muna ntima eto. (Nga. 12:25) Nga ntelamu a moyo onuananga wau? Nga omonanga vo kulenda diaka zizidila ko mu kuma kia ntelamu a moyo? Avo i wau, kuna ngeye mosi ko. Ayingi mu yeto tunuananga ye mambu ma mpila mu mpila oma mekututwasilanga ntelamu a moyo, lukendalalu lwasaka yo kutuyoyesa. Kasikil’owu, nanga tulunga-lunganga e yitu bena vo mbevo yovo mase ma anunu, twafwidilu muntu tutoma zolanga yovo bwilwa e sumbula. Ozevo, nki kilenda kutusadisa mu zizidila e ntelamu a moyo lembi vidisa kiese kieto? a

E mbandu a Davidi wa Ntinu mayingi ilenda kutulonga muna mpila tulenda zizidila o ntelamu a moyo. Davidi mambu mayingi kawanana mau muna zingu, ezak’e ntangwa nkutu wafwilwanga azolw’andi. (1 Sam. 17:34, 35; 18:10, 11) Nki kiasadisanga Davidi mu zizidila ntelamu a moyo? Aweyi tulenda tanginina mbandu andi?

Davidi mambu mayingi mampasi mambwila mu nkumbu mosi. Kasikil’owu, badika e diambu kawanana diau vava katinanga Saulu wa Ntinu ona wazola kumvonda. Vava Davidi ye makesa mandi bavutuka, bakendalala kikilu kadi bawana vo e mbeni zau bayiya e lekwa yau yawonso, bayoka e nzo zau yo nata akento yo wan’au muna kinkole. Adieyi Davidi kavanga? “Davidi yo wantu bakala yandi babokomokene ye dilu yavana ke bakala diaka ye ngolo za dila ko.” Muna wokesa e ntantu zandi, o wantu ana Davidi kabundanga e vuvu “bavova vo bantuba matadi.” (1 Sam. 30:1-6) Davidi mambu tatu kanuana mau mu nkumbu mosi: Esi nzo andi mu vonza kikilu bakala, o wantu andi bazola kumvonda ye Saulu wa Ntinu mpe wakwamanananga kumvava kimana kamvonda. Yindula o ntelamu a moyo Davidi kakala wau!

Kuna kwalanda, adieyi Davidi kavanga? Vana vau, ‘Davidi wayikumika muna Yave wa Nzambi andi.’ Aweyi Davidi kavangila wo? Davidi wakalanga ye fu kia samba kwa Yave muna lomba lusadisu yo yindula una Nzambi kansadisila kala. (1 Sam. 17:37; Nku. 18:2, 6) Davidi wabakulanga o mfunu wa vava luludiku lwa Yave, muna kuma kiaki wayuvula Yave dina kafwete vanga. Vava Davidi katambula luludiku lwa Yave, vana vau wavanga diambu. Muna kuma kiaki, Davidi yo wantu andi basambulwa kwa Yave muna baka esi nzo au yo kutumuna lekwa yawonso yayiwa. (1 Sam. 30:7-9, 18, 19) Nga omwene mambu tatu Davidi kavanga? Wasamba muna lomba lusadisu kwa Yave, wayindula una Yave kansadisila kala yo vanga diambu muna lemvokela luludiku lwa Yave. Aweyi tulenda tanginina Davidi? Badika mpila tatu tulenda wo vangila.

1. Sambu. Konso ntangwa tukalanga ye ntelamu a moyo, tulenda samba kwa Yave muna lomba ngangu yo lusadisu. Vava tukunzayisanga mawonso mekututokanesanga, dikutusadisa mu kala yo ntima wavuvama. Tulenda lomba e sambu kiankufi muna nsi a ntima avo i diau kaka tulenda vanga muna kolo kiakina. Konso ntangwa tulombanga lusadisu lwa Yave, tusonganga vo tukumbundanga e vuvu nze Davidi ona wavova vo: “Yave i tadi diame ye swekameno diame diangolo ye mvuluzi ame. Nzambi ame i tadi diame, kwa yandi ntinini.” (Nku. 18:2) Nga e sambu ikutusadisanga kikilu? Mpangi ankento Kahlia una vo mviti  a nzila wavova vo: “Vava isambanga kwa Yave o ntim’ame uvuvamanga. E sambu ikunsadisanga mu badikila mambu nze una Yave, kebadikilanga mo yo toma kumbunda e vuvu.” E sambu i lukau lwamfunu lwatuka kwa Yave lukutusadisanga mu zizidila o ntelamu a moyo.

2. Yindula. Vava osungamenanga e mambu mabwila kala muna zingu, nga oyindulanga una Yave kasadisila mu zizidila? Vava tuyindulanga una Yave katusadisila ye una kasadisila selo yandi kuna nz’ankulu, tuvuanga o nkuma yo toma kumbunda e vuvu. (Nku. 18:17-19) Mpangi Joshua una vo nkuluntu wavova vo: “Ngina yo nkanda isonekenanga e sambu yame ina yavaninua kala e mvutu. Ediadi dikunsadisanga mu sungamena e kolo kina yasamba kwa Yave muna diambu diasikididi yo kumpana dina yalomba.” Kieleka, vava tuyindulanga mana Yave kavangidi kala mu kuma kieto, tuvuanga o nkuma mu zizidila ntelamu a moyo.

3. Vanga diambu. Vitila twabaka e nzengo mu kuma kia diambu dimosi, tulenda vava luludiku muna Diambu dia Nzambi luna lulenda kutusadisa. (Nku. 19:7, 11) Ayingi bemonanga vo vava bevavululanga e sono kimosi kiasikididi, dikubasadisanga mu zaya una balenda kio sadila muna zingu kiau. Mpangi Jarrod una vo nkuluntu, wavova vo: “Ovavulula kukunsadisanga mu zaya mayingi mu kuma kia sono kimosi yo bakula dina Yave kekumpovesanga. Ediadi dikunsadisanga muna lemvokela luludiku lwa Yave.” Vava tuvavanga luludiku lwa Yave muna Bibila yo lemvokela lo diasazu dikalanga mu zizidila o ntelamu a moyo.

Davidi wabakula vo muna zizidila, lusadisu lwa Yave kavuanga o mfunu. Watoma yangalela o lusadisu lwa Yave i dianu kavovela vo: “Muna ngolo za Nzambi ndenda manta e yaka. O Nzambi aludi okunkumikanga, yo singika e nzil’ame.” (Nku. 18:29, 32) Ezak’e ntangwa, tulenda mona vo e mpasi zeto zisundidi kikilu ye ke tulenda zo zizidila ko. Kansi, muna lusadisu lwa Yave, tulenda zizidila konso mpasi yo lembi vidisa e kiese kieto. Kieleka, vava tulombanga lusadisu lwa Yave muna sambu, tufwete yindulanga mawonso kavangidi kala mu kuma kieto yo vanga e diambu muna landa luludiku lwandi, tulenda kala ye ziku vo okutuvana o nkuma ye ngangu tuvuidi o mfunu muna toma zizidila o ntelamu a moyo yo lembi vidisa e kiese kieto.