1. Kana una vo longo mu kiese luyantikilanga, adieyi dilenda bwila awana basompa? (Tala fwaniswa va ntandu.)

MUNA lumbu kia lukazalu, toko yo ndumba ansompi kiese kiayingi bekalanga kiau. Muna kimakangu, e nzol’au iwokelanga yo kubafila muna lukazalu. Besilananga o nsilu wa songa kwikizi muna muntu yo nkwandi. Kuna nim’a lukazalu, ekolo beyantika zinga kumosi, divava vo bavanga nsobani kimana bakwamanana kala ye longo lwakiese. Yave wa Tuku dia longo, ozolanga vo akazi bakala ye longo lwakiese. Muna kuma kiaki, luludiku lwamfunu kevananga muna Nkand’a Nzambi una vo i Diambu diandi. (Ngana 18:22) Kana una vo i wau, Nkand’a Nzambi uvovanga vo wantu alembi lunga ana basompa “mpasi bemona muna nitu.” (1 Korinto 7:28) Adieyi akazi balenda vanga muna kulula e mpasi zazi? Aweyi Akristu balenda kadila ye longo lwakiese?

2. Nkia mpil’a zola bafwete songanga akazi?

 ² Nkand’a Nzambi ukutulonganga vo o zola fu kiamfunu kikilu. Kansi, vena ye mpila zayingi za zola bafwete songanga akazi muna longo lwau. Kasikil’owu, vana ntandu a nzol’a kimakangu, divavanga mpe vo bakala yo zola muna esi nzo, musungula avo wana bena yau. Kansi, edi disadisa akazi mu kala ye longo lwakiese i zola kutukanga muna nsiku mia Nzambi. Paulu wa ntumwa wayika o zola kwaku vava kavova vo: “Konso yakala vovo nwina kafwete zola nkaz’andi nze yandi kibeni; vo i nkento kafwete toma zitisanga yakala diandi.”—Efeso 5:33.

3. Nkia mpil’a zola bafwete kala kwau yakala yo nkento?

³ Paulu wasoneka vo: “Akala, nuzolanga akazi eno wauna Kristu kazolela e nkutakani yo kukiyekola mu kuma kia nkutakani.” (Efeso 5:25) O unu, Akristu bafwete tangininanga e mbandu a Yesu muna zolanga muntu yo nkwandi nze una Yesu kazolela alongoki andi. (Tanga Yoane 13:34, 35; 15:12, 13.) Yakala yo nkento bafwete toma zolananga yamu tezo kia vana moyo au mu kuma kia nkaz’andi avo divuilu o mfunu. Kansi vava vebwanga ntantani, akaka bemonanga vo ke betoma zolananga ko. Adieyi dilenda kubasadisa? I zola kutukanga muna nsiku. O zola kwaku “kuzizidila mawonso, kukwikila mawonso, kusila mawonso e vuvu, kuzindalela mawonso.” O zola kwa mpila yayi ke “kusuka nkutu ko.” (1 Korinto 13:7, 8) Akazi bafwete sungamenanga e ndofi badia. Nsilu basilana wa zola muntu yo nkwandi yamuna lufwa. O sungamena nsilu wau difilanga akazi mu vava lusadisu lwa Yave yo vanga mawonso muna singika konso diambu dilenda bwa muna longo.

4, 5. (a) Wau vo yakala yandi i ntu, adieyi kafwete vanganga? (b) Aweyi nkento kafwete badikilanga wisa kia nkaz’andi? (c) Nkia nsobani bavanga yakala dimosi yo nkaz’andi?

⁴ Paulu wayika dina yakala yo nkento bafwete vanga vava kavova vo: “Yambula akento basakalela akazi au nze kuna kwa Mfumu, kadi yakala i ntu a nkaz’andi wauna Kristu kenena se ntu a nkutakani.” (Efeso 5:22, 23) Diadi ke disongele ko vo yakala osundidi nkaz’andi. Yave wasonga o mfunu bena akento vava kavova vo: “Ke diambote ko vo o yakala kakala yandi amosi; ikumvangila nsadisi wa nkw’andi.” (Etuku 2:18) O nkento kafwete sadisanga nkaz’andi kimana kalungisa kiyekwa kiandi mu mpila yambote. O yakala kafwete tangininanga e mbandu a Yesu wa “ntu a nkutakani.” Vava yakala kevanganga wo, o nkaz’andi mu luvuvamu kekalanga. Diasazu dikalanga mu zitisa yo sadisa nkaz’andi.

⁵ Cathy wa nkaz’a Fred wavova vo: “Vava yakala mpumpa, mono mosi yabakang’e nzengo yo kuyilunga-lunga. Kansi e mambu masoba vava yasompa kadi diavava vo yalongoka bund’e vuvu muna nzengo za nkaz’ame. Ezak’e ntangwa diampasi diakalanga, kansi o vangila mambu mun’owu wa luzolo lwa Yave diatusadisa mu wokesa e nzola muna longo lweto.” ^[1] (Tala e mvovo kuna nsuk’a longi.) Fred wavova vo: “O bak’e nzengo diampasi diakala kwa mono. Vava yasompa, e mpasi zawokela  kadi diavavanga vo yabak’e nzengo za wantu wole. Kansi, o vava lusadisu lwa Yave yo landa e ngindu za nkaz’ame divevolanga zitu diadi. Mono yo nkaz’ame ntwadi tusalanga.”

6. Aweyi yakala yo nkento besongelanga vo zola i “kangwa kiazikuka kia untwadi” vava vebwanga ntantani muna longo?

⁶ O landa luludiku lwa Nkand’a Nzambi lwa ‘vezananga mambu yo yambuziana’ dilenda sadisa akazi mu siamisa nzola muna longo lwau. Wau vo wantu alembi lunga, vekala ye ntangwa o yakala yovo nkento kevanga o vilwa. Kansi, yau awole balenda longoka diambu muna vilwa wau, yambuziana yo songaziana zola kutukanga muna nsiku. O zola kwaku “i kangwa kiazikuka kia untwadi.” (Kolosai 3:13, 14) Akazi balenda songa zola kwaku vava bekalanga yo luzindalalu yo songaziana ngemba yo lembi “badikanga mbi.” (1 Korinto 13:4, 5) Avo vabwidi ntantani, akazi bafwete zo singika mu nzaki. Ke diambote ko mu kwenda leka ekolo una ku makasi. (Efeso 4:26, 27) Lulembamu yo unkabu divavanga mu vova vo “Undoloka muna mbi ivangidi.” Kansi o vanga wo, disadisanga mu fokola e ntantani yo siamisa e nzola muna longo.

7, 8. (a) Nkand’a Nzambi nkia longi uvananga muna diambu ditadidi mvukana za nkento yo yakala? (b) Aweyi tuzayidi wo vo ke diambi ko kwa yakala yo nkento mu songaziananga e nzola?

⁷ Nkand’a Nzambi uvuidi malongi mambote malenda sadisa akazi mu kala ye ngindu zasikila mu kuma kia vukana. (Tanga 1 Korinto 7:3-5.) Diambote akazi bamokenanga mu zaya e ngindu ye nsatu za muntu yo nkwandi. Avo yakala ke songanga nzola ko kwa nkaz’andi, dilenda kala diampasi kwa nkento mu kala ye nsatu za vukana. Akala bafwete kadilanga ye akazi au “kuna zayi.” (1 Petelo 3:7) E mvukana za yakala yo nkento ke zifwete komekenwanga ko. Dialudi vo kuna kwa akala e nsatu za vukana nzaki zikwizanga. Kansi, divavanga vo yakala yo nkento bawizananga muna diambu ditadidi vukana.

⁸ Nkand’a Nzambi ke usikidisanga ko e mpila ina yakala yo nkento bafwete songaziananga e nzola. Kansi usonganga vo ke diambi ko kwa akazi mu songaziana e nzola. (Nkung’a Nkunga 1:2; 2:6) Akazi bafwete songanga e ngemba kwa muntu yo nkwandi.

9. Ekuma e vangu dia sikamesa e nzola muna muntu una vo ke nkaz’eto ko dinina diambi?

⁹ Avo tukedi yo zola kwasikila muna Nzambi ye mfinangani zeto, ke tuyambula ko vo konso muntu yovo diambu diasia longo lweto mu vonza. Kasikil’owu, e fu kia tala mavangu ma zumba kifwasanga tongo twayingi. Muna kuma kiaki, tufwete sianga ngolo za venga tala mavangu ma zumba yovo konso vangu diambi. Tufwete venga sikamesa e nzola muna muntu una  vo ke nkaz’eto ko. E vangu diadi diambi kikilu. O Nzambi ozeye mana tuyindulanga ye mana tuvanganga. O sungamena diambu diadi dikutusadisa mu yangidika Yave yo sikila ye kwikizi muna nkaz’eto.—Tanga Matai 5:27, 28; Ayibere 4:13.

10, 11. (a) Adieyi divangamanga mu nsi zayingi? (b) Adieyi Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia vambana? (c) Adieyi dilenda sadisa akazi mu lembi vambana mu nzaki?

¹⁰ Vava vebwanga ntantani muna longo, akazi ankaka bebakanga e nzengo za vambana yovo vonda o longo. Muna nsi zankaka, tongo twayingi tufwanga. Dialudi vo e diadi ke ditoma vangamanga ko vana vena Akristu. Kansi mu lumbu yayi, akazi ayingi Akristu benuananga ye mambu mampasi muna longo.

¹¹ Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O nkento kafwete vambana yo yakala diandi ko. Kansi avo ovambanene, yambula kakala kaka mpumpa avo ke wau ko kavutulwisa e ngwizani yo yakala diandi; o yakala kafwete yambula nkento andi ko.” (1 Korinto 7:10, 11) Akazi ankaka bebakanga e nzengo za vambana kadi bemonanga vo e mambu masakidi muna longo lwau. Kansi, Yesu wasonga vo o vambana ke diambu diakete ko vava kasungamesa wantu dina Nzambi kavova mu kuma kia longo. Wakudikila vo: “Kina kiayikakeswa kwa Nzambi, o muntu kavambanisa ko.” (Matai 19:3-6; Etuku 2:24) Yave ozolanga vo yakala yo nkento balembi vambana. (1 Korinto 7:39) Tufwete sungamena vo mbalu tusinga tá vana meso ma Yave muna mawonso tuvanganga. O sungamena diambu diadi dikutusadisa mu singikanga mambu mu nzaki vitila mawokela.

12. Nkia mambu malenda fila akazi mu vambana?

¹² Adieyi ditwasanga e ntantani muna longo? Kuna kwa akaka, dina bavingilanga muna longo ke diau ko divangamanga. Ediadi dikubakendelekanga yo kubafungisa makasi. Vana ntandu, e mpila ina yakala yovo nkento kasansukila yovo kebadikilanga e mambu ilenda kala yaswaswana. Akaka ke bewizananga ko ye mase ma akazi au yovo muna mpila besadilanga e nzimbu yo sansa wana. Kansi, diakiese mu zaya vo akazi ayingi bena vo Akristu belendanga singika e mambu mebwanga muna longo lwau kadi belemvokelanga nkanikinu mia Nzambi.

13. Nkia kuma yasikila ilenda fila akazi mu baka e nzengo za vambana?

¹³ Valenda kala ye kuma yasikila ilenda fila akazi mu vambana. Kasikil’owu, dilenda kala vo yakala ke zolanga lungisa nsatu za esi nzo ko, yakala yovo nkento obangikanga o nkaz’andi. Dilenda kala mpe vo yakala yovo nkento okakidilanga nkwandi mu sadila Yave. Vava vebwanga diambu  diampasi muna longo, diambote akazi bavava lusadisu lwa akuluntu. Mpangi zazi umbakuzi wayingi bena wau ye balenda sadisa akazi mu sadila malongi ma Nzambi muna zingu kiau. Vana ntandu, vava akazi belombanga mwand’a Yave muna sambu, diasazu dikalanga mu lemvokela nkanikinu mia Nkand’a Nzambi yo songa e fu ya Kikristu. (Ngalatia 5:22, 23) ^[2]—Tala e mvovo kuna nsuk’a longi.

14. Adieyi Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia Akristu ana bena ye akazi ke besadilanga Yave ko?

¹⁴ Nkand’a Nzambi usonganga vo diangangu kwa akazi mu lembi vonda longo kana nkutu vo mosi muna yau ke sadilanga Yave ko. (Tanga 1 Korinto 7:12-14.) O yakala yovo nkento una vo ke Mbangi a Yave ko okitukanga ‘wavauka’ wau kasompana ye selo kia Nzambi. O wan’au mpe ana bakinu aleke bebadikilwanga vo “bavelela” yo taninwa kwa Nzambi. Paulu wakasakesa Akristu asompa vo: “E nkento, nani ozeye kana vo kuvuluza yakala diaku ko? Yovo, e yakala, nani ozeye kana vo kuvuluza nkento aku ko?” (1 Korinto 7:16) Vena ye nona yayingi ya Akristu basadisa akazi au mu kituka selo ya Yave.

15, 16. (a) Nkand’a Nzambi nkia longi uvananga kwa akento bena vo akazi au ke selo ya Yave ko? (b) Adieyi Nkristu kafwete vanga avo yakala yovo nkento una vo ke Mbangi a Yave ko ozolele vambana?

¹⁵ Petelo wa ntumwa wakasakesa akento bena vo Akritu basakalelanga akazi au kimana “awana balembi lemvokelanga e Diambu dia Nzambi, babakilwa muna kadilu kia akento au, ke mu diambu ko wau bemonanga e nkal’eno yambote yo vumi.” Vana fulu kia vovelanga kaka mana kekwikilanga, o nkento olenda sadisa nkaz’andi katambulwila e ludi vava kesonganga o “ntim’anleka yo lembama, una vo wantalu kikilu vana meso ma Nzambi.”—1 Petelo 3:1-4.

 ¹⁶ Adieyi tuvova kele vo yakala yovo nkento una vo ke Mbangi a Yave ko ozolele vambana yo nkaz’andi? Nkand’a Nzambi uvovanga vo “avo mundembi-kwikila ozolele vambuka, yambula kavambuka; o mpangi yovo nsanga eto kakangama ko muna diambu diadi, kadi Nzambi mu luvuvamu kanubokelela.” (1 Korinto 7:15) O Nkristu kafwete komekena ko yakala yovo nkento una vo ke nkristu ko kimana kalembi vambana yandi. Kana una vo o vambana kulenda twasa luvuvamu, o Nkristu kafwete sungamena vo kena yo nswa ko wa sompana yo muntu ankaka. Kuna kulanda, ndiona wasisa o nkwandi olenda vutuka yo sikidisa diaka longo lwau. Nani ozeye kana vo kuna sentu olenda kituka selo kia Yave.

17. Adieyi Akristu asompa bafwete sianga va fulu kiantete?

¹⁷ Wau vo mu “lumbu yambaninu” tuzingilanga, mambu mayingi mampasi tuwanananga mau. (2 Timoteo 3:1-5) Muna kuma kiaki, diamfunu kikilu mu kala ye ngwizani ambote yo Yave. Paulu wasoneka vo: “E kolo kisidi kiankufi. Tuka owau, awana basompa yambula bakala nze ke basompa ko, awana bedilanga bakala nze awana ke bedilanga ko, awana bena mu kiese bakala nze awana ke bena mu kiese ko, awana besumbanga bakala nze awana ke bena ye lekwa ko, awana besadilanga e nza bakala nze awana ke besadilanga yo mvimba ko.” (1 Korinto 7:29-31) Paulu kazola vova ko vo Akristu bafwete bembolanga akazi au. Kansi, wau vo e mbaninu ifinamene kikilu, tufwete sianga salu kia Yave vana fulu kiantete.—Matai 6:33.

18. Adieyi dilenda sadisa Akristu mu kala ye longo lwakiese?

¹⁸ Mu lumbu yayi yazala ye mpasi, tongo twayingi tufwanga. O kala yo longo lwakiese nga dilendakana? Elo, dilendakana avo tufinamene Yave yo nkangu andi, lemvokela nkanikinu mia Nkand’a Nzambi yo tambulwila lusadisu lwa mwand’avelela a Yave. Avo tuvangidi wo, tusonga vo tuzitisanga kina “kiayikakeswa kwa Nzambi.”—Maku 10:9.