1, 2. (a) Adieyi dilenda kutufila mu yuvula vo: “Yamu nkia kolo?” (b) Ekuma e mbandu ya selo yakwikizi ya nz’ankulu ilenda kutukasakesela o unu?

“YAMU nkia kolo?” Kiaki i kiuvu kiayuvula Yesaya yo Kabakuke ana bakala vo ngunza zakwikizi. (Yesaya 6:11; Kabakuke 1:2) Vava Davidi wa ntinu kasoneka Nkunga 13, wayuvula e kiuvu kiau kimosi nkumbu yá. (Nkunga 13, 1, 2) Vava Yesu kakala vamosi ye wantu ana ke bakala ye lukwikilu ko, wabayuvula vo: “Yamu nkia kolo?” (Matai 17:17) Oyeto mpe o unu tulenda yuvula e kiuvu kiaki.

² Adieyi dilenda kutufila mu yuvula vo: “Yamu nkia kolo?” Dilenda kala vo diambu diambi batuvangidi yovo kimbevo tuna kiau yovo mu nuna se twina. Nanga ntokani zayingi tunwananga zau wau vo mu ‘lumbu yambaninu yazala ye mpasi’ tuzingilanga. (2 Timoteo 3:1) Dilenda kala vo e fu yambi ya wantu tuzinganga yau ikutuyoyesanga yo kutukendeleka. Kiakala nkia kuma tuna kiau, dia lufiaulwisu mu zaya vo  Yave katumba selo yandi yakwikizi ko ana bayuvula e kiuvu kiaki kuna nz’ankulu.

3. Adieyi dilenda kutusadisa avo tuwananene ye diambu diampasi?

³ Adieyi dilenda kutusadisa avo tuwananene ye diambu dina vo diampasi mu zizidila? Yakobo wa mpangi a Yesu wavumunuinua mu kutuvovesa vo: “Ampangi, nuzindalala yamuna ngiz’a Mfumu.” (Yakobo 5:7) Muna kuma kiaki, yeto awonso tufwete zindalala. Kansi, nki i luzindalalu ye aweyi tulenda lo songela?

4, 5. (a) Nki i luzindalalu? Aweyi tulenda lo songela? (b) Adieyi Yakobo kavova mu kuma kia luzindalalu? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁴ Nkand’a Nzambi uvovanga vo luzindalalu i fu kitukanga muna mwand’avelela a Nzambi. Kondwa kwa mwand’avelela a Nzambi, dilenda kala diampasi kwa wantu alembi lunga mu songa luzindalalu muna ntangw’a mpasi. Luzindalalu i lukau lwatuka kwa Nzambi. Tusonganga vo tuzolanga Yave ye akaka vava tusonganga e fu kiaki. Avo ke tusongele luzindalalu ko, o zola kweto muna akaka kuvola. (1 Korinto 13:4; Ngalatia 5:22) Adieyi divavuanga muna kala akwa luzindalalu? Divavanga vo twazizidila mambu mampasi lembi vidisa kiese kieto. (Kolosai 1:11; Yakobo 1:3, 4) O luzindalalu lukutusadisanga mpe mu sikila ye kwikizi muna Yave kiakala nkia diambu ditubwididi. Luzindalalu lukutusadisanga mu lembi vutula mbi muna mbi vava tumweswanga e mpasi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo tufwete zayanga o mfunu wa vingila. Ediadi i longi diamfunu tulenda longoka muna Yakobo 5:7, 8. (Tanga.)

⁵ Ekuma tufwete vingidilanga vo Yave kalungisa e nsilu miandi? Yakobo watezanesa e diambu diadi ye mvati a nsengo. Kana una vo mvati a nsengo osianga ngolo za kuna e mbongo, kalendi zaya ko e ntangwa inoka e mvula yovo ntangwa imena e mbongo. Kafwete vingila kuna luzindalalu e “mbongo yambote ya ntoto.” Diau dimosi, vena ye mambu mayingi mena vo ke tuna ye dina tulenda vanga ko ekolo tuvingilanga e ndungan’a nsilu mia Yave. (Maku 13:32, 33; Mavangu 1:7) Nze mvati a nsengo, tufwete vingila kuna luzindalalu lwawonso.

6. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Mika wa ngunza?

⁶ Diavavanga vo Mika wa ngunza kazizidila mambu mampasi, nze una tuvanganga o unu. Mika wazinga mu kolo kina Akazi wa ntinu kayalanga. Akazi ntinu ambi kakala. Muna kuma kiaki, mambu mayingi mambi mavangamanga muna nsi. Wau vo e mbi yawokela kikilu, Nkand’a Nzambi uvovanga vo wantu ‘oma mambi kaka bavanganga.’ (Tanga Mika 7:1-3.) Mika wazaya wo vo kalendi soba diambu diadi ko. Muna kuma kiaki, adieyi kafwana vanga? Wavova vo: “Vo i mono ntala kwa Yave, mbunda Nzambi a mpuluzw’ame e vuvu: o Nzambi ame okungwa.” (Mika 7:7) Nze Mika, yeto mpe tufwete ‘bundang’e vuvu’ muna Yave.

7. Vana ntandu a vingila kaka vo Yave kalungisa nsilu miandi, adieyi diaka tufwete vanga?

⁷ Avo tukedi ye lukwikilu nze lwa Mika, tukala ye kiese kia vingila Yave. E zingu kieto ke kina nze kia muntu una mu pelezo ko ona ovingilanga e lumbu kevondwa. Ovingilanga e lumbu kiaki zola yovo lembi  zola, ke sutilanga kio ko. E zingu kieto kiaswaswana kikilu. Tuna ye kiese kia vingila Yave kadi tuzeye wo vo muna ntangwa ina kasikidisa, olungisa nsilu andi wa kutuvana moyo a mvu ya mvu. Muna kuma kiaki, ‘tuzizidilanga mawonso kuna kiese.’ (Kolosai 1:11, 12) Ekolo tuvingilanga, tufwete keba mu lembi yidimanga yo vova vo Yave mu zingila kena. Avo tuvangidi wo, Yave ke yangalala ko.—Kolosai 3:12.

8. Adieyi tulongokele muna nona ya akala ye akento akwa kwikizi bazinga kuna nz’ankulu?

⁸ Adieyi dikutusadisa mu kala ye kiese ekolo tuvingilanga? Edi dilenda kutusadisa i yindulanga akala ye akento akwa kwikizi bazinga kuna nz’ankulu, ana bavingilanga kuna luzindalalu lwawonso e ntangwa ina Yave kelungisa nsilu miandi. (Roma 15:4) Ekolo tuyindulanga e mbandu au, diambote twasungamena kana kolo kwa bavingila, ekuma bakadila ye kiese kia vingila ye una Yave kasambulwila luzindalalu lwau.

9, 10. Kolo kwa Abarayama yo Sara bavingila e ndungan’a nsilu a Yave?

⁹ Badika e nona kia Abarayama yo Sara. Muna kuma kia “lukwikilu yo luzindalalu,” bavua e “nsilu.” Nkand’a Nzambi uvovanga vo “Abarayama wau kazindalala,” Yave wasia nsilu vo okunsambula yo kunkitula se dia zula kianene. (Ayibere 6:12, 15) Ekuma diavavila vo Abarayama kasonga luzindalalu? E kuma kadi kolo kiayingi kiadi vioka kimana nsilu wau walungana. Kina kia 14 kia Ngonde a Nisani ya mvu wa 1943 vitila Kristu, Abarayama  yo Sara ye wantu awonso bakala muna nzo andi, basauka Nzadi a Uferate yo kota muna Nsi a Nsilu. Kansi, diavava vo Abarayama kavingila diaka mvu 25 yavana mwan’andi Isaki kawutuka. Mvu 60 diaka miavioka i bosi atekelo andi Esau yo Yakobo bawutuka.—Ayibere 11:9.

¹⁰ Nkia vua katambula Abarayama muna Nsi a Nsilu? Nkand’a Nzambi uvovanga vo Yave “kamvanina mo e vua ko, kana nkutu fulu kilenda fwana tambi kiandi; kansi wansia nsilu vo okumvana yo se vua ye kwa mbongo andi, kana una vo kakala yo mwana ko.” (Mavangu 7:5) Mvu 430 miavioka tuka Abarayama kasaukila Nzadi a Uferate, i bosi e mbongo andi yakituka se zula kiadi zingila muna Nsi yayina.—Luvaiku 12:40-42; Ngalatia 3:17.

11. Ekuma Abarayama kakadila ye kiese kia vingila? Nkia nsambu kesinga vua mu kuma kia luzindalalu lwandi?

¹¹ Abarayama wakala ye kiese kia vingila kadi wakala ye ziku vo Yave olungisa nsilu miandi. Abarayama lukwikilu kakala lwau muna Yave. (Tanga Ayibere 11:8-12.) Abarayama wakala ye kiese kia vingila kana una vo kamona ndungan’a nsilu miawonso mia Nzambi ko ekolo kakala moyo. Kansi, yindula una kemona Abarayama vava kefuluka muna paradiso ova ntoto. Oyangalala kikilu vava ketanga lusansu lwa zingu kiandi ye lwa esi nzo andi mu fulu yayingi muna Nkand’a Nzambi. * (Tala mvovo vana yand’a lukaya.) Yindula e kiese kemona vava kezaya una kasadisila mu lungisa e kani dia Yave mu kuma kia Masia wasilwa nsilu! Tuna ye ziku vo Abarayama omona vo diambote kikilu kavanga wau kavingila e nsambu zazi.

12, 13. Ekuma diavavila vo Yosefe kasonga luzindalalu? Nkia ngindu zasikila kakala zau?

¹² Yosefe wa ntekelo a Abarayama wakala mpe ye kiese kia songa luzindalalu. Wamweswa mpasi kondwa kuma. Entete, mpangi zandi banteka muna ubundu vava kakala ye 17 dia mvu. I bosi, wavuninwa mambu vo nkento a mfumu andi kaleka mu kingolo yo siwa mu pelezo. (Etuku 39:11-20; Nkunga 105:17, 18) Kana una vo Yosefe selo kiakwikizi kia Nzambi kakala, diakala nze yandi watumbwanga vana fulu kia sambulwa. Kansi, vava vavioka mvu 13, mambu masoba. Yosefe wavaikiswa muna pelezo yo kituka muntu anzole ona wasunda e wisa muna Engipito.—Etuku 41:14, 37-43; Mavangu 7:9, 10.

¹³ Nga e mpasi zazi zafila Yosefe mu kendalala kwayingi? Nga wayindula vo Yave wambembola? Ve. Yosefe wavingila kuna luzindalalu lwawonso. Adieyi diansadisa? Lukwikilu lwandi muna Yave. Wazaya wo vo Yave wamonanga mawonso mavangamanga. Tuna ye ziku kia diambu diadi mu kuma kia dina kavova kwa mpangi zandi vo: “Ke numoni wonga ko: nga mono vana fulu kia Nzambi ngin’e? Oyeno nunkanini mbi, kansi Nzambi okanini wete, kasia dio wau din’o unu, muna vuluza mioyo mia mbidi a nkangu.” (Etuku 50:19, 20) Yosefe wazaya wo vo diambote mu vingila e nsambu za Yave.

14, 15. (a) Ekuma luzindalalu lwa Davidi lwinina lwasivi? (b) Adieyi diasadisa Davidi mu vingila kuna luzindalalu?

¹⁴ Davidi wa ntinu mpe mpasi zayingi kamweswa  kondwa kuma. Yave wakusa Davidi mu kala ntinu a Isaele vava kakala nleke. Kansi, diavava vo Davidi kavingila mvu 15 vitila kakituka ntinu kana nkutu wa kanda diandi. (2 Samuele 2:3, 4) Muna kolo kiakina, diavava vo Davidi katina yo swekama mu kuma kia Saulu wa ntinu ona wavavanga kumvonda. * (Tala mvovo vana yand’a lukaya.) Muna kuma kiaki, Davidi kakala diaka ye nzo a yandi kibeni ko. Diavavanga vo kazingila mu nsi ya kinzenza yovo muna nduka muna makanga. Kuna kwalanda, Saulu wavondwa kuna mvita. Kana una vo i wau, diavava vo Davidi kavingila diaka mvu nsambwadi vitila kakituka ntinu a zula kiawonso kia Isaele.—2 Samuele 5:4, 5.

¹⁵ Ekuma Davidi kakadila ye kiese kia vingila kuna luzindalalu? Okutuvananga mvutu muna nkunga wau umosi muna kayuvulwila nkumbu nyá vo: “Yamu nkia kolo?” Wavova vo: “Muna walakazi waku mbundidi e vuvu; o ntim’ame umwena luvuluzu luaku e kiese: Nyimbidila Yave, kadi umpangìdi o mawete.” (Nkunga 13:5, 6) Davidi wazaya wo vo Yave zola kikilu kanzolanga, okwamanana kunsonga kwikizi. Wayindula e mvu mina Yave kansadisa ye wavingilanga e lumbu kina Yave kadi fokola e mpasi zandi. Davidi wazaya wo vo diambote mu vingila e nsambu za Yave.

16, 17. Aweyi Yave yo Yesu benena se mbandu ambote ya vingila kuna luzindalalu lwawonso?

¹⁶ Yave ke kutulombanga ko vo twavanga diambu dina yandi kibeni kezolanga vanga ko. Watusonga mbandu isundidi ya kala ye kiese kia vingila. (Tanga 2 Petelo 3:9.) Kasikil’owu, vioka mazunda ma mvu muna mpatu a Edene, Satana wavova vo Yave ke nyadi ambote ko. Yave ‘ovingilanga kuna luzindalalu lwawonso’ yavana e nkumbu andi iveleleswa emvimba. Ediadi, nsambu zayingi ditwasa kw’awana ‘bekumvingilanga.’ —Yesaya 30:18.

¹⁷ Yesu mpe ovingilanga kuna luzindalalu lwawonso. Vava kakala ova ntoto, wasikila ye kwikizi yamuna lufwa lwandi. Muna mvu wa 33, wasunzula e ntalu a kimenga kiandi kwa Yave kuna zulu. Kansi, wavingila yamuna mvu wa 1914 muna yantika yala se Ntinu. (Mavangu 2:33-35; Ayibere 10:12, 13) Vana ntandu, Yesu wakinu vingila yakuna nsuk’a Funda dia Mvu dia Luyalu lwandi vava e mbeni zandi zawonso zifwaswa. (1 Korinto 15:25) Kolo kiayingi kikilu kevingila. Elo, diambote kikilu mu vingila e nsambu za Yave.

18, 19. Adieyi dikutusadisa mu vingila kuna luzindalalu lwawonso?

¹⁸ Yave ozolele vo twakala ye luzindalalu yo vingila ye kiese. Adieyi dilenda kutusadisa mu vanga wo? Tufwete sambanga kwa Yave yo lomba mwand’avelela. Sungamena  vo luzindalalu i fu kitukanga muna mwand’avelela a Nzambi. (Efeso 3:16; 6:18; 1 Tesalonika 5:17-19) Muna kuma kiaki, lombanga kwa Yave vo kasadisa kimana wavingila kuna luzindalalu lwawonso.

¹⁹ Sungamena mpe dina diasadisa Abarayama, Yosefe yo Davidi mu vingila ndungan’a nsilu mia Yave kuna luzindalalu lwawonso. Lukwikilu ye vuvu kiau muna Yave i kiabasadisa. Ke bayindulanga kaka oma ma zingu kiau ko ngatu zolela yau. O yindula e nsambu batambula, dikutukasakesa mpe mu songa e fu kia vingila.

20. Nkia kani tufwete kala diau?

²⁰ Kana nkutu vo tulenda wanana ye mpasi zayingi, tuna ye kani dia ‘vingila Yave.’ Ezak’e ntangwa tulenda kiyuvula: ‘E Yave, yamu nkia kolo?’ (Yesaya 6:11) Kansi, muna lusadisu lwa mwand’avelela a Nzambi, tulenda tanginina Yeremiya wa ngunza yo vova vo: “O Yave i kunku kiame, i uvovele moyo ame; dianu ikumbundil’e vuvu.”—Maniongo ma Yeremiya 3:21, 24.