1. Nkia mambu mambote aleke ayingi bavangidi kala?

 KONSO mvu, mafunda ye mafunda ma aleke bevubwanga. Nga ngeye mpe wavubwa kala? Avo i wau, mpangi zaku muna nkutakani kumosi yo Yave, kiese kiayingi bemonanga mu kuma kiaku. (Nga. 27:11) Owau yindula e mambu mayingi mambote ovangidi kala. Nanga mvu miayingi wavangidi muna longoka Bibila. E malongi mama makwikidisi vo e Bibila i Diambu dia Nzambi. Edi disundidi o mfunu, otomene zaya yo zola o Nsonekesi a Bibila. O zola kwaku muna Yave kwawokele yamu tezo kia kukiyekola kwa yandi yo vubwa. Ekwe nzengo zambote wabakidi!

2. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

 ² Kalukatikisu ko vo vitila wavubwa, wawanana ye mambu mayingi matonta e kwikizi kiaku muna Yave. Kansi, ekolo okulanga ntonta zayingi diaka owanana zau. Satana ovanga mawonso muna kufila wayambula zola yo sadila Yave. (Efe. 4:14) Kuyambula ko vo ediadi diavangama. Ozevo, nki kilenda kusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave yo lungisa e nsilu wasia vava wakiyekola kwa yandi? Ofwete kwamanana nungunuka, i sia vo, kwamanana sia ngolo kimana wakituka se Nkristu azikuka. (Ayib. 6:1) Kansi, aweyi olenda wo vangila? E longi diadi disonga una olenda wo vangila.

3. Nkia diambu Akristu awonso bafwete vanga kuna nim’a luvubu?

³ Kuna nim’a luvubu, yeto awonso tufwete landa luludiku luna Paulu wa ntumwa kavana kwa Akristu kuna Efeso. Wabakasakesa vo bakituka se Akristu “azikuka.” (Efe. 4:13) Muna  mvovo miankaka, edi Paulu kabavovesa vo: ‘Nukwamanana nungunuka.’ Paulu watezanesa lunungunuku lwa mwanda ye lunungunuku lwa nsedia. Vava mwana kewutukanga, mase betoma zolanga mwan’au una vo nsedia yo toma kunlunga-lunga. Kansi, o mwana kalendi kwamanana nsedia ko yakwele mvu. Ekolo e mvu miviokanga, kafwete yambula “mambu ma kimwana.” (1 Kor. 13:11) Diau dimosi mpe difwete vangama kwa Akristu. Kuna nim’a luvubu, tufwete kwamanana nungunuka muna mwanda. Owau, yambula twafimpa mambu malenda kutusadisa mu vanga wo.

4. Nkia fu kilenda kusadisa mu nungunuka muna mwanda? Sasila. (Filipi 1:9)

⁴ Wokesa o zola kwaku muna Yave. Tuzeye wo vo otoma zolanga Yave. Kansi, o zola kwaku muna Yave kulenda wokela diaka. Mu nkia mpila? Paulu wa ntumwa wayika mpila imosi yasonama muna Filipi 1:9. (Tanga.) Muna sono kiaki, Paulu wasamba kimana o zola kwa Akristu kuna Filipi “kwakwamanana wokela kikilu.” Dianu vo, o zola kweto muna Yave kulenda wokela kikilu. Aweyi tulenda wo vangila? Tulenda wo vanga muna kalanga yo “zayi wasikila yo umbakuzi wawonso.” Avo tutomene zaya Yave, o zola kweto muna yandi kuwokela ye tuyangalela e fu yandi ye mpil’andi yavangila o mambu. Tuvanga mawonso muna kunyangidika yo venga konso diambu dilenda kunkendeleka. Tusia mpe e ngolo za bakula luzolo lwandi yo zaya una tulenda lo lungisila.

5-6. Adieyi tulenda vanga kimana o zola kweto muna Yave kwawokela? Sasila.

⁵ Yesu watanginina e fu ya Yave mu mpila yalunga. Muna kuma kiaki, avo tutomene zaya Yesu, o zola kweto mpe muna Yave kuwokela. (Ayib. 1:3) E mpila yambote tulenda toma zayila Yesu ilongokanga lusansu lwandi lwasonama muna nkand’a Matai, Maku, Luka ye Yoane. Avo kuna ye fu kia tanga Bibila ko lumbu yawonso, olenda kwaku yantika o unu kiaki muna tanganga tusansu mu kuma kia Yesu. Ekolo otanga tusansu twatu, toma sia e sungididi muna fu ya Yesu. Wantu batoma zolanga Yesu ye diasazu diakalanga muna mokena yandi. Kuna zola kwawonso, wanatanga wan’akete muna nkat’andi. (Maku 10:13-16) Yesu nkundi ye nkwa zola kakala, dianu alongoki andi ke bakadilanga yo wonga ko muna kunzayisa una bamonanga muna ntima. (Mat. 16:22) Muna mpila yayi, Yesu wasonga vo Se diandi una kuna zulu katangininanga. O Yave mpe Nzambi azola ye diasazu mu mokena yandi. Tulenda samba kwa yandi yo kunzayisa mawonso tuna mau muna ntima. Tuna ye vuvu vo ke kutufundisa ko. Kadi zola kekutuzolanga ye mfunu ke kutuvuanga.—1 Pet. 5:7.

⁶ Yesu wafwilanga mpe wantu e nkenda. Matai wa ntumwa wasoneka vo: “Vava kamwene ndonga, ubafwididi e nkenda, kadi bebangikwanga yo tungianiswa nze mameme makondwa mvungudi.” (Mat. 9:36) Vo i Yave, aweyi kemonanga mu kuma kia wantu? Yesu wavova vo: “Ke luzolo lwa Se diame ko una kuna zulu vo vavila kana nkutu mosi mun’awaya andwelo.” (Mat. 18:14) Ekwe kiese mu zaya vo Yave zola ketoma kutuzolanga! Kieleka, avo tutomene zaya e fu ya Yesu, o zola kweto mpe muna Yave kuwokela.

7. Ovanga kikundi ye mpangi zazikuka, nkia nluta dilenda kutwasila?

⁷ Olenda mpe wokesa o zola kwaku muna Yave yo kituka Nkristu azikuka muna vanganga kikundi ye mpangi zazikuka muna nkutakani aku. Sianga e sungididi muna kiese bekalanga kiau e mpangi zazi. Ke bekuyibanzanga ko muna nzengo babaka za sadila Yave. Ubayuvula bazayisa mambu makiese bawanane mau kala muna salu kia Nzambi. Avo nzengo zampasi ozolele baka, ubalomba  luludiku. Sungamena vo, “muna ulolo wa aludiki i mwina ye nluta miambote.”—Nga. 11:14.

8. Avo lukatikisu okalanga lwau mu kuma kia mana Bibila kivovanga, adieyi ofwete vanga?

⁸ Katula lukatikisu okalanga lwau. Nze una tuyikidi muna  tini kia 2, Satana ovanga mawonso kimana walembi nungunuka muna mwanda. Imosi muna mpila kalenda wo vangila i kufila mu katikisa maka malongi mena muna Bibila. Kasikil’owu, nanga akaka balenda kukwikidisa vo o wantu ke bavangwa ko, nungunuka banungunuka. Vava wakala kindende, nanga kwayindulanga diambu diadi ko, kansi wau vo se u mbuta, nanga i diambu ditoma vovelwanga kuna sikola. Nanga olenda mona vo e mpila alongi aku besasilanga e longi dia lunungunuku, ndungidi bena yau. Kansi tu, nanga alongi aku, ke basidi vavulula ko e ziku isonganga vo vena kikilu yo Mvangi. Sungamena mana masonama muna Ngana 18:17: “Ndiona ovita fundanga nkwandi, omonekanga vo ndungidi kena yau, yavana kilwaka nkwandi kantungulula.” Vana fulu kia kwikila mawonso olongwanga kuna sikola, ngeye kibeni ofwete vaula e ntangwa muna toma longoka e ludi kina muna Diambu dia Nzambi. Vavululanga muna nkanda mieto. Mokena ye ampangi ana bakwikilanga muna longi dia lunungunuku vitila bakituka se Mbangi za Yave. Ubayuvula kana nkia mambu mabakwikidisa vo vena kikilu yo Mvangi ona otoma kutuzolanga. E moko yayi ilenda kusadisa mu zaya e ziku isonganga vo vena kikilu yo Mvangi.

9. Nkia diambu olongokele muna nona kia mpangi Melissa?

⁹ Tala e nona kia mpangi Melissa * ona watoma vavulula e diambu ditadidi o nsema. Mana kavavulula, mansadisa mu katula lukatikisu lwandi. Wavova vo: “Kuna sikola alongi besasilanga e longi dia lunungunuku mu mpila ina ifilanga o wantu mu yindula vo e longi diadi dialudi kikilu. Kuna lubantiku, kiazola vavulula ko kadi wonga yakala wau wabakula vo alongi ame ndungidi bena yau. Kansi, yasungamena vo Yave ozolele vo twakala ye kuma kiasikila kifwete kutufila mu kwikila muna yandi. Muna kuma kiaki, yayantika vavulula. Yatanga o nkanda, Existe um Criador Que se Importa com Voce? Ye finkanda, Existe  um Criador? ye A Origem da Vida Cinco Perguntas Que Merecem Resposta. Mana yatanga i mau kikilu yavuanga o mfunu. Kele vo yazaya wo, nga kolo yadi vavulula e diambu diadi.”

10-11. Nki kilenda kusadisa mu lembi kuyisia muna mavangu mambi? (1 Tesalonika 4:3, 4)

¹⁰ Venga mavangu mambi. Muna kileke, nanga e nsatu za vukana ngolo kikilu zikalanga. Muna kuma kiaki, olenda vukumunua mu tá e zumba. I diau Satana kazolele vo wavanga. Ozevo, nki kilenda kusadisa mu sunda e ntonta zazi? (Tanga 1 Tesalonika 4:3, 4.) Muna sambu yaku zayisanga kwa Yave una omonanga muna ntima yo kunlomba vo kasadisa mu sunda e ntonta zazi. (Mat. 6:13) Sungamena dio vo Yave ozolele kusadisa, ke kutumba ko. (Nku. 103:13, 14) E Diambu dia Nzambi mpe dilenda kusadisa. Mpangi Melissa ona tuyikidi kala wasia mpe e ngolo za venga e ngindu za usafu. Wavova vo: “Otanga e Bibila lumbu yawonso diansadisa mu nuana ye zolela yambi. Mana yatanganga mansungamesa vo kwa Yave mvuilu ye yandi nzolele sadila mu zingu kiame kiawonso.”—Nku. 119:9.

¹¹ Kuvavi singika mambu maku ko ngeye kibeni. Zayisanga kwa mase maku e mambu mekutokanesanga. Dialudi vo ke diasazu ko mu mokena yo mase maku mu kuma kia mambu ma ngeye kibeni, kansi ovanga wo diamfunu kikilu. Mpangi Melissa wavova vo: “Yasamba yo lomba unkabu, i bosi, yamokena yo papa mu kuma kia mambu mantokanesanga. Kuna mfoko a moko, yamona nze mono yakatula e zitu muna mavembo mame. Nzeye wo vo Yave wayangalala mu kuma kiame.”

12. Nki kilenda kusadisa mu baka e nzengo zambote?

¹² Sadilanga e nkanikinu mia Bibila muna zingu kiaku. Ekolo okulanga, mase maku bekuyambula vo wakibakilanga e nzengo. Kansi, vena ye mambu mayingi muna zingu kuzeye mo ntete ko. Aweyi olenda vengela e vonza kia baka e nzengo zilenda fwasa e kikundi kiaku yo Yave? (Nga. 22:3) Mpangi mosi ankento una ye nkumbu Kari wasasila dina diansadisa mu baka e nzengo zambote. Wabakula vo, Akristu azikuka ke bevavanga ko vo bakala ye nsiku muna mambu mawonso ma zingu kiau. Mpangi Kari wavova vo: “Vana fulu kia landa kaka e nsiku, diavavanga vo yabakula una Yave kebadikilanga o mambu.” Muna kuma kiaki, vava otanganga e Bibila ukiyuvulanga: ‘E sono kiaki adieyi kindongele mu kuma kia mpila ina o Yave kebadikilanga o mambu? Nga vena ye nkanikinu mu sono kiaki ulenda kunsadisa mu baka e nzengo zambote muna zingu kiame? Avo i wau, nkia nluta ivua avo ndemvokele nkanikinu wau?’ (Nku. 19:7; Yes. 48:17, 18) O tanga e Bibila yo badika muna nkanikinu mina mo, dikusadisa mu baka e nzengo zina ziyangidika Yave. Ekolo onungunuka muna mwanda, obakula vo ke dina mfunu ko mu kala ye nsiku muna mambu mawonso kadi obakula una Yave kebadikilanga e mambu.

13. Aweyi akundi ambote balenda kusadisila? (Ngana 13:20)

¹³ Solanga akundi ana bezolanga Yave. Nze una tuyikidi kala, akundi osolanga balenda kusadisa mu nungunuka muna mwanda. (Tanga Ngana 13:20.) Tala e nona kia mpangi Sara ona wavidisa e kiese kiandi. I bosi, wavanga diambu diansadisa mu vutukila e kiese kiandi. Mpangi Sara wavova vo: “Yasolola akundi ambote muna ola ina yabavuanga kikilu o mfunu. Konso lumingu, mono yo mpangi mosi ankento una vo nleke, twakubikanga kumosi e longi dia Eyingidilu dia Longoka. O nkundi ame ankaka wansadisa kimana yavananga e mvutu muna tukutakanu. Muna lusadisu lwa akundi ame awaya, yayantika kala ye  longi dia mono kibeni yo tomesa e sambu yame. E ngwizani ame yo Yave yakumama ye yavutukila e kiese kiame.”

14. Aweyi mpangi Juliano kavangila yikundi yambote?

¹⁴ Aweyi olenda vangila yikundi ye ampangi ana balenda kusadisa? Mpangi Juliano ona osalanga se nkuluntu wavova vo: “Vava yakala nleke, yavanganga kikundi ye ampangi ana yavaikanga yau muna salu kia umbangi. Akundi awaya akwa vema bakala ye bansadisa mu mona vo e salu kia umbangi kiese kitwasanga. Yayantika kuyisila e kani dia kota muna salu kia ntangwa ke ntangwa. Yabakula mpe vo lau yaviokesa dia kala ye akundi ambote, kadi yavanganga kaka kikundi ye awana twakala yau ntela mosi. Wau ngina kwaku Betele, ikwamanananga vanga yikundi yambote. E mbandu au yambote, ikunsadisanga mu baka e nzengo zambote nze sola e nsaka zambote. Akundi awaya mpe bekunsadisanga mu toma finama Yave.”

15. Nkia lulukisu Paulu kavana kwa Timoteo? (2 Timoteo 2:20-22)

¹⁵ Kansi, adieyi ofwete vanga avo omwene vo mpangi mosi muna nkutakani ke muntu ambote ko muna vanga yandi kikundi? Paulu wazaya wo vo muna nkutakani ya tandu kiantete, mwakala ye ampangi ana ke bakala ye kimwanda kiambote ko. Muna kuma kiaki, walukisa Timoteo vo kavavuka e mpangi zazi. (Tanga 2 Timoteo 2:20-22.) E kikundi kieto yo Yave kiantalu kikilu. Ngolo zayingi tuvangidi muna kala ye ngwizani ambote yo Yave. Muna kuma kiaki, ke tuzolele vanga yikundi ko ye awana balenda fwasa e ngwizani eto ambote yo Nzambi, ina twafuntukila mu mvu miayingi.—Nku. 26:4.

16. Nkia makani ma mwanda olenda kuyisila?

¹⁶ Uyisila makani mambote. Uyisila makani malenda kumika lukwikilu lwaku yo kituka se Nkristu azikuka. (Efe. 3:16) Kasikil’owu, olenda vanga e nkubika yambote ya kalanga ye longi dia ngeye kibeni yo tanganga e Bibila lumbu yawonso. (Nku. 1:2, 3) Yovo, olenda kuyisila e kani dia tomesa e sambu yaku muna sambanga kwayingi ye nsi a ntima wawonso. Olenda mpe kuyisila e kani dia yima e fu kia volo muna nsaka osolanga ye mpila osadilanga e ntangwa aku. (Efe. 5:15, 16) Yave otoma  yangalala vava kemona e ngolo ovanganga muna nungunuka muna mwanda.

17. Nkia nluta ovua avo okedi ye fu kia sadisa akaka?

¹⁷ E fu kia sadisa akaka kilenda mpe kusadisa mu zikuka muna mwanda. Yesu wavova vo: “E diambu disundidi e kiese i vana, ke mu tambula ko.” (Mav. 20:35) Kiese kiayingi okala kiau avo osadidi e ntangwa ye ngolo zaku mu sadisa mpangi zankaka. Kasikil’owu, olenda kuyisila e kani dia sadisa anunu ye ambevo muna nkutakani aku. Muna bonga e nona, olenda kubasumbila madia yovo kubasadisa bazaya una balenda sadila telefone, tablete yovo komputadore. Avo u mpangi ayakala, uyisila e kani dia kituka se selo kia salu. Muna mpila yayi, otoma sadisa mpangi zaku muna nkutakani. (Fili. 2:4) Olenda songa mpe zola kw’awana bena vo ke Mbangi za Yave ko muna kubasamunuinanga e nsangu zambote za Kintinu. (Mat. 9:36, 37) Avo dilendakana kwa ngeye, uyisila e kani dia sadila Yave muna salu kia ntangwa ke ntangwa.

18. O kota muna salu kia ntangwa ke ntangwa, aweyi dilenda kusadisila mu nungununka muna mwanda?

¹⁸ E salu kia ntangwa ke ntangwa kilenda kuvana malau mayingi mu nungunuka muna mwanda. O sala se mviti a nzila a ngonde ke ngonde, dilenda kuvana e lau dia kota Sikola ya Ateleki a Kintinu. Dilenda kuvana mpe e lau dia sadila kuna Betele yovo yikama e salu kia tunga e fulu yeto ya nsambila. Mpangi ankento Kaitlyn una vo nleke ye osalanga se mviti a nzila a ngonde ke ngonde, wavova vo: “Ovaika muna salu kia umbangi kumosi ye mpangi zamakala ye zamakento bena vo bazikuka, diansadisa mu nungunuka muna mwanda kuna nim’a luvubu lwame. E mbandu au yansadisa mpe mu toma longoka e Bibila yo tomesa e mpila ame ya longela.”

19. Nkia nsambu otambula avo okwamanene nungunuka muna mwanda?

¹⁹ Avo okwamanene nungunuka muna mwanda nsambu zayingi ovua. Kasikil’owu, kuzola ko vo wasadila e ngolo zaku muna mambu makondwa o mfunu. (1 Yoa. 2:17) Kubaka mfwilu ko mitukanga muna nzengo zambi. Zingu kiambote ye kia kiese okala kiau. (Nga. 16:3) E mbandu aku ambote ikasakesa mpangi zawonso muna nkutakani, kiakala aleke yovo ambuta. (1 Tim. 4:12) Edi disundidi o mfunu okala ye luvuvamu ye kiese kitukanga muna zaya vo Yave oyangidikanga yo kala ye ngwizani ambote yo yandi.—Nga. 23:15, 16.