LONGI DIA 33
Yave Oyingilanga Nkangu Andi
“Meso ma Yave metalanga awana bekumvuminanga.”—NKU. 33:18.
NKUNGA WA 4 “Yave i Mvungudi Ame”
MANA TULONGOKA *
1. Ekuma Yesu kalombela kwa Yave vo kayingila alandi andi?
MUNA fuku wavitila lufwa lwandi, Yesu walomba diambu diamfunu kwa Se diandi. Walomba kwa Yave vo kayingila alandi andi. (Yoa. 17:15, 20) Dialudi vo ntangwa zawonso Yave oyingilanga o nkangu andi, i sia vo, okubalunga-lunganga yo kubatanina. Kansi, Yesu wazaya wo vo Satana otoma bangika alandi andi. Yesu wazaya wo mpe vo alandi andi lusadisu lwa Yave bevua o mfunu muna zizidila e ntonta za Nkadi ampemba.
2. Landila Nkunga 33:18-20, ekuma ke tufwete monanga wonga ko vava tuwanananga ye mambu mampasi?
2 E nza yayi iyalwanga kwa Satana, mambu mayingi mampasi itwasanga kwa Akristu akieleka o unu. O mambu mampasi tunuananga mau malenda kutuyoyesa yo tonta e kwikizi kieto muna Yave. Kansi, nze una tumona mu longi diadi, ke tuna ye kuma ko kia mona wonga. Kadi Yave okutuyingilanga, i sia vo, omonanga e mpasi tunuananga zau ye wakubama kena mu kutusadisa kimana twasunda zo. Owau, yambula twabadika nona yole iyikwanga muna Bibila isonganga una Yave keyingidilanga awana bekumvuminanga.—Tanga Nkunga 33:18-20.
YAVE OKUTUSADISANGA VAVA TUMONANGA KINSONA
3. Nkia mambu malenda kutufila mu kuyimwena vo yeto mosi kaka twina?
3 Kana una vo tuvuidi ulolo wa ampangi muna nkutakani, ezak’e ntangwa tulenda mona vo yeto mosi kaka twina. Kasikil’owu, aleke balenda mona vo yau mosi kaka bena vava besasilanga mana bekwikilanga kwa akwau a sikola yovo vava besobanga e nkutakani. Akaka muna yeto, nanga tunuananga ye lukendalalu lwasaka yo yindula vo yeto mosi kaka twina muna zizidila e mpasi zazi. Nanga tulenda katikisa zayisa mambu mama kwa akaka kadi tulenda yindula vo ke vena muntu ko okutubakula. Ezak’e ntangwa, tulenda lwaka nkutu yamu tezo kia yindula vo ke vena muntu ko okutuvuanga o mfunu. Kiakala nkia diambu dikutufilanga mu kuyimwena vo yeto mosi kaka twina yovo ke vena muntu ko okutuvuanga o mfunu, diambote mu sungamena vo e kinsona kilenda kutufila diaka mu telama o moyo yo mona vo ke vena muntu ko olenda kutusadisa. Kansi, Yave kazolele ko vo twayimwenanga mu mpila yayi. Ekuma tuvovele wo?
4. Ekuma Eliya wa ngunza kavovela vo: “Mono mosi kaka nsidi”?
4 Badika e nona kia Eliya wa selo kia kwikizi kia Yave. Lumbu 40 kavanga mu tina Izebele ona wadia ndofi vo vonda kekumvonda. (1 Nti. 19:1-9) I bosi, vava kayisweka muna nduka, wavovesa Yave vo: “Mono mosi kaka nsidi” nze ngunza. (1 Nti. 19:10) Kansi, mwakala ye ngunza zayingi muna nsi. Kasikil’owu, Obadiya wasweka ngunza 100 ana Izebele kazola vonda. (1 Nti. 18:7, 13) Ozevo, ekuma Eliya kamwenanga vo yandi mosi kaka kasala? Nga edi kayindulanga vo e ngunza zawonso zina Obadiya kasweka zavondwa? Nga wamona kinsona vava kayindula vo ke vakala diaka muntu ko wanyikama muna nsambil’aludi vava Yave kayisonga vana Mongo a Kamelo vo yandi kaka i Nzambi aludi? Nga wayindula vo ke muntu ko wazaya vo mu vonza kikilu kena ye ke muntu ko wantokanenanga? O lusansu ke lusasilanga ko mana Eliya kayindula. Kansi, edi kaka tuzeye vo Yave wabakula e kuma Eliya kamwenanga kinsona ye wazaya dina kafwana vanga muna kunsadisa.
5. Adieyi Yave kavanga muna kwikidisa Eliya vo kakala yandi mosi ko?
5 Yave mambu mayingi kavanga muna sadisa Eliya. Kasikil’owu, wakasakesa Eliya vo kavova una kamonanga muna ntima. Nkumbu miole Yave kayuvula Eliya vo: “Adieyi ovanganga vava?” (1 Nti. 19:9, 13) Muna nkumbu miole miami bamokena, Yave watoma winikina ekolo Eliya kanzayisanga una kamonanga. Yave wavana Eliya e mvutu muna kuyisonga vo kuna sambu diandi kena ye ovuidi nkuma wayingi. Wasungamesa mpe Eliya vo wakala ye asambidi ayingi akwikizi muna Isaele. (1 Nti. 19:11, 12, 18) Kalukatikisi ko vo, o ntim’a Eliya wavuvama vava kazayisa kwa Yave una kamonanga yo wá e mvutu za Yave. I bosi, Yave wavana Eliya yiyekwa yamfunu. Wamvovesa vo kenda kusa Kazaele se ntinu a Suria, Yeu se ntinu a Isaele ye Elesa se ngunza. (1 Nti. 19:15, 16) Muna vana yiyekwa yayi kwa Eliya, Yave wansadisa mu sia e sungididi kiandi muna mambu mambote. Nzambi wamvana mpe Elesa kimana kasala yandi entwadi. Adieyi tuvova mu kuma kiaku? Aweyi Yave kalenda kusadisila vava omonanga vo ngeye mosi kaka una?
6. Nkia mambu olenda lomba muna sambu vava omonanga vo ngeye mosi kaka wina? (Nkunga 62:8)
6 Yave ozolele vo wamokenanga yandi muna sambu. Omonanga e mpasi onuananga zau ye okusianga o nsilu vo owá e sambu yaku konso ntangwa osamba kwa yandi. (1 Tes. 5:17) Yave oyangalalanga wá e sambu ya selo yandi. (Nga. 15:8) Ozevo, nkia mambu olenda yika muna sambu vava omonanga vo ngeye mosi kaka wina? Olenda vovesa Yave una omonanga muna ntima nze una Eliya kavanga. (Tanga Nkunga 62:8.) Unzayisa e mambu mampasi onuananga mau ye una mena kutokanesena. Lombanga kwa Yave vo kasadisa wazaya dina ofwete vanga vava omonanga vo ngeye mosi kaka wina. Kasikil’owu, vava omonanga kinsona yo bakama kwa wonga vava osilanga umbangi kuna sikola, samba kwa Yave kimana kavana unkabu ovuidi o mfunu. Olenda mpe kunlomba ngangu kimana wasasila mana okwikilanga. (Luka 21:14, 15) Avo wakendalala wina, lomba kwa Yave kasadisa wamokenena e diambu diadi yo mpangi mosi wazikuka. Olenda lomba kwa Yave vo kasadisa o mpangi omokena yandi kimana kabakula una omonanga. Ozevo, ziula ntim’aku kwa Yave yo sia e sungididi una kevaninanga e mvutu za sambu yaku yo tambulwila lusadisu lw’akaka. Avo ovangidi wo, omona vo kuna ngeye mosi ko.
7. Nkia diambu olongokele muna nona kia mpangi Mauricio?
7 Yave salu kiamfunu kavana kwa yeto awonso. Olenda kala ye ziku vo Yave omonanga yo yangalela mawonso ovanganga muna nkutakani ye muna salu kia umbangi. (Nku. 110:3) Okuyivana muna salu yayi, aweyi dilenda kusadisila mu lembi mona vo ngeye mosi kaka wina? Badika e nona kia mpangi Mauricio una vo nleke. * Ke vavioka kolo ko vava mpangi Mauricio kavubwa, mosi muna akundi andi ana katoma zolanga wayantika yoya muna mwanda. Mpangi Mauricio wavova vo: “Vava yamona vo nkundi ame bembwele Yave, mono mpe kiayibundanga diaka vuvu ko. Yatokana kana vo ilungisa o nsilu wa sadila Yave yo kwamanana songa e kwikizi muna nkubik’andi. Yamona vo mono mosi kaka yakala yo yindula vo ke vakala muntu ko wabakulanga una yamonanga.” Nki kiasadisa mpangi Mauricio mu sunda e ngindu zazi? Wavova vo: “Yakivana emvimba muna salu kia umbangi. Ediadi diansadisa mu lembi sia sungididi kwa mono kibeni yo katula e ngindu zambi yakala zau. Yakala ye kiese ekolo yasalanga ye mpangi zaswaswana muna salu kia umbangi ye kiamonanga diaka kinsona ko.” Kana nkutu vava ke dilendakananga ko mu sila umbangi mu nzo ye nzo, tulenda kasakeswa muna silanga umbangi ye mpangi zeto muna sonekanga e nkanda yo sadila telefone. Nkia diambu diaka diasadisa mpangi Mauricio? Wakudikila vo: “Yakivana mpe emvimba muna salu ya nkutakani. Yatoma kubikanga yo toma sunzula malongi yavewanga muna tukutakanu. E yiyekwa yayi, yansadisanga mu mona vo mfunu ngina kwa Yave ye kwa mpangi zame.”
YAVE OKUTUSADISANGA VAVA TUNUANANGA YE MPASI
8. Aweyi tulenda mona avo mambu mayingi mampasi tunuananga mau?
8 Tuzeye wo vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga ye mambu mayingi mampasi tuwanana mau. (2 Tim. 3:1) Kana una vo i wau, mambu mankaka mampasi mu kinsalukisa mekutubwilanga. Kasikil’owu, tulenda wanana ye mpasi zakondwa nzimbu, bakama kimbevo kilembi sasukanga yovo fwilwa muntu tutoma zolanga. Avo mambu mama mawonso matubwididi, tulenda tokana kwayingi yo telama o moyo, mu sungula avo mambu mama mu ndandani matubwididi yovo nkumbu mosi. Kansi, tufwete sungamenanga vo Yave omonanga e mpasi zeto, muna lusadisu lwandi, tulenda zizidila konso mpasi tulenda wanana zau.
9. Yika e mpasi Yobi kawanana zau.
9 Yindula una Yave kasadisila Yobi wa selo kiandi kiakwikizi. Wabwilwa mambu mayingi mampasi mu nkumbu mosi. Muna lumbu kimosi kaka, Yobi wavoveswa vo e bulu yandi yawonso yayiwa, selo yandi yavondwa ye wan’andi awonso katoma zolanga bafwa. (Yobi 1:13-19) Ekolo kakala mu ntantu zasaka mu kuma kia lufwa lwa wan’andi, Yobi wabakama kimbevo kiampasi kikilu kina kiasoba e mpw’andi. (Yobi 2:7) Yobi mu mpasi kikilu kakala, i dianu kavovela vo: “Mbengene moyo ame; kizolele zinga diaka ko.”—Yobi 7:16.
10. Aweyi Yave kasadisila Yobi mu zizidila e mpasi zandi? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)
10 Yave wamonanga e mpasi Yobi kanuananga zau. Wau vo Yave wazolanga Yobi, i dianu kamvanina lusadisu kavuanga o mfunu muna zizidila e mpasi zandi. Kasikil’owu, Yave wamokena yo Yobi yo kunsungamesa vo e ngangu zandi ke zina nsuka ko ye kuna zola kwawonso, olunga-lunganga e lekwa kasema. Wavovela bulu yayingi kasema ina imwesanga o wonga. (Yobi 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2) Yave mpe wasadila nleke mosi wakwikizi una ye nkumbu vo Eleyu kimana kakumika yo fiaulwisa Yobi. Eleyu wasikidisa Yobi vo Yave ntangwa zawonso osendanga luzindalalu lwa selo yandi. Kansi, Yave wasadila mpe Eleyu mu vana longi kwa Yobi. Eleyu wasadisa Yobi mu yambula sia sungididi kiasaka muna yandi kibeni yo kunsungamesa vo oyeto twakeva kikilu avo tuyitezanese yo Yave wa Mvangi a nza yawonso. (Yobi 37:14) Yave wavana mpe Yobi kiyekwa kia samba muna wete dia akundi andi tatu ana basumuka. (Yobi 42:8-10) Adieyi tuvova mu kuma kieto? Aweyi Yave kekutusadisilanga o unu vava tunuananga ye mambu mampasi?
11. Aweyi Bibila kikutusadisilanga vava tuwanananga ye mambu mampasi?
11 Dialudi vo Yave kemokenanga yeto ko nze una kamokenena yo Yobi. Kansi, omokenanga yeto muna sadila e Bibila. (Roma 15:4) Okutufiaulwisanga muna kutuvana e vuvu mu kuma kia kusentu. Tala yaka sono ya Bibila ilenda kutufiaulwisa vava tuwanananga ye mambu mampasi. Muna Bibila, Yave okutusikidisanga vo kiakala nkia mpasi zilenda kutubwila, ke vena diambu ko dilenda “kutuvambula muna zola” kwandi. (Roma 8:38, 39) Okutusikidisanga mpe vo “ofinamene awonso bekumbokelanga” muna sambu. (Nku. 145:18) Yave okutuzayisanga vo avo tumbundidi e vuvu, tulenda zizidila konso mpasi yo kala ye kiese kana nkutu vo mu mpasi twina. (1 Kor. 10:13; Yak. 1:2, 12) E Diambu dia Nzambi dikutusungamesanga mpe vo e mpasi tunuananga zau za kolo kiandwelo avo zitezaneso yo moyo a mvu ye mvu tuvua kuna sentu. (2 Kor. 4:16-18) Yave okutusianga nsilu vo ofwasa awana betwasanga e mpasi zeto, i sia vo, Satana wa Nkadi ampemba kumosi ye awana bekuntangininanga. (Nku. 37:10) Nga olenda sia muna ntu e yaka sono ya lufiaulwisu ilenda kusadisa mu zizidila e mpasi kuna sentu?
12. Adieyi Yave kazolele vo twavanga muna vua nluta mia Diambu diandi?
12 Yave ozolele vo twavaulanga e ntangwa muna tanganga yo longoka e Bibila yo badika mana tutanganga. Vava tusadilanga mana tulongokanga, lukwikilu ye ngwizani eto yo Yave ikumamanga. Muna mpila yayi, twakubama tukala mu zizidila konso mpasi tuwanana zau. Yave ovananga mpe mwand’andi avelela kw’awana besonganga muna zingu kiau vo bebundanga e vuvu muna Diambu diandi. O mwanda wau, ulenda kutuvana “ulolo wa nkuma” muna zizidila konso mpasi. —2 Kor. 4:7-10.
13. E malongi ma “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” aweyi mekutusadisilanga mu zizidila e mpasi?
13 Muna lusadisu lwa Yave, “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ovaikisanga malongi, video ye nkunga milenda kutusadisa mu kumika lukwikilu lweto yo kwamanana kala ye ngwizani yambote yo Yave. (Mat. 24:45) Tuzolele toma sadila malongi mama mawonso mana o Yave kekutuvananga. Mu lumbu yaviokele, mpangi mosi ankento kuna Estados Unidos, wavutwidi matondo mu kuma kia madia mawonso ma mwanda tutambulanga. Wavovele vo: “Mu mvu 40 miami isadilanga Yave, nkumbu miayingi e kwikizi kiame kitontwanga.” Mpangi ndioyo wawanana ye mambu mayingi mampasi. Kasikil’owu, nkak’andi wavondwa kwa nati a kalu mosi wakala ku nkolwa, mase mandi babakama kimbevo kiangolo yo fwa. Yandi kibeni mpe wabakama kimbevo kia câncer mu nkumbu miole. Nki kiansadisa mu zizidila e mpasi zazi? Wavova vo: “Ntangwa zawonso Yave wansadisanga. E madia ma mwanda o ntaudi akwikizi yo lulungalalu kevaikisanga, mekunsadisanga mu zizidila. Muna kuma kiaki, nze Yobi mono mpe ndenda vova vo: ‘Yavana ifwa, kiyambula kwikizi kiame ko!’”—Yobi 27:5.
14. Aweyi Yave kesadilanga mpangi zeto vava tunuananga ye mambu mampasi? (1 Tesalonika 4:9)
14 Yave olonganga nkangu andi mu zola yo fiaulwisanga muntu yo nkwandi muna ntangw’a mpasi. (2 Kor. 1:3, 4; tanga 1 Tesalonika 4:9.) E mpangi zeto betangininanga Eleyu, bazolele kutusadisa kimana twasikila ye kwikizi vava tuwanananga ye mambu mampasi. (Mav. 14:22) Tala una ampangi muna nkutakani bakasakesela mpangi Diane yo kunsadisa kasikila ye kwikizi muna Yave vava yakala diandi kabakama kimbevo kiangolo. Wavova vo: “Diampasi kikiu diakala kwa mono. Kansi, twamona o nkum’a Yave yo zola kwandi muna ngonde zazi zawonso twanuananga ye mambu mampasi. Ampangi muna nkutakani eto mayingi bavanga muna kutusadisa. Kasikil’owu, batukingulanga, batubokelanga muna telefone yo kutubimbakana. Mawonso mama matusadisa mu zizidila. Wau vo kizeye nata e kalu ko, ampangi bavanganga mawonso muna kundata mu tukutakanu ye muna salu kia umbangi.” Diakiese kikilu mu zaya vo tuna ye mpangi zayingi zazolwa mu nkutakani zeto.
TUVUTULANGA MATONDO MUNA MPILA INA YAVE KEKUTULUNGA-LUNGILANGA
15. Ekuma tukadilanga ye ziku vo tulenda zizidila e mpasi tunuananga zau?
15 Yeto awonso vekala ye lumbu tuwanana ye mambu mampasi. Kansi, nze una tulongokele, ke tukala yeto mosi ko. Nze una uvanganga e se dianzodi, Yave omonanga e mpasi tunuananga zau. Una kuna sambu dieto, wakubama kena mu wá e sambu yeto ye ozolele kutusadisa. (Yes. 43:2) Tuna ye ziku vo tulenda zizidila konso mpasi, kadi Yave okutuvananga yawonso tuvuidi o mfunu muna zindalala. Kasikil’owu, watuvana e lau dia samba kwa yandi, Bibila, ulolo wa madia ma mwanda ye ulolo wa ampangi ana balenda kutusadisa vava tunuananga ye mpasi.
16. Adieyi tufwete vanga avo tuzolele vo Yave kakwamanana kutusadisa?
16 Kieleka, tuvutulanga kikilu matondo wau tuna yo Yave wa Se dieto diazulu ona otokanenanga wete dia konso muntu mu yeto. Nze una tutanganga muna Nkunga 33:21: “E ntima mieto muna yandi mimwena kiese.” Muna kuma kiaki, tusonganga kwa Yave vo tuyangalelanga e mpila yazola kekutulunga-lungilanga vava tutambulwilanga lusadisu lwawonso kekutuvananga. Kansi, oyeto mpe tufwete vanga diambu kimana Yave kakwamanana kutusadisa, i sia vo, kwamanana vanga mawonso muna lemvokela Yave yo vanga edi diambote vana meso mandi. Muna mpila yayi, tulenda kala ye ziku vo okwamanana kutulunga-lunga yakwele mvu.—1 Pet. 3:12.
NKUNGA WA 30 Se Diame, Nzambi Ame ye Nkundi Ame