1, 2. Ekuma dinina dia ngangu mu lemvokelanga Mvangi aku vava osolanga mana ozolele vanga muna zingu kiaku? (Tala e fwaniswa va ntandu.)

AVO Wakinu nleke, nanga malongi mayingi ovewanga mu kuma kia zingu kiaku kia kusentu. Alongi, aludiki ye wantu ankaka balenda kuvovesa vo ofwete kota sikola zandá yovo vava e salu kifutanga nzimbu zayingi. Kansi, o Yave longi diaswaswana kekuvananga. Dialudi vo Yave ozolele vo wakala ye ngangu kuna sikola kimana walenda kuyilunga-lunga. (Kolosai 3:23) Kansi, ozeye wo mpe vo ekolo wakinu nleke, ofwete baka nzengo zamfunu zilenda kusadisa kuna sentu. Muna kuma kiaki, okuvananga nkanikinu muna kufila yo kusadisa mu kala ye mpil’a zingu kiyangidika Yave mu lumbu yayi yambaninu.—Matai 24:14.

² Sungamenanga vo Yave ozeye mawonso. Ozeye mana mevangama kuna sentu. Otomene mpe wo zaya vo e mbaninu a nza yayi ifinamene kikilu. (Yesaya 46:10; Matai 24:3, 36) Yave  otomene kuzaya mpe. Ozeye oma malenda kutwasila kiese ye mana ke mekutwasila kiese ko. Malongi ma wantu malenda moneka vo mambote, kansi avo ke mena ngwizani ko ye Diambu dia Nzambi, malongi mama ke ma ngangu ko.—Ngana 19:21.

3, 4. O wá malongi mambi aweyi diatwasila e mfwilu kwa Adami yo Eva kumosi yo wan’au?

³ Malongi mambi mayantika mwanganeswa se tuka kolo. Satana i wantete wavana malongi mambi kwa wantu. Wavovesa Eva vo oyandi yo Adami bekala ye kiese avo yau kibeni babakidi e nzengo za una bafwete zingila. (Etuku 3:1-6) Kansi Satana nkwa loko. Wazola vo Adami yo Eva, kumosi yo wana badi wuta banlemvokela yo kunsambila, ke mu Yave ko. Kansi, Satana kavanga konso diambu diambote ko kwa wantu. Yave wabavana lekwa yawonso bakala yau. Wabavana e mpatu yambote-mbote muna zingila ye nitu zalunga zadi kubasadisa mu zinga yakwele mvu.

⁴ Diankenda vo Adami yo Eva bakolamena Nzambi. Muna mpila yayi, bayivambula yo Ndiona wabavana o moyo. Ediadi diabatwasila mfwilu miayingi. Nze mvuma zikatukidi muna nti, Adami yo Eva bayantika nuna malembe-malembe. Kuna kwalanda bafwa. O wan’au mpe kumosi yo yeto, bayantika mona e mpasi. (Roma 5:12) O unu, wantu ayingi bevezanga mana Nzambi kevovanga, bevanganga kaka mana bazolele. (Efeso 2:1-3) Nkia mfwilu ditwasanga? O Nkand’a Nzambi uvovanga vo ‘ke dia ngangu ko’ vava wantu bekolamenanga Yave.—Ngana 21:30.

5. Nkia ziku kakala kiau o Nzambi mu kuma kia wantu? Nga ndungidi kakala yau?

⁵ Yave wakala ye ziku vo vekala yo wantu, kumosi ye aleke ayingi, ana bekala ye tima dia kunzaya yo kunsadila. (Nkunga 103:17, 18; 110:3) Aleke awaya mfunu bena vana meso ma Yave. Nga u mosi muna yau? Avo i wau, ka lukatikisu ko vo oyangalelanga e ‘lekwa yambote’ itukanga kwa Nzambi. Ediadi kiese kiayingi dikutwasilanga muna zingu. (1 Timoteo 6:17; Ngana 10:22) Tuvovela lekwa yá muna lekwa yayi, i sia vo, madia ma mwanda, akundi ambote, makani mambote ye luvevoko lwakieleka.

6. Ekuma tufwete zayilanga e nsatu zeto za mwanda? Aweyi o Yave kekutusadisilanga?

⁶ E bulu ke ikalanga ye nsatu za mwanda ko. Muna kuma kiaki, ke bemonanga mfunu wa zaya Mvangi au ko. Kansi oyeto tuna ye nsatu za mwanda. (Matai 4:4) Vava tulemvokelanga Nzambi, tuvuanga umbakuzi, ngangu ye kiese. Yesu wavova vo: “Kiese kw’awana bazeye nsatu zau za kimwanda, kadi e Kintinu kia zulu i kiau.” (Matai 5:3) Nzambi watuvana e Bibila, osadilanga “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” muna kutuvana nkanda mikutusadisanga mu kumika lukwikilu lweto. (Matai 24:45) Tuyikilanga e nkanda miami vo madia ma mwanda kadi medikilanga lukwikilu lweto yo kumika e ngwizani eto yo Yave. Tuvuidi madia ma mwanda ma mpila mu mpila!—Yesaya 65:13, 14.

7. Aweyi o madia ma mwanda kekutuvananga o Nzambi malenda kusadisila?

⁷ Madia ma mwanda malenda kuvana e ngangu yo kusadisa mu toma yindula. E  ngangu zazi zilenda kutanina mu mpila zayingi. (Tanga Ngana 2:10-14.) Kasikil’owu, e fu yayi ikusadisa mu bakula mambu maluvunu, nze luvunu lwa sia vo ke vena ye Mvangi ko yovo e nzimbu ye mavua mau mekutwasila kiese. E fu yayi ilenda mpe kusadisa mu venga zolela yovo fu ilenda kutwasila e mpasi. Muna kuma kiaki, vanga mawonso olenda muna kala ye ngangu yo toma yindula. Muna mpila yayi, omona vo Yave otoma kuzolanga ye wete diaku kevavanga.—Nkunga 34:8; Yesaya 48:17, 18.

8. Ekuma ofwete finamena Nzambi owau? Nkia nluta dikutwasila kuna sentu?

⁸ Ke kolo ko, e nza ya Satana ifwaswa emvimba. Yave kaka olenda kututanina yo kutuvana ina tuvuidi o mfunu, kumosi ye madia ma lumbu ke lumbu. (Kabakuke 3:2, 12-19) Muna kuma kiaki, eyayi i ntangwa ofwete finama Nzambi yo siamisa e vuvu kiaku muna yandi. (2 Petelo 2:9) Avo ovangidi wo, kiakala nkia mambu malenda kubwila, omona nze Davidi ona wavova vo: “Nsidi Yave ova ngina ntangwa zawonso: Wau vo oku koko kwame kwalunene i kena, kinikunwa ko.”—Nkunga 16:8.

9. (a) Mun’owu wa Yoane 6:44, adieyi o Yave kevanganga? (b) Nkia diambu divangamanga avo tuwananene ye mpangi zeto mu nkumbu antete?

⁹ Avo i nkumbu antete owananene yo muntu kena mu ludi ko, nga mayingi ozayanga mu kuma kiandi? Olenda zaya e nkumbu andi ye mpw’andi. Kansi, nanga mayingi kuzaya ko mu kuma kiandi. Ediadi diaswaswana kikilu avo owananene ye mpangi eto mu nkumbu antete. Ozeye wo vo Yave kezolanga. Ozeye wo mpe vo Yave diambu diambote kamona muna yandi yo kumbokela kakala mosi muna asambidi andi. (Tanga Yoane 6:44.) Kiakala nkia fulu katuka yovo aweyi kasansukila, ozeye kala mayingi mu kuma kiandi, oyandi mpe ozeye mayingi mu kuma kiaku.

10, 11. Nkia diambu dimonekanga kaka kwa nkangu a Yave? Aweyi omonanga mu kuma kia diambu diadi?

 ¹⁰ Vava owanananga o nkwaku Mbangi a Yave, vana vau obakulanga vo vena ye mambu mana yeno awole nubadikilanga vo masundidi o mfunu. Ozeye wo vo kana nkutu vo ndinga zaswaswana nuvovanga, vena ye ndinga mosi ina yeno awole nuvovanga, i sia vo, ‘nding’avelela’ ya ludi. (Sefaniya 3:9) Ediadi disonganga vo nukwikilanga muna Nzambi, nulemvokelanga e nkanikinu mia nkal’ambote ye luna ye vuvu kiau kimosi mu kuma kia kusentu. E mambu mama malenda kunusadisa mu bundaziana e vuvu yo vanga e kikundi kisikila yakwele mvu.

¹¹ Muna kuma kiaki, avo Yave osambilanga, olenda vova ye ziku kiawonso vo una ye akundi ambote. Una ye akundi mu nza yawonso, kana nkutu awana ke nuzayanene ko. Nga olenda yindula nkangu wankaka una ye lau diadi, avo ke nkangu a Yave ko?  

12. Nkia makani mambote olenda kuyisila?

¹² Tanga Kimpovi 11:9–12:1. Nga una ye makani ozolele lungisa? Nanga wayisila kani dia tanga Nkand’a Nzambi lumbu yawonso yovo vana mvutu zalukasakeso yovo toma lungisa kiyekwa kia fila longi muna lukutakanu. Nanga una ye kani dia toma sadila Nkand’a Nzambi muna salu kia umbangi. Aweyi omonanga vava ngeye kibeni obakulanga vo mu nungunuka wina yovo vava akaka bekuvovesanga wo? Ka lukatikisu ko vo kiese kiayingi omonanga. Ekuma? Kadi nze una Yesu kavanga, ongeye mpe mu vanga una dina Yave kazolele vo wavanga.—Nkunga 40:8; Ngana 27:11.

13. O sadila Yave ekuma kusundidi o wete ke mu kuyivana mu mambu ma nza yayi ko?

¹³ Vava okuyivananga muna salu kia Yave, mu lungisa wina e salu kikutwasila kiese yo kusadisa mu kala ye kani diasikila muna zingu. Paulu wavova vo: “Nusikila, nukala ngingi, nuwokesa kaka e salu kia Mfumu ntangwa zawonso, wau nuzeye wo vo e salu kieno ke kiankatu ko muna Mfumu.” (1 Korinto 15:58) Kansi, o wantu bekuyivananga muna mambu ma nza yayi, nze vava kala ye nzimbu zayingi yovo kala akwa tunda, ke bekalanga ye kiese kiakieleka ko. Kana nkutu vo bakitukidi akwa tunda, mpavala kwandi. (Luka 9:25) Tulenda longoka diambu muna mbandu a Solomo wa Ntinu.—Roma 15:4.

14. Adieyi olenda longoka muna lusansu lwa Solomo?

¹⁴ Solomo, mosi muna wantu basunda o umvuama ye wisa muna wantu awonso bazinga kala, kamona e ziku kia diambu diadi. Yandi kibeni wavova vo: ‘Yambula yayitonta muna kiese, yayangalela muna wete.’ (Kimpovi 2:1-10) Solomo watunga nzo zambote-mbote, wakuna mpatu za mvuma yo vanga konso dina kazolanga. Nga kiese kiasikila kakala kiau? Vava Solomo kayindula mawonso kavanga, wavova vo: “Mawonso i vavala.” Wakudika vo: ‘E nluta nkatu.’ (Kimpovi 2:11) Nga olongokele diambu muna lusansu lwa Solomo?

15. Ekuma lukwikilu lwinina o mfunu? Mun’owu wa Nkunga 32:8, aweyi o lukwikilu lulenda kusadisila?

¹⁵ Wantu ankaka belongokanga kaka diambu muna zingu kiau avo bavangidi vilwa yo mona e mpasi. Yave kazolele ko vo ediadi diabwila. Ozolele vo wawila e nding’andi  yo kunlemvokela. Lukwikilu divavanga muna wo vanga. Kansi, kusinga kuyibanza ko muna nzengo wabaka muna zingu mu kuma kia lukwikilu lwaku. Yave kesinga vilakana ko ‘o zola osonganga muna nkumbu andi.’ (Ayibere 6:10) Muna kuma kiaki, vanga mawonso mu kumika lukwikilu lwaku. Ediadi dikusadisa mu baka nzengo zambote muna zingu kiaku. Omona mpe vo Se diaku kuna zulu wete diaku kevavanga.—Tanga Nkunga 32:8.

16. Ekuma tufwete yangalelanga luvevoko kekutuvananga o Nzambi yo sadila lo mu mpila yambote?

¹⁶ Paulu wasoneka vo: “Vana vena mwand’a Yave, i vena luvevoko.” (2 Korinto 3:17) Yave oyangalelanga luvevoko, wavanga kimana ongeye mpe wayangalela luvevoko. Kansi, ozolele vo wasadila luvevoko lwaku mu mpila ina ilenda kutanina. Nanga ayingi muna akwaku kuna sikola mavangu ma nsoni betalanga, bekuyivananga muna mavangu ma zumba, muna nsaka zisianga zingu kiau mu vonza, nua mfomo yovo kolwa malavu. Kuna lubantiku, e mambu mama malenda moneka vo mambote yovo makiese. Kansi, malenda twasa mfwilu nze mayela, kituka abundu a malavu ye mfomo yovo kubatwasila lufwa. (Ngalatia 6:7, 8) Aleke ana bekuyivananga muna mambu mama, balenda yindula vo mu luvevoko bena, kansi kinga mu ubundu bena.—Tito 3:3.

17, 18. (a) O lemvokela Nzambi aweyi dilenda kututwasila luvevoko lwakieleka? (b) Mu nkia mpila o luvevoko lwavewa Adami yo Eva lusundidi olu lwa wantu o unu?

¹⁷ Kuna diak’e sambu, o lemvokela Yave nluta miayingi dikututwasilanga. O lemvokela Yave dikutusadisanga mu kala yo vimpi wambote yo kutuvana luvevoko lwakieleka. (Nkunga 19:7-11) Vava osadilanga o nswa wa kuyisolela mu mpila yambote, i sia vo, vava osolanga lemvokela e nsiku ye nkanikinu mia Nzambi mina vo mialunga, osonganga kwa Nzambi ye mase maku vo wafwanua bundwa e vuvu. Mase maku betoma kumbunda e vuvu yo kuyambulwila mambu mankaka. Yave osianga nsilu vo ke kolo ko ovana luvevoko lwakieleka kwa selo yandi yakwikizi, luna luyikilwanga muna Nkand’a Nzambi vo “luvevoko lwa nkembo a wan’a Nzambi.”—Roma 8:21.

¹⁸ Lwalu i luvevoko luna Adami yo Eva bakala lwau. Muna mpatu a Edene, Nzambi diambu dimosi kaka kabavovesa vo ke bavangi ko. Wabakanikina vo ke bafwete dia ko e bundu kia nti mosi. (Etuku 2:9, 17) Nga obenze vo Nzambi nkwa ntim’ambadi wau kabavana o nsiku wau? Ve kikilu! Yindula o ulolo wa nsiku mina wantu besianga yo komekena akaka mu lemvokela mio. Kansi, Yave nsiku mosi kaka kavana kwa Adami yo Eva.

19. Nkia mambu Yave yo Yesu bekutulonganga mekutusadisa mu kala ye luvevoko lwakieleka?

¹⁹ Yave osonganga ngangu zandi muna mpila kekadilanga yeto. Vana fulu kia  kutuvana nsiku miayingi, kuna luzindalalu lwawonso okutulonganga vo twalemvokela o nsiku a zola. Okutulonganga vo twazingila mun’owu wa nkanikinu miandi yo menga oma mambi. (Roma 12:9) Muna Longi diandi vana Mongo, Yesu wa Mwan’a Nzambi watusadisa mu bakula e kuma o wantu bevangilanga mambu mambi. (Matai 5:27, 28) Muna nz’ampa, Yesu wa Ntinu a Kintinu kia Nzambi okwamanana kutulonga twabadikilanga oma mansongi y’oma mambi nze una kebadikilanga mo. (Ayibere 1:9) Yesu okutukitula mpe tu wantu alunga muna ngindu ye nitu. Yindula una ukala e zingu vava ke tunuana diaka ye ntonta za vanga oma mambi ko yo lembi mona diaka mpasi mu kuma kia usumuki. Kuna mfoko, tuyangalela o “luvevoko lwa nkembo” luna Yave kasia o nsilu.

20. (a) Aweyi o Yave kesadilanga e wisa kiandi? (b) Aweyi olenda kuntanginina?

²⁰ Kana nkutu muna nz’ampa, o luvevoko lweto lukala ye tezo. Mu nkia mpila? O zola kweto muna Nzambi ye muna akaka kukwamanana kutufila. Vava zola kukutufilanga, tutangininanga Yave. Kana una vo Yave una ye wisa muna mawonso, wabaka nzengo za yambula vo zola kwafila mawonso kevanganga, kumosi ye mpila ina kekadilanga yeto. (1 Yoane 4:7, 8) Muna kuma kiaki, tulenda kala ye ziku vo tulenda kala kaka ye luvevoko lwakieleka avo tutanginini Yave.

21. (a) Aweyi Davidi kamonanga mu kuma kia Yave? (b) Adieyi tuvovela muna longi dilanda?

²¹ Nga ovutulanga matondo mu kuma kia lekwa yawonso kekuvananga o Yave? Okuvananga madia ma mwanda, akundi ambote, makani mambote, vuvu kia kala ye luvevoko lwakieleka kuna sentu ye tukau twankaka twambote. (1 Timoteo 6:17) Nanga omonanga nze Davidi vava kayika e mvovo mina muna Nkunga 16:11: ‘Okunzayis’eyendelo dia moyo. O ulolo wa kiese wina yaku, o mawete oku koko kwaku kwalunene, yakwele mvu.’ Muna longi dilanda, tuvovela mambu mankaka mamfunu mena muna Nkunga 16. E mambu mama mekusadisa mu zaya una olenda kadila ye zingu kisundidi o wete!