1-2. Nze mpangi Angelito, adieyi konso muntu mu yeto kafwete vanga?

NGA mase maku Mbangi za Yave? Avo i wau, ke disongele ko vo u nkundi a Yave wau vo mase maku akundi a Yave. Kiakala vo mase meto Nzambi besadilanga yovo ve, konso muntu mu yeto kafwete kumika e kikundi kiandi yo Yave.

² Yindula e nona kia mpangi Angelito. E yitu yandi yawonso Yave basambilanga. Kansi, vava kakala nleke, kakala ye ngwizani ambote ko yo Nzambi. Wavova vo: “Yasadilanga kaka Yave mu kuma kia sia vo, mase mame yazola tanginina.” Kansi mpangi Angelito wabaka e nzengo za vaula e ntangwa muna tanganga e Diambu dia Nzambi yo badika mana katanganga yo kala ye fu kia sambanga kwa Yave. Nkia nluta diantwasila? Mpangi Angelito wavova vo: “Yalongoka vo e mpila imosi kaka ndenda finamena Yave wa Se diame dianzolwa i toma kunzaya.” E nona kia mpangi Angelito yuvu yamfunu kivaikisanga: Nkia nswaswani ina vana vena o zaya maka mambu mu kuma kia Yave yo toma kunzaya? Aweyi tulenda zayila Yave?

3. Nkia nswaswani ina vana vena o zaya maka mambu mu kuma kia Yave yo toma kunzaya?

³ Tulenda vova vo tuzeye Yave, kadi tuzeye e nkumbu andi yovo maka mambu kavova yo vanga. Kansi mayingi  mevavuanga muna toma kunzaya. Tufwete vaulanga e ntangwa ya longoka mu kuma kia Yave ye fu yandi. Ediadi dikutusadisa mu bakula e kuma kikumfilanga mu vova yovo vanga maka mambu. Ediadi dikutusadisa mu zaya mana Yave kezolanga, keyindulanga ye mana kevanganga. Avo tubakwidi mana Yave kazolele vo twavanga, tufwete mo vanga mpe.

4. O badika e nona ya wantu beyikwanga muna Bibila aweyi dilenda kutusadisila?

⁴ Wantu ankaka balenda kutuveza wau vo Yave tuzolele sadila. Balenda nkutu kutusia e kitantu avo tuyantikidi kwenda ku lukutakanu. Kansi, avo tubundidi Yave e vuvu, kesinga kutubembola ko. Tukumika e ngwizani eto yo Yave ina izinga yakwele mvu. Nga tulenda kweto toma zaya Yave? Ingeta! E mbandu ya wantu alembi lunga nze Mose yo Davidi wa Ntinu, isonganga vo dilendakana. Ekolo tubadika mana bavanga, tubaka e mvutu za yuvu yole: Aweyi bazayila Yave? Adieyi tulenda longoka muna mbandu au?

5. Adieyi Mose kasola vanga?

⁵ Mose wasola sadila Nzambi. Vava kakala ye kimbuta kia mvu 40, Mose wasola kala kumosi yo nkangu a Nzambi, Aneyisaele, vana fulu kia yikilwa vo “ntekelo a Faro.” (Ayib. 11:24) Mose wabembola fulu kia tunda. Muna yikama Aneyisaele ana bakala vo abundu kuna Engipito, Mose wazaya wo vo ofungisa Faro makasi ona wakala vo ntinu angolo ye wabadikilwanga nze nzambi kwa esi Engipito. Ediadi diasonga vo Mose lukwikilu lwasikila kakala lwau. Mose wabunda e vuvu kwa Yave. E vuvu kiaki i kuma kiasikila kiafila Mose mu kala ye ngwizani ambote yo Yave muna zingu kiandi kiawonso.—Nga. 3:5.

6. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Mose?

⁶ Adieyi tulongokele? Nze Mose, yeto awonso tufwete baka e nzengo: Nga tusola sadila Nzambi yo kala kuna sambu dia nkangu andi? Nanga muna sadila Nzambi divava vo twabembola maka mambu yo siwa e kitantu kwa awana ke bazeye Yave ko. Kansi avo tubundidi Se dieto dia zulu e vuvu, okutusadisa.

7-8. Adieyi Mose kakwamanana longoka?

⁷ Mose wakwamanana longoka e fu ya Yave yo vanga luzolo lwandi. Kasikil’owu, vava Yave kanlomba vo kenda vaikisa Aneyisaele muna Engipito, Mose wamona wonga yo vova nkumbu miayingi kwa Yave vo kakala wafwana ko. Nzambi wamfwila e nkenda yo sola muntu kimana kasadisa Mose. (Luv. 4:10-16) Muna kuma kiaki, Mose walenda samuna e nsangu za mfundisa kwa Faro. I bosi, Mose wamona una Yave kasongela o nkum’andi muna vuluza Aneyisaele yo fwasa Faro ye makesa mandi muna Mbu Ambwaki.—Luv. 14:26-31; Nku. 136:15.

⁸ Vava Mose kavaikisa Aneyisaele muna Engipito, o nkangu fu kia yidima bakala kiau. Kana una vo i wau, Mose wamona una Yave kasongela luzindalalu kwa nkangu kavaikisa muna ubundu. (Nku. 78:40-43) Mose wamona mpe una Yave kasongela lulembamu lwandi muna soba e ngindu zandi vava Mose kanlomba vo kalembi fwasa Aneyisaele.—Luv. 32:9-14.

9. Mun’owu wa Ayibere 11:27, Mose nkia mpila kikundi kakala kiau yo Yave?

⁹ Vava Aneyisaele bavaika muna Engipito,  e kikundi kia Mose yo Yave kiawokela yamu tezo kia vika sia vo wamonanga Se diandi dia zulu. (Tanga Ayibere 11:27.) Muna songa e kikundi kiakôla bakala kiau, Bibila kivovanga vo: “Yave wamokenanga yo Mose mantalani, wauna muntu kemokenenanga yo nkwandi.”—Luv. 33:11.

10. Muna toma zaya Yave, adieyi tufwete vanga?

¹⁰ Adieyi tulongokele? Muna toma zaya Yave, ke divavanga kaka ko vo twazaya e fu yandi, kansi divavanga mpe vo twavanga luzolo lwandi. Yave ozolele vo “wantu a mpila zawonso bavuluzwa yo vua zayi wasikila wa ludi.” (1 Tim. 2:3, 4) Imosi muna mpila tulenda vangila luzolo lwa Nzambi i longanga akaka o mambu ma Yave.

11. Vava tulonganga akaka o mambu ma Yave, aweyi tutoma kunzayilanga?

¹¹ Nkumbu miayingi vava tulonganga akaka o mambu ma Yave, yeto kibeni mpe tutoma kunzayanga. Kasikil’owu, tumonanga e ziku kia nkenda za Yave kwa wantu vava kekutusadisanga mu solola akwa ntima miansongi. (Yoa. 6:44; Mav. 13:48) Tumonanga mpe o nkum’a Diambu dia Nzambi vava alongoki eto bevanganga e nsobani mu yambula mavangu mambi yo vuata e kiwuntu kiampa. (Kol. 3:9, 10) Tumonanga luzindalalu lwa Nzambi vava kevanang’e lau kwa ulolo wa wantu a zunga kieto mu kunzaya yo vuluzwa.—Roma 10:13-15.

12. Nze una usonganga e sono kia Luvaiku 33:13, adieyi Mose kalomba kwa Nzambi? Ekuma?

¹² Mose watoma yangalelanga e kikundi kiandi yo Yave. Kana nkutu vava kavanganga masivi muna nkumbu a Nzambi, Mose kuna luzitu lwawonso walomba kwa Yave vo kansadisa mu toma kunzaya. (Tanga Luvaiku 33:13.) Mose kimbuta kia mvu 80 kakala kiau vava kavanga e ndomba yayi, kansi wazaya wo vo kafwete kwamanana longoka mayingi mu kuma kia Se diandi dia zulu.

13. Aweyi tulenda songela vo tuyangalelanga e kikundi kieto yo Nzambi?

¹³ Adieyi tulongokele? Kana nkutu vo se mvu miayingi tusadilanga Yave, tufwete toma yangalelanga e kikundi kieto yo yandi. Imosi muna mpila tulenda songela vo tuyangalelanga e kikundi kieto yo Nzambi i mokenanga yandi muna sambu.

14. Ekuma e sambu kilenda kutusadisila mu zaya Yave?

¹⁴ Muna kala ye ngwizani ambote ye akaka, divavanga vo twakala ye mbokena zambote. Muna kuma kiaki, muna kala ye kikundi kiakola yo Nzambi, divavanga vo twasambanga nkumbu miayingi yo lembi kala ye wonga wa kunzayisa e ngindu ye ntokani zeto. (Efe. 6:18) Mpangi ankento una ye nkumbu a Krista ona ozingilanga kuna Turquia wavova vo: “O zola ye vuvu kiame muna Yave kiwokelanga konso ntangwa ikunzayisanga e ntokani zame muna sambu yo mona una kekunsadisilanga. O mona una Yave kevaninanga e mvutu za sambu yame, diansadisa mu badikilanga Yave nze Se diame ye Nkundi ame.”

15. Aweyi Yave kayikila Davidi wa Ntinu?

¹⁵ Davidi wa Ntinu muna zula kiasambilanga Yave wa Nzambi kawutukila. Kansi, Davidi kasambilanga Yave ko mu kuma kia mase mandi. Yandi kibeni wakumika kikundi kiandi yo Nzambi, kiaki i kuma Yave katoma kunzolelanga. Yave wayikila Davidi  vo muntu “ona oyangidikidi ntima [andi].” (Mav. 13:22) Aweyi Davidi kakumikina e kikundi kiandi yo Yave?

16. Adieyi Davidi kalongoka mu kuma kia Yave vava katalanga e lekwa kasema?

¹⁶ Davidi walongoka oma ma Yave muna tala e lekwa ina kasema. Vava Davidi kakala nleke, ntangw’ayingi kaviokesanga ku mbazi mu vungula mameme ma se diandi. Nanga mu kolo kiaki kayantika badika mu kuma kia lekwa ina Yave kasema. Kasikil’owu, ekolo Davidi katalanga kuna zulu muna fuku, kamonanga kaka ntetembwa ko. Kansi, wabakulanga mpe e fu ya Ndiona wavanga zo. Davidi wasoneka vo: “E zulu ditelekanga nkembo a Nzambi; e ngambwila isamunanga e salu kia moko mandi.” (Nku. 19:1, 2) Vava Davidi kayindulanga e mpila ina o wantu bavangilwa, wabakulanga vo Yave nkwa ngangu kikilu. (Nku. 139:14) Vava Davidi kabakulanga e lekwa ina Yave kasema, ediadi diamfilanga mu kala nlembami.—Nku. 139:6.

17. Adieyi tulenda longoka avo tubadikidi e lekwa ina Yave kasema?

¹⁷ Adieyi tulongokele? Tufwete sianga e sungididi muna lekwa ina Yave kasema. Vaulang’e ntangwa muna tala yo sivika o ntoto wambote-mbote kasema o Yave. Muna zingu kiaku kia lumbu ke lumbu, badikanga dina olenda longoka mu kuma kia Yave muna lekwa izungidi, nze nti, bulu yo wantu. Ozevo lumbu yawonso olongoka diambu mu kuma kia Se diaku dianzodi. (Roma 1:20) E lumbu yawonso omona una zola kwaku muna Yave kuwokelela.

18. Nze una wasonama muna Nkunga 18, nkia diambu Davidi kabakula?

¹⁸ Davidi wabakulanga una Yave kansadisilanga. Kasikil’owu, vava Davidi katanina mameme ma se diandi vana moko ma nkosi ye use, wabakula vo Yave wansadisa mu vonda e bulu yayi yansisi. Vava kavonda Ngoleyate, Davidi watoma bakula vo Yave wamfilanga. (1 Sam. 17:37) Vava Davidi kavuluka vana moko ma Saulu wa Ntinu wa nkwa kimpala, Davidi wabakula vo Yave wamvuluza. (Nku. 18, mvovo mina vana ntandu) Kele vo Davidi kakala nkwa lulendo wadi kuyisana mu kuma kia mambu mama. Kansi wau vo nlembami kakala, wabakula lusadisu lwa Yave muna zingu kiandi.—Nku. 138:6.

19. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Davidi?

¹⁹ Adieyi tulongokele? Ke tufwete lombanga kaka lusadisu lwa Yave ko. Tufwete bakulanga mpe e ntangwa kekutusadisanga ye una kekutusadisilanga. Avo tukala akwa lulembamu tubakula vo ke tulendi vanga mawonso ko, Yave kaka olenda kutusadisa mu mana ke tulendi vanga ko. Konso ntangwa tumonanga o lusadisu lwa Yave muna zingu kieto, e ngwizani eto yo yandi ikumamanga. Mpangi mosi una ye nkumbu a Isaac ozingilanga kuna Fiji, osadilanga Yave mu mvu miayingi, wamona e ziku kia diambu diadi. Wavova vo: “Vava iyindulanga e zingu kiame, imonanga una Yave kansadisila tuka muna ntangwa yayantika longoka e Bibila yamu unu kiaki. Muna kuma kiaki, ibakulanga vo Yave una kikilu.”

20. Adieyi tulenda longoka muna ngwizani kakala yau o Davidi yo Nzambi?

²⁰ Davidi watangininanga e fu ya Yave. Yave watuvangila muna mpila ina tulenda tanginina e fu yandi. (Tuku 1:26) Avo tutomene longoka mu kuma kia fu ya Yave, tutoma kuntanginina. Wau vo Davidi  watoma zaya o Se diandi dia zulu, muna kuma kiaki watoma kuntanginina muna mpila kakadilanga ye wantu ankaka. Badika nona kimosi. Davidi wasumukina Yave vava katá e zumba yo Bate-seba yo vondesa o nkaz’andi. (2 Sam. 11:1-4, 15) Kansi, Yave wafwila Davidi e nkenda kadi oyandi mpe wafwilanga wantu ankaka e nkenda. Wau vo Davidi ngwizani ambote kakalanga yau yo Yave, wakituka mosi muna atinu ona Aneyisaele batoma zolanga. Yave wansadila mu kala se bandu ambote kwa atinu ankaka a Isaele.—1 Nti. 15:11; 2 Nti. 14:1-3.

21. Landila Efeso 4:24 ye 5:1, nkia nluta tuvua avo tukedi “atanginini a Nzambi”?

²¹ Adieyi tulongokele? Tufwete kala “atanginini a Nzambi.” Vava tutangininanga Nzambi, ke tuvuanga kaka nluta ko, kansi dikutusadisanga mpe mu toma kunzaya. Vava tutangininanga e fu yandi, tusonganga mpe vo tu wan’andi.—Tanga Efeso 4:24; 5:1.

22-23. Adieyi divangama avo tusadidi mana tulongokanga mu kuma kia Yave?

²² Nze una tumwene, tulenda longoka mambu ma Yave muna talanga e lekwa kasema ye muna longokanga e Diambu diandi. Muna Bibila tulenda sololwela e mbandu ya ulolo wa selo yakwikizi ya Nzambi ana tulenda tanginina nze Mose yo Davidi. O Yave watuvana mawonso tuvuidi o mfunu muna toma kunzaya. Oyeto mpe tufwete vanga mawonso tulenda muna longokanga mayingi mu kuma kiandi.

²³ Ke tuyambula longoka ko mambu ma Yave. (Kim. 3:11) E diambu disundidi o mfunu ke zaya mambu mayingi ko mu kuma kia Nzambi, kansi i sadila mana tuzeye kala mu kuma kiandi. Avo tusadidi mana tulongokanga yo vava tanginina Se dieto dianzodi, oyandi mpe okwamanana kutufinama. (Yak. 4:8) Muna Diambu diandi okutusikidisanga vo, kesinga bembola ko awana bevavanga toma kunzaya.