1. Ekuma tulenda vovela vo Abarayama vuvu kiasikila kakala kiau?

 YAVE wasia nsilu kwa nkundi andi Abarayama vo e zula yawonso ova nza ivuila e nsambu muna mbongo andi. (Tuku 15:5; 22:18) Muna kuma kia lukwikilu lwandi lwasikila muna nsilu a Nzambi, Abarayama wakala ye ziku vo nsilu a Nzambi lungana ulungana. Muna kolo kiakina, Abarayama tezo kia 100 mvu kakala miau, o nkaz’andi 90 lwa mvu ye ke bakala ye mwana ko. (Tuku 21:1-7) Kansi, e Bibila kivovanga vo: “[Abarayama] wabunda e vuvu yo kwikila vo okituka se dia zula yayingi nze una diavovua.” (Roma 4:18) Otomene wo zaya vo e vuvu kia Abarayama kialungana. Wawuta Isaki, o mwana ona kalakukilanga o moyo. Nki kiasadisa Abarayama mu kala ye ziku vo Yave olungisa nsilu andi?

2. Ekuma Abarayama kakadila ye ziku vo Yave olungisa nsilu andi?

² Muna kuma kia ngwizani ambote kakala yau yo Yave, Abarayama “wakala ye ziku vo Nzambi olunganesa dina kasila o nsilu.” (Roma 4:21) Yave wayangalela Abarayama ye mu kuma kia lukwikilu lwandi wanyikila vo muntu ansongi. (Yak. 2:23) Nze una usonganga Roma 4:18, Abarayama fu yole yamfunu kasonga, lukwikilu ye vuvu. Yambula twalongoka dina Paulu wa ntumwa kavova muna Roma kapu kia 5 mu kuma kia vuvu.

3. Aweyi Paulu kasasila diambu ditadidi e vuvu?

³ Paulu wasasila e kuma tulenda kadila ye ziku vo “e vuvu ke kifusulwisanga muntu nsoni ko.” (Roma 5:5) Okutusadisanga mpe mu zaya una tulenda kumikina e vuvu kieto kia Kikristu.  Ekolo tubadika Roma 5:1-5, yindula mambu ma zingu kiaku. Avo ovangidi wo, obakula vo ekolo ntangwa iviokanga e vuvu kiaku kia kusentu mu sikila kaka kina. O badika e sono yayi dikusadisa mpe mu zaya una olenda kwamanena kumikina e vuvu owau, ke mu mvu miavioka ko. Yambula twabadika ntete e vuvu kia nkembo kina Paulu kayikila vo ke kifusulwisanga muntu nsoni ko.

4. Nkia mambu tutangidi muna Roma 5:1, 2?

⁴ Tanga Roma 5:1, 2. Paulu kwa mpangi za nkutakani a Roma kasonekena mambu mama. Ampangi muna nkutakani yayi balongoka mambu ma Yave yo Yesu, basonga lukwikilu muna mana balongoka ye bakituka se Akristu. Muna kuma kiaki, o Nzambi ‘wabayikila vo ansongi’ muna diambu dia lukwikilu ye wabakusa muna mwand’avelela. Kieleka, bakala ye vuvu kiasikila vo betambula nsendo kuna sentu.

5. Nkia vuvu bena kiau Akristu akuswa?

⁵ I bosi, Paulu wasonekena Akristu akuswa kuna Efeso mu kuma kia vuvu kina Nzambi kabavana. Akristu kuna Efeso bakala ye vuvu vo betambula e “vua di’avauki.” (Efe. 1:18) Kuna kwa landa, Paulu wasonga mpe kuna esi Kolasai bevuila o nsendo. Wayikila nsendo au vo “vuvu kina nualundilwa kuna zulu.” (Kol. 1:4, 5) Akristu akuswa bena ye vuvu vo befulwa kimana bavuila moyo a mvu ya mvu kuna zula yo yala kumosi yo Kristu.—1 Tes. 4:13-17; Lus. 20:6.

6. Adieyi mpangi mosi wakuswa kavova mu kuma kia vuvu kiandi?

⁶ Akristu akuswa betoma yangalelanga e vuvu kiau. Mosi muna yau, i mpangi Frederick Franz ona wavova ye nsi a ntima vo: “E vuvu kieto kiasikila, lungana kikilu kilungana. Yeto awonso 144.000 tutambula kina Nzambi katusila o nsilu. O nsendo eto usundidi konso lekwa kina tuyindulanga vo tulenda kala kiau.” Vava kasadila Nzambi ye kwikizi  mu mvu miayingi, muna mvu wa 1991, mpangi Frederick Franz wavova vo: “Yamu wau twakinu yangalela e vuvu kieto. . . . Ekolo mvu miviokanga tuluta yangalelanga e vuvu kieto. I diambu difwene vingilwa, kana nkutu divava vo twavingila mafunda ye mafunda ma mvu, iluta yangalela e vuvu kieto ke mu mvu miavioka ko.”

7-8. Ndonga muna asambidi a Yave, nkia vuvu bena kiau? (Roma 8:20, 21)

⁷ Ndong’ayingi muna asambidi a Yave unu, vuvu kiaswaswana bena kiau. I vuvu kina Abarayama kakala kiau, i sia vo, vuvu kia vuila moyo a mvu ya mvu ova ntoto muna Kintinu kia Nzambi. (Ayib. 11:8-10, 13) Paulu wasoneka oma ma vuvu kiaki kia nkembo. (Tanga Roma 8:20, 21.) Vava wayantika longoka nsilu mia Nkand’a Nzambi mu kuma kia kusentu, nkia nsilu watoma yangalela? Nga i nsilu wa sia vo vekala ye lumbu okituka se muntu alunga, wakondwa e sumu? Yovo watoma yangalela mu zaya vo e yitu ye akundi aku ana bafwa befutumuka yo zingila muna paradiso ova ntoto? Muna kuma kia vuvu kina Nzambi katuvana, vena ye mambu mayingi mambote olakukilanga o moyo.

⁸ Kiakala vo e vuvu kieto i vua moyo a mvu ya mvu kuna zulu yovo ova ntoto, e vuvu kieto kia nkembo, kiese kikutuvananga. Tulenda mpe kumika e vuvu kiaki kia nkembo. Paulu wasasila una e diambu diadi dilenda vangamena. Yambula twafimpa mana kasoneka mu kuma kia vuvu kieto. Mana kavova mekutusadisanga mu kala ye ziku vo mana tuvingilanga lungana kieleka melungana.

9-10. Nze una usonganga e mbandu a Paulu, adieyi Akristu balenda vingila? (Roma 5:3) (Tala mpe mafoto.)

⁹ Tanga Roma 5:3. Paulu wavova vo vava tukalanga mu mpasi, e vuvu kieto kikumamanga. Nanga ediadi dilenda kutusivikisa. Kansi, e ludi kia diambu i kiaki, alandi awonso Akristu bevingilanga vo vekala ye lumbu bebwilwa mambu mampasi. Badika e nona kia Paulu. Wavova kwa awana bakala muna  Tesalonika vo: “Vava twakala yeno, twateka kunuzayisa vo mpasi tumona, i diau mpe divangamanga.” (1 Tes. 3:4) Kuna kwa esi Korinto wasoneka vo: “Ampangi, ke tuzolele ko vo nualembi zaya e mpasi twamona . . . ke twakala nkutu ye vuvu ko, musungula muna mioyo mieto.”—2 Kor. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ O unu, Akristu mpe balenda vingila mpasi za mpila mu mpila. (2 Tim. 3:12) Adieyi tuvova mu kuma kiaku? Nga wamweswa kala e mpasi mu kuma kia kwikila muna Yesu yo kituka se nlongoki andi? Nanga yitu ye akundi aku bayantika kuveza yo kubangika. Nga kuna salu wabangikwa kala wau vo u nkwa ziku muna mambu mawonso? (Ayib. 13:18) Nga wabangikwa kwa ayadi mu kuma kia samuna e vuvu kiaku kwa akaka? Kiakala nkia mpasi tuwanananga zau, Paulu wavova vo tufwete yangalalanga. Ekuma?

11. Ekuma tufwete kadila ye kani diakwamanana zizidila e mpasi?

¹¹ Tulenda kala ye kiese vava tukalanga mu mpasi, kadi ediadi dilenda kutusadisa mu yima fu kimosi kiamfunu. Muna Roma 5:3 tutanganga vo: “Kadi tuzeye wo vo e mpasi i zitwasa luzindalalu.” Akristu awonso bebwilanga mambu mampasi. Muna diadi, yeto awonso tufwete kala ye kani dia zizidila konso mpasi. I bosi, tutambula e nsendo mina tuvingilanga. Ke tuzolele kala ko nze wantu ana Yesu katezanesa ye mbongo yabwila vana ntoto a matadi. Wantu awaya entete batambulwila e diambu dia Nzambi ye kiese, kansi vava kiayiza “mpasi yovo lubangamu” batá e sakuba. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) Dialudi vo e mpasi ye lubangamu ke lutwasanga kiese ko, kansi tubakanga e nluta vava tuzizidilanga lubangamu yo kwamanana sadila Yave. Mu nkia mpila?

12. Aweyi luzindalalu lulenda kututwasila nluta muna ntangw’a mpasi?

¹² Yakobo wa nlongoki wayika e nluta tulenda tambula avo tukwamanene zizidila e mpasi. Wavova vo: “Vo i luzindalalu, yambula lwalunganesa e salu kiandi, kimana nuakala nuafwana yo zikuka muna mawonso, yo lembi kondwa e lekwa.” (Yak. 1:2-4) Yakobo wavova vo luzindalalu lufwete sala e salu. Nkia salu? O luzindalalu lulenda kusadisa mu yima fu yankaka yamfunu nze zaya vingila, lukwikilu ye vuvu muna Nzambi. Lulenda mpe kutusadisa mu mpila zankaka vava tukalanga mu mpasi.

13-14. Nkia nluta tutambula avo tuzindalele? Aweyi luzindalalu lulenda kumikina e vuvu kieto? (Roma 5:4)

¹³ Tanga Roma 5:4. Paulu wavova vo luzindalalu “dienga dia Nzambi” lutwasanga. Muna diadi, avo ozindalele muna ntangw’a mpasi, ovua dienga dia Nzambi. Ediadi ke disongele ko vo Yave oyangalalanga vava okalanga mu mpasi. Kansi kiese kemonanga vava ozindalalanga. Dialukasakeso mu zaya vo luzindalalu lweto, Yave luyangidikanga.—Nku. 5:12.

¹⁴ Sungamena dio vo vava Abarayama kabwilwa mambu mampasi yo zindalala ye kwikizi kiawonso, Yave wanyangalela. Wambadikila vo nkundi andi ye muntu ansongi. (Tuku 15:6; Roma 4:13, 22) Yeto mpe tulenda tambula e nsambu zazi. Muna kuma kia lukwikilu ye luzindalalu lweto, Yave okutusonganga dienga, ke mu kuma salu kieto ko ngatu malau mana tuna mau. Yeto awonso tulenda zizidila e mpasi, kiakala vo tu ambuta, aleke, kiakala nkia mpila zingu tuna kiau yovo ngangu. Nga vena ye diambu diampasi ozizidilanga owau? Avo i wau, sungamena wo vo Yave omwesanga e kiese. Vava tuzayanga vo Yave okutuyangalelanga, e vuvu kieto muna ndungan’a nsilu miandi kikumamanga.

15. Nkia diambu Paulu kavova muna Roma 5:4, 5? Ediadi nkia kiuvu dilenda vaikisa?

¹⁵ Paulu wasonga vo vava tutatidilanga e kwikizi kieto yo zindalala muna ntangw’a mpasi, Yave tuyangidikanga. Paulu wavova diaka vo: “E dienga dia Nzambi ditwasa e vuvu, e vuvu ke kifusulwisanga muntu nsoni ko.” (Roma 5:4, 5) Kansi, ediadi dilenda tunganisa e ngindu za wantu ankaka. Ekuma? Kadi Paulu muna Roma 5:2 wateka songa vo Akristu awaya bakikadila ye vuvu, i sia vo, ‘vuvu kia nkembo a Nzambi.’ Nanga akaka balenda kukiyuvula, ‘wau vo Akristu awaya bakikadila ye vuvu, ekuma Paulu kavovela diaka e vuvu?’

16. Aweyi e vuvu kia muntu kiyantikilanga kumama? (Tala mpe mafoto.)

¹⁶ Tulenda bakula dina Paulu kazola vova vava tubakulanga vo e vuvu kumama kikumamanga. Muna bonga e nona: Nga osungamene una wamona vava wawá mu nkumbu antete muna Diambu dia Nzambi e vuvu kia zingila mu paradiso ova ntoto? Nanga wabakula vo e vuvu kia zinga yakwele mvu muna paradiso kiambote, kansi kwakala ye ziku ko vo lungana kilungana. Ozevo, ekolo zayi waku muna Yave ye nsilu mia Bibila wawokelanga, e vuvu kiaku mpe kiakumamanga.

17. Aweyi e vuvu kikwamanananga kumamena kuna nim’a luvubu?

¹⁷ Kana nkutu kuna nim’a luvubu, o zayi yo zola kwaku muna Yave kwawokela. Ediadi diasadisa mu siamisa e vuvu kiaku muna nsilu miandi. (Ayib. 5:13–6:1) Nanga wamona e ziku kia mvovo mina muna Roma 5:2-4. Wabwilwa mpasi zayingi, kansi wazizidila zo yo vua dienga dia Nzambi. Wau ozeye wo vo Nzambi okuzolanga yo kuyangalela, una ye kuma kiampwena mu vingila e ndungan’a nsilu miandi. E vuvu kiaku kiakumama kikilu lutila e vuvu wakala kiau kuna lubantiku. E vuvu kiaki kia ludi kwa ngeye ye kukalanga diaka ye lukatikisu ko. Kiasoba emvimba e zingu kiaku.  Kifilanga mambu mawonso ma zingu kiaku. Kiasadisa mu soba e mpila okadilanga ye esi nzo aku, nzengo zina obakanga ye mpila osadilanga e ntangwa.

18. Nkia ziku Yave kevananga?

¹⁸ Paulu wa ntumwa wavova diaka diambu diamfunu mu kuma kia vuvu kiaku kuna nim’a tambula dienga dia Nzambi. Wasonga e ziku vo e vuvu kiaku lungana kilungana. Ekuma olenda kadila ye ziku kiaki? Paulu wasonga e ziku eki kwa Akristu: “E vuvu ke kifusulwisanga muntu nsoni ko; e kuma kadi o zola kwa Nzambi kwazadiswa muna ntima mieto muna mwand’avelela, una twavewa.” (Roma 5:5) Kieleka, ovuidi kuma kiampwena mu kala ye ziku vo e vuvu kina Yave kavana, lungana kilungana.

19. Nkia ziku olenda kala kiau mu kuma kia vuvu kiaku?

¹⁹ Yindula nsilu una Yave kasila Abarayama, una kansongela e dienga diandi yo kumbadikila vo nkundi andi! E vuvu kia Abarayama ke kiakala kiankatu ko. Bibila kivovanga vo: “Abarayama wau kazindalala, wavua o nsilu wau.” (Ayib. 6:15; 11:9, 18; Roma 4:20-22) Kieleka, Abarayama kafusulwiswa nsoni ko. Ngeye mpe olenda kala ye ziku vo avo okwamanene songa kwikizi, otambula nsendo. Kuma yayingi una yau mu kala ye kiese, kadi e vuvu kiaku lungana kilungana, kufusulwiswa nsoni ko. (Roma 12:12) Paulu wavova vo: “Nzambi ovananga e vuvu, yambula kanuzadisa ye kiese kiawonso yo luvuvamu wau numbundidi e vuvu, kimana nuazala ye vuvu muna nkum’a mwand’avelela.”—Roma 15:13.