LONGI DIA 49
NKUNGA WA 147 Nsilu a Moyo wa Mvu ya Mvu
Adieyi Ofwete Vanga Muna vua Moyo a Mvu ya Mvu?
“Konso ona otambulwila o Mwana yo songa lukwikilu muna yandi, moyo a mvu ya mvu kevua.”—YOA. 6:40.
DIAMBU DIASINA TULONGOKA
Tulongoka una Akristu akuswa ye mameme mankaka, balenda vuila nluta muna kimenga kia Yesu Kristu.
1. Ekuma wantu ayingi beyindulwilanga vo ke dilendakana ko mu zinga yakwele mvu?
WANTU ayingi betoma solanga madia ye bena ye fu kia nananga e nitu ntangwa zawonso mu kuma kia mavimpi. Kana una vo i wau, ke bevingilanga ko vo bezinga yakwele mvu. Ovingila e diadi dilenda moneka vo ke dilendakana ko ye ke diakiese ko mu kuma kia mpasi za kinunu. Kansi, Yesu wavova vo dilendakana kwa wantu mu vua “moyo a mvu ya mvu” nze una tutanganga muna Yoane 3:16 ye 5:24.
2. E sono kia Yoane kapu kia 6, adieyi kivovanga mu kuma kia moyo a mvu ya mvu? (Yoane 6:39, 40)
2 Lumbu kimosi, Yesu wawokesa mbolo ye mbizi za maza mu mpila yasivi muna dikila ndong’a wantu. a E diambu diadi diasivi diakala, kansi dina kavova kuna kwalanda diasunda e sivi. Ndonga yanlanda kuna Kafanau, vana kumu dia mbu a Ngalili, kwakuna wabavovesa vo wantu besinga fuluka yo vua moyo a mvu ya mvu. (Tanga Yoane 6:39, 40.) Mu kuma kia nsilu wau, se yindula akundi ye yitu yaku ana bafwa! E mvovo mia Yesu misonganga vo wantu ayingi ana bafwa balenda fuluka, kumosi yo ngeye nulenda vua moyo a mvu ya mvu. Kansi, diampasi diakala kwa wantu ayingi mu bakula mana Yesu kavova diaka muna Yoane kapu kia 6. Diampasi mpe dikalanga kwa wantu ayingi o unu mu bakula mo. Yambula twafimpa mana Yesu kavova.
3. Adieyi Yesu kavova mu kuma kia yandi kibeni muna Yoane 6:51?
3 O nkangu kuna Kafanau wabakula e ngwizani yakala vana vena e mbolo zina Yesu kawokesa muna kubadikila ye mâna ina Yave kavana kwa akulu au. Muna Bibila e mâna yayi iyikilwanga vo “madia matuka kuna zulu.” (Nku. 105:40; Yoa. 6:31) O Yesu muna kubalonga diambu disundidi o mfunu, ovovele diambu diankaka dina nkangu bazaya mu kuma kia mâna. Kana una vo e mâna ina badianga, Nzambi wabavananga yo mu mpila yasivi, kuna kwalanda ana badianga e mâna bafwa. (Yoa. 6:49) Nswaswani ye mâna, Yesu wavova vo yandi i “madia maludi matuka kuna zulu, “madia matuka kwa Nzambi” ye “madia ma moyo.” (Yoa. 6:32, 33, 35) Yesu wasonga e mbut’a diambu diswaswanesanga e mâna yo yandi. Wavova vo: “Omono i madia ma moyo mana matukidi kuna zulu. Konso ona odia mo, ozinga yakwele mvu.” (Tanga Yoane 6:51.) Ayuda bakendalala kikilu. Ke babakula ko e kuma Yesu kavovela vo yandi “i madia” matuka kuna zulu, o madia momo masundidi o mfunu ke mu mâna ko mana Nzambi kavana kwa mase mau. I bosi, Yesu wabavovesa vo: “O madia ivana i nitu ame.” Adieyi kazola vova? Diamfunu kwa yeto twabakula dina kazola vova kadi e mvutu za kiuvu kiaki zisonga una tuvuila moyo a mvu ya mvu kumosi ye yitu yeto ana bafwa. Yambula twabadika dina Yesu kazola vova.
MADIA MA MOYO YE NITU ANDI
4. Ekuma akaka batoma kendalala mu kuma kia dina Yesu kavova?
4 Akaka muna awana bawanga Yesu batoma kendalala vava kavova vo ovana ‘nitu andi kimana wantu a nza bavua o moyo.’ Nanga edi bayindula vo Yesu okubavana e nitu andi kimana badia. (Yoa. 6:52) I bosi, Yesu wabavovesa diambu diankaka edi dialuta kubakendeleka. Wavova vo: “Avo ke nudidi nitu a Mwan’a muntu ko yo nua menga mandi, ke nuna yo moyo omu yeno kibeni ko.”—Yoa. 6:53.
5. Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yesu kavovesa nkangu ko vo banua kikilu o menga mandi?
5 Muna lumbu ya Noa, Nzambi wakanikina wantu vo ke badie menga ko. (Tuku 9:3, 4) Yave wavutukila nkanikinu wau vava kavana o Nsiku andi kwa Isaele. Wavova vo, konso muntu odia menga, “kafwete vondwa.” (Lev. 7:27) Yesu wakanikina Ayuda vo, balemvokelanga e Nsiku miawonso mina Nzambi kabavana. (Mat. 5:17-19) Muna kuma kiaki, Yesu kabavovesa ko vo badia kikilu nitu andi ngatu nua menga mandi. Kansi, muna mvovo miami miampimpita, Yesu wazola longa kwa nkangu una balenda vuila moyo, i sia vo, “moyo a mvu ya mvu.”—Yoa. 6:54.
6. Aweyi tulenda bakulwila e mvovo mia Yesu mu kuma kia dia nitu andi yo nua menga mandi?
6 Adieyi Yesu kazola vova? Muna vova e ludi, Yesu nona kasadila nze una kateka vanga vava kamokena yo nkento wa Nsamaria. Yesu wamvovesa vo: “Ndiona onua maza mana ikumvana, ke mona diaka vuina ko yakwele mvu, o maza mana ikumvana, mekituka se sima kia maza mefusukilanga muna yandi yo kumvana moyo a mvu ya mvu.” (Yoa. 4:7, 14) b Yesu kazola vova ko vo kele vo nkento wa Nsamaria onuini maza ma sima kimosi, ovua moyo a mvu ya mvu. Diau dimosi mpe, vava kamokenanga yo nkangu kuna Kafanau, kazola kubavovesa ko vo bevua moyo a mvu ya mvu muna dia kikilu e nitu andi yo nua menga mandi.
YESU WASADILA DIAKA NONA KIAFWANANA
7. Adieyi akaka bevovanga mu kuma kia mvovo mia Yesu muna Yoane 6:53?
7 Akaka bevovanga vo e mvovo mia Yesu muna Yoane 6:53 mu kuma kia dia nitu andi yo nua menga mandi, i mbandu yavangilwa Nlekelo a Mfumu. Kadi muna lumbu kiakina, nona kiafwanana kasadila. (Mat. 26:26-28) Bevovanga vo, wantu awonso bekalanga muna Nlekelo a Mfumu bafwete dia e mbolo yo nua e vinyu iviokeswanga. Nga e diadi dia ludi? Diambote kwa yeto mu solola e mvutu za kiuvu kiaki, kadi konso mvu mafunda ye mafunda ma wantu mu nza yawonso belungananga yeto muna nkinzi wau. Tumona vo dina Yesu kavova muna Yoane 6:53 diaswaswana kikilu ye dina kavova muna Nlekelo a Mfumu.
8. Nkia nswaswani ina vana vena e nona yayi yau yole? (Tala mpe fwaniswa.)
8 Yambula twatala e nswaswani vana vena e nona yayi yau yole. Entete, nkia ntangwa ye akweyi o Yesu kavovela e nona kina muna Yoane 6:53-56? Wavova kio kwa ndonga ya Ayuda kuna Ngalili muna mvu wa 32 wa tandu kieto. Vioka tezo kia mvu umosi i bosi Yesu kasikidisa Nlekelo a Mfumu kuna Yerusaleme. Dianzole, aki nani kavovesa e nona kiaki? Ndonga muna awana bawá Yesu kuna Ngalili, e diambu basilanga kaka e sungididi i lungisa e nsatu zau za kinitu za kolo kiandwelo ke mu nsatu zau za kimwanda ko. (Yoa. 6:26) Muna diadi, vava Yesu kavova diambu diakala vo diampasi muna bakula, vana vau bavidisa lukwikilu lwau muna yandi. Kana nkutu akaka muna alandi andi bayambula kunlanda. (Yoa. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66) Wantu awaya baswaswana kikilu ye awana bawá Yesu vioka tezo kia mvu umosi muna mvu wa 33 wa tandu kieto vava kasikidisa Nlekelo a Mfumu. Muna lumbu kiakina, e ntumwa zandi 11 akwa kwikizi ke bambembola ko kana una vo ke batoma bakula ko mawonso kabalonga. Nswaswani ye awana bakala kuna Ngalili, e ntumwa zandi za kwikizi bakwikilanga vo Yesu i Mwan’a Nzambi ona watuka kuna zulu. (Mat. 16:16) Yesu wabasanisina vo: “Vo i yeno, nukedi yame muna ntonta zame.” (Luka 22:28) E nswaswani yayi i ziku kisonganga vo muna Yoane 6:53, Yesu kavovela ko mana madi vangama muna Nlekelo a Mfumu. Kansi, vena diaka ye ziku kiankaka.
Muna Yoane kapu kia 6, Yesu wamokena ye ndonga ya Ayuda kuna Ngalili (ku lumoso). Vioka mvu mosi wamokena ye buka kiakete kia ntumwa zandi za kwikizi kuna Yerusaleme (ku lunene) (Tala e tini kia 8)
E MVOVO MIA YESU NKIA NSASA MINA KWA NGEYE?
9. Aki nani o Yesu kavovela muna Nlekelo a Mfumu?
9 Muna Nlekelo a Mfumu, Yesu wavana e mbolo yakondwa mfuna kwa ntumwa zandi yo kubavovesa vo, e mbolo yayina nitu andi yasunzulanga. I bosi, waviokesa e mbungw’a vinyu kimana banua ye wabavovesa vo e vinyu yayina ‘menga ma kangu’ yasunzulanga. (Maku 14:22-25; Luka 22:20; 1 Kor. 11:24) Mana kavova mu kuma kia kangu, mfunu kikilu mena. Wayikila dio vo, “kangu diampa.” Yave ye “nzo a Isaele [ya kimwanda]” kaka bena muna kangu diadi, i sia vo, awana kaka beyala yo Kristu “muna Kintinu kia Nzambi.” (Ayib. 8:6, 10; 9:15) Muna ntangwa yayina, antumwa ke babakula mawonso ko mu kuma kia kangu diadi. Kansi, vana vau badi kuswa yo mwand’a velela yo koteswa muna kangu diampa kimana bakala ye fulu kumosi yo Yesu kuna zulu.—Yoa. 14:2, 3.
10. Mana Yesu kavova kuna Ngalili, mu nkia mpila maswaswanena ye mana kavova muna Nlekelo a Mfumu? (Tala mpe foto.)
10 Zaya wo vo muna Nlekelo a Mfumu, Yesu wasia kaka e sungididi kwa “fikambi-kambi.” E buka kiaki kiandwelo, kiayantikila muna ntumwa zandi za kwikizi ana bakala yandi muna Nlekelo a Mfumu. (Luka 12:32) Diavavanga vo oyau ye akaka ana bekota mu buka kiaki, badia e mbolo yo nua e vinyu. Yau betambula e fulu kuna zulu kumosi yo Yesu. Ozevo, e yayi i nswaswani ina muna mana kavovesa ntumwa zandi muna Nlekelo a Mfumu ye mana kavovesa o nkangu kuna Ngalili. Mana Yesu kavova muna Nlekelo a Mfumu, kwa buka kiandwelo kaka matadidi. Mana kavova kuna Kafanau, kwa ndonga matadidi.
Lutangu lwakete kaka lwa wantu bedianga mbolo yo nua vinyu muna Luyindulu, kansi konso muntu olenda songa lukwikilu muna Yesu yo vua moyo a mvu ya mvu (Tala e tini kia 10)
11. Nkia diambu Yesu kavova kuna Ngalili disonganga vo kavovesa buka kiakete kia wantu ko?
11 Ayingi muna nkangu una Yesu kavovesa kuna Ngalili muna mvu wa 32 wa tandu kieto, madia kaka bavavanga kwa yandi. Kansi, Yesu wavava kubasadisa mu bakula vo vakala ye diambu diasunda o mfunu ke mu madia ma kinitu ko. E diambu diadi i diau diadi kubasadisa mu vua moyo a mvu ya mvu. Yesu wabavovesa nkutu vo awana bafwa, befuluka muna lumbu kia mbaninu ye bezinga yakwele mvu. Kavovela lutangu lwakete lwa wantu ko, nze una kavanga muna Nlekelo a Mfumu. Kuna Ngalili, nsambu zina wantu awonso betambula kavovela. Wavova vo: “Omono i madia ma moyo . . . Konso ona odia mo, ozinga yakwele mvu; o madia ivana i nitu ame kimana wantu a nza bavua o moyo.”—Yoa. 6:51. c
12. Adieyi divavuanga muna vua moyo a mvu ya mvu una Yesu kavovela?
12 Nga Yesu edi kazola vova vo wantu awonso ova ntoto bevua moyo a mvu ya mvu? Ve. Awana kaka ‘bedianga madia mama,’ i sia vo, awana kaka besonganga lukwikilu muna Yesu i betambula o nsendo wau. Ayingi muna Kikristu kia kimpangila, beyindulanga vo besinga vuluzwa wau bekwikilanga kaka muna Yesu yo kunyikila vo mvuluzi au. (Yoa. 6:29) Kieleka, akaka muna ndonga bakwikilanga muna Yesu, kansi kuna kwalanda bambembola. Ekuma?
13. Adieyi divavuanga muna kala nlongoki akieleka a Yesu?
13 Ayingi muna ndonga, balanda Yesu mu kuma kia madia mana kabavana. Bayangalelanga kaka mona masivi ma wuka, tambula madia ma ngovo yovo mu kuma kia malongi mana bayangalelanga. Kansi, Yesu wasonga vo alongoki andi akieleka mambu mayingi bafwete lungisa. Yesu kayiza kaka ova nza ko mu dikila wantu muna kinitu. Divavanga vo wantu batambulwila e mbok’andi, ya sia vo, ‘nuiza kwa mono.’ E diadi disongele vo batambulwila yo lemvokela mawonso mana kalonga.—Yoa. 5:40; 6:44.
14. Adieyi tufwete vanga muna vua nluta muna nitu yo menga ma Yesu?
14 Yesu watoma longa nkangu o mfunu wasonga lukwikilu. Lukwikilu muna nki? Muna nitu yo menga mandi mana kavana se lukûlu lwa wantu. O lukwikilu lwalu, mfunu kikilu lwakala kuna kwa Ayuda ye mfunu mpe lwina kwa yeto o unu. (Yoa. 6:40) Kieleka, muna vua nluta muna nitu yo menga ma Yesu meyikwanga muna Yoane 6:53, tufwete songanga lukwikilu muna lukûlu. Wantu ayingi balenda tambula elau diadi.—Efe. 1:7.
15-16. Nkia mambu mamfunu tulongokele muna Yoane kapu kia 6?
15 Mambu mayingi mamfunu ye malukasakeso tulongokele muna Yoane kapu kia 6. Tulongokele vo Yesu ovuanga wantu o mfunu. Kuna Ngalili, wawuka mbevo, walonga nkangu oma ma Kintinu kia Nzambi yo kubadikila vava bakala ye nsatu za madia. (Luka 9:11; Yoa. 6:2, 11, 12) Edi disundidi o mfunu, Yesu walonga vo yandi “i madia ma moyo.”—Yoa. 6:35, 48.
16 Awana kayikila vo “mameme mankaka” ke bafwete dia mbolo ko ngatu nua vinyu muna Nlekelo a Mfumu uvangamanga nkumbu mosi muna mvu. (Yoa. 10:16) Kana una vo i wau, yau mpe nluta bevuanga muna nitu yo menga ma Yesu Kristu. Muna vua nluta miami, divavanga vo basonga lukwikilu muna ntalu a kimenga kiandi kia lukûlu. (Yoa. 6:53) Nswaswani yo yau, awana bedianga e mbolo yo nua vinyu, besonganga vo bena muna kangu diampa, i sia vo, bena ye vuvu kia kituka se atinu muna Kintinu kia zulu. Muna kuma kiaki, kiakala vo tu akuswa yovo tu mameme mankaka, o lusansu lwa Yoane kapu kia 6, mfunu kikilu lwina kuna kwa yeto. Lutoma songanga o mfunu wa kala ye lukwikilu muna vua moyo a mvu ya mvu.
NKUNGA WA 150 Nuvava Nzambi Nwavuluzwa
a E sono kia Yoane 6:5-35 kiabadikilu muna longi diaviokele.
b Maza mana Yesu kavovela i sinsu kia mawonso Yave kavangidi kala ye mana kevanganga kimana o wantu balenda vua moyo a mvu ya mvu.
c E sono kia Yoane kapu kia 6 kiasadila o mvovo ulenda sekolwa vo “konso” ye “ndiona,” muna yika awana balenda vua moyo a mvu ya mvu.—Yoa. 6:35, 40, 47, 54, 56-58.
