LONGI DIA 7
NKUNGA WA 15 Kembelela Mwan’antete a Yave!
O Luloloko lwa Yave Nkia Nsasa Lwina kwa Ngeye?
“Luloloko lwakieleka kwa ngeye lwina”—NKU. 130:4.
DIAMBU DIASINA TULONGOKA
Tulongoka yaka nona ya Bibila isonganga e mpila isundidi ina Yave kekutulolokelanga yo kutusadisa mu wokesa luyangalalu lweto muna luloloko lwandi.
1. Ekuma wantu bekadilanga ye ngindu zaswaswana vava bevovanga vo ilolokele?
“ILOLOKELE.” O mvovo wau walufiaulwisu kikilu ukalanga musungula avo diambu dina tuvangidi dikendelekele muntu ankaka. Kansi, ayeyi i nsas’a mvovo “ilolokele”? Nga ediadi disongele vo kikundi kieno kivutukidi una kiakala? Nga disongele vo o muntu kazolele diaka vovela e diambu diadi ko? O wantu ngindu zaswaswana bekalanga zau vava bevovanga vo ilolokele.
2. O luloloko lwa Yave, aweyi luyikilwanga muna Bibila? (Tala mpe mvovo vana yand’a lukaya.)
2 E mpila ina Yave kelolokelanga yeto wantu alembi lunga yaswaswana kikilu. Ke vena muntu ko olenda loloka o nkwandi mu mpila ina Yave kekutulolokelanga. Ntozi a nkunga wavova kwa Yave vo: “Luloloko lwakieleka kwa ngeye lwina, kimana wavuminua.” a (Nku. 130:4) Elo, o luloloko lwa Yave i “luloloko lwakieleka.” Yandi okutusonganga kana nki i luloloko lwakieleka. Muna sono yankaka ya Kiyibere, asoneki a Bibila e mvovo basadila muna yika luloloko lwa Yave ke milendi sadilwa ko mu yika luloloko lwa wantu.
3. Mu nkia mpila o luloloko lwa Yave luswaswanene yo luloloko lweto? (Yesaya 55:6, 7)
3 Vava Yave kelolokanga muntu, masumu ma muntu ndioyo mevunzunuanga emvimba. Ovutukilanga emvimba e ngwizani andi ambote yo Yave. Diamatondo wau vo Yave okutulolokanga emvimba ntangwa ke ntangwa.—Tanga Yesaya 55:6, 7.
4. Aweyi Yave kekutusadisilanga mu bakula luloloko lwakieleka?
4 Wau vo o luloloko lwa Yave lwaswaswana ye luloloko lweto, aweyi yeto wantu alembi lunga tulenda bakulwila o luloloko lwakieleka? Yave nona yambote kasadila muna kutusadisa mu bakula luloloko lwandi. Mu longi diadi tubadika yaka nona yayi. E nona yayi ikutusonga una Yave kevunzunuinanga e sumu ye vana vau ovutulwisanga e ngwizani ina yabeba mu kuma kia sumu. Ekolo tufimpulula nona yayi, tuwokesa luyangalalu lweto kwa Se dieto dia nkenda ona ololokanga mu mpila zayingi.
YAVE OKATULANGA E SUMU
5. Adieyi divangamanga vava Yave kelolokanga masumu meto?
5 Muna Bibila, nkumbu miayingi masumu metezaneswanga ye funda kiazita. Davidi wa Ntinu wayikila masumu mandi mu mpila eyi: “Mbi ame ina va ntandu a ntu ame; nze funda kiazita, kilenda yo nata ko.” (Nku. 38:4) Kieleka, Yave asambidi andi ana bevilukanga o ntima kelolokanga. (Nku. 25:18; 32:5) O mvovo wa Kiyibere wasekolwa vo “loloka” mu sono kiaki, usongele vo “katula” yovo “nata.” Tulenda yindula Yave nze bamba ngolo okatwidi e funda kia masumu vana vembo dieto yo nata kio.
“Ololokele” (Nku. 32:5)
6. Nkia fulu kiavavuka kina Yave kenatanga masumu meto?
6 Vena ye nona kiankaka kisonganga vo Yave onatanga masumu meto kwandá. Muna Nkunga 103:12 tutanganga vo: “Wauna wavavukila e fulu kivaikilanga e ntangwa ye fulu kidimukinanga e ntangwa, i una kasididi o masumu meto kwandá.” E este yo weste i fulu isundidi vavuka. E fulu yayi ke iwawananga ko. Muna mvovo miankaka, e fulu kina Yave kenatanga masumu meto ke tulendi kio yindula ko. Ekwe mpila yambote ya sasila luloloko lwa Yave!
“Wauna wavavukila e fulu kivaikilanga e ntangwa ye fulu kidimukinanga e ntangwa” (Nku. 103:12)
7. Aweyi e Bibila kikieseselanga dina Yave kevanganga muna masumu meto? (Mika 7:18, 19)
7 Kana una vo Yave onatanga masumu meto kwandá, nga okwamanananga mo lunda? Ve! Kizekeya wa Ntinu wavova kwa Yave vo: “Ongeye otubidi masumu mame mawonso kuna nim’aku.” Yovo nze una uvovanga e mvovo vana yand’a lukaya, “ongeye okatwidi masumu mame mawonso ova ntadisi aku.” (Yes. 38:9, 17; mvovo vana yand’a lukaya.) E nona kiaki kisonganga vo Yave obonganga masumu ma awana bevilukanga o ntima yo veta mo kuna kalendi mo mwena diaka ko. E mvovo miami milenda sekolwa mpe mu mpila eyi: “Okatwidi [masumu mame] vika sia vo ke mavangamene ko.” Muna Bibila muna ye nona kiankaka kitoma kiesesanga e diambu diadi. E nona kiaki kiasonama muna Mika 7:18, 19. (Tanga.) Mu sono kiaki Yave osongele vo otubanga masumu meto muna masina ma kalunga. Kuna nz’ankulu, ke dialendakananga ko kwa wantu mu solola e lekwa ina yatubwanga muna masina ma kalunga.
“Ongeye otubidi masumu mame mawonso kuna nim’aku” (Yes. 38:17)
“Otuba masumu mau mawonso muna masina ma kalunga” (Mika 7:19)
8. Adieyi tulongokele yamu wau?
8 E Bibila kitoma kiesesanga vo, vava Yave kelolokanga masumu meto, onatanga mo emvimba ye ke dikalanga diaka mfunu ko muna kuyitumba. Kieleka, kiaki i kuma Davidi kavovela vo: “Akwa kiese awana bena vo mavangu mau mambi malolokelo ye awana bena vo masumu mau mafukilu; kiese kwa muntu una vo Yave ke sungamena diaka e sumu diandi ko.” (Roma 4:7, 8) O lwalu i luloloko lwakieleka.
YAVE OVUNZUNANGA SUMU
9. Nkia nona Yave kasadila muna toma sasila luloloko lwandi?
9 Vena ye nona kiankaka kina Yave kasadila muna kutusadisa twatoma bakula e kimenga kia lukûlu. Ovunzunanga masumu ma awana bevilukanga o ntima. Muna Bibila tutanganga vo Yave osukulanga yo kunguna masumu mama. Ediadi dikitulanga asumuki se avelela. (Nku. 51:7; Yes. 4:4; Yer. 33:8) Yandi kibeni Yave osasilanga e diambu diadi mu mpila eyi: “Kana una vo masumu meno mambwaki nga menga, mepembeswa nga mvul’a mpembe; kana una vo mambwaki nga nlele ambwaki akongola, mepembeswa nga mika.” (Yes. 1:18) Diampasi kikilu dikalanga mu vunzuna matona mambwaki muna mvuatu. Kansi, muna nona kiaki Yave okutusikidisanga vo masumu meto malenda sukulwa yo veleleswa emvimba.
“Kana una vo masumu meno mambwaki nga menga, mepembeswa nga mvul’a mpembe” (Yes. 1:18)
10. Nkia nona kiankaka o Yave kasadila muna songa e tezo kia luloloko lwandi?
10 Nze una twalongokele muna longi diaviokele, o masumu metezaneswanga mpe ye “mfuka.” (Mat. 6:12; Luka 11:4) Muna kuma kiaki, konso ntangwa tusumukinanga Yave, mfuka tukudikilanga. Mfuka yampwena kikilu tuna yau kuna kwa Yave. Kansi, vava Yave kekutulolokanga dikalanga nze yandi utuyambulwidi e mfuka ina yadi kulama muna mfuka eto. Kalendi kututumba diaka ko muna masumu mana kaloloka. E nona kiaki kitoma songanga luvevoko tukalanga lwau vava Yave kelolokanga masumu meto.
“Utuyambulwila e mfuka zeto” (Mat. 6:12)
11. Vava Bibila kivovanga vo masumu meto “mavunzunua,” adieyi kisonganga? (Mavangu 3:19)
11 Yave ke yambulwilanga kaka mfuka zeto ko yovo masumu meto, kansi ovunzunanga mo mpe. (Tanga Mavangu 3:19.) Muna bonga e nona, yindula muntu ofwasidi mu lapi e mfuka ina wadia. Kana una vo ofwasidi yo e ntalu a mfuka ikwamanana moneka. Kansi, ediadi diaswaswana yo vunzuna yo. Muna bakula e nona kiaki, tufwete sungamena vo kuna nz’ankulu, e tinta mu makala masangwa maza ye dimbu yavangilwanga. Muna vunzuna masono, nlele wayondalala basadilanga. Muna diadi vava e mfuka ‘yavunzunuanga,’ yavilanga emvimba. O wantu ke bamonanga diaka ko mana masonama vo. O nkand’a mfuka ke wakalanga diaka ko. Tuvutulanga matondo muna zaya vo vava Yave kelolokanga masumu meto, dikalanga nze vika sia vo ke twavanga mo ko.—Nku. 51:9.
“O masumu meno mavunzunua” (Mav. 3:19)
12. Adieyi tulongokele muna nona kia tuti dianene?
12 Vena ye nona kiankaka kina Yave kesadilanga muna songa una kevunzunuinanga masumu meto. Wavova vo: “Ivunzuna makuzuka maku nze mau mafukilu kwa tuti yo masumu maku nze mau mafukilu kwa tuti dianene.” (Yes. 44:22) Vava Yave kelolokanga, dikalanga nze yandi osadidi e tuti dianene muna fuka masumu meto kimana malembi moneka diaka.
“Ivunzuna makuzuka maku nze mau mafukilu kwa tuti” (Yes. 44:22)
13. Adieyi ke tufwete yindulanga ko vava Yave kelolokanga masumu meto?
13 Adieyi tulongokele muna nona kia tuti dianene? Vava Yave kelolokanga masumu meto, ke tufwete yindulanga ko vo tona dia masumu momo tusalanga diau muna zingu kieto kiawonso. Muna kimenga kia Yesu Kristu, e mfuka zeto ziyambulwilwanga emvimba. Vava Yave kelolokanga masumu meto, dikalanga nze vika sia vo ke twavanga mo ko. Vava tuvilukanga o ntima muna masumu meto, Yave okutulolokanga.
YAVE OKUTUTAMBULANGA DIAKA SE AKUNDI ANDI
O luloloko lwa Se dieto dia zulu lukutusadisanga mu kala ye ngwizani ambote yo yandi (Tala e tini kia 14)
14. Ekuma tulenda kadila ye vuvu muna luloloko lwa Yave? (Tala mpe fwaniswa.)
14 O luloloko lwakieleka lwa Yave, lukutuvananga e lau diakala ye ngwizani ambote yo yandi. Wau vo Yave ololokanga emvimba, ke dina mfunu ko mu kwamanana kuyitumba. Ke tufwete kalanga ye wonga ko vo Yave makasi kekutulundilanga ye lau kaka kevavanga muna kututumba. Yave kesinga vanga diambu diadi ko. Ekuma tufwete bundila Yave e vuvu vava kevovanga vo utulolokele? Yeremiya wa ngunza wayika e mvovo emi mia Yave: “Iloloka vilwa wau, o masumu mau kiyindula mo diaka ko.” (Yer. 31:34) O Paulu wa ntumwa mvovo miami mpe kayika vava kavova vo: “Masumu mau kiyindula mo diaka ko.” (Ayib. 8:12) Ozevo, ayeyi i nsasa mvovo miami?
“O masumu mau kiyindula mo diaka ko” (Yer. 31:34)
15. Mu nkia mpila Yave ke sungamenanga diaka masumu meto ko?
15 Muna Bibila, o mvovo “sungamena,” ezak’e ntangwa ke usonganga ko vo muntu oyindulanga e diambu diavioka. Kansi, ulenda songa muntu ovanganga e diambu. E kimpumbulu wakomwa vana ndambu a Yesu, walomba vo: “E Yesu, unsungamena vava okota muna Kintinu kiaku.” (Luka 23:42, 43) E kimpumbulu kiaki, walomba kwa Yesu vo kavanga diambu muna wete diandi. Yesu wavovesa muntu ndioyo vo osinga kumfula. Muna kuma kiaki, vava Yave kevovanga vo ke sungamena diaka masumu meto ko, ediadi disonganga vo ololokele masumu meto ye kuna sentu kesinga kututumba ko mu kuma kia masumu mama.
16. Aweyi e Bibila kiyikilanga o luvevoko lutukanga muna luloloko lwakieleka?
16 Vena ye nona kiankaka kisadilwanga muna Bibila muna kutusadisa mu bakula luvevoko lutukanga muna luloloko lwakieleka. Mu kuma kia usumuki weto, tuyikilwanga vo “ntaudi za sumu.” Kansi mu kuma kia luloloko lwa Yave, tukitukanga se ntaudi ana ‘bavevolwa muna sumu.’ (Roma 6:17, 18; Lus. 1:5) Kieleka, vava tuzayanga vo Yave utulolokele, kiese tukalanga kiau nze ntaudi ona ovevokele muna ubundu.
“Nuavevolwa muna sumu” (Roma 6:18)
17. Mu nkia mpila o luloloko luwukilanga? (Yesaya 53:5)
17 Tanga Yesaya 53:5. Mu nona kiansuka tuvovela, tutezaneswanga yo muntu una ye kimbevo ke kisasukanga ko. Muna kuma kia kimenga kia lukûlu kina Yave kavana muna Mwan’andi, tuyikilwanga vo twawukwa. (1 Pet. 2:24) Vava tusumukanga tufwasanga e ngwizani eto yo Yave. Kansi mu kuma kia lukûlu, Yave olenda kutuloloka yo kututambula diaka se akundi andi. Nze una muntu owukilu muna kimbevo kia vonza kekadilanga ye kiese kiayingi, oyeto mpe kiese kiayingi tukalanga kiau vava Yave kekutulolokanga yo vua diaka e dienga diandi.
“Twawukwa mu kuma kia mputa zandi” (Yes. 53:5)
O LULOLOKO LWA YAVE NKIA NSASA LWINA KWA YETO?
18. Nkia mambu tulongokele vava tufimpidi e nona ya Bibila iyikanga luloloko lwa Yave? (Tala mpe babu, “Una Yave Kekutulolokelanga.”)
18 Nkia mambu tulongokele vava tufimpidi e nona ya Bibila iyikanga luloloko lwa Yave? Vava Yave kelolokanga masumu meto, dikalanga nze vika sia vo ke twavanga mo ko ye tulenda kala ye ziku vo kuna sentu kesinga kututumba ko mu kuma kia masumu mama. Ediadi dikutusadisanga mu kala ye ngwizani ambote yo Se dieto dia zulu. Vana ntandu, tuzeye wo vo o luloloko lwakieleka i lukau luna Yave kekutuvananga mu kuma kia zola ye nkenda zandi, kansi ke mu kuma kia sia ko vo lutufwanukini.—Roma 3:24.
19. (a) Mu nkia diambu tufwete vutulwilanga matondo? (Roma 4:8) (b) Nkia diambu tuvovela muna longi dilanda?
19 Tanga Roma 4:8. Konso muntu mu yeto kafwete vutulanga matondo wau vo Yave i Nzambi a “luloloko lwakieleka.” (Nku. 130:4) Kansi avo tuzolele vo Yave katuloloka, tufwete vanga diambu dimosi diamfunu. Yesu wavova vo: “Avo ke nulolokele wantu makuzuka mau ko, o Se dieno mpe ke loloka makuzuka meno ko.” (Mat. 6:14, 15) Muna kuma kiaki, tufwete tangininanga Yave muna mpila kelolokelanga. Kansi, aweyi tulenda wo vangila? E longi dilanda disonga una tulenda wo vangila.
NKUNGA WA 46 Tutondele Yave
a “O luloloko” i mvovo wasadilwa muna sono ya sina ya Kiyibere. Ediadi disonganga vo o lwalu i luloloko lwakieleka. Kansi, vena mpe ye mpila zankaka za luloloko. Nsekola zayingi za Bibila ke za toma kiesesa e diambu diadi ko. Kansi, e Bibila—Nsekola ya Nz’ampa yaswaswana kikilu kadi, itoma kiesesanga e diambu diadi muna Nkunga 130:4.
