O mvovo wau “amen” una ye nsasa vo “yambula diakala una” yovo “i wau kikilu.” O mvovo wau mu nding’a Kiyibere watuka, una ye nsasa vo “kala nkwa kwikizi” yovo “nkwa ziku.” Ezak’e ntangwa wasadilwanga kuna mbazi a nkanu. Vava o muntu kadianga e ndofi, wavovanga vo “amen” muna songa vo mana kavovele ma ziku kikilu yo tambulwila mawonso mavovelo. (Nta. 5:22) Vava kavovanga vo “amen” vana fulu kia ndonga, ediadi diankasakesanga mu tatidila e mvovo miandi.—Nek. 5:13.

Muna kapu kia 27 kia nkand’a Nsiku, muna ye nona kia wantu basadila o mvovo “amen.” Vava Aneyisaele bakota muna Nsi a Nsilu, bakutakana vana kati kwa Mongo a Ebale yo Mongo a Ngerezimi muna wá o Nsiku watangwanga. Aneyisaele ke bakutakana kaka ko mu wá, kansi mu songa mpe vo batambulwidi o Nsiku. Basonga wo muna tambulwilanga vo “Amen” vava bawanga e ntangilu a mfwilu mia ukolami. (Nsi. 27:15-26) Yindula e zú dia ndinga dia mafunda ye mafunda m’akala kumosi ye akento yo wana ekolo bavananga e mvutu! (Yos. 8:30-35) Tuna ye ziku vo ke bavilakana ko dina bavova muna lumbu kiakina. Aneyisaele awaya balungisa e mvovo miau, kadi o lusansu luvovanga vo: ‘O Isaele wasadila Yave muna lumbu yawonso ya zingu kia Yosua ye kia ambuta ana bazinga kunim’a lufwa lwa Yosua, ana bazaya mavangu mawonso ma Yave mana kavangila Isaele.’—Yos. 24:31.

Yesu mpe wasadilanga o mvovo “amen” muna songa e ziku kia mana kavovanga, kansi mu mpila yaswaswana kavangila wo. Vana fulu kia vutukila e mvovo wau mu songa vo otambulwidi e diambu divovelo, Yesu wasadilanga o mvovo “amen”  (wasekolwa muna Kikongo vo “kieleka”) vitila kavova mambu maludi. Ezak’e ntangwa, Yesu wavutukilanga o mvovo wau nkumbu miole, “kieleka, kieleka” yovo “amen, amen.” (Mat. 5:18; Yoa. 1:51) Wavanganga wo muna songa kwa wantu vo e mvovo miandi mialudi kikilu. Yesu wavovanga ye ziku kiawonso kadi yandi kaka wavewa e wisa kia lungisa e nsilu mia Nzambi.—2 Kor. 1:20; Lus. 3:14.

Aneyisaele mpe basadilanga o mvovo “amen” vava basambanga yo kembelela Yave. (Nek. 8:6; Nku. 41:13) Vava basadilanga e mvovo wau kuna mfoko a sambu, basonganga vo batondele mana bawidi. Ediadi diasonga vo e sambu kiakina kia yau awonso bakutakene vana fulu kiakina. Bayangalelanga sambila Yave mu mpila yayi. I diau diavangama vava Davidi wa Ntinu kanata e nkel’a Yave kuna Yerusaleme. Muna nkinzi walanda, wavanga e sambu kia nsi a ntima kiakala nze nkunga, kiasonama muna 1 Tusansu 16:8-36. E sambu kiaki kiasimba kikilu e ntima mia wantu kadi o ‘nkangu awonso bavova vo ‘Amen,’ yo kembela Yave.’ Kieleka, bakala ye kiese kia sambila Yave entwadi.

Akristu a tandu kiantete basadilanga mpe o mvovo “amen” vava bakembelelanga Yave. Asoneki a Nkand’a Nzambi nkumbu miayingi basadila o mvovo wau muna nkanda miau. (Roma 1:25; 16:27; 1 Pet. 4:11) O nkand’a Lusengomono uyikanga nkutu vo e vangwa ya mianda kuna zulu bakembelela Yave mu mvovo emi: “Amen! Nukembela Ya!” (Lus. 19:1, 4) Akristu a tandu kiantete bavovanga mpe “amen” kuna mfoko a sambu yavangwanga muna tukutakanu. (1 Kor. 14:16) Kansi, ke bavovanga mvovo wau ko mpasi vova kaka.

Wau tufimpidi una e selo ya Yave basadilanga o mvovo “amen”, tulenda bakula e kuma dinina diamfunu mu fokolwela e sambu yeto muna mvovo wau. Vava tusadilanga o mvovo wau kuna mfoko a sambu ya yeto kibeni, tusonganga vo  tuzeye o mfunu wa mambu tuvovele. Vava tuvovanga vo “amen” kana nkutu muna nsi a ntima kuna mfoko a sambu kivangilu vana fulu kia ndonga, tusonganga vo tutondele mawonso mavovelo. Tala e kuma kiankaka dinina diamfunu mu vova “amen.”

Tusonganga vo tusianga e sungididi vava kisambwanga. Tusonganga vo Yave tusambilanga ke mu mana kaka tuvovanga ko vava tusambanga, kansi mpe ye una tukadilanga vava tuwanga e sambu. E tima dieto dia vova vo “amen” ye nsi a ntima wawonso dikutusadisa mu kala ye ngindu zavuvama yo sia sungididi muna sambu.

E sambu kikutuyikakesanga ye mpangi zeto. Vava e sambu kivangwanga muna nkutakani, e mpangi zawonso beyikakiananga ekolo bewanga e sambu kiau kimosi. (Mav. 1:14; 12:5) Vava tutambulwilanga kumosi ye mpangi zeto, ediadi disiamisanga kintwadi kieto. Vava tuvovanga vo “amen” kiakala mu nding’angolo yovo muna nsi a ntima, e sambu kieto kifilanga Yave mu vanga mana tunlombele.

Yave tukembelelanga. Yave omonanga mawonso tuvanganga muna nsambil’eto. (Luka 21:2, 3) Ozayanga makani meto ye mana mena muna ntima mieto. Kana nkutu vava tulandanga o lukutakanu muna telefone, tulenda kala ye ziku vo Yave owá vava tuvova vo “amen” kuna lulembamu lwawonso. Vava tuvovanga vo “amen,” tuyikakiananga ye ampangi bena muna lukutakanu mu kembelela Yave.

O vova “amen” dilenda moneka vo diambu diakete kwandi, kansi diamfunu kikilu. Nkanda mosi usasilanga oma ma Nkand’a Nzambi uvovanga vo: ‘Vava selo ya Nzambi besadilanga e mvovo wau, besonganga vo batondele mana mavovelo kumosi ye vuvu kiasikila kina muna ntima miau.’ Yambula vo e “amen” tuvovanga yatondakana kwa Yave.—Nku. 19:14.