Tala mambu

Tala ntu mia mambu

Wete—Aweyi Olenda Yimina e Fu Kiaki?

Wete—Aweyi Olenda Yimina e Fu Kiaki?

YETO awonso tuzolanga vo akaka batubadikila vo tu wantu ambote. Kansi, wau e nza tuzingilanga yazala yo wantu bena vo “mindembi zola mawete,” diampasi kikilu dikalanga mu songa o wete. (2 Tim. 3:3) Ayingi ke bezolanga lemvokela nkanikinu mia Yave ko, beyikilanga o “bi vo wete, yo wete vo bi.” (Yes. 5:20) Diampasi mpe dikalanga mu kala wantu ambote mu kuma kia mana matubwila kala muna zingu ye mu kuma kia usumuki weto. Nanga tulenda mona nze mpangi Anne * ona osadilanga Yave se mvu miayingi. Wavova vo: “Diampasi dikalanga kwa mono mu kwikila vo ndenda kala muntu ambote.”

Diakiese mu zaya wo vo yeto awonso tulenda yima e fu kia wete! O wete kimosi muna fu ya mbongo a mwand’a Nzambi. O mwanda wau usundidi konso diambu dilenda kutukakidila mu yima e fu kiaki. Yambula twatoma fimpa e fu kiaki yo zaya una tulenda kio songela una ufwene.

NKI I WETE?

Muna lukufi, o wete i fu kia vanga edi diambote yo venga edi diambi. O muntu ambote ovavanga e mpila kalenda sadisila akaka yo vanga mambu mambote mu kuma kiau.

Nanga omonanga wantu ayingi bevanganga oma mambote kwa yitu ye akundi au. Kansi, nga i diau kaka divavuanga muna kala muntu ambote? Kieleka, ke vena muntu ko ovanganga oma mambote ntangwa zawonso, kadi o Nkand’a Nzambi uvovanga vo “ova nza ke vena muntu ansongi ko, on’ovanga wete yo lembi sumuka.” (Kim. 7:20) Paulu wa ntumwa wavova vo: “Nzeye wo vo omu mono, i sia vo, omu nitu ame, ke muna edi diambote ko.” (Roma 7:18) Muna kuma kiaki, avo tuzolele yima e fu kiaki, tufwete tanginina e mbandu a Yave una vo i Nto a wete.

“O YAVE WAMBOTE”

Yave wa Nzambi yandi una ye wisa kia sikidisa edi diambote. Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia Yave vo: “Ngeye wambote, ovanganga mbote; Undonga mîna miaku.” (Nku. 119:68) Yambula twafimpa mambu mole mamfunu meyikwanga mu tini kiaki mu kuma kia wete wa Yave.

Yave wambote. O wete kimosi muna fu kia kiwuntu kia Yave. Badika dina diavangama vava Yave kavovesa Mose vo: “Viokesa mviokesa wete wame wawonso vana ndose aku.” Yave wasonga Mose o nkembo andi kumosi yo wete wandi. Mose wawá e ndinga yavovanga vo: ‘O Yave, o Yave wa Nzambi a nkenda ye nsambu, nkwa ntim’evundu, o mwingi muna walakazi ye ziku; olundilanga mazund’o walakazi, ke yambulanga vana tumbu kwa nkwa kuma ko.’ (Luv. 33:19; 34:6, 7) Ediadi ditoma kiesesanga vo Yave wambote kikilu muna mawonso kevanganga. Kana una vo Yesu muntu ambote kakala, wavova vo: “Ke vena muntu ambote ko, Nzambi kaka.”—Luka 18:19.

Tumonanga o wete wa Yave muna nsema

Mavangu ma Yave mambote. O wete wa Nzambi umonekanga muna mawonso kevanganga. “O Yave wambote kw’awonso; e nkenda zandi zina muna mavangu mandi mawonso.” (Nku. 145:9) Wantu awonso balenda mona wete wa Yave, kadi ovananga wantu o moyo ye yawonso bavuidi o mfunu. (Mav. 14:17) Yave osonganga mpe vo wambote vava kekutulolokanga. O ntozi a nkunga wasoneka vo: ‘Kadi ngeye, e Yave, wambote, wakubama muna loloka.’ (Nku. 86:5) Tulenda kala ye ziku vo Yave ‘kekadila wete ko kw’awana bekangadila kuna ziku.’—Nku. 84:11.

‘NULONGOKA VANGA OMA MABOTE’

Mu mpw’a Nzambi twavangilwa. Ediadi disongele vo tulenda kweto kala wantu ambote yo vanga oma mambote. (Etu. 1:27) Kansi ediadi ke divangamanga ku kinsalukisa ko. Yave okutuvovesanga vo ‘twalongoka vanga oma mambote.’ (Yes. 1:17) Aweyi tulenda longokela vanga oma mambote? Badika mpila tatu tulenda wo vangila.

Mpila yantete: Tulenda lomba mwand’avelela muna sambu. O mwand’avelela ulenda sadisa Akristu mu kala wantu ambote vana meso ma Nzambi. (Ngal. 5:22) Kieleka, o mwand’a Nzambi ulenda kutusadisa mu zola oma mambote yo menga oma mambi. (Roma 12:9) Nkand’a Nzambi uvovanga vo Yave olenda ‘kutusikidisa muna mavangu ye mambu mawonso mambote.’—2 Tes. 2:16, 17.

Mpila yanzole: Tufwete tanganga e Diambu dia Nzambi. Avo tuvangidi wo, Yave olenda kutulonga “e nzila zawonso zambote” yo kutusadisa kimana twakala ‘twakubama muna mavangu mawonso mambote.’ (Nga. 2:9; 2 Tim. 3:17) Vava tutanganga o Nkand’a Nzambi yo badika mana tutanganga, e ntima mieto mizalanga ye mambu mambote mu kuma kia Nzambi yo luzolo lwandi. Dina nze yeto tukudikilanga tusalu muna ntima mieto tuna tukutusadisa mu vanga oma mambote.—Luka 6:45; Efe. 5:9.

Mpila yantatu: Tufwete vanganga e ngolo za ‘tanginina oma mambote.’ (3 Yoa. 11) Nkand’a Nzambi uvuidi nona ya wantu ayingi ana tulenda tanginina. Yave yo Yesu i mbandu zisundidi tufwete tanginina. Kansi, tulenda mpe tanginina mbandu ya wantu akaka ana batoma zayakana mu kuma kia mambu mambote bavanganga. Nanga olenda yindula wantu wole, Tabita yo Banaba. (Mav. 9:36; 11:22-24) Olenda vua nluta miayingi avo olongokele mana Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kiau. Ekolo otanganga lusansu lwau, vava zaya mana bavanga muna sadisa akaka. I bosi, yindula mana olenda vanga muna sadisa esi nzo aku yovo ampangi muna nkutakani. Vava zaya mpe una Tabita yo Banaba babakila e nluta wau bavanganga oma mambote kw’akaka. Ngeye mpe olenda vua e nluta miami.

Tulenda mpe yindula mpangi zayingi ana bevanganga oma mambote o unu. Kasikil’owu, yindula e mbandu besonganga akuluntu muna nkutakani. Besalanga kwayingi yo songa vo ‘azodi a mawete.’ Olenda mpe yindula e mbandu a mpangi z’akento akwa kwikizi ana besonganga muna mvovo ye mavangu vo “alongi a mambu mambote.” (Tito 1:8; 2:3) Mpangi ankento una ye nkumbu a Roslyn wavova vo: “O nkundi ame ovanganga mawonso kalenda muna sadisa yo kasakesa ampangi muna nkutakani. Oyindulanga e mpasi benuananga zau, nkumbu miayingi okubakayilanga lekwa yovo kubavana lusadisu bavuidi o mfunu. Mbandu ambote kikilu kwa mono muna diambu ditadidi vanga o wete kw’akaka.”

Yave okasakesanga nkangu andi vo ‘batomba o wete.’ (Am. 5:14) Avo tuvangidi wo, dikutusadisa mu zola mana Yave kekutuvovesanga vo mambote yo kutufila mu vanga o wete.

Tufwete vanganga e ngolo za kala wantu ambote yo vanga oma mambote

Muna kala wantu ambote, ke divavanga mambu mampwena ko yovo vana wantu tukau twantalu. Muna bonga e nona: O nti muna nungunuka, ke divavanga ko vo twayitilanga wo ulolo wa maza muna nkumbu mosi. Kansi divavanga vo twayitilanga wo maza mu tezo kansi mu nkumbu miayingi. Diau dimosi, tusonga vo tu wantu ambote vava tusadisanga akaka mu nkumbu miayingi kana nkutu vo mu mambu makete.

O Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo twakala ‘twakubama’ muna vanga oma mambote. (2 Tim. 2:21; Tito 3:1) Vava tusianga e sungididi muna mpasi za akweto, tulenda zaya una tulenda kubasadisila muna ‘wete diau yo kubakasakesa.’ (Roma 15:2) Dilenda vava vo twabakayila ina tuna yau. (Nga. 3:27) Tulenda mpe bokela muntu kuna nzo eto kimana twadila vamosi yovo kasakesa muntu yo nkwandi. Avo ozeye muntu una wayela, olenda kunkingula, kumbokela muna telefone yovo kuntwikila mensagem. Kieleka, tuvuidi malau mayingi mu ‘vova kaka edi diambote muna kumika akaka muna ntangwa ifwene, kimana diatwasa nluta kw’awana bewá dio.’—Ef. 4:29.

Nze Yave, yeto mpe tulenda vanga oma mambote kwa wantu awonso lembi sia e mpambula. Imosi muna mpila tulenda wo vangila i kubasamunuina e nsangu zambote za Kintinu. Nze una Yesu kakanikina, tufwete sianga e ngolo za vanga oma mambote kana nkutu kw’awana bekutumenganga. (Luka 6:27) O kala muntu ambote yo vanga edi diambote kw’akaka diambote kaka dikalanga, kadi “muna mambu mama ke muna nsiku ko.” (Ngal. 5:22, 23) Avo tuvangidi oma mambote kwa wantu, kana nkutu kw’awana bekutubangikanga, tulenda kubasadisa muna zaya e ludi yo kembelela Nzambi.—1 Pet. 3:16, 17.

NLUTA TUVUANGA VAVA TUVANGANGA O WETE KW’AKAKA

‘O muntu ambote obaka nsendo a mavangu mandi.’ (Nga. 14:14) Nkia nsendo tulenda tambula? Vava tuvanganga o wete kw’akaka, oyau mpe balenda kutuvanga o wete. (Nga. 14:22) Kana nkutu vo akaka ke bavangidi wo ko, tufwete kwamanana kubavanga o wete. Kuna kulanda, balenda soba e kadilu kiau ye mpila bekutubadikilanga.—Roma 12:20.

Avo tuvangidi oma mambote yo yambula vanga oma mambi, nluta miayingi tubaka. Mpangi zayingi bemonanga e ziku kia diambu diadi. Badika e nona kia mpangi Nancy, ona wavova vo: “Vava yasansukanga, nkwa umvuania yakala, zingu kia usafu yanatanga, kiazitisanga wantu ko. Kansi, vava yayantika longoka yo sadila e nkanikinu mia Nzambi, yayantika mona e kiese. Owau izitiswanga kwa wantu.”

E kuma kisundidi o mfunu kikutufilanga mu yima o wete i mwesa Yave e kiese. Kana nkutu vo wantu ayingi ke bemonanga ko mana tuvanganga, Yave omonanga mo. Yave omonanga konso diambu diambote tuvanganga, ozayanga mpe vava tuyindulanga oma mambote. (Ef. 6:7, 8) Aweyi kekutusendelanga? Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O muntu ambote omonw’edienga kwa Yave.” (Nga. 12:2) Muna kuma kiaki, yambula twakwamanana yima o wete. Yave osianga nsilu vo ovana “nkembo, zitu ye luvuvamu kw’awonso bevanganga oma mambote.”—Roma 2:10.

^ tini. 2 E nkumbu zankaka zasobwa.