1. Nkia nsambu Yave kekutuvananga wau tuna mu nkubik’andi?

 DIAKIESE kikilu mu kala mu nkubik’a Yave mu lumbu yayi ya mbaninu yazala ye mpasi. Ekolo e mpasi za nza yayi ziwokelanga, Yave okutuvananga ampangi muna kutusadisa. (Nku. 133:1) Okutusadisanga mu kala ye zingu kia esi nzo yakiese. (Efe. 5:33–6:1) Okutuvananga mpe ngangu yo umbakuzi tuvuidi o mfunu muna kala yo luvuvamu lwa ntima.

2. Adieyi tufwete vanga? Ekuma?

² Kansi, ngolo tufwete vanga muna kwamanana sadila Yave ye kwikizi. Ekuma? Kadi ezak’e ntangwa tulenda kendalala mu kuma kia usumuki wa wantu ankaka. O usumuki wa yeto kibeni ulenda mpe kutukendeleka, musungula vava tuvanganga vilwa wau mosi tangwa ke ntangwa. Tufwete zindalala muna salu kia Yave (1) avo mpangi eto utukendelekele, (2) avo nkaz’eto utukendelekele ye (3) avo tukendalele mu kuma kia usumuki weto. Mu longi diadi, tulongoka dimosi dimosi muna mambu mama. Tubadika mpe mana tulenda longoka muna wantu beyikwanga muna Bibila ana basikila ye kwikizi.

ZIZIDILA AVO MPANGI UKENDELEKELE

3. Nkia mambu nkangu a Yave bewanananga mau?

³ Diambu. Akaka muna mpangi zeto bena ye fu ikutufungisanga makasi. Akaka balenda vanga diambu dikutukendeleka.  Awana bevitanga o ntu muna nkutakani balenda vanga vilwa. Mambu mama malenda fila akaka mu katikisa kana vo e yayi i nkubik’a Nzambi kibeni. Vana fulu kia kwamanana sadila Nzambi “kumosi” ye mpangi zau, balenda yambula kala entwadi ye awana bekubakendelekanga yovo balenda yambula nkutu lungana muna tukutakanu. (Sef. 3:9) Nga ediadi diangangu? Tala dina tulenda longoka muna mbandu a muntu mosi oyikwanga muna Bibila ona wawanana ye diambu diadi.

4. Nkia mambu mampasi Paulu wa ntumwa kawanana mau?

⁴ Mbandu a muntu oyikwanga muna Bibila. Paulu wa ntumwa wazaya wo vo mpangi zandi wantu alembi lunga bakala. Kasikil’owu, vava kakituka se nlongoki, akaka muna nkutakani a Yerusaleme ke bakwikila dio ko. (Mav. 9:26) Kuna kwalanda, akaka bankumba muna safula e nkumbu andi. (2 Kor. 10:10) Paulu mpe wamona nkuluntu mosi wabaka nzengo zambi zina zatesesa akaka sakuba. (Ngal. 2:11, 12) O nkundi andi Maku wankendeleka mpe. (Mav. 15:37, 38) E mambu mama madi fila Paulu mu yambula kala entwadi ye ampangi ana bankendeleka. Kana una vo i wau, wakwamana kubazitisa yo sala e salu kia Yave kuna vema kwawonso. Nki kiasadisa Paulu mu zizidila?

5. Nki kiasadisa Paulu mu lembi bembola mpangi zandi? (Kolosai 3:13, 14.) (Tala mpe fwaniswa.)

⁵ Paulu watoma zolanga mpangi zandi. O zola kwaku kwansadisa mu lembi sia sungididi muna usumuki wau, kansi muna fu yau yambote. O zola kwasadisa mpe Paulu mu vanga mana yandi kibeni kasoneka muna Kolosai 3:13, 14. (Tanga.) Tala una Paulu kalolokela Maku. Kana una vo wambembola muna nkangalu andi antete wa salu kia kimisionario, Paulu kalundila Maku makasi ko. Kuna kwalanda, vava Paulu kasonekena ampangi a nkutakani a Kolosai o nkanda, wayikila Maku vo nkwandi a salu ye “nto a lufiaulwisu.” (Kol. 4:10, 11) Vava kakala muna pelezo kuna Roma, Paulu wabokelesa Maku kenda kunsadisa. (2 Tim. 4:11) Kieleka, Paulu waloloka mpangi zandi yo kwamanana kala yau entwadi. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Paulu?

6-7. Aweyi tulenda kwamanena songela zola kwa mpangi zeto kanele vo wantu alembi lunga? (1 Yoane 4:7)

⁶ Longi. Yave ozolele vo twakwamanana zola mpangi zeto. (Tanga 1 Yoane 4:7.) Avo mpangi ofungidi muna songa fu kimosi kia Kikristu, tulenda kala ye ziku vo kavangidi wo ku lukanu ko, una ye luzolo lwa lemvokela nkanikinu mia Bibila. (Nga. 12:18) Nzambi  ozolanga selo yandi yakwikizi kana una vo bevanganga vilwa. Ke kutubembolanga ko mu kuma kia vilwa weto ngatu kutufungila makasi. (Nku. 103:9) Diambote mu tangininanga Se dieto una vo nloloki.—Efe. 4:32–5:1.

⁷ Sungamena vo, e kolo e mbaninu ifinamanga, tufwete kala ye ngwizani ambote ye mbangi zeto zawonso. O lubangamu lwa selo ya Nzambi lulenda wokela. Yeto kibeni tulenda siwa muna pelezo mu kuma kia lukwikilu lweto. Avo ediadi divangamene, lusadisu lwa mpangi zeto tuvua o mfunu. (Nga. 17:17) Badika dina diabwila mpangi Josep a una vo nkuluntu kuna Espanha. Yandi ye mpangi zankaka basiwa mu pelezo mu kuma kia lukwikilu lwau. Mpangi Josep wavova vo: “Wau vo fulu kimosi twakalanga muna pelezo, diasazu diakala mu fungila muntu yo nkwandi makasi. Diavavanga vo twayambuziananga mambu yo loloka muntu yo nkwandi kuna mvevo. Ediadi diatusadisa mu kala kuna ungudi yo salaziana. Twakalanga kumosi ye abakami akaka ke basadilanga Yave ko. Lumbu kimosi yafisuka o koko ye kialendanga diaka sala salu ko. Kansi, mosi muna mpangi zame wansukulwilanga mvuatu yo kunsadisa muna mambu mankaka. Yasongwa o zola kwakieleka muna ntangwa yavuanga ko mfunu.” Ozevo, tuvuidi kuma yasikila muna singikanga o mambu ye mpangi zeto.

ZIZIDILA AVO NKAZ’AKU UKENDELEKELE

8. Nkia mambu mampasi balenda wanana mau awana basompa?

⁸ Diambu. Ke vena ye longo lwalunga ko, lwakondwa mambu mampasi. Bibila kivovanga vo awana bakazala “mpasi bemona muna nitu.” (1 Kor. 7:28) Ekuma? Kadi o longo luyikakesanga wantu wole alembi lunga, konso muntu una ye fu yandi yaswaswana ye mambu mana kezolanga ye mana kemenganga. Yakala yo nkento balenda tuka mu fu ya kisi nsi yaswaswana yovo sansukila mu mpila yaswaswana. Konso muntu muna yau olenda songa fu ina kasonganga ko vitila lukazalu. Mambu mama mawonso malenda twasa ntantani muna longo. Vana fulu kia zaya vo konso muntu muna yau una ye mbebe muna diambu ditwes’e ntantani yo vanga e ngolo muna singika dio, balenda yantika tumba muntu yo kwandi. Balenda mona vo vambana yovo vonda longo i mfoko a diambu. Kansi o vambana yovo vonda longo, nga i mfoko a diambu? b Yambula twalongoka mbandu a muntu mosi oyikwanga muna Bibila ona wakala ye longo lwampasi.

9. Nkia diambu diampasi Abingaile kawanana diau?

⁹ Mbandu a muntu oyikwanga muna Bibila. Abingaile nkento a Nabale kakala. Bibila kivovanga vo Nabale nkwa ntim’a mbadi ye fu yambi kakala yau. (1 Sam. 25:3) Nanga diampasi diakala kwa Abingaile mu zinga yo muntu ndioyo. Nga Abingaile wasolola e lau dia fokola e longo lwandi? Ingeta. Wakala ye lau diadi vava Davidi wa Ntinu a Isaele kazola vonda Nabale ona wantiangula kumosi ye wantu andi. (1 Sam. 25:9-13) Abingaile wadi tina yo yambula vo Davidi kalungisa e kani diandi. Kansi vana fulu kia tina, wavanga diambu. Wakakidila Davidi kimana kayambula vonda Nabale. (1 Sam. 25:23-27) Ekuma Abingaile kavangila wo?

10. Nki kiafila Abingaile mu zizidila longo lwampasi?

¹⁰ Abingaile wazolanga Yave ye wazitisanga  e nkanikinu miandi mu kuma kia longo. Kalukatikisu ko vo wazaya dina Nzambi kavova kwa Adami yo Eva vava kasikidisa longo lwantete. (Tuku 2:24) Abingaile wazaya wo vo kuna kwa Yave o longo lwavauka. Wau vo wazola yangidika Nzambi, wavanga mana kalenda muna tanina esi nzo andi kumosi yo nkaz’andi. Wavanga diambu mu nzaki muna kakidila Davidi kayambula vonda Nabale. Wakala mpe wakubama mu lomba ndoloki muna mbi ina kavanga ko. Kieleka, Yave wazolanga nkento ndioyo wa nkwa unkabu yo ntim’a mvevo. Adieyi akala ye akento balenda longoka muna mbandu a Abingaile?

11. (a) Adieyi Yave kevingilanga kwa awana basompa? (Efeso 5:33) (b) Adieyi olongokele muna ngolo mpangi Carmen kavanga za tanina longo lwandi? (Tala mpe foto.)

¹¹ Longi. Yave ozolele vo yakala yo nkento bazitisanga longo lwau, kana nkutu vo mosi muna yau fu yambi kena yau. E diambu diyangidikanga Nzambi i mona yakala yo nkento bevanganga mawonso muna singika mambu mau, songaziana zola yo zitisa muntu yo nkwandi. (Tanga Efeso 5:33.) Badika e nona kia mpangi Carmen. Vava kakazala, vioka mvu sambanu, wayantika longoka e Bibila ye Mbangi za Yave yo vubwa. Wavova vo: “Nkaz’ame kayangalela e nzengo zame ko, wamwena Yave kimpala. Wantiangunanga yo kumvovesa vo yambula ke kungiambula.” Kanele vo i wau, mpangi Carmen wazizidila muna longo lwandi. Muna mvu 50, wakwamanana songa o zola yo zitisa nkaz’andi. Wavova diaka vo: “Ekolo mvu miaviokanga, yavavanga bakula e ngindu za nkaz’ame yo mokenena yandi kuna ndekwa. Wau yazaya wo vo longo lwavauka vana meso ma Yave, yavanganga mawonso muna tanina lo. Mu kuma kia zola kwame muna Yave, kiasidi yindula bembola nkaz’ame ko.” c Avo owananene ye mambu mampasi muna longo lwaku, olenda bunda e vuvu vo Yave okusadisa mu zizidila.

ZIZIDILA AVO OKENDALELE MU KUMA KIA USUMUKI WAKU

12. Nkia mpasi tulenda mona avo tuvovele sumu diampwena?

¹² Diambu. Avo tuvolele sumu diampwena, tulenda kendalala. Bibila kivovanga vo masumu meto malenda kutufila mu kala yo “ntima wa budika yo kosomoka.” (Nku. 51:17) Mpangi mosi una ye nkumbu Robert, wavanga e ngolo mu mvu miayingi muna kuyifwanisa se selo kia salu. Kansi, wavola sumu diampwena edi diamfila mu mona vo wabembola Yave. Wavova vo: “ E ntona zame  zayantika kuntumba. Yakendalala kikilu. Yadila yo samba kwa Yave. Yayindula vo Nzambi ke wá diaka sambu yame ko. Ekuma? Kadi yankendeleka.” Avo tusumukini, tulenda budika ntima yo yindula vo Yave utubembwele ye ke tuna diaka ye kuma ko mu kwamanana kunsadila. (Nku. 38:4) Avo mpila yayi omonanga, badika mbandu a muntu mosi oyikwanga muna Bibila ona wazindalala sadila Yave kanele vo wavola sumu diampwena.

13. Nkia sumu diampwena Petelo wa ntumwa kavola?

¹³ Mbandu a muntu oyikwanga muna Bibila. Muna fuku wa vitila lufwa lwa Yesu, Petelo wa ntumwa wavanga vilwa wayingi owu wamfila mu vola sumu diampwena. Entete, Petelo wakibunda vuvu kiasaka yo kuyisana vo kesinga bembola Yesu ko kana nkutu vo alongoki ankaka bambembwele. (Maku 14:27-29) Kuna kwalanda, ekolo bakala muna mpatu a Ngetesemane, Petelo kalenda yingila ko. (Maku 14:32, 37-41) I bosi, vava e ndonga yalwaka muna kanga Yesu, Petelo watina. (Maku 14:50) Kuna mfoko, Petelo wavakulwila Yesu o nkalu nkumbu tatu, wayisiba nkutu yo dia e ndofi. (Maku 14:66-71) Adieyi Petelo kavanga vava kabakula vo sumu diampwena kavola? Wakendalala yo bokomoka ye dilu. (Maku 14:72) Wau yindula lukendalalu lwa Petelo vava Yesu wa nkundi andi kavondwa muna ola zalanda! Petelo wakendalala kikilu.

14. Nki kiasadisa Petelo mu kwamanana sadila Yave? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)

¹⁴ Petelo kuma yayingi kakala yau mu kwamanana sadila Yave. Kavavuka mpangi zandi ko. Kalukatikisu ko vo watambula lufiaulwisu lwa mpangi zazi. (Luka 24:33) Vana ntandu, vava Yesu kafuluka wamoneka kwa Petelo kadi wazola kunkasakesa. (Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) I bosi, vana fulu kia tumba Petelo mu kuma kia vilwa kavanga, Yesu wavovesa nkundi andi vo kiyekwa kiampwena ketambula. (Yoa. 21:15-17) Petelo wazaya wo vo sumu diampwena kavola, kansi wakwamanana vanga edi diansongi. Ekuma? Kadi wakala ye ziku vo Yesu wa Mfumu andi wakwamanana kunzola. Mpangi zandi mpe bakwamanana kunyikama. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Petelo?

15. Nkia ziku o Yave kazolele vo twakala kiau? (Nkunga 86:5; Roma 8:38, 39) (Tala mpe foto.)

¹⁵ Longi. Yave ozolele twakala ye ziku vo okutuzolanga ye wakubama muna kutuloloka. (Tanga Nkunga 86:5; Roma 8:38, 39.) Vava tusumukanga, tukuyitumbanga. Ediadi ke diambi kwandi ko. Kansi, ke tufwete yindula ko vo Yave ke kutuzolanga diaka ko ngatu yindula vo kalendi kutuloloka ko. Vana fulu  kia yindula ediadi, tufwete vavanga lusadisu lwandi vana vau. Mpangi Robert ona tuyikidi kala wavova vo: “E diambu diamfila mu sumuka, i bunda e vuvu vo muna nkum’a mono kibeni ndenda zizidila e ntonta.” Mpangi Robert wabakula vo kafwete mokena ye akuluntu. Wavova vo: “Vava yamokena ye akuluntu, vana vau bansadisa mu zaya vo Yave wakinu kunzola. Akuluntu ke bambembola ko. Bansadisa mu kwikila vo Yave mpe kambembola ko.” Yeto mpe tulenda kala ye ziku vo Yave okutuzolanga. Avo tuvolele sumu yo vava lusadisu lwandi yo lembi vutukila diaka vilwa weto, Yave okutuloloka. (1 Yoa. 1:8, 9) Avo tuna ye ziku vo Yave okutuzolanga ye wakubama muna kutuloloka, ke tuyambula kunsadila ko kele vo tutele e sakuba.

16. Ekuma tufwete kadila ye kani dia kwamanana sadila Yave?

¹⁶ Yave otoma yangalelanga e ngolo tuvanganga muna kunsadila mu lumbu yayi yambaninu yazala ye mpasi. Muna lusadisu lwa Yave, tulenda kwamanana kunsadila ye kwikizi kanele vo tuwanananga yo lukendalalu. Tulenda kwamanana zola mpangi zeto yo kubaloloka kele vo batukendelekele. Tulenda songa o zola muna Nzambi yo zitisa e nkubik’a longo muna vanganga e ngolo za singika mambu malenda bwa muna longo lweto. Avo tusumukini, tulenda vava lusadisu lwa Yave, tukala ye ziku vo wakinu kutuzola, okutuloloka ye tukwamanana kunsadila. Tulenda kala ye ziku vo nsambu zayingi tutambula avo ‘ke tuyambwidi vanga diambu diambote ko.’—Ngal. 6:9.