1-2. Nkia kuma kifwete kutufila mu vava zaya mana masonama muna nkand’a Lusengomono?

 YINDULA vo nkundi aku uvovese vo nuatala mafoto mandi. Ekolo otalanga mafoto, omwene wantu ayingi ana kuzeye ko. I bosi, omwene foto dimosi dituntidi e sungididi kiaku. Ekuma? Kadi ongeye mpe una muna foto diadi. Wau otoma dio tala, osungamene e lumbu ye fulu nuakala vava nuakatula foto diadi. Osungamene mpe awonso bena muna foto. E foto diadi nsasa kikilu dina kwa ngeye.

² O nkand’a Lusengomono una nze foto diadi. Ekuma? Vena ye kuma yole. Kiantete, nkanda wau wasonekwa mu kuma kieto. Muna sono kiantete tutanganga vo: “Lusengomono lwa Yesu Kristu, luna o Nzambi kamvana kimana kasonga kwa ntaudi zandi o mambu mevangama ke kolo ko.” (Lus. 1:1) Ozevo, mana masonama muna nkand’a Lusengomono ke matadidi wantu awonso ko, kansi yeto asambidi a Nzambi matadidi. Ke tusivikanga ko wau tuna muna ndungan’a ungunza wau. Muna mvovo miankaka, yeto mpe tuna “muna foto diadi.”

3-4. Nkia ntangwa ungunza wa nkand’a Lusengomono wayantika lungana? Ediadi difwete kutufila mu vanga nkia diambu?

³ E kuma kiazole kifwete kutufila mu vava zaya mana masonama muna nkand’a Lusengomono, i kolo kina ungunza wau ulungana. Yoane wa ntumwa wabakula kolo kiaki vava kavova vo: “Muna mwand’avelela yakadila muna lumbu kia Mfumu.” (Lus. 1:10) Vava Yoane kasoneka e mvovo miami muna mvu wa 96 wa Tandu Kieto, e “lumbu kia Mfumu” kwandá  kikilu kiakala. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:12) Kansi, landila ungunza wasonama muna Bibila, e kolo kiaki kiayantika muna mvu wa 1914, vava Yesu kayadikwa se Ntinu kuna zulu. Tuka muna mvu wau, ungunza utadidi nkangu a Nzambi wasonama muna nkand’a Lusengomono wayantika lungana. Kieleka, mu kolo kia “lumbu kia Mfumu” tuzingilanga.

⁴ Wau vo mu kolo kiaki kiakiese tuzingilanga, yeto tufwete toma sia sungididi muna longi diazola diasonama muna Lusengomono 1:3: “Kiese kwa ndiona otanganga mambu ma ungunza wau mu nding’angolo ye awana bewanga yo lemvokela mana masonama mo, kadi e ntangwa yasikidiswa ifinamene.” Kieleka, diamfunu kikilu mu ‘tanga mu nding’angolo,’ ‘wá yo lemvokela mambu ma ungunza wau.’ Nkia mambu ma ungunza wau tufwete lemvokela?

5. Aweyi nkand’a Lusengomono usongelanga o mfunu wa sambila Yave mu mpila yitondakananga kwa yandi?

⁵ Tuka muna kapu kiantete kia nkand’a Lusengomono, tubakulanga vo Yesu ozeye mawonso mevangamanga muna nkutakani a nkangu andi. (Lus. 1:12-16, 20; 2:1) E nsangu Yesu katwika kwa nkutakani nsambwadi za Ásia Menor, zisonganga e ziku kia diambu diadi. Muna nsangu zazi, Yesu wavana luludiku lwasikididi muna sadisa Akristu a tandu kiantete kimana basambila Yave muna mpila itondakananga kwa yandi. Kansi, mana kayika muna nsangu zazi matadidi mpe nkangu awonso a Nzambi o unu. Adieyi tulenda longoka muna nsangu zazi? Tulongokele vo, Yesu Kristu wa Mfidi eto otomene zaya kana vo ngwizani ambote tuna yau yo Yave yovo ve. Yandi i Mfidi ye ntanini eto, omonanga mambu mawonso mevangamanga. Ozeye mana tuvuidi o mfunu kimana twakwamanana kala ye dienga dia Yave. Nkia luludiku Yesu kavana muna nkand’a Lusengomono luna tufwete lemvokela omu lumbu yeto?

6. (a) Landila e mvovo mia Yesu muna Lusengomono 2:3, 4, nkia diambu bakala diau ampangi muna nkutakani a Efeso? (b) Adieyi tulongokele muna diambu diadi?

⁶ Tanga Lusengomono 2:3, 4. Ke tufwete vidisa ko o zola kwantete twakala kwau muna Yave. E nsangu Yesu katwika kwa ampangi muna nkutakani a Efeso zisonganga vo kana una vo mpasi zayingi banuananga zau, mpangi zazi bazindalalanga yo kwamanana sadila Yave. Kansi, bavidisa o zola bakala kwau kuna lubantiku. Diavavanga vo bavutukila o zola kwau, avo nkatu e nsambil’au ke yadi tondakana ko kwa Yave. Diau dimosi mpe kwa yeto o unu, mayingi tufwete vanga, ke zizidila kaka mpasi ko. Tufwete zizidila ye kani diambote. Kadi Nzambi eto ke monanga kaka ko dina tuvanganga kansi mpe e kuma tuvangilanga dio. E kuma kikutufilanga muna sambila Nzambi, mfunu kikilu kina kwa yandi, kadi ozolanga vo twansambila mu kuma kia zola yo luyangalalu lweto muna yandi.—Nga. 16:2; Maku 12:29, 30.

7. (a) Landila e sono kia Lusengomono 3:1-3, nkia diambu Yesu kasolola kwa ampangi a nkutakani a Sadi? (b) Adieyi tufwete vanga?

⁷ Tanga Lusengomono 3:1-3. Tufwete kwamanana yingila. Ampangi muna nkutakani a Sadi diambu diankaka bakala diau. Kana una vo kuna lubantiku basadilanga Yave yo vema, kuna kwalanda bakituka se miolo. Kiaki i kuma Yesu kabavovesela vo ‘bayingila.’ Adieyi tulongokele? Tulongokele vo Yave ke singa vilakana salu kieto ko. (Ayib. 6:10) Kana una vo i wau, ke tufwete yindula ko vo wau vo mayingi kala tuvangidi muna salu kia Yave, owau tulenda kulula o vema  kweto. Dilenda kala vo ke tulendanga diaka vanga mayingi ko nze una twavanganga, tufwete kwamanana wokesa e “salu kia Mfumu,” yingila yo kala walungalala yakuna mbaninu.—1 Kor. 15:58; Mat. 24:13; Maku 13:33.

8. Landila e sono kia Lusengomono 3:15-17, adieyi tulongokele muna mvovo mia Yesu kwa ampangi kuna Laodikia?

⁸ Tanga Lusengomono 3:15-17. Tufwete kalanga yo vema yo sambila Yave ye nsi a ntim’eto yawonso. E nsangu Yesu katwika kwa ampangi muna nkutakani a Laodikia, diambu diankaka zasonga. ‘Balakuka’ bakala, i sia vo, ke batokanenanga mambu ma mwanda ko. Muna kuma kiaki, Yesu wabavovesa vo ‘mu mpasi bakala yo lukendalalu.’ Diavavanga vo bavutukila sambila Yave yo vema kwawonso. (Lus. 3:19) Adieyi tulongokele? Avo tubakwidi vo o vema kweto kukulukidi, tufwete songa luyangalalu lweto muna lekwa yawonso yambote ina Yave kekutuvananga. (Lus. 3:18) Ke tuzolele kuyivana emvimba ko muna salu yeto ye kani diakala ye zingu kiambote owau yo sia e nsambil’a Yave va fulu kiazole muna zingu kieto.

9. Nze una usonganga e nsangu Yesu katwika kwa ampangi kuna Tuatira, nkia vonza tufwete venga?

⁹ Tufwete tina malongi ma avengomoki. Yesu watumba mpangi zankaka kuna Pengamo ana basayanesanga e ngindu za yau kibeni yo wokesa e fu kia sia mpambula muna nkutakani. (Lus. 2:14-16) Kansi, wasanisina ampangi kuna Tuatira ana batinanga “mambu masina ma Satana” yo kubakasakesa vo ‘basimbinina’ e ludi. (Lus. 2:24-26) Akristu muna nkutakani zazi ana bayoya wau bayantika o landa malongi maluvunu, diavavanga vo baviluka o ntima. Adieyi tulongokele? Tufwete venganga malongi mawonso ke mena ngwizani ko ye luzolo lwa Yave. Kadi avengomoki bena nze yau “bevuminanga Nzambi,” i sia vo, nze yau betondanga mana Bibila kivovanga kansi, mavangu mau mesonganga vo ke belemvokelanga malongi ma Bibila ko. (2 Tim. 3:5) Diasazu mu bakula yo bembola malongi maluvunu avo tuna ye fu kia toma longokanga e Diambu dia Nzambi.—2 Tim. 3:14-17; Yuda 3, 4.

10. Nkia diambu diaka tulongokele muna mvovo mia Yesu kwa nkutakani ya Pengamo ye Tuatira?

¹⁰ Ke tufwete yikama ko, yambulwila ngatu vanga konso vangu dia zumba. Ampangi muna nkutakani a Pengamo ye Tuatira diambu diankaka diaka bakala diau. Yesu watumba akaka muna nkutakani zazi kadi ke bayambula mavangu ma zumba ko. (Lus. 2: 14, 20) Adieyi tulongokele? Ke tulendi yindula ko vo wau vo se mvu miayingi tusadilanga Yave yovo malau mayingi tuna mau, okutuyambula muna nkutakani andi avo tubwidi mu vangu dia zumba. (1 Sam. 15:22; 1 Pet. 2:16) O mambu mambi mu nza yayi mu wokela kaka mena, kana una vo i wau, Yave ovingilanga vo twakala twaswaswana yo lemvokela e nsiku miandi mia nkal’ambote.—Efe. 6:11-13.

11. Nkia mambu tulongokele kala yamu wau? (Tala mpe e babu “ Longi kwa Yeto.”)

¹¹ Muna mvovo miankufi, nkia mambu tulongekele yamu wau? Tulongekele vo tufwete kalanga ye ziku vo tusambilanga Yave muna mpila itondakananga kwa yandi. Avo tuvangidi diambu dilenda fila Yave mu lembi tonda e nsambil’eto, tufwete vanga nsobani vana vau kimana twavua e dienga diandi. (Lus. 2:5, 16; 3:3, 16) Kansi, Yesu diambu diankaka kayika muna nsangu katwika muna nkutakani zazina. Nkia diambu?

12. Adieyi tulongokele muna nsangu Yesu katwika kwa ampangi muna nkutakani ya Semurena ye Filadelefia? (Lusengomono 2:10)

¹² Owau, yambula twabadika e nsangu zina Yesu katwika muna nkutakani ya Semurena ye Filadelefia. Wazayisa kwa Akristu awaya vo ke bamoni wonga ko wa lubangamu bewanana lwau, kadi o Yave osenda e kwikizi kiau. (Tanga Lusengomono 2:10; 3:10) Adieyi tulongokele? Bangikwa tubangikwa, muna kuma kiaki, tufwete kala twakubama muna zindalala. (Mat. 24:9, 13; 2 Kor. 12:10) Ekuma e diambu diadi dinina o mfunu?

13-14. Nkia diambu diabwila nkangu a Nzambi nze una wasonama muna Lusengomono kapu kia 12?

¹³ O nkand’a Lusengomono ukutuzayisanga vo nkangu a Nzambi bangikwa ubangikwa omu lumbu yeto, i sia vo, “lumbu kia Mfumu.” Lusengomono kapu kia 12 kiyikanga e vita yabwa kuna zulu vava Yesu kakituka se Ntinu. Mikaele, i sia vo, Yesu Kristu ye makesa mandi banuana yo Satana kumosi ye nkuya miandi. (Lus. 12:7, 8) E mbeni zazi za Nzambi ke basunda ko yo vetwa ova ntoto. Ekiaki i kuma betwasilanga mpasi zayingi kwa wantu. (Lus. 12:9, 12) E diambu diadi aweyi diadi vanga kwa nkangu a Nzambi?

¹⁴ Nkand’a Lusengomono wayika diaka dina Satana kadi vanga. Wau vo kena diaka ye fulu ko kuna zulu, onuanisanga akuswa ana besunzulanga e Kintinu kia Nzambi ova ntoto, ye “bena ye salu kia sia umbangi mu kuma kia Yesu.” (Lus. 12:17; 2 Kor. 5:20; Efe. 6:19, 20) Aweyi o ungunza wau walunganena?

15. Aki nani besunzulanga “mbangi zole” ziyikwanga muna Lusengomono kapu kia 11? Nkia diambu diababwila?

¹⁵ Satana wasadila e mbeni za Nzambi ova  ntoto mu bangika akuswa ana bavitanga o ntu muna salu kia samuna e nsangu za Kintinu. Akuswa awaya yau besunzulanga “mbangi zole” ziyikwanga muna Nkand’a Lusengomono ana bavondwa. * (Lus. 11:3, 7-11) Muna mvu wa 1918, nana muna mpangi zazi ana bavitanga o ntu muna nkubik’a Yave bavuninua o mambu yo vewa e tumbu kia kala mu pelezo mu mvu miayingi. Wantu ayingi bayindula vo e salu kia akuswa awaya kifokokele.

16. Nkia diambu diasivi diavangama muna mvu wa 1919? Adieyi Satana kekwamanananga vanga tuka muna kolo kiakina?

¹⁶ O ungunza una muna Lusengomono kapu kia 11, uyikanga mpe vo vava kiadi vioka kolo kiandwelo, e “mbangi zole” badi kala diaka o moyo. Muna mvu walanda, vava ampangi basiwa mu pelezo, ungunza wau mu mpila sivi walunganena. Kuna lubantiku lwa mvu wa 1919, ampangi awaya akuswa bavaikiswa muna pelezo yo vevolwa muna mfundu. Vana vau bavutukila e salu kia samuna e Kintinu yo longa. Kansi, ediadi ke diasima Satana ko mu kwamanana bangika nkangu a Nzambi. Tuka muna kolo kiakina, Satana otwasanga “maza” ma lubangamu kwa nkangu awonso a Nzambi. (Lus. 12:15) Muna kuma kiaki, diamfunu kikilu kwa yeto awonso mu songa “luzindalalu yo lukwikilu.”—Lus. 13:10.

17. Nkia lusadisu watambula o nkangu a Nzambi luna ke bavingilanga ko?

¹⁷ Lusengomono kapu kia 12 kisonganga vo nkangu a Nzambi wadi tambula lusadisu luna kebavingilanga ko. O nkand’a Lusengomono usasilanga vo o “ntoto” uminini “nkoko” a lubangamu. (Lus. 12:16) I diau kikilu diavangama. Ezak’e ntangwa, ayadi akaka a nza ya Satana ye nsiku miau, betaninanga o nkangu a Nzambi. Nkumbu miayingi, selo ya Yave benunganga e mfundu kuna mbazi a nkanu emi mikubasadisanga mu kala yo luvevoko. Aweyi besadilanga luvevoko lwalu? Betoma sadilanga e lau diadi muna kukivana muna salu kina o Yave kabavana. (1 Kor. 16:9) Nkia salu kiaki?

18. Omu lumbu yayi yambaninu, nkia salu tufwete sianga va fulu kiantete?

¹⁸ Yesu wasakula vo o nkangu andi usamuna e “nsangu zambote za Kintinu kia [Nzambi]” mu nza yawonso vitila e mbaninu iza.  (Mat. 24:14) O nkangu wau vava usamunanga e nsangu zambote, utambulanga lusadisu lwa ambasi ana ‘bena ye nsangu zambote muna samuna kw’awana bekalanga ova nza, kwa zula yawonso, makanda, ndinga ye nkangu.’—Lus. 14:6.

19. Nkia nsangu zankaka bafwete samuna awana bezolanga Yave?

¹⁹ O nkangu a Nzambi ke usamunanga kaka nsangu zambote za Kintinu ko. Uyikamanga mpe e salu kia ambasi eki kiyikwanga muna Lusengomono kapu kia 8 yakuna 10. E mbasi zazi zisamunanga mambu mayingi mampasi mebwila awana ke bazolele yikama Kintinu kia Nzambi ko. Mbangi za Yave besamunanga e nsangu za mfundisa ezi zitezaneswanga ye “mvula a matadi ye tiya,” muna songa vo Nzambi ofundisa e nza yayi ya Satana. (Lus. 8:7, 13) O wantu bafwete zaya vo e mbaninu ifinamene kikilu ye bafwete vanga e nsobani kimana bavuluka muna lumbu kia makasi ma Yave. (Sef. 2:2, 3) Kansi, ke wantu awonso ko beyangalelanga e nsangu zazi. Dianu vo unkabu kikilu tuvuanga o mfunu muna samuna e nsangu zazi. Muna kolo kia mpasi zayingi, e nsangu zansuka za mfundisa tusamuna, zitoma fungisa o wantu makasi.—Lus. 16:21.

20. Nkia mambu tulongoka muna malongi mole melanda?

²⁰ Dialudi vo tufwete lemvokela e “mvovo mia ungunza wau,” kadi oyeto mpe tuna muna ndungan’a ungunza wau tutanganga muna nkand’a Lusengomono. (Lus. 1:3) Kansi, aweyi tulenda zizidila lubangamu ye kwikizi kiawonso yo kwamanana samuna e nsangu zazi kuna unkabu? Vena ye mambu mole mekutusadisa: diantete, tuzeye vo o nkand’a Lusengomono usonganga dina dibwila e mbeni za Nzambi; diazole, usonganga mpe e nsambu tuvua avo tusikidi ye kwikizi. Tulongoka mambu mama muna malongi mole melanda.