1. Nkia mambu mampasi kawanana mau Yoane wa ntumwa muna tezo kia mvu wa 95?

MUNA tezo kia mvu wa 95, Yoane wa ntumwa wawanana ye mambu mampasi. Se nunu kakala ye wasiwa mu pelezo kuna sanga kia Patemo. Nanga yandi i ntumwa wansuka wakala o moyo. (Lus. 1:9) Wazaya wo vo mbeni basayanesanga malongi maluvunu yo twasa e mpambani muna nkutakani. Diamonekanga vo e finlemo fia tiya twa Kikristu kiakieleka se fizima.—Yuda 4; Lus. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Landila Lusengomono 7:9-14, nkia mambu makiese kamwene Yoane muna mona-meso? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)

² Muna mpasi zazina zawonso, Yoane omwene mona-meso kia mambu makiese mevangama kuna ntwala. Muna mona-meso kiaki, ambasi bakanikinua vo basimbinina e tembwa kia lufwasu, i sia vo, mpasi zayingi yavana e buka kia antaudi besiwa e dimbu. (Lus. 7:1-3) O lutangu lwa buka kiaki, i 144.000 ma wantu ana beyala yo Yesu kuna zulu. (Luka 12:32; Lus. 7:4) I bosi, Yoane omwene diaka buka kiankaka kianene. Ovovele vo: “Mbwene ndong’ayingi ina ke ilendi tangakana kwa muntu ko, batukidi muna zula yawonso ye makanda ye nkangu ye ndinga, batelamene vana ndose a kunda ye vana ndose a Mwan’a meme.” (Tanga Lusengomono 7:9-14.) Yindula e kiese kamwene Yoane wau kazeye wo vo kuna ntwala, mafunda ye mafunda ma wantu bekota mu nsambila yakieleka!

3. (a) Ekuma e mona-meso kia Yoane kikumikinanga lukwikilu lweto? (b) Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

³ Kalukatikisu ko vo e mona-meso kiaki kiakumika kikilu lukwikilu lwa Yoane. Oyeto tuzingilanga mu lumbu yayi yambaninu, tutoma kumikwanga mpe, kadi tuzingilanga mu kolo kilungananga  e mona-meso kiaki! Tumonanga ulolo wa wantu bekutakeswanga, bena ye vuvu kia vuluka muna mpasi zayingi yo vuila moyo a mvu ya mvu ova ntoto. Se vioka 80 lwa mvu tuka nkangu Nzambi wabakulwila e ‘ndonga yayi yayingi.’ Mu longi diadi, tulongoka una Yave kabasadisila mu bakula e diambu diadi. I bosi, tuvovela mambu mole mu kuma kia ndong’ayingi: (1) tezo kiau ye (2) betukanga muna makanda mawonso ova nza. Mambu mama mau mole metoma kumika lukwikilu lwa wantu awonso bena mu buka kiaki kiasambulwa.

4. Nkia ludi kia Nkand’a Nzambi ke kilongwanga ko muna mabundu mayingi ma Kikristu kia kimpangila? Alongoki a Nkand’a Nzambi aweyi basongela vo baswaswana muna diambu diadi?

⁴ E ludi kia Nkand’a Nzambi kia sia vo awana belemvokelanga Nzambi bezingila ova ntoto yakwele mvu, ke kilongwanga ko muna mabundu. (2 Kor. 4:3, 4) Muna mabundu mayingi ma Kikristu kia kimpangila belonganga vo wantu awonso ambote ku zulu bekwendanga vava befwanga. Kansi, e buka kia Alongoki a Nkand’a Nzambi ana bayantika vaikisa Eyingidilu tuka muna mvu wa 1879, ngindu zaswaswana bakala zau. Oyau babakula vo Nzambi okitula ntoto se Paradiso, mafunda ye mafunda ma wantu ana belemvokelanga Nzambi ova ntoto bezingila, ke ku zulu ko. Kansi, kolo kiayingi kiavioka muna bakula aki nani i wantu awaya.—Mat. 6:10.

5. Adieyi Alongoki a Nkand’a Nzambi babakula mu kuma kia 144.000?

⁵ Kieleka, Alongoki a Nkand’a Nzambi babakula mpe muna Diambu dia Nzambi vo, wantu ankaka ‘besumbwa ova nza’ mu kwenda yala yo Yesu kuna zulu. (Lus. 14:3) O lutangu lwa buka kiaki i 144.000 ma Akristu avema ana bakiyekola kwa Nzambi yo kunsadila ye kwikizi kiawonso ekolo bakala ova ntoto. Kansi, adieyi tuvova mu kuma kia ndong’ayingi?

6. Adieyi Alongoki a Nkand’a Nzambi bakwikilanga mu kuma kia ndong’ayingi?

⁶ Muna mona-meso, Yoane wamona e buka kiaki ‘kiatelama vana ndose a kunda ye vana ndose a Mwan’a meme.’ (Lus. 7:9) E mvovo miami miafila Alongoki a Nkand’a Nzambi mu yindula vo nze buka kia 144.000, e ndong’ayingi mpe ku zulu bezingila. Kele vo e buka kia 144.000 ye ndong’ayingi ku zulu bekwenda zingila, nkia nswaswani yadi kala vana vena e buka yole yayi? Alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulanga vo e ndong’ayingi i buka kia Akristu ana ke balemvokela Nzambi ko una ufwene ekolo bakala ova ntoto. Kana una vo balemvokelanga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi, nanga bakwamanana muna mabundu maluvunu. Alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulanga mpe vo Akristu awaya bakala yo vema, kansi o vema kwau ke kwafwana ko mu yala kumosi yo Yesu. Wau vo ke batoma zolanga Nzambi ko, e ndong’ayingi badi kwenda kuna zulu mu kala vana ndose a kunda, kansi ke bevuanda vana kunda ko.

7. Landila e ngindu za Alongoki a Nkand’a Nzambi, aki nani badi zingila ova ntoto muna kolo kia Luyalu lwa Funda dia Mvu? Adieyi bayindulanga diadi bwila e selo yakwikizi ya nz’ankulu?

⁷ Aki nani badi zingila ova ntoto? Alongoki a Nkand’a Nzambi, bakwikilanga vo entete 144.000 ye ndong’ayingi kuna zulu bekwenda. I bosi, mafunda ye mafunda ma wantu badi vewa e lau dia zingila ova ntoto yo tambula e nsambu za Luyalu lwa Kristu lwa Funda dia Mvu. Alongoki a Nkand’a Nzambi, ke bayindulanga ko vo e mafunda mama ma wantu i awana basadila Yave vitila Luyalu lwa Kristu. Bayindulanga vo e buka kiaki kiadi longoka oma ma Yave muna kolo kia Luyalu lwa  Kristu lwa Funda dia Mvu. Awana badi lemvokela e nkanikinu mia Yave badi vua moyo a mvu ya mvu ova ntoto, kansi akolami badi fwaswa. Alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulanga mpe vo akaka muna “akuluntu” bekala ova ntoto muna kolo kiakina, kumosi ye “akwa kwikizi a nz’ankulu” (selo ya Yave ana bafwa vitila Kristu) ana befuluka, badi kwenda ku zulu kuna mfoko a Luyalu lwa Kristu lwa Funda dia Mvu.—Nku. 45:16.

8. Alongoki a Nkand’a Nzambi nkia buka tatu bakwikilanga vo i yau yakala muna kani dia Nzambi?

⁸ Muna lukufi, Alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulanga vo vena ye buka tatu: (1) 144.000 ma wantu bekwenda yala kumosi yo Yesu kuna zulu; (2) ndong’ayingi ya Akristu ana ke bakala yo vema kwayingi ko, badi kwenda ku zulu yo telama vana ndose a kunda kia Yesu; ye (3) mafunda ye mafunda ma wantu belongoka oma ma Yave ova ntoto muna kolo kia Luyalu lwa Kristu lwa Funda dia Mvu. * Kansi, muna ntangw’andi o Yave wayantika kezimisa e ludi mu kuma kia diambu diadi.—Nga. 4:18.

9. (a) Aweyi e ndong’ayingi ilenda kadila “vana ndose a kunda ye vana ndose a Mwan’a meme”? (b) Ekuma tulenda vovela vo umbakuzi wa Lusengomono 7:9 nsasa yambote kikilu uvananga?

⁹ Muna mvu wa 1935, e ndong’ayingi iyikwanga muna mona-meso kia Yoane yazayakana. Mbangi za Yave batoma bakula vo e ndong’ayingi muna telama “vana ndose a kunda ye vana ndose a Mwan’a meme,” ke divavanga ko vo benda kuna zulu. Kansi, balenda wo vangila ova ntoto. Kanele vo ova ntoto bezingilanga, e ndong’ayingi ilenda telama “vana ndose a kunda” muna tambulwila e wisa kia Yave yo sakalela e kimfumu kiandi. (Yes. 66:1) Balenda telama “vana ndose a Mwan’a meme” muna songanga lukwikilu muna kimenga kia Yesu kia lukûlu. E sono kia Matai 25:31, 32 kivovanga vo e “zula yawonso,” kumosi ye yimpumbulu ‘belungalakana vana ndose’ a Yesu vana kunda kiandi kia nkembo. Dialudi vo e zula yayi yawonso ke ina ku zulu ko, kansi ova ntoto. O umbakuzi wau wasingikwa muna mvu wa 1935, wavana kikilu nsasa yambote. Utoma songanga e kuma o Nkand’a Nzambi ke uvovelanga ko vo e ndong’ayingi ku zulu bekwenda zingila. Kansi, buka kimosi kaka kiavewa o nsilu wakwenda zingila kuna zulu, i sia vo, 144.000 ma wantu ‘bekala se atinu mu yala e nza’ kumosi yo Yesu.—Lus. 5:10.

10. Ekuma dinina o mfunu kwa ndong’ayingi balongoka oma ma Yave vitila Luyalu lwa Funda dia Mvu?

¹⁰ Tuka muna mvu wa 1935, Mbangi za Yave babakula vo e ndong’ayingi kamona Yoane i buka kia Akristu akwikizi ana bena ye vuvu kia zingila ova ntoto yakwele mvu. Kuna diak’e sambu, e ndong’ayingi muna vuluka muna mpasi zayingi, bafwete longoka oma ma Yave vitila Luyalu lwa Funda dia Mvu lwayantika. Bafwete kala ye lukwikilu lwasikila muna ‘zaya owu betinina mambu mawonso mevangama’ vitila Luyalu lwa Kristu lwa Funda dia Mvu.—Luka 21:34-36.

11. Ekuma akaka muna Alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulwilanga vo nanga akaka bekwenda kuna zulu kuna mfoko a Luyalu lwa Funda dia Mvu?

¹¹ Adieyi tuvova mu kuma kia ngindu za sia vo akwa kwikizi akaka ova ntoto benatwa ku zulu kuna mfoko a Luyalu lwa Funda dia Mvu? E diambu diadi diavovelwa se vioka mvu miayingi muna Eyingidilu dia 15 kia ngonde a Fevelelo ya mvu wa 1913 muna kingelezo. Akaka muna alongoki a Nkand’a Nzambi bayindulanga vo: ‘Ekuma akwa kwikizi a nz’ankulu betambulwila e vua ova ntoto, kansi Akristu ana  ke batoma songa lukwikilu ko betambulwila nsendo a moyo kuna zulu?’ Dialudi, mambu mole mabendomoka mabafilanga mu kala ye ngindu zazi: (1) e ndong’ayingi ku zulu bezingila ye (2) ndong’ayingi i Akristu ana ke bakala yo vema kwayingi ko.

12-13. Akuswa ye ndong’ayingi adieyi bazeye mu kuma kia nsendo betambula?

¹² Nze una tumwene, muna mvu wa 1935 e Mbangi za Yave batoma bakula vo awana bevuluka muna vita ya Armangedo i ndong’ayingi ina Yoane kamona muna mona-meso. ‘Betuka muna mpasi zayingi’ ova ntoto yo ‘kaza muna nding’angolo vo: ‘Luvuluzu lutukidi kwa Nzambi eto ona ovuende vana kunda ye kwa Mwan’a meme.’’ (Lus. 7:10, 14) Vana ntandu, o Nkand’a Nzambi ulonganga vo awana befulwanga mu kwenda zingila ku zulu, betambulanga e “lekwa kisundidi o wete” lutila akwikizi a nz’ankulu. (Ayib. 11:40) Umbakuzi wampa mu kuma kia ndong’ayingi, wavana kiese kiayingi kwa mpangi zeto. Bayantika bokela o wantu muna sadila Yave ye vuvu kia zingila yakwele mvu ova ntoto.

¹³ E ndong’ayingi betoma yangalelanga e vuvu kiau. Bebakulanga vo Yave una yo nswa wa sola kana vo e selo yandi yakwikizi ku zulu bekwenda kunsadila yovo ova ntoto. Akuswa ye ndong’ayingi bazeye wo vo ke mfutu a salu kiau ko betambulwila o nsendo, kansi muna nkenda Yave kasonga vava kavana kimenga kia lukûlu kia Yesu Kristu.—Roma 3:24.

14. Vava kiavioka mvu wa 1935, ekuma ayingi bakadila yo lukatikisu mu kuma kia ndungan’a ungunza wa ndong’ayingi?

¹⁴ Vava Mbangi za Yave batoma bakula diambu dia ndong’ayingi muna mvu wa 1935, ayingi bakiyuvulanga una awana bena ye vuvu kia zingila ova ntoto bakitukila se ndong’ayingi. Kasikil’owu, mpangi Ronald Parkin kimbuta kia mvu 12 kakala kiau vava diambu dia ndong’ayingi diakieseswa. Wavova vo: “Muna kolo kiakina, tezo kia 56.000 ma ateleki bakala mu nza yawonso, nanga ayingi muna yau akuswa bakala. Muna kuma kiaki, awana bakala ye vuvu kiaki, ke bakala kikilu “ndong’ayingi” ko.

15. Aweyi Yave kekutikilanga ndong’ayingi ekolo e mvu miviokanga?

¹⁵ Muna mvu mialanda, e nkubik’a Yave yayantika tuma misionario mu nsi zayingi. O lutangu lwa Mbangi za Yave lwayantika wokela. I bosi, muna mvu wa 1968, muna longoka Nkand’a Nzambi yo wantu bayantika sadila o nkanda Kedika Kitualanga Ku Moyo Wamvu Yamvu. O nkanda wau wasasilanga e ludi mu mpila yaleboka, wafila wantu ayingi mu  tambulwila e ludi ke mu mvu miavioka ko. Muna kolo kia mvu yá, vioka nkama tanu za mafunda ma wantu bavubwa. Kuna diak’e sambu, vava dibundu dia Katolika kuna América Latina ye muna nsi zankaka diayantika yoya ye vava e salu kieto kiayambulwa siwa e kitantu muna nsi za Este ya Europa ye ndambu za África, mafunda ye mafunda ma wantu bavubwa. (Yes. 60:22) Mu lumbu yeto, e nkubik’a Yave ivaikisanga e salanganu yamfunu muna sadisa wantu ayingi balongoka mana Nkand’a Nzambi ulonganga. O unu, o lutangu lwa ateleki luviokele milhão nana. Kalukatikisu ko vo e ndong’ayingi mu kutikwa kikilu ina.

16. E ndong’ayingi akweyi itukanga?

¹⁶ Vava kasoneka e mona-meso kiandi, Yoane wavova vo e ndong’ayingi ituka muna “zula yawonso ye makanda ye nkangu ye ndinga.” Vitila mvu miayingi, Zakariya wa ngunza wateka sakula diau dimosi. Wasoneka vo: “E lumbu yayina wantu kumi muna ndinga zawonso za zula, besimbinina mvwatu a Nyuda, oku vo, Kwenda tukwenda yeno, kadi tuwidi vo o Nzambi wina yeno.”—Zak. 8:23.

17. Nkia salu kisalwanga muna sadisa wantu a zula ye ndinga zawonso?

¹⁷ Mbangi za Yave bazeye wo vo muna kutika  wantu a ndinga zawonso, e nsangu zambote zifwete samuninua muna ndinga zayingi. Se vioka 130 ma mvu tusekolanga e nkanda mia longokela oma ma Nkand’a Nzambi yo wantu. Owau tusekolanga e nkanda miami mu ndinga zayingi. Ekiaki i salu kia sekola kisundidi muna lusansu lwawonso! Dialudi, Yave mu kutakesa kena o wantu a zula yawonso mu mpil’a sivi omu lumbu yeto. Wau vo e Bibila ye nkanda misasilanga e Bibila misekolwanga mu ndinga zayingi, e ndong’ayingi, kana una vo wantu a mpila zawonso, bayikakiana muna nsambil’a Yave. E Mbangi za Yave batomene zayakana muna vema kwau muna salu kia samuna e nsangu zambote ye mpila bezolanenanga. Mambu mama mawonso metoma kumikanga lukwikilu lweto!—Mat. 24:14; Yoa. 13:35.

18. (a) Landila Yesaya 46:10, 11, ekuma ke tusivikilanga ko mu mona vo Yave olungisanga o ungunza wa ndong’ayingi? (b) Ekuma e ndong’ayingi ke bekuyimwenanga ko vo babembolwa?

¹⁸ O ungunza wa ndong’ayingi kiese kikilu utwasanga! Ke diasivi ko mu mona vo Yave olungisanga o ungunza wau una ufwene. (Tanga Yesaya 46:10, 11.) E ndong’ayingi ivutulanga matondo kwa Yave mu kuma kia vuvu kiau. Ke bekuyimwenanga ko vo babembolwa ekolo kina vo ke bakuswa ko muna mwand’a Nzambi mu kwenda sala kumosi yo Yesu kuna zulu. Muna Nkand’a Nzambi, tutanganga tusansu twayingi tuvovelanga akala ye akento ana bakala ye lukwikilu ye bafilwa kwa mwand’avelela, kansi ke bakala mu buka kia 144.000 ko. Mosi muna yau i Yoane wa Mvubi. (Mat. 11:11) Davidi mpe mosi muna yau. (Mav. 2:34) Yoane wa Mvubi, Davidi ye akaka besinga fulwa kimana bazingila mu paradiso ova ntoto. Yau awonso, kiakala awana befuluka ye ndong’ayingi, bekala ye lau diasonga e kwikizi kwa Yave ye kimfumu kiandi.

19. Adieyi tufwete vanga wau vo tubakwidi e mona-meso kia Yoane mu kuma kia ndong’ayingi?

¹⁹ E mpila Yave kekutakeselanga mafunda ye mafunda ma wantu a zula yawonso muna kunsambila, ke disidi vangama ko muna lusansu lwawonso. Kiakala vo vuvu kia zingila ova ntoto tuna kiau yovo kuna zulu, tufwete sadisanga wantu ayingi bakota muna buka kia ndong’ayingi ya “mameme mankaka.” (Yoa. 10:16) Ke kolo ko, Yave otwasa mpasi zayingi zasakulwa muna fwasa tuyalu ye mabundu mana memwesanga nkangu e mpasi. Ekwe lau diampwena bekala diau ndong’ayingi! Yau awonso besadila Yave yakwele mvu ova ntoto.—Lus. 7:14.