1. Ekuma tufwete sakalelanga Yave?

TUFWETE sakalelanga * Yave kadi yandi i Mvangi eto. Muna kuma kiaki, o Yave una ye nswa wasikidisa e nkanikinu mu kuma kia vangwa yandi. (Lus. 4:11) Kansi, vena ye kuma kiankaka tufwete lemvokelanga Yave, i sia vo, e mpil’andi ya yadila yau kaka isundidi. Tuka kuna nz’ankulu, ayadi ayingi a nza bekalanga ye wisa muna ankaka. Kansi, avo tutezanese tuyalu twau yo luyalu lwa Yave, tumona vo Yave i Nyadi osundidi awonso muna ngangu, zola ye nkenda.—Luv. 34:6; Roma 16:27; 1 Yoa. 4:8.

2. Nkia kuma kiyikwanga muna Ayibere 12:9-11 kina tufwete sakalelanga Yave?

² Yave ozolele vo twanlemvokela ke mu kuma kia wonga ko, kansi mu kuma kia sia vo zola kikilu tukunzolanga ye mpe yandi i Se dieto dianzodi. Muna nkanda kasonekena kwa Ayibere, Paulu wavova vo tufwete “luta sakalela Se,” kadi okutulonganga muna “wete dieto.”—Tanga Ayibere 12:9-11.

3. (a) Aweyi tusongelanga vo Yave tusakalelanga? (b) Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

³ Aweyi tulenda songela vo Yave tusakalelanga? Entete, vava tuvanganga mawonso muna kunlemvokela. Dianzole vava tuvenganga e fu kia bunda e vuvu muna umbakuzi wa yeto kibeni. (Nga. 3:5) E diambu dilenda kutusadisa mu sakalela Yave i zaya e fu yandi yambote. Ekuma? Kadi  e fu yayi ikumfilanga muna mawonso kevanganga. (Nku. 145:9) Vava tulongokanga mayingi mu kuma kia Yave, o zola kweto muna yandi kuwokelanga. Avo Yave tuzolanga, ke dikala diamfunu ko twakala ye nsiku miayingi mu mana tulenda vanga ye mana ke tulendi vanga ko. Kansi, tuvanga e ngolo kimana e ngindu zeto zakala ngwizani ye ngindu za Nzambi yo venga mambu mambi. (Nku. 97:10) Kansi, ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi mu lemvokela Yave. Ekuma? Adieyi akuluntu, mase ye angudi balenda longoka muna mbandu a Nekemiya wa Nguvulu, Davidi wa Ntinu yo Maria wa ngudi a Yesu? Mu longi diadi tubaka e mvutu za yuvu yayi.

4-5. Landila Roma 7:21-23, ekuma dilenda kadila diampasi mu sakalela Yave?

⁴ Muna kuma kia sumu twasambukila yo lembi lunga kweto, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu sakalela Yave. I kuma tukadilanga mpe ye ngindu za ukolami. Vava Adami yo Eva bakolamena Nzambi yo dia e bundu, basonga vo bazola kuyibakila nzengo mun’edi diambote y’edi diambi. (Etu. 3:22) O unu, ndonga bebembolanga e nkanikinu mia Yave yo vava sikidisa edi diambi y’edi diambote muna mbweno za yau kibeni.

⁵ Kana nkutu awana bazeye Yave ye kunzola dilenda kala diampasi muna kunsakalela. Paulu wa ntumwa mpe wabwila e diambu diadi. (Tanga Roma 7:21-23.) Nze Paulu, oyeto mpe tuzolele vanga mana Yave kebadikilanga vo mansongi. Kansi, divavanga vo twavenga e kani dia vanga edi diambi.

6-7. Nkia diambu diankaka dilenda kitula dio se diampasi mu sakalela Yave? Yika e nona.

⁶ Diambu diankaka dilenda kitula dio se diampasi muna sakalela Yave i fu yeto ya kisi nsi ye fulu twasansukila. Ngindu zayingi za wantu ke zikalanga ngwizani ko yo luzolo lwa Yave, ngolo kikilu divavanga muna venga e ngindu zazi. Badika nona kimosi.

⁷ Muna fulu yankaka, matoko ye ndumba bekomekenuanga mu kuyivana muna vava nzimbu zayingi. I diau diabwila mpangi mosi ankento una ye nkumbu Mary. * Vitila kalongoka e ludi, watanga sikola zandá zatoma zayakana muna nsi andi. E yitu ya Mary bankomekena kavava e salu kia tunda kimana kafutwanga nzimbu zayingi. O Mary i diau mpe kazolanga. Kansi, vava kayantika longoka oma ma Yave yo kunzola, makani mandi masoba. Kana una vo i wau, wavova vo: “Ezak’e ntangwa, iwanananga ye malau ma salu ilenda kumpana nzimbu zayingi, kansi ilenda sia e kimwanda kiame mu vonza. Mu kuma kia mpila ina yasansukila, diampasi dikalanga kwa mono mu lembi tambulwila. Idodokelanga Yave kimana kansadisa mu zizidila e ntonta za tambulwila e salu kilenda kunkakidila muna kunsadila una ufwene.”—Mat. 6:24.

8. Adieyi tubadika owau?

⁸ Nze una tulongokele kala, o sakalela Yave i wete dia yeto kibeni. Kansi, kuna kw’awana bena ye wisa nze akuluntu, mase ye angudi, bena ye kuma kiankaka balenda sakalela Nzambi, i sia vo, bena ye lau dia vanga o wete kw’akaka. Yambula twabadika e nona ya Nkand’a Nzambi isonganga una tulenda kadila ye wisa mu mpila ilenda yangidika Yave.

9. Nkia mambu mampasi mabwila Nekemiya?

⁹ Yave wavana e kiyekwa kia vungula o nkangu andi kwa akuluntu. (1 Pet. 5:2) Akuluntu  balenda longoka mayingi muna mpila ina Nekemiya kakadilanga yo nkangu a Yave. Wau vo nguvulu a Yuda kakala, Nekemiya wisa kiampwena kakala kiau. (Nek. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Yindula maka mambu mampasi kawanana mau Nekemiya. Wabakula vo Ayuda ke bazitisanga tempelo ko yo yambula vana tukau kwa Anelevi wauna walombwanga muna Nsiku. Kuna diak’ e sambu, Ayuda ke bazitisanga diaka nsiku wa Lumbu kia Vundu ko, akaka basompana ye akento anzenza. O Nekemiya wa Nguvulu wazizidila e mambu mama mampasi—Nek. 13:4-30.

10. Adieyi Nekemiya kavanga muna zizidila e mpasi?

¹⁰ Nekemiya kasadila e wisa kiandi mu mpila yambi ko muna komekena nkangu a Nzambi vo balanda e ngindu zandi. Kansi, wasamba kwa Yave muna kunlomba luludiku yo longa o Nsiku a Yave kwa nkangu. (Nek. 1:4-10; 13:1-3) Kuna diak’e sambu, Nekemiya wakisakidika, wasalanga kumosi ye mpangi zandi Ayuda muna kubasadisa batungulula e yaka ya Yerusaleme.—Nek. 4:15.

11. Landila 1 Tesalonika 2:7, 8, aweyi akuluntu bafwete kadilanga ye ampangi muna nkutakani?

¹¹ Dialudi vo akuluntu ke bewanana ye mpasi zau zimosi ko zina Nekemiya kawanana zau, kansi balenda kuntanginina mu mpila zayingi. Kasikil’owu, besalanga kwayingi mu sadisa mpangi zau. Ke beyambulanga ko vo e wisa kiau kiabafila mu kituka akwa lulendo. Kansi, bekadilanga ye ampangi muna nkutakani kuna ngemba zawonso. (Tanga 1 Tesalonika 2:7, 8.) O zola ye lulembamu lwau lufwete monekanga muna mpila bemokenenanga ye akaka. Mpangi Andrew una vo nkuluntu wazikuka wavova vo: “Mbakwidi vo vava nkuluntu kekalanga nkwa ngemba ye nkundi kuna kw’akaka, otoma simbanga e ntima mia ampangi. E fu yayi ifilanga ampangi muna nkutakani mu salanga entwadi ye akuluntu.” Mpangi Tony ona osalanga se nkuluntu mu mvu miayingi, wavova vo: “Ivanganga  mawonso muna landa luludiku luna muna Filipi 2:3, ntangwa zawonso ivanganga e ngolo mu badikila akaka vo bansundidi. Ediadi dikunsadisanga mu lembi komekena e ngindu zame kw’akaka.”

12. Ekuma akuluntu bafwete kadilanga alembami?

¹² Akuluntu bafwete kala alembami nze Yave. Kana una vo Yave i Mfumu a nsema wawonso, ‘okuyisakidikanga’ kimana ‘kazangula nsukami vana ntoto.’ (Nku. 18:35; 113:6, 7) Dialudi, Yave omenganga akwa umvuania ye lulendo.—Nga. 16:5.

13. Ekuma o nkuluntu kafwete ‘bindikila o lubini lwandi’?

¹³ O nkuluntu osakalelanga Yave kafwete zaya ‘bindika o lubini lwandi.’ Avo ke wau ko, avo muntu unkondele luzitu olenda kumvutulwila kuna makasi. (Yak. 1:26; Ngal. 5:14, 15) Mpangi Andrew ona tutekele yika, wavova vo: “Ezak’e ntangwa, vava dimonekanga vo mpangi unkondele o luzitu, ikalanga ye luzolo lwa kumvutula matingu. Kansi, iyindulanga e nona ya wantu akwikizi beyikwanga muna Nkand’a Nzambi, ediadi dikunsadisanga mu bakula o mfunu wa kala nlembami ye nsakaladi.” I dianu vo, avo nkuluntu ozolele sakalela Yave, kafwete mokenenanga ye ampangi muna nkutakani kumosi ye akwandi akuluntu kuna zola ye ngemba.—Kol. 4:6.

14. Nkia mbebe Yave kavana kwa se? Adieyi Yave kevingilanga kwa se?

¹⁴ Yave wasikidisa vo o se i ntu muna nzo, Nzambi ovingilanga vo o se kalonganga o wana yo kubavana luludiku bavuidi o mfunu. (1 Kor. 11:3; Ef. 6:4) Kansi, e wisa kia se kina ye tezo, kadi mbalu ketá vana ndose a Yave, una vo i tuku dia makanda mawonso. (Ef. 3:14, 15) O se muna songa vo osakalelanga Yave, kafwete sadilanga e wisa kiandi mu mpila ilenda yangidika Nzambi. O se olenda zaya mayingi muna longoka e zingu kia Davidi wa Ntinu.

15. Nkia mbandu ambote Davidi wa Ntinu kasisila kwa mase?

¹⁵ Vana ntandu a kala se mfidi a nzo andi, Yave wasola mpe Davidi kakala mfidi a zula kia Isaele. Wau vo ntinu, Davidi wisa kiayingi kakala kiau. Ezak’e ntangwa, kasadilanga e wisa kiandi mu mpila yambote ko, wavanganga mambu mayingi mambi. (2 Sam. 11:14, 15) Kansi, muna tambulwila malongi kavewanga, Davidi wasonganga vo wasakalelanga Yave. Waziulanga o ntim’andi kwa Yave muna sambu. Wavanganga mawonso muna lemvokela luludiku lwa Yave. (Nku. 51:1-4) Vana ntandu, Davidi nlembami kikilu kakala, kadi watambulwilanga malongi mambote  kavewanga, ke kwa akala kaka ko, kansi ye kwa akento mpe. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Davidi walongoka muna bi wandi, wakitula e nsambil’a Yave se diambu diasunda o mfunu muna zingu kiandi.

16. Nkia mambu mase balenda longoka muna mbandu a Davidi?

¹⁶ Avo u se olenda longoka mambu mayingi muna mbandu a Davidi wa Ntinu: Kusadila mu mpila yambi ko e wisa wavanua kwa Yave. Zayanga o bi waku yo tambulwila malongi ma Nkand’a Nzambi ovewanga kw’akaka. Avo ovangidi wo, esi nzo aku bekuzitisa mu kuma kia lulembamu lwaku. Vava osambanga ye esi nzo aku, ziulanga o ntim’aku kwa Yave. Yambula esi nzo aku babakula vo lusadisu ye luludiku lwa Yave obundanga e vuvu. Vana ntandu, kitula e nsambil’a Yave se diambu disundidi o mfunu muna zingu kiaku. (Nsi. 6:6-9) E mbandu aku ambote i lukau lusundidi o mfunu olenda vana kwa esi nzo aku.

17. Nkia kiyekwa Yave kavana kw’angudi?

¹⁷ Yave wavana kiyekwa kiamfunu kw’angudi muna nzo: Bena ye wisa muna wana. (Nga. 6:20) Mawonso kevanganga yo vova o ngudi, malenda simba ntima mia wana yo kubafila muna zingu kiau kiawonso. (Nga. 22:6) Tala mana angudi balenda longoka muna mbandu a Maria wa ngudi a Yesu.

18-19. Adieyi angudi balenda longoka muna mbandu a Maria?

¹⁸ Maria watoma zaya e Sono. Watoma zitisanga Yave yo kala ye ngwizani ambote yo yandi. Maria wakala ye tima dia lemvokela Yave, kana nkutu vava diavavanga vo kasoba e zingu kiandi kiawonso.—Luka 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Avo u ngudi, olenda tanginina mbandu a Maria mu mambu mayingi. Diantete, toma tatidilanga e ngwizani aku yo Yave muna longokanga Nkand’a Nzambi yo kala ye fu kia sambanga ngeye kibeni. Dianzole, kala wakubama muna soba e mpila zingu kiaku kimana wayangidika Yave. Kasikil’owu, dilenda kala vo wasanswa kwa mase ana bafunganga makasi mu nzaki yo kazila o wan’au. Nanga wasansuka ye ngindu za sia vo eyayi i mpila yambote ya sansila wana. Kana nkutu kuna nim’a longoka mana Yave kevavanga kwa angudi muna sansa o wana, dilenda kala vo diampasi dikalanga kwa ngeye mu venga fu kia funga makasi mu nzaki yo kadila yo wan’aku kuna luzindalalu, musungula avo wana bavangidi o vilwa vava una wayoya. (Ef. 4:31) Vava mambu mama mevangamanga, ofwete lombanga lusadisu lwa Yave muna sambu. Ngudi mosi una ye nkumbu  a Lydia wavova vo: “Ezak’e ntangwa, vava mwan’ame kankolamenanga, yadodokelanga Yave muna sambu kimana yalembi kunkazila. Lumbu kimosi, ekolo yavovanga yadingalala, yasamba muna nsi a ntima muna lomba lusadisu lwa Yave. E sambu kiatoma vuvikanga e ngindu zame.”—Nku. 37:5.

20. Nkia diambu diampasi benuananga diau ngudi zankaka? Aweyi balenda sundila diambu diadi?

²⁰ Vena ye ngudi zankaka benuananga ye diambu edi diampasi: Diampasi kikilu dikalanga kwa yau mu songa o zola kwa wan’au. (Tito 2:3, 4) Akento akaka basanswa kwa mase ke basonganga o zola kwa wan’au ko. Avo i wau wasansukila, kuvutukila vilwa wa mase maku ko. Muna lembi wo vanga, ofwete sakalelanga Yave yo longoka una ofwete songelanga o zola kwa wan’aku. Dilenda kala diampasi kwa ngeye mu soba e ngindu ye mavangu maku. Kansi olenda soba kwaku, e nsobani zazi zikutwasila e nluta kumosi ye esi nzo aku.

21-22. Landila Yesaya 65:13, 14, nkia nluta tuvuanga vava tusakalelanga Yave?

²¹ Davidi wa Ntinu wazaya e nluta mia sakalela Yave. Wasoneka vo: ‘Malongi ma Yave mansongi, memwesa ntima e kiese. O nkanikinu a Yave wavelela, ukiesa meso. O ntaudi aku mûna kelongokelanga. Muna lunda mio i mwina nsendo ayingi.’ (Nku. 19:8, 11) O unu, tulenda mona e nswaswani vana vena awana besakalelanga Yave ye awana bevezanga o luludiku lwandi lwa zola. Awana besakalelanga Yave, “beyimbila muna wete wa ntima.”—Tanga Yesaya 65:13, 14.

²² Vava akuluntu, mase ye angudi besakalelanga Yave kuna mvevo, e zingu kiau kiambote kikalanga, esi nzo zau mpe mu kiese bekalanga. E nkutakani mpe mu kintwadi ikalanga. Edi disundidi o mfunu, bemwesanga ntim’a Yave e kiese. (Nga. 27:11) Nga vena yo nsendo usundidi owau?