1. Aweyi Yave kemwenanga alembami? Sasila.

YAVE ozolanga alembami. Alembami kaka balenda kala ye ngwizani ambote yo yandi. Kansi, “akwa lulendo i kezay’o vala.” (Nku. 138:6) Yeto awonso tuzolele yangidika Yave yo vua nluta mia zola kwandi. Ekiaki i kuma kiasikila tufwete songelanga e fu kia lulembamu.

2. Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

² Mu longi diadi, yuvu tatu tubakila e mvutu: (1) Nki i lulembamu? (2) Ekuma tufwete songelanga e fu kia lulembamu? (3) Nkia mambu malenda tonta lulembamu lweto? Nze una tulongoka mu longi diadi, avo tusongele lulembamu tuyangidika o ntim’a Yave. Nluta miayingi mpe dikututwasila.—Nga. 27:11; Yes. 48:17.

3. O kala nkwa lulembamu, aweyi disongele?

³ O nkwa lulembamu ke yindulanga ko vo osundidi akaka ngatu kala nkwa lulendo. Nkand’a Nzambi usonganga vo nlembami ozayanga e fulu kiandi vana ntadisi a Yave wa Nzambi ye vana ntadisi a wantu ankaka. O nlembami obakulanga vo ankaka bansundidi muna maka mambu.—Fili. 2:3, 4.

4-5. Wantu ankaka bemonekanga vo alembami, kansi ke alembami kwau ko. Mu nkia mpila?

⁴ Wantu ankaka bemonekanga vo alembami, kansi ke alembami kwau ko. Nanga dilenda kala vo akwa nsoni yovo mu kuma kia mpila ina basansukila balenda songa luzitu vava bemokenanga ye akaka. Kansi, muna nsi a ntima wantu awaya  akwa lulendo. Kuna kulanda, besonga kikilu e mpila wantu bena.—Luka 6:45.

⁵ Kuna diak’e sambu, o wantu ana bemonekenanga vo bakondwa wonga ye bevovanga mana beyindulanga, ke disongele ko vo akwa lulendo. (Yoa. 1:46, 47) Kana una vo i wau, awana ke bemonanga wonga ko bafwete kuyikeba mu lembi kuyibunda e vuvu kiasaka. Kiakala vo tu akwa nsoni yovo ve, tufwete vanga e ngolo twakala yo ntim’a lulembamu.

6. Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Paulu ina muna 1 Korinto 15:10?

⁶ Badika e nona kia Paulu wa ntumwa. Yave wansadila muna ziula e nkutakani muna mbanza zayingi. Nanga Paulu mayingi kavanga muna salu kia samuna e nsangu zambote lutila ntumwa zankaka za Yesu. Kansi, Paulu kayitundidika ko vana ntadisi a mpangi zandi. Kuna lulembamu lwawonso wavova vo: “Mono i wandwelo vana vena antumwa, kiafwana yikilwa ntumwa ko, wau vo nkutakani a Nzambi yabangika.” (1 Kor. 15:9) I bosi, Paulu wavova vo mu nkenda za Nzambi kakadila ye ngwizani ambote yo Yave, ke mu kuma kia fu yandi ko ngatu mavangu mandi. (Tanga 1 Korinto 15:10.) Ekwe mbandu ambote a lulembamu kasonga Paulu muna nkand’andi kasonekena Akristu kuna Korinto, musungula avo tusungamena wantu ankaka muna nkutakani ana bavavanga songa vo basundidi Paulu!—2 Kor. 10:10.

7. Aweyi mpangi mosi otomene zayakana kasongela vo nlembami kakala?

⁷ Ayingi muna selo ya Yave bekasakeswanga muna lusansu lwa mpangi Karl F. Klein ona wasalanga muna Buka kia Selo Yambuta. Muna lusansu lwandi, mpangi Karl kuna lulembamu lwawonso wavovela e mpasi kawanana zau muna zingu kiandi. Kasikil’owu, muna mvu wa 1922 vava kavaika mu nkumbu  antete mu sila umbangi mu nzo ye nzo yo mona vo salu kiampasi kikilu, tezo kia mvu miole kaviokesa lembi vaika diaka mu salu kia umbangi. I bosi, ekolo kasadilanga kuna Betele walundila mpangi mosi makasi mu kolo kiayingi mu kuma kia longi kamvana. Kuna diak’e sambu, mpangi Karl wayela kimbevo kia ntu kiyikilwanga vo colapso nervoso, i bosi wayeloka. Kana una vo i wau, mpangi Karl watambula yiyekwa yayingi yamfunu. Kana una vo mpangi Karl watoma zayakana, yindula lulembamu kasonga muna vovela lutovoko lwandi kondwa kwa nsoni! Kieleka, mpangi zayingi betoma sungamenanga o mpangi Karl ye lusansu lwandi lwambote. *

8. E sono kia 1 Petelo 5:6 aweyi kikutusadisilanga mu bakula vo e fu kia lulembamu Yave kiyangidikanga?

⁸ E kuma kisundidi o mfunu tufwete songelanga lulembamu, i kia sia vo, e fu kiaki Yave kiyangidikanga. Petelo wa ntumwa watoma kiesesa e diambu diadi. (Tanga 1 Petelo 5:6.) Muna kuma kia mvovo mia Petelo, o nkanda “Wiz’andandi” uvovanga vo: “Lulendo luna nze nlongo mia mpondi. Mfwilu miayingi lutwasanga. E fu kiaki kilenda kitula lukau lwa muntu nze má kiakondwa mfunu vana ndose a Nzambi. Kansi, lulembamu lulenda kitula muntu andwelo se wamfunu kikilu kuna kwa Yave. . . . Nzambi eto una ye luzolo lwakusenda muna lulembamu lwaku.” * Nga vena ye diambu disundidi avo ke yangidika ntim’a Yave ko?—Nga. 23:15.

9. Aweyi e fu kia lulembamu kifidilanga wantu ankaka muna kutufinama?

⁹ O lulembamu ke luyangidikanga kaka Yave ko, kansi mpe nluta miayingi lukututwasilanga. Lulembamu lufilanga wantu ankaka muna kutufinama. Muna toma bakula e kuma, uyisia vana fulu kia wantu ankaka. (Mat. 7:12) Akete kaka omu yeto bezolanga kala vamosi yo muntu ozolanga vo e mambu mavangamenanga kaka una kazolele yo lembi tambulwila e ngindu za wantu ankaka. Kansi, tuyangalalanga kala vamosi ye mpangi bekalanga e ‘ntwadi muna ntangw’a mpasi ye kiese, akwa nzolani a ungudi, akwa walakazi yo lulembamu.’ (1 Pet. 3:8) Avo tuzolele kala vamosi ye wantu a mpila yayi, tufwete kala alembami kimana oyau mpe batufinama.

10. Aweyi lulembamu luvevolwelanga e zingu kieto?

¹⁰ O lulembamu lutoma vevolanga mpe zingu kieto. Vekala ye ntangwa tuwanana ye  mambu mana tubadikilanga vo ke mansongi ko. Solomo wa Ntinu a ngangu wavova vo: “Yamona ntaudi vana mvalu y’akuluntu badiatila nze ntaudi vana ntoto.” (Kim. 10:7) Awana bazeye vanga lekwa yayingi nkumbu miayingi ke betambulanga o zitu una bafwanukini ko. Kansi, awana ke bena ye ngangu zayingi ko yau betoma tambulanga o zitu. Kana una vo i wau, Solomo wazaya wo vo diambote mu tambulwila una tumwenene diambu, ke mu sia sungididi ko muna mambu mambi. (Kim. 6:9) Avo tuna ye fu kia lulembamu, diasazu dikala mu tambulwila e mpil’a zingu kieto kana nkutu vo ke mu mpila ina tuzolele ko.

11. Adieyi tufwete vanga avo muntu utuvene longi?

¹¹ Lumbu yawonso tukalanga ye malau mayingi mu songa e fu kia lulembamu. Yambula twabadika mambu malende. Vava tuvewanga e longi. Muna ntangwa yayina, tufwete sungamenanga vo avo muntu ovangidi e ngolo za kutuvana e longi, disongele vo o vilwa tuvangidi ke wakete ko. Nanga e diambu diantete tuyindulanga i lembi tambulwila e longi. Tulenda nkutu vovela e mbi o muntu utuvene e longi yovo mpila katuvanini e longi. Kansi, avo tuna ye fu kia lulembamu, tuvanga e ngolo za tambulwila e longi.

12. Landila e sono kia Ngana 27:5, 6, ekuma tufwete vutulwilanga matondo avo muntu utuvene e longi? Yika e nona.

¹² O nlembami matondo kevutulanga vava kevewanga e longi. Muna bong’e nona: Yindula vo mu lukutakanu wina muna Seka dia Kintinu. Vava omokene ye mpangi zayingi, mosi muna yau unete va ndambu yo kuvovesa vo vevele kia nguba una kiau muna meno. Kalukatikisu ko vo nsoni kikilu omona. Kansi, nga kuvutula matondo ko kwa mpangi ndioyo wau kalukisi? Nanga wadi yindula vo disundidi o wete kele vo muntu kazayisa e diambu diadi kuna lubantiku. Diau dimosi mpe, avo mpangi osongele unkabu muna kutuvana e longi muna ntangwa tuvuidi dio mfunu, tufwete songa lulembamu yo vutula matondo. Tufwete badikila mpangi ndioyo se nkundi eto ke mbeni eto ko.—Tanga Ngana 27:5, 6; Ngal. 4:16.

13. Aweyi tulenda songela lulembamu vava akaka betambulanga malau ma salu?

¹³ Avo akaka batambwidi malau ma salu. Nkuluntu mosi una ye nkumbu a Jason, wavova vo: “Vava imonanga akaka betambulanga malau ma salu, ezak’e ntangwa ikukiyuvulanga e kuma ke bansolele ko.” Nga ngindu zazi zalwakila kala? Ke diambi ko mu ‘vava’ kala ye malau mayingi muna salu kia Yave.  (1 Tim. 3:1) Kansi, tufwete lunga-lunganga e ngindu zeto. Avo ke tuyikebele ko tulenda yima e fu kia lulendo muna ntima. Kasikil’owu, o mpangi ayakala olenda yindula vo yandi kaka ofwene lungisa kiyekwa kimosi muna nkutakani. Yovo mpangi ankento olenda yindula vo: ‘E kiyekwa kiaki nkaz’ame kaka olenda kio lungisa una ufwene ke muntu ankaka ko!’ Avo tuna ye fu kia lulembamu, tuvenga e ngindu zazi za lulendo.

14. Adieyi tulenda longoka mu dina Mose kavanga vava akaka batambula malau ma salu?

¹⁴ Tulenda longoka mayingi muna mbandu a Mose vava akaka betambulanga malau ma salu. Dialudi vo Mose watoma yangalelanga e kiyekwa kiandi kia fila e zula kia Isaele. Adieyi Mose kavanga vava Yave kasola wantu ankaka kimana basalanga kumosi yo yandi? Kamona kimpala ko. (Nta. 11:24-29) Diau dimosi mpe muna fundisa o nkangu, kuna lulembamu lwawonso wayambula vo akaka basalanga yandi kumosi. (Luv. 18:13-24) Wazaya wo vo okala ye lusadisu lwa wantu ayingi muna fundisa o nkangu, nluta diadi twasa kwa nkangu. Mose wasianga e wete dia nkangu va fulu kiantete ke mu malau mandi ma salu ko. Ekwe mbandu ambote kwa yeto! Tufwete sungamenanga vo muna toma sadilwa kwa Yave, o lulembamu lweto lufwete vioka e ngangu zeto. Kanele vo ‘o Yave watundalala, otalanga nlembami.’—Nku. 138:6.

15. Nkia nsobani zavangama muna zingu kia mpangi zayingi?

¹⁵ Vava mambu mesobanga muna zingu kieto. Mu mvu miviokele, mpangi zayingi ana besadilanga Yave se kolo basobwa malau ma salu. Kasikil’owu, muna mvu wa 2014 akengi a mvivu ye akazi au bavewa yiyekwa yankaka muna salu kia ntangwa ke ntangwa. Muna mvu wau mpe, Buka kia Selo Yambuta babaka e nzengo vo avo mpangi olungisi 70 lwa mvu kalendi sala diaka ko se nkengi a zunga. Avo  mpangi olungisi kimbuta kia 80 lwa mvu kalendi sala diaka ko se mfidi a buka kia akuluntu. Vana ntandu, ayingi basadilanga kuna Betele bafilwa se aviti a nzila. Akaka bayambula e salu kia ntangwa ke ntangwa mu kuma kia yimbevo, mbebe ya lunga-lunga esi nzo ye mambu mankaka.

16. Aweyi e mpangi zeto basongela lulembamu vava e nsobani zavangama muna zingu kiau?

¹⁶ Diampasi kikilu diakala kwa mpangi zankaka mu vanga e nsobani zazi. Kadi batoma yangalelanga e yiyekwa yau yankulu muna mvu mina basalanga. Akaka muna yau “bakendalalanga” ekolo bavavanga kulukilwa e nsobani zazi. Kuna kwalanda, bakulukilwa. Ekuma? Kadi e mpangi zazi betoma zolanga Yave. Bazeye wo vo kwa Yave bakiyekola, ke kwa salu ko yovo tunda ngatu kiyekwa. (Kol. 3:23) Kuna lulembamu lwawonso, bekwamanananga sadila Yave ye kiese kiawonso, kiakala mu nkia salu. ‘Beyekekanga ntokani zau zawonso kwa Yave,’ wau bazeye wo vo mfunu kekubavuanga.—1 Pet. 5:6, 7.

17. Ekuma tuvutulwilanga matondo wau vo Nkand’a Nzambi ukutukasakesanga twasonganga fu kia lulembamu?

¹⁷ Tuvutulanga matondo wau vo Nkand’a Nzambi ukutukasakesanga twasonganga e fu kia lulembamu. Vava tusonganga e fu kia lulembamu, nluta dikututwasilanga ye kwa akaka mpe. Tulendanga zizidila e mpasi za zingu. Edi disundidi o mfunu tutoma finamanga Se dieto dia zulu. Ekwe kiese mu zaya vo kanele vo Yave “wazanguka yo tundalala,” oyangalelanga yo zola e selo yandi besonganga fu kia lulembamu!—Yes. 57:15.