1. Aweyi o wantu balenda yikila Yave?

MUNA kanda dia Yave, Yesu “i mwan’antete muna nsema wawonso,” i bosi muna mpe ye mafunda ye mafunda m’ambasi. (Kol. 1:15; Nku. 103:20) Vava kakala ova ntoto, Yesu wasonga vo akwa kwikizi balenda yikila Yave vo Se diau. Vava kamokenanga ye alongoki andi, Yesu wayikila Yave vo ‘Se diame yo Se dieno mpe.’ (Yoa. 20:17) Vava tukukiyekolanga kwa Yave yo vubwa, tukotanga muna kanda diandi yo kala ye mpangi zamakala ye zamakento mu nza yawonso.—Maku 10:29, 30.

2. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

² Diampasi dikalanga kwa akaka mu badikila Yave vo Se dianzodi. Akaka nanga ke bazeye ko una balenda songela o zola kwa mpangi zau muna nkutakani. Mu longi diadi, tulongoka una Yesu katusadisila mu badikila Yave vo Se dianzodi ona tulenda vanga yandi kikundi. Tulongoka mpe e mpila tulenda tanginina Yave muna mpila tukadilanga ye mpangi zeto.

3. E sambu kia Se dieto koko zulu, aweyi kikutufinamesanga yo Yave?

³ Yave i Se dianzodi. Yesu ozolele vo twabadikilanga Yave nze una yandi kibeni kekumbadikilanga, i sia vo, Se dianzodi ona tulenda mokena yandi konso ntangwa tuzolele ye ke nkwa mambu mangolo-ngolo ko. Tumonanga e ziku kia diambu diadi muna sambu kina Yesu kalonga kwa alongoki andi. Wayantikila e sambu kiaki, mu mvovo emi: “E Se dieto.” (Mat. 6:9) Yesu wadi kutuvovesa vo twayikilanga Yave vo “Mpungu-ngolo,” “Mvangi” yovo “Ntinu a mvu ya mvu,” kadi mazina mama mawonso mena muna Bibila. (Tuku 49:25; Yes. 40:28; 1 Tim. 1:17) Kansi, Yesu wavova vo twayikilanga Yave vo “Se dieto.”

4. Aweyi tuzayidi wo vo Yave ozolele vo twakala akundi andi?

 ⁴ Nga diampasi dikalanga kwa ngeye mu badikila Yave vo Se dianzodi? Akaka bemonanga vo diampasi kikilu. Ediadi dilenda vangama avo mase meto ke basidi kutusonga zola ko. Kansi, dialufiaulwisu kikilu mu zaya vo Yave otoma bakulanga una tumonanga! Ozolele vo twakala akundi andi. Ekiaki i kuma e Diambu dia Nzambi dikutukasakeselanga vo: “Nufinama Nzambi, oyandi mpe okunufinama.” (Yak. 4:8) Kieleka, Yave zola kekutuzolanga, okutuzayisanga vo yandi i Se osundidi o zola ona tulenda kala yandi.

5. Landila e sono kia Luka 10:22, aweyi Yesu kalenda kutusadisila mu kala akundi a Yave?

⁵ Yesu olenda kutusadisa mu kala akundi a Yave. Otomene zaya Se diandi ye otoma tangininanga e fu yandi. Ekiaki i kuma kavovela vo: “Konso ona umbwene, omwene mpe o Se.” (Yoa. 14:9) Yesu una nze mwan’antete muna nzo, ona okutulonganga una tulenda zitisila yo lemvokela Se dieto, una tulenda kunyangidikila yo vua dienga diandi. Musungula vava kakala ova ntoto, Yesu wasonga muna mpil’a zingu kiandi vo Yave Se dianzodi ye ngemba. (Tanga Luka 10:22.) Yambula twafimpa eyaka nona.

6. Yika nona yisonganga una Yave kawilanga e sambu ya Yesu.

⁶ Yave owanga e sambu ya wan’andi. Badika e mpila Yave kawilanga e sambu ya Mwan’andi antete. Yave wawanga e sambu yayingi ya Mwan’andi vava kakala ova ntoto. (Luka 5:16) Wawá e sambu kia Yesu vava kabaka e nzengo zamfunu muna sola ntumwa zandi 12. (Luka 6:12, 13) Yave wawá mpe sambu kia Yesu vava kakala ye ntokani zayingi. Vitila Yuda kanyekola, Yesu wasamba kwa Se diandi mu kuma kia mambu mampasi madi kumbwila. Yave kawá kaka sambu kia Yesu ko, kansi wafila mpe mbasi muna kasakesa Mwan’andi anzolwa.—Luka 22:41-44.

7. Aweyi omonanga muna zaya vo Yave owanga e sambu yeto?

⁷ Yamu lumbu yeto, Yave okwamanananga wá e sambu ya selo yandi yo vanina yo e mvutu muna ntangw’andi ye muna mpil’andi. (Nku.  116:1, 2) Mpangi mosi ankento ozingilanga kuna Índia wamona una Yave kavanina e mvutu za sambu yandi. Lukendalalu lwasaka kakala lwau ye waziula o ntim’andi kwa Yave mu kuma kia diambu diadi. Wasoneka vo: “E programa ya Mayu ya TV ya Mbangi za Yave ya mvu wa 2019 yansadisa kikilu, kadi yavovela una tulenda zizidila lukendalalu yo ntelamw’a moyo. Yakala se mvutu za sambu yame.”

8. Mu nkia mpila Yave kasongela o zola kwandi muna Yesu?

⁸ Yave otoma kutuzolanga yo kutulunga-lunga wauna kazolelanga Yesu yo kunlunga-lunga ekolo kakala ova ntoto. (Yoa. 5:20) Wasadisa Yesu kimana kakwamanana kala ye lukwikilu lwakumama, wankasakesanga vava kakala ye ntokani zayingi yo lungisa e nsatu zandi za nitu. Yave wavovesa Mwan’andi vo otoma kunzolanga yo kunyangalela. (Mat. 3:16, 17) Wau kazaya wo vo Se diandi zola kekunzolanga, Yesu kasidi mona kinsona ko.—Yoa. 8:16.

9. Aweyi tuzayidi wo vo Yave zola kekutuzolanga?

⁹ Nze Yesu, yeto awonso tumonanga o zola kwa Yave muna zingu kieto mu mpila zayingi. Yindula diambu edi: Yave watutunta kwa yandi yo kutuvana mpangi zamakala ye zamakento ana bekutumwesanga e kiese yo kutukasakesa vava tukalanga mu mpasi. (Yoa. 6:44) Yave okutuvanga mpe madia ma mwanda tuvuidi o mfunu muna kumika lukwikilu lweto. Okutusadisanga mpe twakala ye lekwa tuvuidi o mfunu muna kwamanana zinga. (Mat. 6:31, 32) Vava tuyindulanga una Yave kekutuzolelanga, o zola kweto mpe muna yandi kuwokelanga.

10. Aweyi tulenda tanginina Yave?

¹⁰ Yave ozolanga mpangi zeto zawonso. Kansi, ke ntangwa zawonso ko dikalanga diasazu kwa yeto mu zola yo songa muna mavangu vo mpangi zeto tuzolanga. Ediadi divangamanga kadi mu nsi ye fulu yaswaswana twasansukila. Yeto awonso tuvanganga e vilwa kulenda kendeleka mpangi zeto yovo kubafungisa makasi. Kana una vo i wau, tulenda vanga mawonso muna siamisa o zola muna mpangi zeto. Aweyi tulenda wo vangila? Muna tangininanga Se dieto dia zulu ona ozolanga mpangi zeto zawonso. (Efe. 5:1, 2; 1 Yoa. 4:19) Yambula twazaya dina tulenda longoka muna mbandu a Yave.

11. Aweyi Yesu kasongela vo watangininanga “nkenda” za Yave?

¹¹ Yave nkwa “nkenda.” (Luka 1:78) O nkwa nkenda i ndiona otokananga vava kemonanga e mpasi za wantu ankaka yo vanga mawonso muna kubasadisa yo kubafiaulwisa. Yesu watanginina e nkenda za Yave muna mpila kakadilanga yo wantu. (Yoa. 5:19) Kasikil’owu, lumbu kimosi vava kamona e ndonga, Yesu “ubafwididi e nkenda, kadi bebangikwanga yo tungianiswa nze mameme makondwa mvungudi.” (Mat. 9:36) Yesu kabafwila kaka nkenda ko, kansi wavanga diambu muna kubasadisa. Wawuka ambevo yo sadisa awana ‘bafuntukanga yo bimuka yo mazitu.’—Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Aweyi tulenda songela e nkenda kwa mpangi zeto?

¹² Muna fwila mpangi zeto e nkenda, entete tufwete yindulanga yo zaya e mpasi benuananga zau. Kasikil’owu, yindula vo mpangi mosi ankento muna nkutakani, kimbevo kiangolo kena kiau. Ke zayisanga diambu diadi kwa muntu ko, kansi otoma yangalala avo mpangi mosi unsadisi. Muna kuma kiaki, olenda kukiyuvula: ‘Aweyi mpangi ndioyo kelungisilanga e nsatu za kinsuni za esi nzo andi? Nga ndenda kunsadisa muna kulambila yovo velelesa e nzo andi?’ Yovo, yindula mpangi mosi ayakala okatwilu mu salu. Muna kuma kiaki, olenda kukiyuvula: ‘Nga ndenda kunkayila  finzimbu filenda kunsadisa yavana kesolola e salu kiankaka, lembi kunzayisa vo mono imvene nzimbu zazi?’

13-14. Aweyi tulenda tanginina ntim’a mvevo a Yave?

¹³ Yave nkwa ntim’a mvevo. (Mat. 5:45) Ke tufwete vingila ko vo mpangi eto katulomba ntete lusadisu i bosi tukunsadisa. Nze Yave, tufwete vitanga o ntu muna sadisa e mpangi zeto. Lumbu yawonso, okutuvaikisilanga o mwini lembi wo lomba. Wantu awonso bebakanga e nluta mitwasanga o mwini, kiakala awana ke bekunlemvokelanga ko. Muna kutuvana yawonso tuvuidi o mfunu, Yave osonganga vo zola ketoma kutuzolanga. Oyeto mpe tutoma zolanga Yave kadi nkwa nkenda ye nkwa ntim’a mvevo.

¹⁴ Mpangi zeto betangininanga Yave wa Se dieto dia zulu muna songa ntim’a mvevo yovo kayila akaka. Kasikil’owu, muna mvu wa 2013, tembwa kiangolo kiayikilwa vo Haiyan, kiafwasa lekwa yayingi kuna Filipinas. Mpangi zayingi bavidisa e nzo ye mavua mau. Kansi, batambula lusadisu lwatuka kwa ampangi mu nza yawonso. Mpangi zankaka bavana e nzimbu zau yo kuyivana muna salu kia tunga yovo tungulula vioka 750 ma nzo muna mvu mosi. Muna kolo kia vuku kia COVID-19, Mbangi za Yave bevanganga e ngolo kimana basadisa e mpangi zau. Kieleka, vava tusadisanga mpangi zeto vana vau, tusonganga vo zola tukubazolanga.

15-16. Landila e sono kia Luka 6:36, nkia mpila yambote tulenda tanginina Se dieto dia zulu?

¹⁵ Yave nkwa nkenda yo nloloki. (Tanga Luka 6:36.) Lumbu yawonso, tumonanga una Se dieto dia zulu kekutufwilanga e nkenda. (Nku. 103:10-14) Alandi a Yesu wantu alembi lunga bakala, kana una vo i wau Yesu wabafwilanga nkenda yo kubaloloka. Wavana nkutu moyo andi se kimenga kimana masumu meto malolokwa. (1 Yoa. 2:1, 2) Kieleka, e mpila Yave yo Yesu bekutufwilanga e nkenda yo kutuloloka, ikutufilanga mu vanga yau kikundi.

¹⁶ O zola kweto muna mpangi zeto kuwokelanga vava ‘kutubalolokanga kuna mvevo.’ (Efe. 4:32) Dialudi vo, ezak’e ntangwa ke diasazu ko muna loloka akaka. Muna kuma kiaki, tufwete vanga kikilu e ngolo. Mpangi mosi  ankento wamona una e longi dimosi dia Eyingidilu diansadisila. Dina yo ntu a diambu: “Nuyambuziananga.” * Wasoneka vo: “E longi diadi diansadisa kikilu mu bakula vo ololoka mpangi zame nluta mpe dikuntwasila. Diasasila vo ololoka akaka ke disongele ko vo tutondele e mbi batuvangidi yovo veza e mfwilu mitwese e vangu diau. Kansi, ololoka akaka disongele vo ke tufwete lundanga makasi ko yo kwamanana kala ye luvuvamu lwa ntima.” Vava tulolokanga e mpangi zeto kuna mvevo, tusonganga vo zola tukubazolanga ye tutangininanga Yave wa Se dieto dia zulu.

17. Landila e sono kia Matai 5:16, aweyi tulenda kembelela Se dieto dia zulu?

¹⁷ Lau diampwena kikilu tuna diau wau tuna ye mpangi zamakala ye zamakento omu nza yawonso, ana besonganga o zola kwa muntu yo nkwandi. Tuzolele vo wantu ayingi mpe batuyikama mu sambila Nzambi eto. Muna kuma kiaki, tuzolele kuyikeba muna lembi vanga konso diambu dilenda fila wantu akaka mu vovela Yave wa Se dieto e mbi yo nkangu andi. Tuzolele vo mavangu meto mafila o wantu mu tambulwila e nsangu zambote.—Tanga Matai 5:16.

18. Nki kilenda kutusadisa mu sila umbangi kuna unkabu wawonso?

¹⁸ Vekala ye ntangwa, wantu ankaka bekutuvovela e mbi yovo kutubangika kadi Se dieto dia zulu tulemvokelanga. Adieyi tulenda vanga avo wonga tuna wau wavovela mana tukwikilanga? Tulenda kala ye ziku vo Yave yo Mwan’andi bekutusadisa. Yesu wavovesa alongoki andi vo balembi mona wonga mu kuma kia dina bevova ye una bevovela. Ekuma? Yesu wavova vo: “Dina nuvova divewa kwa yeno muna ntangwa yayina, kadi ke yeno ko nuvova, kansi o mwand’a Se dieno uvova muna yeno.”—Mat. 10:19, 20.

19. Yika e nona kia nlongoki mosi a Bibila wasila umbangi kuna unkabu wawonso.

¹⁹ Badika e nona kia mpangi Robert. Kolo kiakete kaka kiavioka, vava kayantika longoka  e Bibila ye kakala ye zayi wayingi ko, wayenda kuna mbazi ankanu a África do Sul mu sasila e kuma kazolela kota mu kisoladi ko. Kuna unkabu wawonso, wasasila kuna mbazi ankanu vo kazola kuyisia mu mambu ma luyalu ko mu kuma kia zola kwandi muna mpangi zandi za Akristu. Wayangalelanga kala mu kanda dia Yave. Vana vau, mfundisi kuna mbazi ankanu wanyuvula: “Akinani i mpangi zaku?” Mpangi Robert kayindulanga ko vo kiuvu kiaki keyuvulwa, kansi vana vau wasungamena e sono kia lumbu kiakina. Sono kia Matai 12:50 kivovanga vo: “Konso ona ovanganga luzolo lwa Se diame una kuna zulu, yandi i mpangi ame, i nsang’ame yo ngudi ame.” Kana una vo mpangi Robert nlongoki ampa a Bibila kakala, o mwand’a Yave wansadisa muna vana e mvutu za kiuvu kiaki ye yuvu yankaka ina kayindulanga ko. Yave watoma yangalala kikilu mu kuma kia unkabu kasonga o mpangi Robert! Yave otoma yangalalanga mpe vava tukalanga ye ziku vo okutuvana unkabu muna sila umbangi kana nkutu muna ntangw’ampasi.

20. Nkia kani tufwete kala diau? (Yoane 17:11, 15)

²⁰ Tuzolele kwamanana yangalela e lau tuna diau dia kala ye mpangi zamakala ye zamakento mu nza yawonso. Tuna ye Se dieto dia zulu ona otoma kutuzolanga kumosi ye ulolo wa mpangi zeto zamakala ye zamakento. Muna kuma kiaki, ntangwa zawonso tufwete vutulanga matondo muna lau tuna diau. Satana ye awana bekunyikamanga, bevavanga kutufila twayindula vo e Se dieto dia zulu ke kutuzolanga ko yo vava nkutu fwasa e kintwadi kieto. Kansi, Yesu wasamba muna wete dieto vava kalomba kwa Se dieto vo katutanina kimana yeto awonso twakwamanana kala mu kintwadi. (Tanga Yoane 17:11, 15.) Yave ovananga e mvutu za sambu kiaki. Nze Yesu, tufwete kalanga ye ziku vo Yave wa Se dieto dia zulu otoma kutuzolanga ye okutusadisa. Muna kuma kiaki, yambula twakala ye kani diakwamanana siamisa o zola kweto muna mpangi zeto zamakala ye zamakento.