LONGI DIA 39
Nga Nkumbu aku Yasonama Muna “Nkand’a Moyo”?
“Vasonekeno nkand’a luyindulu vana kena mu kuma kia awana bavuminanga Yave.”—MAL. 3:16.
NKUNGA WA 61 Ke Nuvutuki Manima ko Yeno Mbangi za Yave!
MANA TULONGOKA *
Muna lusansu lwawonso lwa wantu, Yave okudikilanga e nkumbu zankaka muna “nkand’a moyo” (Tala e tini kia 1-2)
1. Landila e sono kia Malaki 3:16, o Yave nkia nkanda kesonekanga? Nkia mambu mena muna nkanda wau?
VIOKA mafunda ye mafunda ma mvu, Yave osonekanga e nkumbu za selo yandi yakwikizi muna nkanda wamfunu kikilu. E nkumbu antete yasonama muna nkanda wau i nkumbu ya Abele wa selo kiantete kiakwikizi. * (Luka 11:50, 51) Ekolo e mvu miviokanga, Yave okudikilanga e nkumbu za wantu ankaka muna nkanda wau. Muna kuma kiaki o unu, mafunda ye mafunda ma nkumbu zina mo. Muna Bibila, o nkanda wau uyikilwanga vo, “nkand’a luyindulu” ye “nkand’a moyo.” Mu longi diadi, tuyikila wo vo “nkand’a moyo.”—Tanga Malaki 3:16; Lus. 3:5; 17:8.
2. Aki nani basonekwa e nkumbu muna nkand’a moyo? Aweyi e nkumbu eto ilenda sonamena muna nkanda wau?
2 Muna nkanda wau wamfunu, mwina ye nkumbu za wantu awonso ana besambilanga Yave, kumvumina yo zitisa e nkumbu andi. Wantu awaya bena ye lau diavua moyo a mvu ya mvu. Ozevo, adieyi tulenda vanga kimana nkumbu zeto zasonama muna nkand’a moyo? Tufwete kala ye ngwizani ambote yo Yave yo kwikila muna kimenga kia Mwan’andi Yesu Kristu. (Yoa. 3:16, 36) Kiakala vo vuvu kiazingila kuna zulu tuna kiau yovo ova ntoto, yeto awonso tuzolele vo e nkumbu zeto zasonama muna nkand’a moyo.
3-4. (a) O kala ye nkumbu yasonama muna nkand’a moyo, nga disongele vo moyo a mvu ya mvu kikilu ovua? Sasila. (b) Nkia mambu tulongoka mu longi diadi ye muna longi dilanda?
3 Awonso basonama e nkumbu muna nkand’a moyo nga disongele vo moyo a mvu ya mvu kikilu bevua? E mvutu za kiuvu kiaki zina muna dina Yave kavovesa Mose muna Luvaiku 32:33. Yave wavova vo: “E nkumbu a konso muntu ona unsumukini i yau ivunzuna muna nkand’ame.” Ozevo, e nkumbu zasonama muna nkanda wau zilenda katulwa yovo vunzunua, nze vika sia vo Yave mu lápis kasonekena zo. (Lus. 3:5) Muna kuma kiaki, tuzolele vanga mawonso kimana e nkumbu zeto zakwamanana muna nkand’a moyo yavana Yave kesoneka zo muna lapiseira yo lembi zo vunzuna diaka.
4 Kansi, vena ye yuvu yankaka tulenda kukiyuvula. Kasikil’owu, adieyi Bibila kivovanga mu kuma kia awana basonama e nkumbu muna nkand’a moyo ye awana ke basonama nkumbu ko muna nkanda wau? Awana bena vo e nkumbu zau zikwamanana muna nkand’a moyo, nkia ntangwa bevua moyo a mvu ya mvu? Adieyi tuvova mu kuma kia awana ke bakala ye lau ko dia zaya Yave vitila bafwa, nga e nkumbu zau zilenda sonama muna nkand’a moyo? Tuzaya e mvutu za yuvu yayi mu longi diadi ye dina dilanda.
AKI NANI BASONAMA E NKUMBU MUNA NKAND’A MOYO?
5-6. (a) Landila e sono kia Filipi 4:3, aki nani basonama e nkumbu muna nkand’a moyo? (b) Nkia ntangwa e nkumbu zau ke zivunzunua diaka ko muna nkand’a moyo?
5 Aki nani basonama e nkumbu muna nkand’a moyo? Muna bak’e mvutu za kiuvu kiaki, yambula twafimpa buka tanu ya wantu. Muna buka yayi, vena ye awana basonama e nkumbu muna nkand’a moyo ye awana ke basonama ko muna nkanda wau.
6 E buka kiantete i kia awana besolwanga mu kwenda yala kumosi yo Yesu kuna zulu. Nga e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo? Inga. Landila o nkanda una Paulu wa ntumwa kasonekena ‘akwandi a salu’ kuna Filipi, e nkumbu za akuswa, i sia vo, awana beyala kumosi yo Yesu, zasonama kala muna nkand’a moyo. (Tanga Filipi 4:3.) Kansi, avo bazolele vo e nkumbu zau zakwamanana muna nkand’a moyo, bafwete sikila ye kwikizi. I bosi, vava betambula e dimbu kiansuka, vitila bafwa yovo vitila mpasi zayingi zayantika, e nkumbu zau zisonekwa muna lapiseira yo kwamanana muna nkand’a moyo.—Lus. 7:3.
7. Landila e sono kia Lusengomono 7:16, 17, nkia ntangwa e nkumbu za ndong’ayingi ya mameme mankaka zisonekwa muna lapiseira muna nkand’a moyo?
7 E buka kiazole i kia ndong’ayingi ya mameme mankaka. Nga owau e nkumbu zau mu sonama zina muna nkand’a moyo? Ingeta. Nga vava kivioka e vita ya Armangedo, e nkumbu zau zikwamanana muna nkand’a moyo? Ingeta. (Lus. 7:14) Aweyi tuzayidi wo? Kadi Yesu wavova vo mameme mama mefilwa mu vua “moyo a mvu ya mvu.” (Mat. 25:46) Ozevo, awana bevuluka muna vita ya Armangedo, nga vana vau bevua moyo a mvu ya mvu? Ve. Kadi e nkumbu zau zikwamanana zasonama muna lápis muna nkand’a moyo nze una zakala vitila Armangedo. Muna kolo kia Luyalu lwa Funda dia Mvu, Yesu “okubavungula yo kubafila kuna nto za maza ma moyo.” Awana belemvokela luludiku lwa Kristu yo vioka muna lutonto lwansuka, Yave okubabadikila vo akwa kwikizi. Eyayi i ntangwa Yave kesoneka e nkumbu zau muna lapiseira yo kwamanana muna nkand’a moyo.—Tanga Lusengomono 7:16, 17.
8. Aki nani e nkumbu zau ke zasonama ko muna nkand’a moyo? Adieyi dikubabwila?
8 E buka kiatatu i kia awana bena nze nkombo, i sia vo, awana befwaswa muna Armangedo. E nkumbu zau ke zasonama ko muna nkand’a moyo. Kadi Yesu wavova vo “awaya befwaswa yakwele mvu.” (Mat. 25:46) Muna lusadisu lwa mwand’avelela, Paulu mpe wavova vo: “Wantu awaya bevewa tumbu kia lufwasu lwa mvu ya mvu.” (2 Tes. 1:9; 2 Pet. 2:9) I diau mpe dibwila awana besumukinanga mwand’avelela kuna lukanu. Oyau mpe lufwasu lwa mvu ya mvu betambula, ke bevua moyo a mvu ya mvu ko. Kieleka, wantu awaya mpe ke befuluka ko. (Mat. 12:32; Maku 3:28, 29; Ayib. 6:4-6) Owau yambula twavovela buka yole ya wantu ana befuluka ova ntoto.
AWANA BEFULUKA OVA NTOTO
9. Landila e sono kia Mavangu 24:15, nkia buka yole ya wantu befuluka ova ntoto? Nkia nswaswani ina vana vena buka yole yayi?
9 Bibila kivovelanga buku yole ya wantu befuluka ova ntoto yo vua moyo a mvu ya mvu, i sia vo, “ansongi ye awana bena vo ke ansongi ko.” (Tanga Mavangu 24:15.) E buka kia “ansongi” i awana basadila Yave ye kwikizi kiawonso vava bakala o moyo. E buka kia “awana bena vo ke ansongi ko” i awana ke basadila Yave ko vitila bafwa. Kieleka, wantu awaya beyikilwanga vo ke ansongi ko kadi ke bavanga mambu mansongi ko vana meso ma Yave. Nga ediadi disongele vo buka yole yayi ya wantu befuluka, e nkumbu zau zasonama kala muna nkand’a moyo? Muna baka e mvutu za kiuvu kiaki, yambula twafimpa konso buka.
10. Ekuma “ansongi” befulukila? Nkia lau akaka muna yau bekala diau? (Mu kuma kia lufuluku luvangama ova ntoto, tala mpe “Yuvu Y’atangi” omu Eyingidilu diadi.)
10 “Ansongi” yau bena muna buka kia yá. Vava bakala o moyo, e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo. Nga ediadi disongele vo vava befwanga e nkumbu zau zikatulwanga muna nkanda wau? Ve. Oyau bakinu o “moyo” muna ngindu za Yave. Kadi Yave “ke Nzambi a mafwa ko, kansi Nzambi y’awana bena o moyo, kadi kuna kwa yandi awonso bena o moyo.” (Luka 20:38) Ediadi disongele vo vava ansongi befuluka muna zinga ova ntoto, e nkumbu zau ziwanuka muna nkand’a moyo, kansi muna “lápis” zasonamena wauna zakala vitila bafwa. (Luka 14:14) Kalukatikisu ko vo akaka muna ansongi ana befuluka bekala ye lau dia sala se “akuluntu mu nza yawonso.”—Nku. 45:16.
11. Adieyi “awana bena vo ke ansongi ko” bafwete longoka kimana e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo?
11 E buka kiatanu ye kiansuka i kia “awana bena vo ke ansongi ko.” Beyikilwanga vo ke ansongi ko kadi ke bazaya nsiku mia Yave ko, i sia vo, ke bazingila e ngwizani ko ye nkanikinu miansongi mia Yave vitila bafwa. Muna kuma kiaki, e nkumbu zau ke zasonama ko muna nkand’a moyo. Kansi, vava befuluka, Nzambi okubavana e lau kimana e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo. Wantu awaya “bena vo ke ansongi ko,” lusadisu lwayingi kikilu bevua o mfunu. Kadi vitila bafwa, mambu mayingi mambi ye mangemi bavanga. Muna kuma kiaki, divava vo balongwa una balenda zingila e ngwizani ye nkanikinu miansongi mia Yave. Muna lungisa e kani diadi, e Kintinu kia Nzambi kivanga e nkubika ya longa o wantu ina ke isidi vangama ko muna lusansu lwawonso lwa wantu.
12. (a) Aki nani belonga awana bena vo ke ansongi ko? (b) Adieyi dibwila awana ke belemvokela ko mana belongoka?
12 Aki nani belonga awana bena vo ke ansongi ko? I ndong’ayingi kumosi ye ansongi ana befuluka. Awana bena vo ke ansongi ko, aweyi e nkumbu zau zisonamena muna nkand’a moyo? Divava vo bavanga kikundi yo Yave yo yekola e zingu kiau kwa yandi. Nga yau awonso bena muna buka kiaki i betambulwila sadila mana belongoka? Ve. Kiaki i kuma Yesu Kristu ye akwandi afundisi bekala fimpila una wantu awaya besadila e mambu belongoka. (Lus. 20:4) Ozevo, konso ndiona ke tambulwila lusadisu kevewa ko, kana nkutu vo 100 mvu kekala miau, vondwa kevondwa. (Yes. 65:20) Yave yo Yesu ntima mia wantu betalanga, bevanga mawonso muna lembi yambula vo vakala yo muntu otwasa diaka e mpasi muna nz’ampa.—Yes. 11:9; 60:18; 65:25; Yoa. 2:25.
AWANA BEFULWA MU VUA O MOYO YE AWANA BEFULWA MU FUNDISWA
13-14. (a) Muna mvu miavioka, aweyi twabakulwilanga e mvovo mia Yesu muna Yoane 5:29? (b) Owau, aweyi tufwete bakulwila e mvovo miami?
13 Yesu wavova mpe mu kuma kia awana befuluka ova ntoto. Kasikil’owu, muna Yoane 5:28, 29, wavova vo: “E ntangwa ikwiza, ina ikala vo awonso bena muna ziami bewá e nding’andi yo vaika, awana bavanga mambu mambote, befulwa mu vua o moyo, awana bavanga mambu mambi, befulwa mu fundiswa.” Adieyi Yesu kazola vova muna mvovo miami?
14 Muna mvu miavioka, edi twabakulanga vo, e mvovo mia Yesu miayikanga e mambu mana awana befuluka bevanga kuna nim’a lufuluku lwau, i sia vo, akaka muna awana befuluka bevanga mambu mambote ye akaka bevanga mambu mambi. Tuzaya dio vo Yesu kavova ko vo awana befuluka bevanga mambu mambote yovo bevanga mambu mambi. Kansi, Yesu edi kavova vo “awana bavanga mambu mambote” ye “awana bavanga mambu mambi.” Ediadi disongele vo mambu mana bavanga vitila bafwa i mau Yesu kavovela. Ediadi nsasa kikilu dina kadi muna nz’ampa ke muntu ko oyambulwa vo kavanga mambu mambi. Disongele vo awana bena vo ke ansongi ko bavanga mambu mama mambi vitila bafwa. Ozevo, aweyi tulenda bakulwila e mvovo mia Yesu, i sia vo, awana “befulwa mu vua o moyo” ye awana “befulwa mu fundiswa”?
15. Aki nani “befulwa mu vua o moyo”? Ekuma?
15 Ansongi, i sia vo, awana bavanga mambu mambote vitila bafwa, i yau “befulwa mu vua o moyo” kadi e nkumbu zau zasonama zikala muna nkand’a moyo. Ediadi disongele vo o lufuluku lwa “awana bavanga mambu mambote” luyikwanga muna Yoane 5:29 lwau lumosi ye lufuluku lwa “ansongi” luyikwanga muna Mavangu 24:15. Dialudi vo e sono kia Roma 6:7, kivovanga vo avo muntu ofwidi, masumu mandi mavunzwinu. Kansi, diakiese mu zaya vo e mavangu mandi makwikizi ke mevunzunuanga ko. Muna kuma kiaki, ansongi ana befulwa muna nz’ampa, e nkumbu zau zikala kaka muna nkand’a moyo. (Ayib. 6:10) Kuna diaka e sambu, ansongi awaya vava befuluka bafwete kwamanana sikila ye kwikizi kimana e nkumbu zau zakwamanana muna nkand’a moyo.
16. O ‘fulwa mu fundiswa,’ aweyi disongele?
16 Adieyi tuvova mu kuma kia awana bavanga mambu mambi vitila bafwa? Kana una vo masumu mau mavunzunua vava bafwa, ke basadila Yave ko ye kwikizi muna zingu kiau. Nga e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo? Ve. Ozevo, o lufuluku lwa “awana bavanga mambu mambi” i lwau lumosi ye lufuluku lwa “awana bena vo ke ansongi ko” beyikwanga muna Mavangu 24:15. Muna kuma kiaki, “befulwa mu fundiswa.” * O wantu awaya bena vo ke ansongi ko aweyi befundisilwa? Fimpwa befimpwa. (Luka 22:30) Ediadi ntangwa divava muna kubafimpa mu zaya kana vo bafwana bena kimana e nkumbu zau zasonama muna nkand’a moyo. Ozevo, e nkumbu za wantu awaya zisonama kaka muna nkand’a moyo avo bayambwidi mavangu mau mambi yo yekola e zingu kiau kwa Yave.
17-18. Adieyi bafwete vanga awonso ana befulwa mu vua moyo a mvu ya mvu ova ntoto? Nkia “mavangu” meyikwanga muna Lusengomono 20:12, 13?
17 Kiakala awana bena muna buka kia ansongi ye awana bena vo ke ansongi ko, divava vo yau awonso balemvokela e nsiku mikala muna nkanda miampa miziulwa muna kolo kia 1.000 dia mvu. I diau kikilu Yoane wa ntumwa kavova muna mona-meso kamona, oku vo: “Mbwene mafwa, anene ye andwelo, batelamene vana ndose a kunda, nkanda mizingumwinu. Kansi mbwene nkanda wankaka uzingumwinu; i nkand’a moyo. O mafwa mafundisilu muna mambu masonama muna nkanda mun’owu wa mavangu mau.”—Lus. 20:12, 13.
18 Awana befuluka, mu nkia “mavangu” befundisilwa? Nga mana bavanga vitila bafwa? Ve. Sungamena dio vo masumu bavola vitila bafwa, mavunzunua kala. Muna kuma kiaki, “mavangu mau” ke mambu ko mana bavanga vitila bafwa. Kansi, mavangu mama i tambulwila yovo lembi tambulwila mana belongwa muna nz’ampa. Kadi kana nkutu selo ya Yave yakwikizi nze Noa, Samuele yo Davidi belongoka oma ma Yesu Kristu yo kwikila muna kimenga kiandi. Ozevo, awana bena vo ke ansongi ko mayingi kikilu bafwete longoka.
19. Adieyi dibwila awana ke betambulwila ko mana belongwa?
19 Adieyi dibwila awana ke betambulwila ko mana belongwa? Tala dina tutanganga muna Lusengomono 20:15: “Konso ona walembi sonama e nkumbu muna nkand’a moyo, otubilu vana yanga dia tiya.” Kieleka, wantu awaya befwaswa e mvimba yakwele mvu. Muna kuma kiaki, diamfunu kikilu twakala ye ziku vo e nkumbu zeto zasonama muna nkand’a moyo yo vanga mawonso kimana zakwamanana mo.
Mpangi oyikamanga e nkubika yampwena ya longa o wantu muna kolo kia Luyalu lwa Funda dia mvu (Tala e tini kia 20)
20. Nkia salu kiakiese kisalwa muna kolo kia Luyalu lwa Funda dia Mvu? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)
20 Ekwe kiese tukala kiau muna kolo kia Luyalu lwa Funda dia Mvu! Ikala se ntangwa ya kuyivana muna nkubika ya longa o wantu ina ke isidi vangama ko muna lusansu lwawonso lwa wantu. Kansi, ikala mpe se ntangwa ina ansongi ye awana bena vo ke ansongi ko befimpwa, i sia vo, besonga vo nsiku mia Yave bazolele lemvokela. (Yes. 26:9; Mav. 17:31) Ozevo, aweyi e nkubika yayi ya longa o wantu ivangamena? E longi dilanda dikutusadisa mu bakula e diambu diadi yo songa luyangalalu lweto muna lau tukala diau dia longa o wantu muna nz’ampa.
NKUNGA WA 147 Nsilu a Moyo wa Mvu ya Mvu
^ Mu longi diadi, tulongoka umbakuzi wampa muna mvovo mia Yesu miasonama muna Yoane 5:28, 29 mu kuma kia awana “befulwa mu vua o moyo” ye awana “befulwa mu fundiswa.” Tuzaya e nsasa za lufuluku lwalu. Tuzaya mpe aki nani bena muna buka yole yayi.
^ O nkanda wau wayantika sonekwa “tuka kuna semo dia nza,” i sia vo, vava Yave kavana e lau kwa wantu ana bevua e nluta muna kimenga kia lukûlu kia Yesu. (Mat. 25:34; Lus. 17:8) Muna kuma kiaki, nanga Abele wa muntu ansongi, yandi i muntu antete wasonekwa e nkumbu muna nkand’a moyo.
^ Entete twasasilanga vo, o mvovo “fundiswa” Yesu kasadila muna Yoane 5:29 nsasa yambi yakala, i sia vo, tumbwa yovo vewa e ngielele. Kadi omu lumbu yeto o mvovo fundiswa ulenda kala ye nsasa yayi. Kansi, muna sono kiaki, o mvovo “fundiswa” ke una ye nsasa yambi ko, kansi mu mpila yambote, i sia vo, fimpwa yovo kengelwa. I wau mpe uvovanga disionario dimosi disasilanga e mvovo mia Bibila muna nding’a Kingerekia.
