1, 2. Ekuma e zingu kia selo ya Nzambi kilenda kadila kiampasi? (Tala e fwaniswa va ntandu.)

MADOTOLO mayingi ye mfelemi besadilanga mu fulu isiwanga wantu bena ye yimbevo isambukilanga. Bevanganga mawonso muna wuka e mbevo zazi kadi bazolele kubasadisa. Kansi, bafwete kuyitanina yau kibeni kimana balembi sambukila kimbevo kina bazolele wuka. E zingu kia selo ya Yave kiafwanana ye kina kia madotolo. Ayingi muna yeto bezinganga yo sala vamosi yo wantu ana besonganga e fu iswaswanene ye fu ya Nzambi. Ediadi dilenda kala diampasi kwa yeto.

² Mu lumbu yambaninu ya nza yayi, o wantu ana ke bezolanga Nzambi ko bekululanga e nkanikinu miandi mun’edi diambote ye dina diambi. Paulu wa ntumwa wayika e fu yambi ya wantu awaya muna nkanda kasonekena Timoteo. Paulu wavova vo e fu yambi iwokela ekolo kifinamanga e mbaninu a nza yayi. (Tanga 2 Timoteo 3:1-5, 13.) Kana una vo ke tuyangalelanga fu yayi ko, tulenda yantika tanginina e ngindu, mpila ya vovela ye mavangu ma wantu tuzinganga yau. (Ngana  13:20) Mu longi diadi, tuzaya una e fu yayi iswaswanene ye fu isonganga e selo ya Nzambi. Tuzaya mpe dina tulenda vanga muna kuyitanina twalembi sambukila e fu yambi ekolo tusadisanga wantu kimana bazaya Yave.

3. Nkia mpil’a wantu beyikwanga muna 2 Timoteo 3:2-5?

³ Paulu wasoneka vo muna lumbu yambaninu mukwiza “nsungi zampasi.” I bosi, wayika fu 19 yambi itoma moneka muna wantu mu lumbu yeto. E fu yayi yafwanana ye fu kayika o Paulu muna Roma 1:29-31. Kansi, muna fu ina Paulu kayika muna nkanda kasonekena Timoteo muna ye fu ina ke tulendi mio solola mu fulu yankaka ko muna Sono ya Kingerekia ya Kikristu. Paulu wayantikila muna mvovo “kadi wantu bekala.” O mvovo “wantu” usadilu mu sono kiaki ulenda yika akala ye akento kadi kiakala akento yovo akala balenda songa fu yambi. Kansi, ke wantu awonso ko besonganga e fu yambi kayika o Paulu. E fu besonganga Akristu yaswaswana kikilu.—Tanga Malaki 3:18.

4. Aweyi o muntu kesongelanga vo nkwa lulendo?

⁴ Vava Paulu kavova vo wantu ayingi bekala akwa kizola ye azodi a nzimbu, wakudika vo wantu bekala mpe akwa lusanu, akwa lulendo ye bazola kuyitundidika. O wantu besonganga e fu yayi beyindulanga vo basundidi akaka mu kuma kia mpw’au, mana balenda vanga, mu kuma kia mavua bena mau yovo mu kuma kia kiyekwa bena kiau. Wantu a mpila yayi bevavanga vo basivikwa kwa wantu ankaka. Nkwa ngangu mosi wasoneka mu kuma kia muntu una ye fu ya mpila yayi vo: “Muna ntim’a muntu ndioyo, muna ye ziku diakete katunga kimana kayikundanga yandi kibeni.” Akaka bevovanga vo lulendo fu kiambi kikilu kadi kana nkutu yau kibeni akwa lulendo ke beyangalelanga awana besonganga fu kiaki ko.

5. Aweyi selo yankaka yakwikizi ya Yave bakitukila akwa lulendo?

⁵ Yave omenganga e fu kia lulendo, eki kiyikilwanga muna Nkand’a Nzambi vo “meso malulendo.” (Ngana 6:16, 17) Kieleka, o lulendo muntu luvambulanga yo Nzambi. (Nkunga 10:4) O lulendo fu kia Nkadi ampemba. (1 Timoteo 3:6) Diankenda vo selo yankaka ya Yave bekitukanga akwa lulendo. Kasikil’owu, Uziya wa ntinu a Yuda nkwa kwikizi kakala mu mvu miayingi. Kansi, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Vava kakumama, o ntim’andi uzangukidi, yamu lubukumuku, okuzukìdi Yave wa Nzambi andi.” Uziya wakota muna tempelo yo yoka ndumbu, kana una vo kakala yo nswa ko wa vanga wo. Kuna kwalanda, Kizekeya wa ntinu akwikizi wakituka mpe nkwa lulendo, kansi mu fikolo kaka.—2 Tusansu 26:16; 32:25, 26.

6. Nkia mambu mafwana fila Davidi mu kala nkwa lulendo? Adieyi diansadisa mu kwamanana kala nlembami?

⁶ Wantu ankaka bekitukanga akwa lulendo mu kuma kia mpw’au, tunda, zaya toma yimbila, ngolo yovo mu kuma kia sanisinwa kwa akaka. Kana una vo Davidi wakala ye mawonso mama, wakwamanana songa lulembamu muna zingu kiandi kiawonso. Kasikil’owu, vava Davidi kavonda Ngoleyate, Saulu wa ntinu wavovesa Davidi vo okumvana mwan’andi kimana kasompana  yandi. Kansi Davidi wavova vo: “Omono i nani, o moyo ame nki, e yitu ya s’ame ya nki muna Isaele yakala nzitu a ntinu?” (1 Samuele 18:18) Adieyi diasadisa Davidi mu kwamanana kala nlembami? Davidi wazaya wo vo konso lekwa, ngangu yovo malau kakala mau i mu kuma kia sia vo Nzambi wakikululanga yo kunsia e sungididi. (Nkunga 113:5-8) Davidi wazaya wo vo yawonso kakala yau kwa Yave yatuka.—Tezanesa ye 1 Korinto 4:7.

7. Adieyi dilenda kutusadisa mu kala alembami?

⁷ Nze Davidi, e selo ya Yave o unu bevanganga mawonso mu kala alembami. Dia lukasakeso kikilu mu zaya vo Yave una vo Mpungu-ngolo, nkwa lulembamu. (Nkunga 18:35) Tulemvokelanga luludiku olu: “Nuvuata walakazi, nkenda, lusakalalu, lulembamu yo luzindalalu.” (Kolosai 3:12) Tuzeye wo mpe vo zola “ke kukuyisana ko, ke kukuyitundidika ko.” (1 Korinto 13:4) Vava akaka bemonanga lulembamu lweto, dilenda kubafila mu longoka oma ma Yave. Nze una yakala kalenda zayila Yave mu kuma kia fu yambote ya nkaz’andi una vo Mbangi a Yave, o wantu balenda zaya Nzambi vava bemonanga lulembamu lwa selo yandi.—1 Petelo 3:1.

8. (a) O unu, aweyi wantu ayingi bebadikilanga e diambu ditadidi kolamena mase? (b) Adieyi Nkand’a Nzambi uvovesanga o wana?

⁸ Paulu wayika una wantu bekadila ye akaka mu lumbu yambaninu. Wasoneka vo wantu bekolamena mase mau. O unu, nkanda miayingi, filme ye programa za televizau zifilanga wantu mu yindula vo ke diambi ko kwa wana mu kolamena mase mau. Kansi, e ziku kisonganga vo kolamena mase kintwadi kia esi nzo difwasanga. Tuka kolo, o wantu batomene zaya e ziku kia diambu diadi. Kasikil’owu, kuna Ngerekia yankulu, avo muntu owende mase mandi malau mayingi kavidisanga vana vata. Muna nsiku a Roma, avo muntu owende se diandi, wazengelwanga e tumbu nze kiazengelwanga ndiona ovondele muntu. E sono ya Kiyibere ye ya Kingerekia ivovesanga wana vo bazitisanga mase mau.—Luvaiku 20:12; Efeso 6:1-3.

9. Adieyi dilenda sadisa wana mu lemvokela mase mau?

⁹ Adieyi dilenda sadisa o wana mu lemvokela mase mau kana nkutu vo akaka ke belemvokanga ko? Vava o wana beyindulanga mawonso mana mase bevanganga muna wete diau, ediadi dikubafila mu kubavutula matondo yo kubalemvokela. Aleke bafwete mpe bakula vo Nzambi, wa Se dia wantu awonso, ozolanga vo balemvokela mase mau. Vava wana bevovanga oma mambote mu kuma kia mase mau, difilanga akundi au mu zitisa mpe mase mau. Kansi, avo mase ke bena yo zola ko muna wan’au, diampasi dikala kwa wana mu kubalemvokela. Kansi, vava o mwana kebakulanga vo mase mandi zola kikilu bekunzolanga, dilenda kumfila mu kubalemvokela kana nkutu vava dikalanga diampasi. Mpangi mosi wa  toko una ye nkumbu a Austin wavova vo: “Kana una vo ezak’e ntangwa yavanganga vilwa, mase mame bansianga e nsiku, basasilanga e kuma basididi nsiku kingandi yo kwamanana mokena yame. Ediadi diansadisanga mu kubalemvokela. Yabakula vo wete diame batokanenanga. Muna kuma kiaki, yavanganga mawonso muna kubayangidika.”

10, 11. (a) Nkia fu yambi isonganga vo wantu ke bena yo zola ko muna wantu ankaka? (b) Yamu nkia tezo Akristu akieleka besongelanga zola muna wantu ankaka?

¹⁰ Paulu wayika mpe fu yankaka isonganga vo wantu ke bena yo zola ko muna akwau. Vava kayika e fu kia ‘kolamena mase,’ Paulu wayika e fu kia untokozi yovo lembi tonda. Ediadi dialudi kikilu kadi mintokozi ke beyangalelanga mbote bevangwanga ko kwa akaka. Paulu wavova mpe vo wantu bekala minkondwa kwikizi ye minkondwa ngwizani, disongele vo ke bezola kadila mu luvuvamu ko ye akaka. Bekala akwa lutiangu ye ayekodi, ana bevova mambu mambi mu kuma kia wantu ankaka ye mu kuma kia Nzambi. Vana ntandu, o wantu bekala akumbi, i sia vo, awana bevovanga luvunu mu yivisa wantu ankaka. *—Tala e mvovo vana yand’a lukaya.

¹¹ Selo ya Yave baswaswana kikilu yo wantu ayingi ova nza kadi besonganga o zola kwa wantu ankaka. Ediadi dialudi tuka kuna nz’ankulu. Yesu wavova vo nkanikinu mosi kaka una muna Nsiku a Mose usundidi owu wa zola wantu i nkanikinu wa zola Nzambi. (Matai 22:38, 39) Yesu wavova mpe vo Akristu akieleka bezayakana mu kuma kia zola besonganga muna muntu yo nkwandi. (Tanga Yoane 13:34, 35.) Akristu akieleka bezolanga kana nkutu mbeni zau.—Matai 5:43, 44.

12. Aweyi Yesu kasongelanga zola muna wantu?

¹² Yesu wasonga vo zola kikilu kakala kwau muna wantu. Wakangalanga mu mbanza ye mbanza mu samunwina wantu e nsangu zambote za Kintinu kia Nzambi. Wawukanga ampofo, avanguki, akwa wazi ye afwa matu. Wafula mpe mafwa. (Luka 7:22) Yesu wavana nkutu moyo andi muna vuluza wantu, kana una vo ayingi ke banzolanga ko. Yesu watangininanga o zola kwa Se diandi. Mu nza yawonso, Mbangi za Yave betangininanga Yesu kadi besonganga zola muna wantu ankaka.

13. Aweyi o zola tusonganga muna wantu kulenda kubafidila mu longoka oma ma Yave?

¹³ Vava tusonganga o zola muna wantu, dilenda kubafila mu longoka oma ma Se dieto kuna zulu. Muna bong’e nona, vava yakala dimosi kuna Tailândia kayenda kuna lukutakanu lwa mvivu, wasivika kikilu vava kamona una mpangi basongaziananga o zola. Vava kavutuka kuna nzo, wayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave nkumbu miole muna lumingu. I bosi, wasila umbangi kwa yitu yandi yawonso. Ngonde sambanu kaka zavioka, wavanga kiyekwa kiandi kiantete kia tanga Nkand’a Nzambi muna Seka dia Kintinu. Nga tusonganga o zola muna wantu? Ukiyuvula: ‘Nga ivanganga mawonso ndenda muna sadisa yitu yame, ampangi muna nkutakani ye muna salu kia umbangi? Nga ibadikilanga  akaka nze una Yave kekubabadikilanga?’

14, 15. Nkia fu yambi besonganga wantu ayingi? Adieyi disadisanga akaka mu soba kiwuntu kiau?

¹⁴ Mu lumbu yansuka, o wantu besonga mpe fu yankaka yambi ina tufwete venga. Kasikil’owu, ayingi bena vo mindembi zola mawete. Bemenganga oma mambote yo saula nkutu awana bevanganga oma mambote. Wantu a mpila yayi minkondwa-volo ye akwa nganzi. Akaka akwa mpaka. Bevanganga e mambu lembi yindula, ke beyindulanga ko una mavangu mau malenda twasila mpasi kwa akaka.

¹⁵ Ayingi basonganga e fu nze ya bulu basoba kiwuntu kiau. E nsobani yayi yasakulwa muna ungunza wa Nkand’a Nzambi. (Tanga Yesaya 11:6, 7.) Ungunza wau uyikanga e bulu ya mfuta nze mevua ye nkosi, izingila mu luvuvamu ye wan’a mameme ye ngombe. Ekuma bekadila mu luvuvamu? Ungunza wa Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Kadi e nza izala yo zayi wa Yave.” (Yesaya 11:9) E bulu ke ilendi longoka oma ma Yave ko. Muna kuma kiaki, ungunza wau uyikanga wantu ana besobanga kiwuntu kiau.

16. Aweyi Nkand’a Nzambi usadisilanga wantu mu soba kiwuntu kiau?

¹⁶ Ayingi muna mpangi zeto bakala akwa nganzi nze mevua, kansi owau se akwa luvuvamu. Olenda tanga lusansu lwa mpangi zazi muna longi dina yo ntu a diambu “Nkand’a Nzambi Zingu kia Wantu Usobanga,” divaikiswanga muna nzil’eto ya  internete jw.org. Awana besadilanga Yave baswaswana ye awana bemonekanga nze yau bevuminanga Nzambi, kansi o nkum’andi bavakwidi wo nkalu. Wantu awaya bevovanga vo Nzambi besambilanga, kansi mavangu mau ke mesonganga wo ko. Kansi, ayingi vana vena nkangu a Yave akwa nganzi bakala, owau ‘bavuata kiwuntu kiampa kina kiavangilwa muna luzolo lwa Nzambi, muna unsongi ye kwikizi kiakieleka.’ (Efeso 4:23, 24) Avo wantu balongokele oma ma Nzambi, bebakulanga vo bafwete lemvokela nkanikinu miandi. Ediadi dikubasadisanga mu soba mana bekwikilanga, kumosi ye ngindu ye mavangu mau. O vanga e nsobani zazi ke diambu diakete ko, kansi mwand’a Nzambi usadisanga ana bazolele kunyangidika.

17. Adieyi dilenda kutusadisa mu lembi sambukila fu yambi?

¹⁷ Owau, ke dina diaka mpasi ko mu mona e nswaswani vana vena awana besadilanga Nzambi ye awana balembi kunsadilanga. Tufwete kuyikeba kimana twalembi sambukila e fu yambi isonganga awana ke besadilanga Nzambi ko. Tuzolele lemvokela luludiku lwa Yave lwa vengomoka o wantu beyikwanga muna 2 Timoteo 3:2-5. Kansi, o vengomoka mvimba awonso besonganga e fu yambi ke dilendakana ko. Divavanga vo twasala yau entwadi, tangila ku sikola imosi yovo zinga yau vamosi. Adieyi dilenda kutusadisa? Tulenda siamisa kikundi kieto yo Yave muna longokanga Nkand’a Nzambi yo sola akundi ana bezolanga Yave.

18. Mana tuvovanga yo vanga aweyi malenda fidila akaka mu longoka oma ma Yave?

¹⁸ Tuzolele sadisa wantu akaka kimana bazaya Yave. Tufwete vavanga malau ma sila umbangi yo samba kwa Yave kimana katusadisa mu vova edi diambote muna ntangwa yambote. Tufwete zayisanga kw’akaka vo tu Mbangi za Yave. Muna mpila yayi, mavangu meto mambote metwasanga nkembo kwa Nzambi ke kwa yeto kibeni ko. Yave okutulonganga vo “twatina e fu kia lembi vumina Nzambi ye zolela ya nza, twakala yo lulungalalu yo unsongi yo vumina Nzambi omu tandu kiaki.” (Tito 2:11-14) Avo tutanginina Yave yo vanga mana kekutulombanga vo twavanga, akaka zaya bezaya wo. Vekala yo wantu bevova vo: “Kwenda tukwenda yeno, kadi tuwidi vo o Nzambi wina yeno.”—Zakariya 8:23.