1. Ekuma e tandu tuzingilanga kiswaswanene ye tandu yankaka?

E TANDU tuzingilanga kiaswaswana kikilu ye tandu yankaka muna lusansu lwa wantu. Yave mu lungalakesa kena e ndong’ayingi itukanga “muna zula yawonso ye makanda ye nkangu ye ndinga,” nze una wasakulwa muna Nkand’a Nzambi. Vena ye “zula kiangolo” kia lutila milhões nana za wantu ‘besadilanga Nzambi e salu kiavauka fuku yo mwini.’ (Lusengomono 7:9, 15; Yesaya 60:22) Ke vasidi kala yo nkangu ankaka ko ova nza owu uzolanga Nzambi ye mfinangani zau.

2. Nkia mpil’a zola besonganga awana bena vo ke akundi a Nzambi ko? (Tala fwaniswa ova ntandu.)

² Kansi, Nkand’a Nzambi wasakula mpe vo mu lumbu yeto, o wantu ana bena vo ke akundi a Nzambi ko besonganga o zola mpila yambi. O zola kwaku kwa loko. Paulu wa ntumwa wasoneka vo muna lumbu yambaninu, o wantu bekala “akwa kizola, minzol’a nzimbu” ye “azodi a nkembo ke mu Nzambi ko.” (2 Timoteo 3:1-4) O zola kwaku kwaswaswana yo zola muna Nzambi. Awana besianga e zolela yau vana fulu  kiantete ke bekalanga ye kiese kiasikila ko, kana una vo i diau beyindulanga. O zola kwa mpila yayi kufilanga wantu mu kituka akwa loko yo twasa e mpasi kwa wantu awonso.

3. Adieyi tubadika mu longi diadi?

³ Paulu wa ntumwa wazaya wo vo akwa kizola bewokela ova nza. Wazaya wo mpe vo e diadi diavonza dikala kwa Akristu. Muna kuma kiaki, wabalukisa kimana bavengomoka yovo venga awana besonganga zola kwasaka muna yau kibeni. (2 Timoteo 3:5) Kansi, ke dilendakana ko dia venga emvimba kala vamosi yo wantu awaya. Muna kuma kiaki, adieyi tulenda vanga mu kuyitanina muna fu ya wantu tuzinganga yau yo yangidika Yave wa Nzambi a zola? Yambula twabadika e nswaswani vana vena zola kuna Nzambi kekutuvovesanga vo twasonga ye zola kuna kuyikwanga muna 2 Timoteo 3:2-4. I bosi, tufwete kuyifimpa mu zaya una tulenda songela o zola kuna kulenda kututwasila kiese kiasikila.

4. Ekuma ke dinina diambi ko dia kuyizola yeto kibeni?

⁴ Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Wantu bekala akwa kizola.” Nga ediadi disongele vo diambi dia kala yo zola muna yeto kibeni? Ve. O kuyizola ke diambi ko, mfunu dina. I wau o Yave katuvangila. Yesu wavova vo: “Zola nkw’aku wauna okuyizolelanga.” (Maku 12:31) Ke tulendi zola wantu ankaka ko avo ke tukuyizolanga ko. Nkand’a uvovanga vo: “Akala bafwete zolanga akazi au nze una bezolelanga e nitu za yau kibeni. Yakala ona ozolele nkaz’andi, ukizolele, ke vena muntu ko omenganga e nitu andi, kansi odikilanga yo yo lunga-lunga yo.” (Efeso 5:28, 29) Muna kuma kiaki, tufwete kalanga yo zola muna yeto kibeni.

5. Aweyi obadikilanga wantu besonganga zola kwasaka muna yau kibeni?

⁵ E fu kia kuyizola kiyikwanga muna 2 Timoteo 3:2 ke zola kwambote ko. E nzola yayi ya loko. Avo muntu zola kwasaka kena kwau muna yandi kibeni, tezo keviokesanga muna mpila kekuyibadikilanga. (Tanga Roma 12:3.) Wete dia yandi kibeni kesianga va fulu kiantete. Avo e mambu ke mavangamene mu mpila ina kazolele ko, wantu akaka ketumbanga, vana fulu kia kuyitumba yandi kibeni. Wantu a mpila yayi ke bekalanga ye kiese kiakieleka ko.

6. O zola Nzambi nkia nluta kukutwasilanga?

⁶ Ayingi muna akwa ngangu befimpanga Nkand’a Nzambi bekwikilanga vo Paulu wayika ntete akwa kizola kadi e fu kiaki kifilanga wantu mu yima fu yankaka ina kayika. Nswaswani ye fu kia kuyizola, o zola kuna Nzambi kazolele vo twasonga kukutusadisanga mu yima fu yambote, nze kiese, luvuvamu, luzindalalu, walakazi, wete, lukwikilu, lulembamu ye volo. (Ngalatia 5:22, 23) O ntozi a nkunga wasoneka vo: ‘Akwa kiese nkangu una vo Yave i Nzambi au.’ (Nkunga 144:15) Wau vo Yave i Nzambi a kiese,  ozolanga vo nkangu andi wakala ye kiese. Vana ntandu, nswaswani y’awana besonganga zola kwasaka muna yau kibeni, ana beyindulanga kaka ina balenda tambula, e selo ya Yave akwa kiese kadi bezolanga kayila akaka.—Mavangu 20:35.

7. Nkia yuvu ilenda kutusadisa mu fimpa o zola kweto muna Nzambi?

⁷ Aweyi tulenda zayila vo zola muna yeto kibeni kuyantikidi sunda o zola kweto muna Nzambi? Badika luludiku olu lwa Nkand’a Nzambi: “Ke nuvangila konso diambu muna ntantani ko ngatu kuyitundidika, kansi kuna lulembamu kaka nubadikila ankaka vo banusundidi, ke nuvavingi kaka wete wa yeno kibeni ko, kansi wete dia akaka mpe.” (Filipi 2:3, 4) Tulenda kiyuvula: ‘Nga ilemvokelanga luludiku lwalu? Nga isianga e ngolo za vanga dina Nzambi kezolanga vo yavanga? Nga ivavanga e lau dia sadisa akaka muna nkutakani ye muna salu kia umbangi?’ O sadila e ntangwa ye ngolo zeto mu sadisa akaka ke diambu diasazu ko. Dilenda vava vo twavanga e ngolo yo yambula vanga maka mambu tuyangalelanga. Kansi, ke vena diambu ko dilenda kututwasila kiese kiayingi avo ke zaya ko vo Mfumu a nsema wawonso otoma kutuyangalelanga.

8. Adieyi Akristu akaka bevanganga mu kuma kia zola kwau muna Yave?

⁸ Wau vo bezolanga Nzambi ye bena ye tima dia kuyivana muna salu kiandi, Akristu akaka beyambulanga e salu yadi kubatwasila nzimbu zayingi. Mpangi ankento Ericka una vo dotolo, wakota muna salu kia kimviti a nzila vana fulu kia kuyivana emvimba muna salu kia kidotolo. Yandi yo nkaz’andi bekalanga ye lau dia kwenda sadila mu nsi zayingi. Wavova vo: “E nsambu tuvuanga muna sadila ku zunga kia ndinga  ya kinzenza kumosi ye ulolo wa akundi tuna yau, kiese kiayingi dikututwasilanga.” Mpangi Ericka wakinu sala e salu kia kidotolo, kansi otoma sadilanga e ntangwa ye ngolo zandi muna longa wantu oma ma Yave yo sadisa mpangi zandi za mwanda. Wavova vo ediadi “kiese ye luyangalalu lwa ntima” dikuntwasilanga.

9. Ekuma o nzodi a nzimbu kekadilanga ye kiese ko?

⁹ Paulu wasoneka vo wantu bekala “minzol’a nzimbu.” Se mvu miayingi miviokele, mviti a nzila mosi kuna Irlanda wamokena yo yakala dimosi mambu ma Nzambi. E yakala diadi waziula e nkutu andi, wabaka nzimbu yo vova vo: “O nzambi ame i nzimbu.” Kana una vo ke betambulwilanga dio ko, wantu ayingi i wau bebadikilanga e nzimbu. Betoma zolanga e nzimbu ye lekwa ina balenda sumba. Kansi, Nkand’a Nzambi ukutulukisanga vo: ‘On’ozolele palata kesinga yukuta palata ko, on’ozolele umvuama kesinga yukuta nluta miandi ko. Ediadi mpe i mpavala.’ (Kimpovi 5:10) O nzodi a nzimbu kevovanga ko vo zifwene. Ovavanga vo zakulama diaka yo fwasanga e zingu kiandi mu vava kala ye umvuama. Ediadi “ulolo wa mpasi” ditwasanga.—1 Timoteo 6:9, 10.

10. Adieyi Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia umvuama yo usukami?

¹⁰ Kansi, yeto awonso nzimbu tuvuanga o mfunu kadi zilenda kututanina. (Kimpovi 7:12) Kansi, nga tulenda kala ye kiese avo nzimbu zakete kaka tuna zau mu sumbila ina tuvuidi o mfunu? Elo. (Tanga Kimpovi 5:12.) Angu wa mwan’a Yake wasamba vo: ‘O usukami yo umvuama, kumpani wo ko. Umpana kaka kunku kiame kia madia.’ Diasazu mu bakula e kuma o nkwa ngangu ndioyo kazolela kala nsukami ko. Wavova vo kazolele tontwa ko kayiya, kadi o wivi nkumbu a Nzambi ufusulwisanga e nsoni. Kansi ekuma kazolela umvuama ko? Wasoneka vo: ‘Kimana yalembi yukuta yo kubembola, yo vova vo: ‘Nani i Yave?’’ (Ngana 30:8, 9) Nanga ozeye wantu ayingi bebundanga e vuvu muna umvuama vana fulu kia bunda e vuvu muna Nzambi.

11. Adieyi Yesu kavova mu kuma kia nzimbu?

¹¹ Ndiona ozolanga e nzimbu kalendi yangidika Nzambi ko. Yesu wavova vo: “Ke vena muntu ko olenda sadila mfumu zole; kadi omenga mosi yo zola wankaka, yovo otatidila mosi yo bembola wankaka. Ke nulendi sadila Nzambi ye Umvuama ko.” Wavova mpe vo: “Nuyambula lundila lusalu lweno ova nza, vana vefwasilanga nselele ye mbumbu, e mivi bebangula yo yiya. Kansi, nulundila lusalu lweno kuna zulu, kuna ke kufwasilanga nselele ko yovo mbumbu, ngatu mivi babangula yo yiya.”—Matai 6:19, 20, 24.

12. O vevola e zingu aweyi dilenda kutusadisila mu sadila Nzambi una ufwene? Yika e nona.

¹² Ayingi muna selo ya Yave bevavanga vevola zingu kiau. Bemonanga vo ediadi dikubavananga e ntangwa yafwana ya sadila Yave yo kubatwasila kiese kiayingi. Mpangi Jack ozingilanga kuna Estados Unidos, wateka e nzo andi yampwena ye kinkita kiandi kimana kakota muna salu kia kimviti a nzila kumosi yo nkaz’andi. Wavova vo: “Diampasi diakala mu bembola e nzo eto yambote-mbote yo kuyivevola muna mavua twakala mau.” Wavova vo: “O nkaz’ame una vo mviti a nzila, mu kiese kaka kakalanga. Nkumbu miayingi kavovanga vo ‘mfumu ame a  salu yandi osundidi e mvuama zawonso!’ Wau vo mono mpe yakota muna salu kia kimviti a nzila, yeto awole se Mfumu mosi tusadilanga, i sia vo, Yave.”

13. Adieyi dilenda kutusadisa mu fimpa una tubadikilanga e nzimbu?

¹³ Vava tufimpanga una tubadikilanga e nzimbu, tufwete wo vanganga ye ziku kiawonso. Tukiyuvula: ‘Nga isonganga muna zingu kiame vo ikwikilanga dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia nzimbu? Nga nzimbu isianga va fulu kiantete? Nga mavua iluta tokanenanga ke mu ngwizani ame ko yo Yave ye selo yandi? Nga ikwikilanga vo Yave olenda lungisa e nsatu zame?’ Tufwete kala ye ziku vo Yave kalendi bembola ko awana bekumbundanga e vuvu.—Matai 6:33.

14. Nkia ngindu zasikila tufwete kala zau mu kuma kia nkembo?

¹⁴ Nkand’a Nzambi wasakula mpe vo muna lumbu yambaninu, o wantu bekala “azodi a nkembo.” Tuzeye wo vo ke diambi ko mu kala yo zola muna yeto kibeni yovo kala ye tezo muna diambu ditadidi e nzimbu. Tuzeye wo mpe vo ke diambi ko mu yangalela e zingu mu mpila yambote. Wantu ayingi bebanzanga vo e nkembo miawonso miambi. Kansi, ke diau ko Yave kazolele muna yeto. Nkand’a Nzambi ukasakesanga selo yakwikizi ya Nzambi vo: “Ndá, dia madia maku ye kiese, nua e vinyu aku yo luyangalalu lwa ntima.”—Kimpovi 9:7.

15. O kala “azodi a nkembo” aweyi disongele?

¹⁵ E sono kia 2 Timoteo 3:4 kiyikanga awana bezolanga nkembo ke mu Nzambi ko. E sono kiaki ke kivovanga ko vo wantu bekala azodi a nkembo lutila Nzambi. Ediadi diadi songa vo ke betoma zolanga Nzambi ko. Kansi e sono kivovanga vo “ke mu” Nzambi ko. Nkwa ngangu mosi wasoneka vo e sono kiaki ke kizolele vova ko vo wantu awaya zola mpe bena kwau muna Nzambi. Kansi edi kizolele vo ke bena kikilu yo zola ko muna Nzambi. Olwalu lulukisu kwa awana bezolanga nkembo. Nkand’a Nzambi uyikilanga azodi a nkembo vo awana “bafilakeswa kwa” mawete ma zingu.—Luka 8:14.

16, 17. Nkia mbandu kasisa o Yesu muna diambu ditadidi e nkembo?

¹⁶ Yesu watusonga e mbandu muna diambu ditadidi e nkembo. Vakala ye lumbu kayenda kuna “nkinzi a longo” ye kuna “lambu diampwena.” (Yoane 2:1-10; Luka 5:29) Vava kakala kuna nkinzi a longo, Yesu wamona vo ke kwakala ye vinyu yafwana ko. Muna kuma kiaki, Yesu wavanga e sivi dia kitula maza se vinyu. Lumbu kiankaka, vava wantu batumba Yesu mu kuma kia dia yo nua, watoma dio kiesesa vo wantu awaya ke bakala ye ngindu zasikila ko.—Luka 7:33-36.

¹⁷ Kana una vo i wau, Yesu kasianga nkembo va fulu kiantete ko muna zingu kiandi. Wasianga Yave vana fulu kiantete ye  wavanganga mawonso muna sadisa akaka. Watambulwila lufwa lwampasi vana nti kimana kavuluza o wantu. Yesu wavovesa awana bazola kituka alandi andi vo: “Nukala ye kiese, vava wantu bekunuveza yo kunubangika yo kunuyikila e mbi yawonso kuna luvunu mu kuma kiame. Numona kiese yo yangalala, kadi o nsendo eno wanene kuna zulu, kadi i wau babangikila angunza ana banuvita.”—Matai 5:11, 12.

18. Nkia yuvu ilenda kutusadisa mu fimpa kana yamu nkia tezo tuzolelanga e nsaka?

¹⁸ Adieyi dilenda kutusadisa mu fimpa kana yamu nkia tezo tuzolelanga e nsaka? Tulenda kukiyuvula: ‘Nga nsaka isianga va fulu kiantete ke mu tukutakanu ko ye salu kia umbangi? Nga iyambulanga vanga maka mambu iyangalelanga mu kuma kia sadila Nzambi? Vava isolanga e nsaka, nga iyindulanga una Yave kebadikila e nsaka isolanga?’ Wau vo tuzolanga Nzambi ye tuvavanga kunyangidika, ke tufwete venganga kaka ko mana tuzeye vo mambi, kansi ye mana mpe tuyindulanga vo malenda kunkendeleka.—Tanga Matai 22:37, 38.

19. Nkia mpil’a wantu ke balendi kala ye kiese kiasikila ko?

¹⁹ E nza ya Satana imwesanga wantu e mpasi se vioka 6.000 ma mvu. Owau, mu lumbu yayi yambaninu, e nza yazala yo wantu ana besianga sungididi kiasaka muna yau kibeni, muna nzimbu ye muna nkembo. Besianga e ngindu zau muna nluta balenda vua. Muna kuma kiaki, besianga e zolela yau vana fulu kiantete muna zingu kiau. Kansi, o wantu a mpila yayi ke balendi kala ye kiese kiasikila ko. Nswaswani yo wantu awaya, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Nkwa nsambu ona wina vo o Nzambi a Yakobo i nsadisi andi, On’obunda Yave wa Nzambi andi e vuvu.”—Nkunga 146:5.

20. O zola kwaku muna Yave kukutwasilanga e kiese?

²⁰ Yave otoma zolwanga kwa selo yandi. Konso mvu, wantu ayingi bekunzayanga yo yima zola muna yandi. Kiaki i ziku kisonganga vo Kintinu kia Nzambi mu yala kina, ke kolo ko kitwasa nsambu zina ke tulendi yindula ko o unu. Yave oyangalalanga vava tuvanganga mana kezolanga. Ediadi kiese kiayingi dikututwasilanga.Awana bezolanga Yave bekala ye kiese yakwele mvu. Muna longi dilanda, tubadika yaka fu yambi beyimanga awana besonganga o zola kwasaka muna yau kibeni. I bosi, tuzaya una e fu yayi iswaswanene ye fu yambote ya selo ya Yave.