1-3. Nkia mambu malenda kutudidisa?

 NKIA nkumbu ansuka wadididi? Ezak’e ntangwa tudilanga mu kuma kia kiese. Kansi, nkumbu miayingi tudilanga mu kuma kia lukendalalu. Kasikil’owu, tudilanga mu kuma kia lufwa lwa muntu tutoma zolanga. Mpangi Laura kuna Estados Unidos wasoneka vo: “Ezak’e ntangwa yakendalalanga kwayingi mu kuma kia lufwa lwa mwan’ame ankento, yamonanga vo ke vena diambu ko dilenda kumfiaulwisa. Muna kolo kiokio, o ntim’ame walunzanga kwayingi yo mona vo omono mpe fwa kaka ifwa.” *

² Vena mpe ye mambu mankaka malenda kutudidisa. Mpangi ankento Hiromi kuna Japão una vo mviti a nzila, wavova vo: “Nkumbu miayingi itoma kendalalanga mu mona vo wantu ayingi ke betambulwilanga nsangu zeto ko. Ezak’e ntangwa, ye mansanga mu meso, isambanga kwa Yave mu lomba vo kansadisa yasolola kana muntu mosi una ye luzolo lwa longoka e ludi.”

³ Nga wamona kala nze una mpangi Hiromi yo Laura bamona? Ayingi mu yeto twamona wo kala. (1 Pet. 5:9) Tuzolele ‘sadila Yave ye kiese,’ kansi ezak’e ntangwa, tukunsadilanga ye masanga muna meso mu kuma kia ntantu za fwilwa muntu tutoma zolanga, mu kuma kia lukendalalu yovo mu kuma kia mambu metontanga e kwikizi kieto muna Nzambi. (Nku. 6:6; 100:2) Ozevo, nki kilenda kutusadisa mu zizidila mambu mama mawonso?

4. Nkia mambu tufimpa mu longi diadi?

⁴ Mayingi tulenda longoka muna mbandu a Yesu. Ezak’e ntangwa,  Yesu mpe wawanananga ye mambu mampasi mamfilanga mu “dila.” (Yoa. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Ayib. 5:7) Owau, yambula twafimpa e mambu mafila Yesu mu dila ye mana tulenda longoka mu kuma kia Yave yo Yesu. Tufimpa mpe dina tulenda vanga muna zizidila e mambu mekutufilanga mu dila.

5. Adieyi olongokele muna lusansu lwasonama muna Yoane 11:32-36?

⁵ Muna mvu wa 32 wa Tandu Kieto, Lazaro wa nkundi a Yesu wabakama kimbevo yo fwa. (Yoa. 11:3, 14) Lazaro mpangi zole kakala zau, Maria yo Mareta. Yesu watoma zolanga esi nzo yayi. Maria yo Marta batoma kendalala mu kuma kia lufwa lwa mpangi au. Vava Lazaro kafwa, Yesu wayenda kuna mbanz’a Betania kuna Maria yo Mareta bazingilanga. Vava Mareta kawa vo Yesu mu kwiza kena, wazaula mu kwenda wanana yandi. Yindula e ntantu kakala zau Mareta vava kavova vo: “E Mfumu, kele vo wakala ovava, o mpangi ame nga kafwidi ko.” (Yoa. 11:21) Vava Yesu kamona Maria ye wantu ankaka badilanga, vana vau “Yesu oyantikidi dila.”—Tanga Yoane 11:32-36.

6. Ekuma Yesu kadidila?

⁶ Ekuma Yesu kadidila muna kolo kiokio? Tala dina nkanda Estudo Perspicaz das Escrituras uvovanga: “O lufwa lwa nkundi andi Lazaro ye ntantu bakala zau e nsanga zandi, zafila Yesu mu ‘yantika dila.’” * Nanga Yesu wayindula e mpasi kamona o nkundi andi Lazaro vava kayela ye una kamona vava kabakula vo fwa kefwa. Kieleka, omona e ntantu za Maria yo Mareta mu kuma kia lufwa lwa mpangi au, zafila Yesu mu dila. Avo wafwilwa kala nkundi yovo yitu kiaku, olenda bakula lukendalalu o Yesu kamona. Owau, yambula twabadika mambu tatu tulenda longoka muna lusansu lwalu.

7. E dilu kia Yesu mu kuma kia akundi andi adieyi kitulongele mu kuma kia Yave?

⁷ Yave obakulanga una omonanga muna  ntima. Bibila kivovanga vo Yesu i “fwaniswa” kia Se diandi. (Ayib. 1:3) Vava Yesu kadila, wasonga vo o Se diandi mpe okendalalanga vava selo yandi befwanga. (Yoa. 14:9) Avo wakendalala wina mu kuma kia lufwa lwa muntu otoma zolanga, kala ye ziku vo Yave ke monanga kaka ntantu zaku ko, kansi mpe okendalalanga mu kuma kiaku. Ozolele sasula o ntim’aku wawudika.—Nku. 34:18; 147:3.

8. Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yesu ofutumuna azolwa eto?

⁸ Yesu una kikilu ye tima dia futumuna azolwa aku ana bafwa. Vitila Yesu kadila, wazayisa Mareta ye sikididi kiawonso vo: “O mpangi aku fuluka kefuluka.” Mareta wakwikila muna mvovo mia Yesu. (Yoa. 11:23-27) Wau vo Mareta selo kia kwikizi kia Yave kakala, wazaya wo vo Eliya yo Elesa wa ngunza bafutumuna wantu kuna nz’ankulu. (1 Nti. 17:17-24; 2 Nti. 4:32-37) Nanga Mareta wawá mpe e nsangu vo Yesu wafutumuna kala o wantu. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Nze Mareta, ongeye mpe olenda kala ye ziku vo osinga mona diaka azolw’aku ana bafwa. O mansanga kanokesa o Yesu vava kafiaulwisanga akundi andi, i ziku kisonganga vo ozolele kikilu futumuna awana bafwa!

9. Nze Yesu, aweyi tulenda fiaulwisila awana bafwidilu? Yika e nona.

⁹ Olenda fiaulwisa awana bafwidilu. Yesu kadila kaka yo Mareta yo Maria ko, kansi mpe wabawinikina yo kubafiaulwisa. Yeto mpe i diau tufwete vanga. Mpangi Dan una vo nkuluntu ozingilanga kuna Austrália, wavova vo: “Vava yafwilwa o nkaz’ame, lusadisu lwayingi yavuanga o mfunu. Vakala ye akazi ayingi bayiza mokenanga yame fuku yo mwini. Bangwinikinanga vava yabazayisanga una yamonanga ye ke basivikanga ko vava yadilanga. Vava kialendanga vanga konso salu ko, bamvananga lusadisu yavuanga o mfunu, nze sukula e kalu, sumba madia yo kundambila. Nkumbu miayingi basambanga yame. Basonga vo akundi akieleka bakala ana ‘bawutuka mu kuma kia ntangw’ampasi.’”—Nga. 17:17.

10. Sasila lusansu luyikwanga muna Luka 19:36-40.

¹⁰ Kina kia 9 kia ngonde a Nisani kia mvu wa 33 T.K., Yesu wayenda kuna Yerusaleme. Ekolo kakotanga muna mbanza, ndong’ayingi bakutakana muna kuntambula. Bayala e mvuatu miau vana ntoto, muna nzila kaviokela o Yesu yo kumbadikila nze Ntinu au. Dialudi vo, lumbu kiakiese kikilu kiakala. (Tanga Luka 19:36-40.) Muna kuma kiaki, alongoki basivika kikilu dina Yesu kavova ekolo kakotanga muna mbanza: “Vava [Yesu] kafinamene, omwene e mbanza, odidìdi yo.” Ye mansanga muna meso, Yesu wavova dina dibwila esi mbanz’a Yerusaleme.—Luka 19:41-44.

11. Ekuma Yesu kadidila esi mbanz’a Yerusaleme?

¹¹ Yesu wakendalala kikilu kadi kana una vo o nkangu watoma kuntambula, ndonga muna Ayuda ke bazola tambulwila e nsangu za Kintinu ko. Muna kuma kiaki, e mbanz’a Yerusaleme ifwaswa ye akaka muna Ayuda benatwa kuna kinkole. (Luka 21:20-24) E mvovo mia Yesu mialungana kikilu. Diankenda vo, ndonga babembola e nsangu zandi. Adieyi tuvova mu kuma kia zunga kiaku? Nga o wantu betambulwilanga e nsangu za Kintinu? Avo ndonga muna yau ke betambulwilanga nsangu zeto ko, adieyi olenda longoka muna dilu kia Yesu? Yambula twabadika diaka mambu tatu tulenda longoka muna lusansu lwalu.

12. E dilu kia Yesu mu kuma kia esi mbanz’a Yerusaleme, adieyi kitulongele mu kuma kia Yave?

¹² O Yave mfunu kekutuvuanga. E mansanga  ma Yesu mekutusungamesanga vo o Yave mpe mfunu kekutuvuanga. Bibila kivovanga vo: “Kazolele ko vo vafwa kana muntu mosi, kansi awonso balwaka muna luviluku lwa ntima.” (2 Pet. 3:9) Oyeto mpe tulenda songa vo tuzolanga akweto muna vanganga e ngolo za simba e ntima miau vava tukubasamunuinanga e nsangu zambote.—Mat. 22:39. *

13-14. Aweyi Yesu kasongelanga e nkenda kwa wantu? Aweyi tulenda kuntanginina?

¹³ Yesu wakivananga emvimba muna salu kia umbangi. Yesu watoma zolanga o wantu. Muna kuma kiaki, wasadilanga konso lau muna kubasila umbangi. (Luka 19:47, 48) Nki kiamfilanga mu vanga wo? Yesu wafwilanga wantu e nkenda. Ezak’e ntangwa, Yesu ye alongoki andi ‘ke balendanga nkutu dia ko’ kadi vakalanga ye wantu ayingi bazolanga wá malongi ma Yesu. (Maku 3:20) Wasila mpe umbangi muna fuku, vava Nikodemo kazola wá e nsangu zandi. (Yoa. 3:1, 2) Dialudi vo, ndonga muna awana bawa e nsangu za Yesu, ke bakituka alongoki andi ko. Kansi, yau awonso basilwa umbangi. Oyeto mpe tuzolele vo wantu awonso bakala ye lau dia wá e nsangu zambote. (Mav. 10:42) Muna lungisa e kani diadi, ezak’e ntangwa divavanga vo twavanga e nsobani muna mpila tusilanga umbangi.

¹⁴ Kalanga ye luzolo lwa soba e ola ya sila umbangi. Avo ke tusobanga ko e ola tusilanga umbangi, diampasi dikala kwa yeto mu solola wantu bena ye luzolo lwa zaya e ludi. Mpangi ankento una ye nkumbu Matilda, wavova vo: “Mono yo nkaz’ame tusiang’e ngolo za soba e ola za sila umbangi. Muna mene, tusilanga umbangi muna fulu ya kinkita. Muna midi, ekolo wantu ayingi bekangalanga muna mabala-bala, tusadilanga e tandabala kia sila umbangi. Muna nkokela, tuvavanga o wantu muna zinzo zau.” Vana fulu kia silanga kaka umbangi muna ola tumwene vo yambote kwa yeto, tufwete kalanga ye luzolo lwa soba e ola kimana twasolola wantu ayingi. Avo tuvangidi wo, tulenda kala ye ziku vo Yave otoma yangalala.

15. Landila e sono kia Luka 22:39-44, nkia diambu diabwa muna fuku wansuka wa zingu kia Yesu?

¹⁵ Muna fuku wa lumbu kia 14 kia Ngonde a Nisani kia mvu a 33 T.K., Yesu wayenda kuna mpatu a Ngetesemane. Okwakuna, Yesu wasamba kwa Yave yo kunzayisa mawonso mantokanesanga. (Tanga Luka 22:39-44.) Muna kolo kiokio, Yesu “wadodokela yo lomba muna kâzu kiangolo ye mansanga.” (Ayib. 5:7) Ozevo, nkia diambu Yesu kalomba muna sambu muna fuku wauna vitila lufwa lwandi? Wasamba kwa Yave kimana kamvana o nkuma wakwamanana sikila ye kwikizi yo vanga luzolo lwandi. Yave wawa e ndodokela za Mwan’andi yo twika mbasi muna kunkasakesa.

16. Ekuma Yesu katokanena kwayingi vava kasamba muna mpatu a Ngetesemane?

¹⁶ Muna sambu kavanga muna mpatu a Ngetesemane, Yesu watokana kwayingi kadi wantu badi yindula vo kazitisanga nkumbu a Nzambi ko. Wazaya wo mpe vo mbebe ampwena kakala yau, i sia vo, sikila ye kwikizi yo velelesa e nkumbu a Se diandi. Avo diambu diampasi onuananga diau, ditontanga e kwikizi kiaku muna Yave, adieyi olenda longoka muna mansanga ma Yesu? Yambula twabadika diaka mambu tatu tulenda longoka muna lusansu lwalu.

17. Adieyi tulongokele mu kuma kia Yave muna mpila kavanina e mvutu za sambu ya Yesu?

¹⁷ Yave owanga ndodokela zeto. Yave wawá ndodokela za Yesu. Ekuma? Kadi e diambu diatoma tokanesanga Yesu i kwamanana sikila ye kwikizi muna Se diandi yo velelesa e nkumbu andi. Avo yeto mpe tutokanenanga e kwikizi kweto muna Yave yo luveleleso lwa nkumbu andi, ovana e mvutu za sambu yeto.—Nku. 145:18, 19.

18. Mu nkia mpila Yesu kenena nze nkundi ona otoma kutubakulanga?

¹⁸ Yesu obakulanga una tumonanga muna ntima. Avo diambu diampasi tunuananga diau, diambote mu mokena yo nkundi ona otoma kutubakulanga, musungula avo yandi mpe wabwila kala e diambu diadi. Yesu una nze nkundi ndioyo. Yandi mpe wawanana kala ye diambu diampasi dianyoyesa yo  lomba lusadisu. Otoma bakulanga lutovoko lweto ye ovanga mawonso muna kutusadisa “muna ntangwa ifwene.” (Ayib. 4:15, 16) Yesu watambulwila lusadisu lwa mbasi vava kakala muna mpatu a Ngetesemane. Oyeto mpe tufwete tambulwilanga lusadisu kekutuvananga Yave, kiakala muna nkanda mieto, video, malongi mefilwanga muna tukutakanu ye muna nkundi azikuka yovo akuluntu.

19. Nki kilenda kutusadisa mu zizidila mambu mampasi metontanga e kwikizi kieto muna Nzambi? Yika e nona.

¹⁹ Otambula “luvuvamu lwa Nzambi.” Avo tusambidi kwa Yave, okutuvana o nkuma tuvuidi o mfunu. Tutambula “luvuvamu lwa Nzambi luna luviokele umbakuzi wawonso.” (Fili. 4:6, 7) O luvuvamu lwalu luvuvika o ntim’eto yo kutusadisa mu toma yindula. I diau diavangama kwa mpangi ankento una ye nkumbu Luz. Wavova vo: “Kinsona imonanga, ediadi mpasi dikuntwasilanga. Ezak’e ntangwa e ngindu zazi zikumfilanga mu yindula vo Yave ke kunzolanga ko. Kansi, vava e ngindu zazi zikundwakilanga, vana vau isambanga kwa Yave yo kunzayisa una imonanga. E sambu kikunsadisanga mu vuvika e ngindu zame.” E nona kia mpangi Luz kitomene songa vo, e sambu kilenda kutuvuvika.

20. Nkia mambu tulongokele muna dilu kia Yesu?

²⁰ Kieleka, dialufiaulwisu kikilu wau tulongokele mambu mayingi mu kuma kia dilu kia Yesu. Tulongokele vo tufwete sadisanga yovo fiaulwisa awana bafwidilu azolw’au yo kala ye vuvu vo Yave yo Yesu bekutusadisa avo yeto mpe tufwidilu azolw’eto. Tulongokele mpe vo tufwete silanga umbangi yo longa o wantu yo kubasonga o zola kadi Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu i diau bekutulonganga. I bosi, tulongokele vo Yave yo Mwan’andi betoma bakulanga lutovoko lweto ye una tumonanga muna ntima, bekutufiaulwisanga yo kutusadisa mu kwamanana zizidila. Muna kuma kiaki, tuzolele kwamanana sadila mambu tulongokele omu longi diadi, yavana Yave kelungisa o nsilu andi wa “kunguna mansanga mawonso muna meso [meto].”—Lus. 21:4.