1. Aweyi tulenda viokesela ntangwa kumosi yo Yave?

 TUZOLANGA viokesa e ntangwa kumosi yo wantu tuzolanga. Kasikil’owu, akazi ana betoma zolananga, bezolanga viokesa e ntangwa kumosi. Aleke, bezolanga viokesa ntangwa kumosi ye akundi au. Yeto awonso, tuzolanga viokesa e ntangwa kumosi ye mpangi zeto za nkutakani. Kansi, edi disundidi o mfunu kwa yeto, tuzolanga viokesa e ntangwa yo Nzambi eto. Aweyi tuvangilanga wo? Muna sambanga kwa yandi, tanganga e Bibila yo badikanga muna nsilu miandi ye fu yandi. Kieleka, e ntangwa tuviokesanga yo Yave yantalu kikilu!—Nku. 139:17.

2. Ekuma dikadilanga diampasi mu viokesa e ntangwa kumosi yo Yave?

² Dialudi vo tuzolanga viokesa e ntangwa kumosi yo Yave, kansi ediadi ke diasazu ko. Wau vo e zingu kieto kiazala yo mambu ye salu yayingi, dilenda kala diampasi mu solola ntangwa mu kuma kia mambu ma mwanda. E salu yeto, lunga-lunga esi nzo ye mbebe zankaka zilenda kutudia e ntangwa yayingi. Muna kuma kiaki, tulenda mona vo ke tuna ye ntangwa ko mu samba, longoka yo badika.

3. Nkia ntambu wankaka tufwete venga?

³ Vena mpe ye ntambu wankaka tufwete venga. Avo ke tukebele ko, tulenda kuyivana muna mambu mena vo ke mambi kwandi ko, kansi malenda kutudia e ntangwa tulenda sadila muna finama Yave. Kasikil’owu, yeto awonso tuzolanga vaula e ntangwa ya vunda yo sakana. Kana una vo e nsaka tusolanga zambote, avo e nsaka zazi ntangwa yayingi zikutudianga, ke tukala ye ntangwa yafwana ko mu samba, longoka yo badika. Muna kuma kiaki, tufwete sungamenanga vo e nsaka ke zau ko zisundidi o mfunu muna zingu kieto.—Nga. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

 ⁴ Mu longi diadi, tulongoka ekuma dinina o mfunu mu sianga e mambu ma masundidi o mfunu va fulu kiantete muna zingu kieto. Tulongoka mpe una tulenda toma sadila e ntangwa tuviokesanga yo Yave ye nluta tulenda vua.

5. Aweyi e sono kia Efeso 5:15-17, kilenda sadisila nleke mu sola dina kevanga muna zingu kiandi?

⁵ Toma sola dina ovanga muna zingu kiaku. Nkumbu miayingi aleke betoma tokananga mu kuma kia dina bevanga muna zingu kiau. Alongi au kuna sikola yovo yitu yau bena vo ke Mbangi za Yave ko, balenda kubakasakesa mu tanga sikola zandá kimana babaka salu kiambote yo kala ye nzimbu zayingi. Otanga sikola zazi, dilenda kubadia ntangwa yayingi. Kuna diak’e sambu, mase ye akundi muna nkutakani balenda kasakesa aleke basadila e zingu kiau muna salu kia Yave. Nki kilenda sadisa nleke ona ozolanga Yave mu baka e nzengo zambote? Olenda tanga Efeso 5:15-17 yo badika muna sono kiaki. (Tanga.) Vava ketanga e sono kiaki, olenda kukiyuvula: ‘Alweyi i “luzolo lwa Yave”? Nkia nzengo zikunyangidika? Nkia nzengo zikunsadisa mu toma sadila e ntangw’ame?’ Nze una usonganga e sono tutangidi, mu “lumbu yambi” tuzingilanga ye ke kolo ko e nza yayi iyalwanga kwa Satana, ifwaswa. Muna kuma kiaki, diangangu mu sadila e zingu kieto mu mpila iyangidika Yave.

6. Nkia diambu Maria kasola? Ekuma tulenda vovela vo nsola yambote kavanga?

⁶ Sianga mambu masundidi o mfunu va fulu kiantete. Ezak’e ntangwa, muna toma sadila e ntangwa eto, divavanga vo twasola diambu dimosi vana vena mambu mole mena vo ke mambi kwandi ko. Muna bonga e nona, sungamena dina diavangama vava Yesu kayenda kingula Mareta yo Maria. Kalukatikisu ko vo Mareta kiese kiayingi kakala kiau mu tambula Yesu kuna nzo au yo kunlambila madia mayingi. Kansi, Maria wa nleke andi, wasadila e lau diadi muna vuanda vana ndambu a Yesu yo winikina malongi mandi. Dina Mareta kavanga ke diakala diambi ko, kansi Maria wasola e “ndambu isundidi o wete.” (Luka 10:38-42, mvovo vana yanda.) Kuna kwalanda, nanga Maria wavilakana madia badia muna lumbu kiakina, kansi tuna ye ziku vo kavilakana ko mana kalongoka kwa Yesu. Maria, watoma yangalela e ntangwa kaviokesa yo Yesu. Oyeto mpe tufwete toma yangalelanga e ntangwa tuviokesanga yo Yave. Kansi, aweyi tulenda toma sadila e ntangwa yayi?

7. Ekuma osamba, longoka yo badika kwinina kikilu o mfunu?

⁷ Sungamenanga vo samba, longoka yo badika i maka mambu mevavuanga muna nsambil’eto. Vava tusambanga, tumokenanga yo Se dieto dia zulu, ona otoma kutuzolanga. (Nku. 5:7) Vava tulongokanga e Bibila, tusololanga mo “zayi wa Nzambi” una vo i muntu osundidi e ngangu muna wantu awonso. (Nga. 2:1-5) Vava tubadikanga, tutoma yindulanga muna fu ya Yave ye muna nsilu miandi. Nga ke diangangu ko mu sadila e ntangwa aku muna mambu mama? Kansi, aweyi tulenda sadila e ntangwa eto mu mpila yambote wau vo e zingu kieto kiazala yo mambu ye salu yayingi?

8. Aweyi Yesu kasadila e ntangwa kaviokesa kuna makanga? Adieyi tulongokele muna mbandu andi?

⁸ Avo dilendakana, sola fulu kia vuvama. Badika e mbandu a Yesu. Vitila kayantika e salu kiandi kia samuna e nsangu zambote, Yesu  waviokesa lumbu 40 kuna makanga. (Luka 4:1, 2) Vana fulu kiakina kiavuvama, Yesu wasamba kwa Yave yo badika luzolo kakala lwau o Se diandi muna yandi. Ediadi diakubika Yesu mu kuma kia ntonta zanlwakila ke kolo ko. Adieyi olenda longoka muna mbandu a Yesu? Avo ndonga luzingilanga mu nzo mosi, nanga diampasi mu solola fulu kiavuvama muna kati kwa nzo. Avo i wau, nanga olenda vava e fulu kiankaka kuna mbazi. I diau mpangi mosi una ye nkumbu Julie kevanganga avo ozolele samba kwa Yave. Oyandi yo nkaz’andi, mu nzo yakete bezingilanga kuna França. Muna kuma kiaki, diampasi kwa mpangi Julie mu kala yandi mosi kaka yo venga e mambu malenda kufwisa e diya. Wavova vo: “Kiaki i kuma e lumbu yawonso ikwenda kangalelanga kuna mpatu yazala ye nti ye mvuma (parque). Okwakuna, ikalanga mono mosi kaka, lembi fwa e diya yo toma mokena yo Yave.”

9. Kana una vo Yesu salu kiayingi kakala kiau, aweyi kasongela vo e kikundi kiandi yo Yave mfunu kikilu kiakala?

⁹ Yesu salu kiayingi kikilu kakalanga kiau. Ekolo kasamunanga e nsangu zambote, ndonga yanlandanga konso fulu kayendanga ye bavingilanga vo Yesu kabasia e sungididi. Lumbu kimosi, ‘wantu awonso muna mbanza balungalakana vana mwelo’ kimana bamona Yesu. Kana una vo i wau, Yesu wavaulanga e ntangwa mu samba kwa Yave. Vitila kuma kwakia, wavaula e ntangwa yo kwenda “vana fulu kia yandi kaka” mu mokena yo Se diandi.—Maku 1:32-35.

10-11. Landila e sono kia Matai 26:40, 41, nkia longi Yesu kavana kwa ntumwa zandi, kansi adieyi diavangama?

¹⁰ Muna fuku wa vitila lufwa lwandi, kuna mfoko a salu kiandi kia umbangi, Yesu wavaula diaka e ntangwa yo kwenda va fulu kia yandi kaka muna samba yo badika. E fulu kiaki i mpatu a Ngetesemane. (Mat. 26:36) Muna fuku wauna, Yesu wavana longi diamfunu kwa alongoki andi mu kuma kia sambu.

¹¹ Yindula dina diavangama muna fuku wauna. Vava Yesu ye alongoki andi balwaka muna mpatu a Ngetesemane, mu fuku mwakala, nanga mu dingi-dingi. I bosi, Yesu wavovesa ntumwa zandi vo, ‘bayingila’ ye wabavavuka mu samba. (Mat. 26:37-39) Kansi, ekolo Yesu kasambanga, ntumwa zandi baleka kwau. Vava kavutuka yo kubawana baleka, Yesu wabavovesa diaka vo: “Nuyingila yo kwamanana samba.” (Tanga Matai 26:40, 41.) Yesu wabakula vo bakendalala bakala yo yoya, dianu kavovela vo “e nitu yatovoka.” Kansi, adieyi diavangama? Yesu wayenda samba diaka mu nkumbu miole, vava kavutuka owene alongoki andi baleka kwau vana fulu kia samba.—Mat. 26:42-45.

12. Adieyi tulenda vanga avo tumwene vo twakendalala yovo twayoya twina muna samba?

 ¹² Solanga ntangw’ambote. Ezak’e ntangwa tulenda mona vo twakendalala kikilu yovo twayoya twina muna samba. Nga wamona wo kala? Avo i wau, kuna ngeye mosi ko. Adieyi olenda vanga? Mpangi zankaka ana bakala ye fu kia samba vitila baleka, babakula vo diambote mu vaulanga e ntangwa ya samba vitila kuma kwafwa, ekolo ke bena ntete ye mabibi mayingi ko. Akaka babakula vo e mpila bekadilanga vava besambanga mfunu kikilu ina. Kasikil’owu, besambanga bafonga yovo bafukama muna lembi vunzanesa e ngindu. Kansi, adieyi tuvova avo ntokani zayingi una zau yovo lukendalalu yo lembi kala ye tima dia samba? Zayisa kwa Yave una omonanga muna ntima. Kala ye ziku vo, Se dieto dianzodi okubakula.—Nku. 139:4.

13. Aweyi lekwa nze telefone, televizau, komputadore, ilenda vunzanesena e ntangwa tuviokesanga yo Yave?

¹³ Venga mambu malenda kufwisa e diya ekolo olongokanga. E sambu ke kiau kaka ko kikumikanga e ngwizani eto yo Yave. Tufwete mpe longokanga e Diambu dia Nzambi yo kwendanga muna tukutakanu. Adieyi ofwete vanga kimana watoma sadila e ntangwa ovaudi mu kuma kia longoka, samba yo tukutakanu? Ukiyuvula: ‘Nkia mambu mekumfwisanga e diya vava ikalanga muna tukutakanu ye vava ilongokanga?’ Obokelwa muna telefone yovo tambula mensagem ye salanganu yankaka ilenda vunzanesa e ntangwa oviokesanga yo Yave. Omu lumbu yayi, e salanganu yayi mfunu kikilu ina ye mafunda ye mafunda ma wantu bena yau. Kansi, afimpi a mambu babakwidi vo okala ye telefone vana ndambu ekolo tulongokanga, ilenda kutufwisa e diya. Nlongi mosi a psicologia, wavova vo: “O muntu ke lenda sia sungididi ko muna dina kevanganga. Kadi dina nze yandi oyindulanga diambu diankaka.” Vitila twayantika tukutakanu twa zunga ye twa mvivu, nkumbu miayingi ampangi bevananga luzayisu kimana twakanga yovo sia telefone zeto mu mpila ilembi vunzanesa akaka. Nga tulenda vanga diau adimosi kimana e salanganu yayi yalembi kutufwisa e diya yo vunzanesa e ntangwa tuviokesanga yo Yave?

14. Landila e sono kia Filipi 4:6, 7, aweyi Yave kekutusadisilanga mu lembi fwa diya vava tulongokanga?

¹⁴ Samba kwa Yave kasadisa walembi fwa e  diya. Ezak’e ntangwa olenda yantika yindula mambu mankaka ekolo olongokanga yovo vava okalanga mu tukutakanu. Vava e diambu diadi divangamanga, lomba lusadisu kwa Yave. Dialudi vo, dilenda kala diampasi mu lembi fwa diya muna mambu ma mwanda avo ntokani zayingi tuna zau. Kansi, diamfunu kikilu mu vanga mawonso mu lembi fwa e diya. Muna kuma kiaki, samba yo lomba luvuvamu lwa Nzambi, luna lutanina ke ntima aku kaka ko, kansi mpe “makani” yovo ngindu zaku.—Tanga Filipi 4:6, 7.

15. Nkia nluta tuvua avo tuviokese ntangwa yo Yave?

¹⁵ Avo ovawidi e ntangwa ya mokena, winikina yo badika mambu ma Yave, nluta miayingi ovua. Mu nkia mpila? Nluta wantete, nzengo zambote obaka muna zingu. Bibila kivovanga vo, “ndiona okangalanga ye nkwa ngangu okala ye ngangu.” (Nga. 13:20) Muna kuma kiaki, vava oviokesanga e ntangwa yo Yave una vo i muntu osundidi e ngangu muna wantu awonso, ongeye mpe okituka nkwa ngangu. Muna mpila yayi, obak’e nzengo zambote zina ziyangidika Yave yo venga kunkendeleka.

16. Oviokesa e ntangwa yo Yave aweyi dikutusadisilanga mu kala alongi ambote?

¹⁶ Nluta wanzole, okituka se nlongi ambote. Dimosi muna kani tukalanga diau vava tulongoka e Bibila yo muntu, i kunsadisa katoma zola Yave. Vava tusambanga kwa Yave yo longoka mayingi mu kuma kiandi, o zola kweto muna yandi kuwokelanga. Diasazu mpe dikala kwa yeto mu sadisa alongoki eto bazola Yave. I diau Yesu kavanga. Wavovelanga o Se diandi kuna ngemba yo zola kwawonso, ediadi diasadisa alongoki andi mu zola mpe Yave.—Yoa. 17:25, 26.

17. Ekuma e sambu ye longi dia yeto kibeni dikumikinanga lukwikilu lweto?

¹⁷ Nluta watatu, o lukwikilu lwaku lutoma kumama. Yindula dina divangamanga vava olombanga luludiku, lufiaulwisu ye lusadisu kwa Yave. Konso ntangwa omonanga una Yave kevaninanga e mvutu za sambu yaku, o lukwikilu lwaku lukumamanga. (1 Yoa. 5:15) Nkia diambu diaka dilenda kumika lukwikilu lwaku? Longi dia ngeye kibeni. Bibila kivovanga vo “lukwikilu lutukanga muna diambu kawidi o muntu.” (Roma 10:17) Vava tulongokanga e Bibila dina nze yeto tuwanga e nding’a Yave. Kansi, mayingi mevavuanga muna kumika lukwikilu lweto, ke longoka kaka Bibila ko. Ozevo, nkia diambu diaka tufwete vanga?

18. Aweyi o Nkunga 77, usongelanga o mfunu wa badika?

¹⁸ Diamfunu kikilu mu badikanga mana tulongokanga.  Yindula dina diabwila nsoneki a Nkunga 77. Watokananga kwayingi kadi wayindulanga vo Yave wambembola kumosi ye Aneyisaele. Mu kuma kia ntokani zasaka, kalendanga leka ko muna fuku. (Tini kia 2-8) Adieyi kavanga? Wavova kwa Yave: “Ibadika mavangu maku mawonso yo yindula salu yaku.” (Tini kia 12) Kalukatikisu ko vo ntozi a nkunga wazaya dina Yave kavanga mu kuma kia nkangu andi kuna nz’ankulu. Kana una vo i wau, watoma tokana yo yuvula vo: “Nga Nzambi ovilakene songa dienga diandi, yovo makasi mandi masukisi nkenda zandi e?” (Tini kia 9) I bosi, ntozi a nkunga wabadika muna mavangu ma Yave ye una kasongela e nkenda yo walakazi kwa nkangu andi. (Tini kia 11) Nkia nluta diantwasila? O ntozi a nkunga wayikwikidisa vo o Yave kesinga bembola nkangu andi ko. (Tini kia 15) Diau dimosi mpe, avo okedi ye fu kia badika mana Yave kavangidi kala mu kuma kia nkangu andi ye mana kevanganga mu kuma kiaku, o lukwikilu lwaku lutoma kumama.

19. Nkia nluta diaka tulenda vua avo tuviokese e ntangwa yo Yave?

¹⁹ Nluta wayá ye usundidi o mfunu, o zola kwaku muna Yave kuwokela. Muna fu yawonso, o zola i fu kilenda kufila mu lemvokela Yave, bembola maka mambu muna kunyangidika yo zizidila konso mpasi. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Yoa. 5:3) Ke vena diambu ko disundidi o mfunu avo ke zola kweto ko muna Yave ye kikundi kieto yo yandi.—Nku. 63:1-8.

20. Nkia kani una diau kimana watoma sadila e ntangwa oviokesanga yo Yave?

²⁰ Sungamena dio vo, samba, longoka Bibila yo badika i maka mambu mevavuanga muna nsambil’eto. Tanginina Yesu muna solanga fulu kiavuvama olenda viokesela e ntangwa yo Yave. Venga mambu mawonso malenda kufwisa e diya. Samba kwa Yave kimana kasadisa walembi fwa e diya vava osambanga, longoka, badika ye vava okalanga mu tukutakanu. Avo otoma sadilanga e ntangw’aku owau, Yave okusambula ye zingu kiakwele mvu muna nz’amp’a Nzambi.—Maku 4:24.