1. Ekuma Yave katuvanina lukau lwa longo?

 YAVE i “Nzambi a kiese.” Ozolele vo yeto mpe twakalanga ye kiese. (1 Tim. 1:11) Tukau twayingi kekutuvananga muna kutusadisa kimana twayangalelanga e zingu. (Yak. 1:17) Lumosi muna tukau twatu, i longo. Vava yakala yo nkento besompananga, besianga nsilu wa zolana yo zitisa muntu yo nkwandi. Avo yakala yo nkento bakumikini o zola kwau muna longo, balenda kala ye zingu kiakiese.—Nga. 5:18.

2. Nkia mambu mevangamanga muna tongo twayingi o unu?

² Diankenda kikilu vo o unu wantu ayingi ana bekazalanga, bevilakananga nsilu una besilananga muna lumbu kia lukazalu. Muna kuma kiaki, ke bekalanga ye kiese ko. E nsangu za Nkubika Italanga Diambu dia Vimpi mu Nza Yawonso zavaikidi ke kolo ko, zisonganga vo akala ayingi bebangikanga akazi au muna mvovo ye mavangu. Akala akaka, vana ndose a wantu ankaka besonganga vo bezitisanga akazi au, kansi bekubabangikanga muna zinzo. Akala ayingi ana betalanga mavangu ma pornografia, akazi au ke bekalanga mu kiese ko.

3. Nkia mambu malenda fila akala mu bangikanga akazi au?

³ Nkia mambu malenda fila akala mu bangikanga akazi au? Akala akaka nanga basanswa kwa mase ana bakala vo akwa lulendo. Muna diadi, akala awaya beyindulanga vo ke diambi kwandi ko mu bangika akento. Akaka fu ya kisi nsi belandanga. Muna kuma kia fu ya kisi nsi, akala ayingi bekalanga ye ngindu za bendomoka za sia vo “yakala diakieleka,” kafwete sadilanga e ngolo muna songa vo yandi i mfumu muna nzo. Akala akaka ke balongwa ko o mfunu wa songa volo yo venga e fu kia funganga makasi mu nzaki. Muna kuma kia talanga yovo tanga mavangu mansoni, akaka bekalanga ye ngindu za bendomoka vo akento i sadilwa kialungisila kaka e nsatu za vukana. Vana ntandu, akwa ngangu bevovanga vo mu kuma kia vuku kia COVID-19, e vangu dia bangika akento diwokele. Dialudi vo  muna mawonso mama, ke vena diambu ko dilenda vana ndungidi kwa yakala ona obangikanga nkaz’andi.

4. Mu nkia diambu akala Akristu bafwete kuyikebelanga? Ekuma?

⁴ Akala ana besadilanga Yave, bafwete kuyikeba muna lembi tanginina ngindu za bendomoka mu kuma kia akento. a Ekuma? Kadi nkumbu miayingi e ngindu i zau zifilanga o muntu mu vanga konso diambu. Paulu wa ntumwa walukisa Akristu akuswa kuna Roma vo: “Nuyambula kuyifwananisa ye tandu kiaki.” (Roma 12:1, 2) Vava Paulu kasonekena esi Roma, e nkutakani yakikadila mu fikolo. Ozevo, e mvovo mia Paulu misonganga vo akaka muna nkutakani bakwamanananga landa e fu ya kisi nsi ye ngindu za nza. Muna kuma kiaki, wabawondelela vo basoba e ngindu ye fu yau. E longi diadi, mfunu mpe dina kwa akala Akristu o unu. Diankenda kikilu vo akala akaka Akristu, belandanga e ngindu za nza yo bangika nkutu akazi au. b Aweyi Yave kazolele vo yakala kakadilanga yo nkaz’andi? Tusolola e mvutu za kiuvu kiaki muna sono kibongelo e longi diadi.

5. Landila 1 Petelo 3:7, aweyi yakala kafwete kadilanga yo nkaz’andi?

⁵ Tanga 1 Petelo 3:7. Yave wakanikina akala vo bazitisanga akazi au. O yakala ona ozitisanga nkaz’andi, okadilanga yandi kuna ngemba yo zola. Mu longi diadi, tubadika una yakala kalenda zitisilanga nkaz’andi. Kansi entete, yambula twabadika e kadilu ikululanga o zitu wa akento.

VENGA KONSO KADILU KILENDA KULULA O ZITU WA NKAZ’AKU

6. Aweyi Yave kemonanga mu kuma kia akala ana bewandanga akazi au? (Kolosai 3:19)

⁶ Yakala kafwete wandanga nkaz’andi ko. Yave omenganga konso muntu una vo nkwa nsoki. (Nku. 11:5) Muna kuma kiaki, otumbanga akala ana bebangikanga akazi au. (Mal. 2:16; tanga Kolosai 3:19.) E sono kia 1 Petelo 3:7 kibongelo o ntu a diambu wa longi diadi, kisonganga vo o yakala ona obangikanga nkaz’andi, e ngwizani andi yo Nzambi mu vonza ina. Yave olenda yambula wá e sambu yandi.

7. Landila sono kia Efeso 4:31, 32, nkia mpila mvovo o yakala kafwete venganga? (Tala mpe “Mvovo Misasilu.”)

⁷ Yakala kafwete tiangunanga nkaz’andi ko. Akala akaka bevoveselanga akazi au kuna nganzi yo kubatianguna nkutu. Kansi, Yave omenganga “nganzi, ntantani, mvovo mialutiangu ye mbi yawonso.” c (Tanga Efeso 4:31, 32.) Yave owanga mawonso. Otoma sianga e sungididi muna mpila o yakala kevoveselanga o nkaz’andi kana nkutu vava bekalanga va fulu kia yau kaka. Yakala ona ovoveselanga nkaz’andi kuna makasi, ke fwasanga kaka longo lwandi ko, kansi ofwasanga mpe kikundi kiandi yo Nzambi.—Yak. 1:26.

8. Aweyi Yave kebadikilanga e vangu dia pornografia? Ekuma?

⁸ Pornografia. Aweyi Yave kebadikilanga e vangu dia pornografia? Omenganga dio kibeni. Muna kuma kiaki, yakala ona otalanga mafoto ma akento bena kimpene, ofwasanga kikundi kiandi yo Yave ye ke zitisanga nkaz’andi  ko. d Yave ovingilanga vo yakala kasonganga kwikizi kwa nkento andi ke muna mavangu kaka ko kansi mpe muna ngindu. Yesu wavova vo yakala ona otalanga nkento ankaka yamu tezo kia kunlengokela o moyo, zumba katele yandi “muna ntima.” e—Mat. 5:28, 29.

9. Ekuma Yave kemengenanga yakala ovanganga mambu malembi songa kwa nkaz’andi muna ntangw’a vukana?

⁹ Yakala kafwete vanga mambu malembi songa ko kwa nkaz’andi muna ntangw’a vukana. Akala akaka, muna ntangw’a vukana bevanganga mambu malembi songa kwa akazi au yo kubafila mu kuyimwena vo bafunzukidi yovo sakanenua basakaneno. Yave omenganga mavangu ma mpila yayi. Ovingilanga vo yakala kazolanga nkaz’andi, kakadilanga yandi kuna ngemba yo zitisa ngindu zandi. (Efe. 5:28, 29) Adieyi tuvova avo yakala dina vo Nkristu okululanga o zitu wa nkento andi, okumbangikanga yovo pornografia ketalanga? Aweyi kalenda sobela e ngindu ye mavangu mandi?

AWEYI YAKALA KALENDA VENGELA MAVANGU MEKULULANGA O ZITU WA NKAZ’ANDI?

10. Aweyi akala balenda vuila nluta muna mbandu a Yesu?

¹⁰ Aweyi yakala kalenda vengela e vangu diasakanena yo kulula o zitu wa nkaz’andi? Kafwete sianga e ngolo mu tanginina Yesu. Kana una vo Yesu kasidi sompa ko, e mpila kakadilanga ye alongoki andi, ina se mbandu kwa akala muna mpila balenda kadilanga ye akento au. (Efe. 5:25) Muna bonga e nona, badika mana akala balenda longoka mu mpila ina Yesu kakadilanga ye ntumwa zandi ye mpila ina kamokenenanga yau.

11. Aweyi Yesu kakadilanga ye ntumwa zandi?

¹¹ Yesu ntangwa zawonso wakadilanga ye ntumwa zandi kuna ngemba yo kubasonga o zitu. Kabafungilanga makasi ko ngatu kubabamina. Kana una vo Yesu i mfumu ye nlongi au, kavavanga songa ko vo yandi wakala ye wisa vana kati kwau, ngatu songa nkum’andi. Kansi, kuna lulembamu lwawonso wabasadilanga. (Yoa. 13:12-17) Yesu wavovesa alongoki andi vo: ‘Nulongoka omu mono, kadi i nlembami yo ntim’anleka, nusolola vundu kia mioyo mieno.’ (Mat. 11:28-30) Yesu nlembami kakala. O muntu una vo nlembami, ke ntovoki ko. Kansi, olendanga kala wavuvama yo songa volo kele vo vabwidi diambu dilenda kumfungisa makasi. Vava kefunganga makasi, olendanga kala wavuvama yo teka yindula vitila kavova yovo vanga diambu.

12. Aweyi Yesu kavoveselanga akaka?

¹² Yesu wafiaulwisanga yo kasakesa akaka muna mvovo miandi. Kavoveselanga alandi andi kuna makasi ko. (Luka 8:47, 48) Kana nkutu vava atantu andi banlevola yo kumfungisa makasi, “kavutula malevo ko.” (1 Pet. 2:21-23) Ezak’e ntangwa, Yesu wabakanga e nzengo za butama vana fulu kia vana e mvutu. (Mat. 27:12-14) Ekwe mbandu ambote kwa akala bena vo Akristu!

13. Landila Matai 19:4-6, aweyi yakala kalenda “tatidila nkaz’andi”? (Tala mpe foto.)

¹³ Yesu walonga akala vo bakwamanana songa kwikizi kwa akento au. Wayika mvovo mia Se diandi ona wavova vo yakala kafwete “tatidila nkaz’andi.” (Tanga Matai 19:4-6.) O mvovo wa Kingerekia usadilu mu sono kiaki, “tatidila” una ye nsasa vo “laminina.” Ozevo, e ngwizani vana vena yakala yo nkento ifwete kala yakumama nze yau balaminina muntu yo nkw’andi. Yau awole ke bafwete vambana ko, ngatu fwasa e ngwizani au. E yakala ona otoma zolanga nkento andi, omenganga mpila  zawonso za pornografia. Vana vau ‘ovengomonanga meso mandi kimana kalembi tala mambu makondwa mfunu.’ (Nku. 119:37) Nze Yobi, okalanga ye kani dia lembi tala nkento ankaka yamu tezo kia kunlengokela o moyo.—Yobi 31:1.

14. O yakala ona obangikanga nkaz’andi, nkia mambu kafwete vanga muna vutulwisa e ngwizani andi yo Yave yo nkento andi?

¹⁴ Yakala ona owandanga nkento andi yovo kuntianguna, kafwete vanga mambu mayingi muna singika e ngwizani andi yo Yave yo nkaz’andi. Nkia mambu kafwete vanga? Diantete, kafwete bakula o vilwa wandi. Ke vena diambu ko diaswekama vana ntadisi a Yave. (Nku. 44:21; Kim. 12:14; Ayib. 4:13) Diazole, kafwete yambula wanda nkento andi yo soba kadilu kiandi. (Nga. 28:13) Diatatu, kafwete tambulwila o vilwa wandi kwa nkento ye kwa Yave yo kubalomba e ndoloki. (Mav. 3:19) Kafwete mpe lomba kwa Yave kansadisa mu soba e kadilu kiandi yo yantika yindulwila, vovela yo vangila mambu muna mpila ina iyangidikanga Yave. (Nku. 51:10-12; 2 Kor. 10:5; Fili. 2:13) Diayá, kafwete zingila e ngwizani ye sambu yandi muna venganga mavangu ma nsoki ye mvovo mia malevo. (Nku. 97:10) Diatanu, kafwete vava lusadisu lwa akuluntu vana vau. (Yak. 5:14-16) Diasambanu, kafwete vanga diambu dilenda kunsadisa mu lembi vutukila mavangu mama mambi kuna sentu. O yakala ona otalanga yovo tanga mavangu ma pornografia, kafwete mpe vanga e mambu mama tuyikidi. Yave osambula e ngolo kevanga muna soba e fu yandi. (Nku. 37:5) Kansi, ke mambu mama kaka ko kafwete vanga o yakala muna venga e kadilu kiandi kiambi. Kafwete longoka mpe songa zitu kwa nkaz’andi. Aweyi kalenda wo vangila?

AWEYI OLENDA SONGELA ZITU KWA NKENTO AKU?

15. Aweyi yakala kalenda songela vo ozolanga nkento andi?

¹⁵ Songa vo ozolanga nkento aku. Mpangi zankaka ana bena ye longo lwakiese, bena ye fu kia vanga diambu konso lumbu muna songa kwa akazi au vo betoma kubazolanga. (1 Yoa.  3:18) O yakala olenda songa zola kwa nkento andi muna vanganga mambu makete, nze simba moko mandi yo kumbimbakana ekolo bemokenanga. Olenda kuntwikila mensagem vo “viangi kiaku mbwene” yovo kunyuvula “aweyi e lumbu, mu toma vioka kina?” Ntangwa ke ntangwa, yakala olenda songa zola kwa nkaz’andi muna kumvananga e mvuma yovo tukau. Vava yakala kevanganga mambu mama, osonganga zitu kwa nkento andi yo siamisa longo lwau.

16. Ekuma yakala kafwete sanisinanga nkento andi?

¹⁶ Umvutulanga matondo. Yakala ona osonganga zitu kwa nkaz’andi, okunkumikanga yo kunkasakesa. Imosi muna mpila kevangilanga wo i kumvutula matondo muna mawonso kevanganga muna kunyikama. (Kol. 3:15) Vava yakala kesanisinanga nkaz’andi, oyangidikanga ntim’a nkento andi. Omona vo una mu lutaninu, otoma zolwanga yo zitiswa.—Nga. 31:28.

17. Aweyi yakala kalenda songela luzitu kwa nkaz’andi?

¹⁷ Songa ngemba yo luzitu. O yakala ona ozolanga nkaz’andi, okunsonganga luzitu yo kunyangalela. Okumbadikilanga se lukau lwantalu lwatuka kwa Yave. (Nga. 18:22; 31:10) Ediadi difilanga yakala mu kadila yo nkento andi kuna ngemba yo luzitu kana nkutu muna ntangw’a vukana. Muna ntangw’a vukana, ke kunkomekenanga ko mu vanga mambu malenda kulula zitu wandi, kuyibadikila vo sakanenua kasakaneno ngatu tokanesa ntona zandi. f Yandi kibeni ovanganga mpe ngolo kimana kakala ye ntona zavelela vana ndose a Yave.—Mav. 24:16.

18. Nkia kani bafwete kala diau akala? (Tala mpe babu, “ Mpila yá Zina Yakala Kalenda Songela Luzitu.”)

¹⁸ Akala, nulenda kala ye ziku vo Yave omonanga yo yangalela e ngolo zawonso nuvanganga muna songa zitu kwa akazi eno, tuka muna mvovo ye mavangu meno. Nukala ye kani dia songanga zitu kwa akazi eno muna venganga mambu malenda kubalweka ntima, nubasonganga ngemba, luzitu yo zola. Avo nuvangidi mawonso mama, nusonga kwa akazi eno vo mfunu bena kuna kwa yeno. Ozevo, avo osongele luzitu kwa nkaz’aku, otanina ngwizani aku eyi isundidi o mfunu, i sia vo, kikundi kiaku yo Yave.—Nku. 25:14.