Tala mambu

Tala ntu mia mambu

LONGI DIA 30

Kangalelanga Muna Ludi

Kangalelanga Muna Ludi

“Kina ye kiese kisundidi kiaki ko: kia wá vo o wan’ame muna ludi bekangalelanga.”—3 YOA. 4.

NKUNGA WA 54 “Yayi i Nzila”

MANA TULONGOKA *

1. Nze una usonganga e sono kia 3 Yoane 3, 4, nki kikututwasilanga e kiese?

YINDULA e kiese kamona o Yoane wa ntumwa vava kawá vo awana kasadisa mu zaya e ludi bakwamanananga sadila Yave ye kwikizi kiawonso. Wau vo mambu mayingi mampasi bawanananga mau, Yoane wasia ngolo muna kumika o lukwikilu lwa Akristu awaya akwikizi ana kabadikilanga nze wan’andi muna mwanda. Oyeto mpe kiese kiayingi tukalanga kiau vava tumonanga wan’eto, ana twawuta yovo wan’eto muna mwanda beyekolanga e zingu kiau kwa Yave yo kwamanana kunsadila.—Tanga 3 Yoane 3, 4.

2. Nkia kani kakala diau Yoane vava kasoneka nkanda miandi?

2 Muna mvu wa 98 wa T.K., nanga Yoane muna mbanz’a Efeso yovo lukufi ye mbanza yayi kazingilanga. Nanga wayenda ko vava kavaikiswa muna pelezo kuna sanga kia Patemo. Muna kolo kiakina, o mwand’avelela a Yave wamfila mu soneka nkanda tatu. E kani dia nkanda miami i kasakesa Akristu basikila ye kwikizi muna Yesu yo kwamanana kangalela muna ludi.

3. Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

3 Yoane yandi i ntumwa wansuka wakala o moyo. Watokana kwayingi mu kuma kia una alongi aluvunu badi vukumwina ampangi muna nkutakani. * (1 Yoa. 2:18, 19, 26) Edi bavovanga avengomoki awaya vo bazeye Nzambi, kansi ke balemvokelanga nkanikinu mia Yave ko. Muna kuma kiaki, yambula twabadika e longi dina Yoane kavumunuinua mu sonekena ampangi. Ekolo tuvanga wo, tuvana e mvutu za yuvu tatu: O kangalela muna ludi aweyi disongele? Nkia mambu malenda kutukakidila mu kangalela muna ludi? Aweyi tulenda sadisila akaka bakwamanana muna ludi?

O KANGALELA MUNA LUDI AWEYI DISONGELE?

4. Landila e sono kia 1 Yoane 2:3-6, ye 2 Yoane 4, 6, adieyi divavuanga muna kangalela muna ludi?

4 Muna kangalela muna ludi, tufwete zaya e ludi kiasonama muna Bibila kina vo i Diambu dia Nzambi. Tufwete mpe ‘lemvokelanga nkanikinu [mia Yave].’ (Tanga 1 Yoane 2:3-6; 2 Yoane 4, 6.) Yesu wasisa e mbandu ambote ya lemvokela Yave. Muna kuma kiaki, e mpila yambote tulenda lemvokela Yave i landanga e mbandu a Yesu una ufwene.—Yoa. 8:29; 1 Pet. 2:21.

5. Mu nkia mambu tufwete kwikilanga?

5 Muna kwamanana kangalela muna ludi, tufwete kwikila vo Yave i Nzambi a ludi, mawonso kekutuvovesanga muna Diambu diandi maludi. Tufwete mpe kwikila vo Yesu i Masia wasilwa o nsilu. O unu, ayingi bekatikisanga vo Yesu wakuswa kwa Yave muna kala Ntinu a Kintinu kia Nzambi. Yoane wavovesa ampangi vo vakala ye “akwa luvunu ayingi” ana bavunginikanga awana ke bakala bakubama ko mu tanina e ludi mu kuma kia Yave yo Yesu. (2 Yoa. 7-11) Yoane wasoneka vo: “Nani i nkwa luvunu, nga ke ndiona ko ovakulanga nkalu vo Yesu ke Kristu ko e?” (1 Yoa. 2:22) O longoka e Diambu dia Nzambi, i mpila imosi kaka tulenda vengela vunginikwa kwa wantu. Avo tuvangidi wo, tutoma zaya Yave yo Yesu. (Yoa. 17:3) Muna mpila yayi kaka i tukadila ye ziku vo mu ludi twina.

NKIA MAMBU MALENDA KUTUKAKIDILA MU KANGALELA MUNA LUDI?

6. Nkia diambu dilenda kakidila aleke bena vo Akristu balembi kangalela muna ludi?

6 Akristu awonso bafwete kuyikenga kimana balembi vukumunua kwa ndongota za wantu. (1 Yoa. 2:26) Musungula aleke bena vo Akristu bafwete kuyikenga muna vonza kiaki. Mpangi Elisa * wa musi França, una ye kimbuta kia mvu 25, wavova vo: “Vava yatangang’e sikola, yalongoka oma ma lunungunuku ye ndongota za wantu. Malongi mama mamfila mu katikisa e ludi. Ezak’e ntangwa, yayangalelanga e malongi mama. Kansi, yayindula vo ke diansongi ko mu veza mana Bibila kilonganga yo kwikila muna mambu mawonso balonganga alongi ame.” Mpangi Elisa walongoka o nkanda A Vida—Qual a Sua Origem? A Evolução ou a Criação? Ke vavioka tumingu twayingi ko, kakala diaka ye lukatikisu ko. Mpangi Elisa wavova vo: “Yakikwikidisa vo mana e Bibila kivovanga maludi. Yabakula vo o zingila e ngwizani ye nkanikinu mia Bibila, kiese ye luvuvamu ditwasanga.”

7. Nkia diambu tufwete venga? Ekuma?

7 Akristu awonso, kiakala aleke yovo ambuta, bafwete venga e zingu kia disu ku nsi a lukaya. Yoane wavova vo ke tulendi kangalela muna ludi ko yo kuyivana mpe muna mavangu ma zumba. (1 Yoa. 1:6) Avo tuzolele vua e dienga dia Yave owau ye kuna sentu, tufwete sungamenanga vo Yave omonanga mawonso tuvanganga. Muna mvovo miankaka, kana nkutu vo ke vena muntu ko omwene mana tuvangidi kuna sweki, Yave omonanga mawonso tuvanganga.—Ayib. 4:13.

8. Nkia diambu diankaka tufwete venga?

8 Tufwete mpe venga e mpila ina wantu a nza bebadikilanga e sumu. Yoane wa ntumwa wasoneka vo: “Avo tuvovele vo: “Ke tuna ye sumu ko,” vuna tukukivunanga.” (1 Yoa. 1:8) Muna lumbu ya Yoane, avengomoki bavovanga vo o muntu olenda kwandi sumuka kuna lukanu yo kwamanana kala ye ngwizani ambote yo Nzambi. O unu, o wantu omu nza tuzingilanga i wau mpe beyindulanga. Ndonga bevovanga vo bekwikilanga muna Nzambi. Kansi, ke betambulwilanga ngindu za Yave ko mu kuma kia sumu, musungula dina Yave kevovanga mu kuma kia vukana. Dina Yave kebadikilanga vo sumu, kuna kwa wantu awaya ke sumu kwandi ko, avo e diambu diadi i diau muntu keyangalelanga.

Aleke, nulongokanga e Bibila muna zaya dina Yave kebadikilanga vo diambote yovo diambi kimana nuakala nuakubama muna tanina lukwikilu lweno (Tala e tini kia 9) *

9. Nkia nluta bevua aleke avo bavangidi dina Bibila kivovanga vo diansongi?

9 Musungula aleke bena vo Akristu balenda vukumunua kwa akundi au a sikola yovo a salu muna tanginina e mpila bebadikilanga e mavangu ma zumba. I diau diabwila mpangi Aleksandar. Wavova vo: “Akaka muna wan’andumba kuna sikola bankomekenanga muna leka yau. Edi bavovanga vo wau vo kizolele banda kimakangu ko yo wan’andumba, disongele vo wan’amakala nzolele banda yau kimakangu.” Avo ntonta zazi owanananga zau, sungamena dio vo avo ovangidi dina Bibila kivovanga vo diansongi, ozitisa e nitu aku, otanina o vimpi waku, okala ye ngindu zavuvama ye ngwizani ambote yo Yave. Konso ntangwa ozizidilanga e ntonta, dikala se diasazu muna vanga edi diambote. Sungamena mpe vo e ngindu zazi zabendomoka za nza yayi mu kuma kia vukana, kwa Satana zitukanga. Muna kuma kiaki, vava ovenganga yindula nze wantu a nza yayi, ‘ndiona wambi osundanga.’—1 Yoa. 2:14.

10. Aweyi e sono kia 1 Yoane 1:9, kilenda kutusadisila muna sadila Yave ye ntona zavelela?

10 Tuzeye wo vo Yave una yo nswa wasikidisa vo e diambu kingandi sumu. Muna kuma kiaki, tuvanganga mawonso mu lembi vola e sumu. Kansi, avo tuvolele e sumu, tufwete dio funguna kwa Yave muna sambu. (Tanga 1 Yoane 1:9.) Avo sumu diampwena tuvolele, tufwete vava lusadisu lwa akuluntu ana Yave kasola muna kutulunga-lunga. (Yak. 5:14-16) Kana una vo i wau, ke tufwete kwamanana kuyitumba ko mu kuma kia sumu twavola. Ekuma? E kuma kadi o Se dieto dianzodi wakubika e kimenga kia lukûlu kia Mwan’andi kimana o masumu meto malolokwa. Vava Yave kevovanga vo ololoka masumu ma awana bevilukanga o ntima, disongele vo olungisanga e mvovo miandi. Muna kuma kiaki, ke vena diambu ko dilenda kutusima muna sadila Yave ye ntona zavelela.—1 Yoa. 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Aweyi tulenda kuyitanina muna malongi malenda yoyesa lukwikilu lweto?

11 Tufwete venga malongi ma avengomoki. Tuka kiayantikila e nkutakani ya Kikristu, Nkadi ampemba osadilanga avengomoki muna kotesa lukatikisu muna nyindu mia selo yakwikizi ya Nzambi. Muna kuma kiaki, tufwete bakulanga e nswaswani vana vena mambu maludi ye mambu maluvunu. * E mbeni zeto balenda mwanganesa luvunu muna sadila Internete, televizau yovo zulunalu ye kani dia yoyesa e vuvu kieto muna Yave yo zola kweto muna mpangi zeto. Muna kuma kiaki, kukwikila mu luvunu lwalu ko kadi kwa Satana lutukanga.—1 Yoa. 4:1, 6; Lus. 12:9.

12. Ekuma tufwete kumikina lukwikilu lweto muna ludi tulongokanga?

12 Muna zizidila e ntonta za Satana, tufwete kumika o lukwikilu lweto muna Yesu yo kwikila muna mpila ina Yave kesadilanga Yesu muna lungisa e kani diandi. Tufwete mpe bunda e vuvu kieto muna nzila ina Yave kesadilanga o unu, i sia vo, ntaudi akwikizi yo lulungalalu. (Mat. 24:45-47) Tukumikanga e vuvu kieto muna longokanga e Diambu dia Nzambi. Avo tuvangidi wo, o lukwikilu lweto lukala nze nti watoma simama e mianzi muna nsi a ntoto. Paulu diau dimosi kavova vava kasonekena Akristu kuna nkutakani a Kolosai. Wavova vo: “Wauna nuatambulwila Kristu Yesu wa Mfumu, nukangalelanga muna yandi, nusimama e mianzi yo kumikwa muna yandi, nuasikila muna lukwikilu.” (Kol. 2:6, 7) Avo tusidi e ngolo za kumika lukwikilu lweto, ke vekala diambu ko dina Satana yovo awana kesadilanga bevanga muna kutusima mu lembi kangalela muna ludi.—2 Yoa. 8, 9.

13. Nkia diambu tuzeye? Ekuma?

13 Tuzeye wo vo o wantu a nza yayi menga bekutumenga. (1 Yoa. 3:13) Yoane watusungamesa vo “e nza yawonso ina muna wisa kia ndiona wambi.” (1 Yoa. 5:19) Ekolo e nza yayi ifinamanga ku mbaninu, o makasi ma Satana mu wokela kaka mena. (Lus. 12:12) Satana kesadilanga kaka mavangu ma zumba ko yovo luvunu lwa avengomoki muna kutuvukumuna, kansi osadilanga mpe lubangamu. Ozeye wo vo kolo kiakete kaka kasidi kiau muna kakidila e salu kieto kia samuna nsangu zambote yovo yoyesa lukwikilu lweto. Muna kuma kiaki, ke tusivikanga ko mu mona vo e salu kieto yovo maka mambu ma nsambil’eto mesimwanga mu nsi zayingi. Kana una vo i wau, mpangi zeto muna nsi zazi bekwamanananga zizidila lubangamu. Besonganga e ziku vo kana nkutu nkia diambu Satana kalenda kutuvanga, sunda tusunda.

TUSADISA AKAKA BAKWAMANANA MUNA LUDI

14. Aweyi tulenda sadisila mpangi zeto bakwamanana muna ludi?

14 Muna sadisa mpangi zeto bakwamanana muna ludi, tufwete kubafwilanga e nkenda. (1 Yoa. 3:10, 11, 16-18) Ke tufwete zolanga kaka mpangi zeto ko vava mambu mekalanga mambote, kansi vava mpe bebwilwanga mambu mampasi. Kasikil’owu, nga osungamene mpangi ofwidilu muntu ketoma zolanga, ona ovuidi lufiaulwisu yovo lusadisu o mfunu? Nga nsangu owidi vo vena ye mpangi babwididi e sumbula ye lusadisu bavuidi o mfunu muna tungulula e Seka diau dia Kintinu yovo nzo zau? Tufwete songanga zola kwakieleka ye nkenda kwa mpangi zeto ke mu mvovo kaka ko, kansi muna mavangu meto mpe.

15. Nze una wasonama muna 1 Yoane 4:7, 8, adieyi tufwete vanga?

15 Vava tusonganga o zola kwa mpangi zeto, Se dieto dia zulu tutangininanga. (Tanga 1 Yoane 4:7, 8.) E mpila yambote tulenda songela o zola i lolokanga mpangi zeto. Kasikil’owu, avo mpangi utukendelekele yo kutulomba ndoloki, tulenda songa o zola muna kunloloka yo vilakana dina katuvangidi. (Kol. 3:13) Mpangi mosi una ye nkumbu Aldo, wabwilwa e diambu diadi vava mpangi mosi ona katoma zitisanga kavova e diambu diambi mu kuma kia kisi nsi kiandi. Mpangi Aldo wavova vo: “Yasambanga kwayingi kimana Yave kansadisa yalembi fungila e mpangi ndioyo makasi.” Kansi, mpangi Aldo diambu diankaka kavanga. Walomba kwa mpangi ndioyo bavaika mu salu kia umbangi. Ekolo bakala muna salu kia umbangi, mpangi Aldo wasasila una kamona muna dina mpangi ndioyo kavova. Mpangi Aldo wavova vo: “Vava mpangi ndioyo kawá una yamona mu kuma kia mvovo miandi, walomba e ndoloki. E zú diandi dia ndinga diasonga vo wakendalala kikilu mu kuma kia mana kavova. I bosi, twavutulwisa e kikundi kieto yo vilakana dina diabwa.”

16-17. Adieyi tufwete kwamanana vanga?

16 O Yoane wa ntumwa watoma tokanenanga e kimwanda kia mpangi zandi. Ediadi dimonekanga muna longi dina kavana muna nkanda tatu kavumunuinua mu soneka. Dialukasakeso mu zaya vo akala ye akento ana beyala yo Yesu kuna zulu besonganga mpe o zola nze Yoane.—1 Yoa. 2:27.

17 Diambote twalemvokela e malongi tulongokele mu longi diadi. Yambula twakala ye kani dia kwamanana kangalela muna ludi yo lemvokelanga Yave muna mambu mawonso ma zingu kieto. Longokanga e Diambu dia Nzambi yo bunda dio e vuvu. Kumika o lukwikilu lwaku muna Yesu. Venga e ndongota za wantu ye malongi ma avengomoki. Venga e zingu kia disu ku nsi a lukaya yo kuyivana muna sumu. Zingilanga e ngwizani ye nkanikinu mia Yave mia nkal’ambote. Yambula twakwamanana zola ye sadisa e mpangi zeto muna lolokanga awana bekutukendelekanga yo vana lusadisu kwa awana bavuidi lo o mfunu. Muna kuma kiaki, kiakala nkia diambu tuwanana diau, tuzolele kwamanana kangalela muna ludi.

NKUNGA WA 49 Tuyangidika Ntim’a Yave

^ tini. 5 Mu nza iyalwanga kwa Satana wa se dia luvunu tuzingilanga. Muna kuma kiaki, dilenda kala diampasi kwa yeto mu kangalela muna ludi. Akristu a tandu kiantete mpasi zau zimosi mpe bawanana zau. Muna sadisa Akristu awaya kumosi yo yeto, Yave wavumunuina Yoane wa ntumwa mu soneka nkanda tatu. O mambu masonama muna nkanda miami malenda kutusadisa mu zaya mambu mampasi tulenda wanana mau yo zaya una tulenda mo sundila.

^ tini. 6 E nkumbu zankaka zasobwa.

^ tini. 11 Tala e longi dina ye ntu a diambu: “Nga Otomene Zaya e Ziku kia Diambu?” muna Eyingidilu dia Agositu, 2018.

^ tini. 59 FWANISWA: Ekolo kena kuna sikola, mpangi ankento owanga yo mona mambu mesiamisanga e vangu dia yakala ovukananga yo yakala yovo nkento yo nkento. (Muna nsi zankaka, e lekwa ina ye se kia nkongolo ibadikilwanga se sinsu kia wantu beyikamanga e vangu diadi.) I bosi, ovawidi e ntangwa ya longoka muna kumika o lukwikilu lwandi muna nkanikinu miansongi mia Yave. Ediadi dinsadisi mu zizidila e ntonta.