1-2. Mu nkia mpila Akristu betezanesenuanga ye nzo yanda-ndalanda? (1 Korinto 15:58)

 KUNA mfoko a mvu wa 1970, kuna Tokyo, Japão kwayantika tungwa nzo yanda-ndalanda yakala ye andar 60. Vava o wantu batalanga e nzo yayi basivikanga yo kukiyuvula kana vo ke yibwa ko muna nzakama za ntoto zitoma vangamanga muna mbanza yoyo. Kansi, ekuma e nzo yayi ilembi bwilanga? Atungi batoma vanga e nkubika kimana e nzo yayi yakala yakumama yo lembi nikuka mu kuma kia nzakama a ntoto. Akristu bena nze nzo yayi. Mu nkia mpila?

² O Nkristu kafwete kalanga ye tezo vana vena kala wasikila ye mambu kalenda yambulwila. Kafwete kalanga wasikila ye ngingi muna diambu ditadidi lemvokelanga e nsiku ye nkanikinu mia Yave. (Tanga 1 Korinto 15:58.) Kafwete kala ye ‘nzaki za lemvoka’ yo kala yo “ntim’anleka” vava dikalanga dia mfunu. (Yak. 3:17) O Nkristu ona osonganga e fu yayi ke kalanga nkwa ntima ambadi ko yovo yambulwila e mambu. Mu longi diadi tulongoka una tulenda kadila twa sikila yo kala ngingi. Tulongoka mpe mambu tanu mana Satana kesadilanga muna yoyesa e kani dieto dia kala twasikila.

3. Nkia nsiku mia Mpungu una vo Munsia-Nsiku mina muna Mavangu 15:28, 29?

³ Yave wa Mpungu una vo Munsia-Nsiku, ovananga e nsiku mialeboka mina o nkangu andi balenda bakula mu sazu. (Yes. 33:22) Kasikil’owu, e Selo Yambuta muna tandu kiantete, babakula mambu tatu mana Akristu bafwete lemvokela ye sikididi  kiawonso: (1) venga nsambil’a teke yo sambila kaka Yave, (2) zitisa o vauka kwa menga ye (3) lemvokela e nkanikinu mia fu ya nkal’ambote mina muna Bibila. (Tanga Mavangu 15:28, 29.) Aweyi Akristu o unu balenda lemvokela ye sikididi kiawonso e mambu tatu mama?

4. Aweyi tuvaninanga kwa Yave e nsambila ina ifwanukini kaka kwa yandi? (Lusengomono 4:11)

⁴ Venga nsambil’a teke yo sambila kaka Yave. Yave wakanikina Aneyisaele vo yandi kaka bafwete sambila. (Nsi. 5:6-10) Vava katontwa kwa Nkadi ampemba, Yesu wavova ye sikididi kiawonso vo, Yave kaka tufwete sambila. (Mat. 4:8-10) Muna kuma kiaki, ke tusambilanga teke ko. Ke tukundanga mpe wantu ko, kiakala vo, mfumu za mabundu, ayadi, atleta, avangi a filme ye ayimbidi ngatu kubabadikila nze zinzambi. Tukwamanananga kuna sambu dia Yave yo sambila kaka ona “wasema lekwa yawonso.”—Tanga Lusengomono 4:11.

5. Ekuma tulemvokelanga o nsiku a Yave muna diambu ditadidi vauka kwa menga yo moyo?

⁵ Tulemvokelanga nsiku a Yave muna diambu ditadidi vauka kwa menga yo moyo. Ekuma? Kadi Yave ovovanga vo e menga moyo mesunzulanga, una vo i lukau kavana kwa wantu. (Lev. 17:14) Vava Yave kayambula vo o wantu badia o nsuni wa bulu mu nkumbu antete, wabakanikina vo ke bafwete dia menga ko. (Tuku 9:4) Wavutukila o nkanikinu wau vava kavana o Nsiku a Mose kwa Aneyisaele. (Lev. 17:10) Wafila mpe Selo Yambuta muna tandu kiantete vo bakanikina Akristu awonso mu ‘kwamanana kuyikenga muna . . . menga.’ (Mav. 15:28, 29) Tulemvokelanga o nkanikinu wau ye sikididi kiawonso vava tubakanga e nzengo za mawuku tutambula. b

6. Nkia ngolo tufwete vanga muna zingila e ngwizani ye fu ya nkal’ambote ya Yave?

⁶ Tulemvokelanga e nkanikinu mia fu ya nkal’ambote ya Yave. (Ayib. 13:4) Paulu wa ntumwa watulukisa vo ‘twafwasa’ e yikwa ya nitu eto, ediadi disongele vo tufwete vanga mawonso tulenda muna venga e zolela yambi. Tuvenganga tala yovo vanga konso diambu dilenda kutufila muna bwa mu vangu dia zumba. (Kol. 3:5; Yobi 31:1) Vava tuwanananga ye ntonta, tuvenganga vana vau e ngindu yovo mavangu malenda fwasa e ngwizani eto yambote yo Nzambi.

7. Nkia kani tufwete kala diau ye ekuma?

⁷ Yave ovingilanga vo ‘twanlemvokelanga ye nsi a ntima.’ (Roma 6:17) O luludiku lwandi nluta kaka lukututwasilanga ye ke tulendi lo soba ko. (Yes. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) Tuvanganga mawonso muna yangidika Yave yo kala ye kani dia ntozi a nkunga ona wavova vo: “Mbakidi nzengo za lunda mîna miaku ntangwa zawonso, yakuna mbaninu.” (Nku. 119:112) Kansi, Satana ovanganga mawonso muna yoyesa e kani dieto. Nkia ndekwa kesadilanga?

8. Aweyi o Satana kesadilanga lubangamu muna yoyesa e kani dieto?

⁸ Lubangamu. Satana ovavanga kutubangika muna nitu ye muna ngindu kimana kayoyesa e kani dieto dia sadila Yave. E kani diandi i vava ‘kutuvempola’ muna fwasa e ngwizani eto yo Yave. (1 Pet. 5:8) Akristu muna tandu kiantete babangikwa, wandwa, akaka nkutu bavondwa mu kuma kia kani diau dia sikila ye kwikizi. (Mav. 5:27, 28, 40; 7:54-60) O unu mpe Satana okwamanananga sadila lubangamu. Tumonanga e ziku kia diambu diadi muna mpila kekwamanenanga bangikila e mpangi  zeto kuna Rússia ye muna nsi zankaka yo sadila atantu eto muna kutubangika.

9. Yika e nona kisonganga o mfunu wakala twalungalala vava tuvukumunuanga.

⁹ Umpukumuni. Satana osadilanga “ntambu” muna kutubangika. (Efe. 6:11) Badika e nona kia mpangi Bob ona wakala kuna lupitalu mu kuma kia lupasu lwampasi kavangwa. Wazayisa kwa dotolo vo kana nkutu nkia diambu dibwa, kalendi vutulwa menga ko. O dotolo watonda zitisa e nzengo zandi. Kansi, muna fuku vitila kavangwa lupasu, dotolo diankaka wayiza kingula mpangi Bob ekolo esi nzo andi bavutuka kuna nzo. Wazayisa mpangi Bob vo, nanga ke tusadila menga ko, kansi diambote makala vana ndambu. Nanga o dotolo wayindula vo mpangi Bob wadi soba e ngindu wau vo yitu yandi ke bakala vana ndambu ko. Kansi, mpangi Bob wasikila ye kwikizi yo baka e nzengo za lembi vutulwa menga kiakala nkia diambu dibwa.

10. Ekuma e ngindu za wantu a nza zinina za vonza? (1 Korinto 3:19, 20)

¹⁰ Ngindu zabendomoka za wantu. Avo tukedi ye ngindu nze za wantu a nza, tulenda bembola Yave ye nsiku miandi. (Tanga 1 Korinto 3:19, 20.) E “ngangu za nza yayi,” nkumbu miayingi zifilanga o wantu muna lembi lemvokela Nzambi. Akristu akaka muna nkutakani ya Pengamo ye Tuatira bayantika landa e fu yambi ya nsambil’a teke ye mavangu mambi ma wantu a mbanza zazina. Yesu wabavana longi dia nkuma wau bayambulwilanga mavangu ma zumba. (Lus. 2:14, 20) O unu mpe, tufilwanga muna kala ye ngindu zabendomoka. E yitu yeto ye akaka balenda kutufila mu yindula vo ke tuna ye luvevoko ko ye tufwete yambula lemvokela e nsiku mia Yave. Kasikil’owu, balenda vova vo, ke diambi kwandi ko muna lungisa e zolela yeto, e nkanikinu mia Bibila mpe miaviokela e ntangwa.

11. Ekolo tukwamanananga twasikila, nkia diambu tufwete venga?

¹¹ Kuna kulanda, tulenda yantika yindula vo o luludiku o Yave kekutuvananga ke lwafwana ko. Tulenda nkutu vukumunua muna “lutakana mana masonama.” (1 Kor. 4:6) Afidi a nsambila muna lumbu ya Yesu, babadikilwa vo akwa kuma muna sumu diadi. Basokanga e nsiku miau yo kudikila mio vana ntandu a nsiku mia Nzambi yo kitula mio se miampasi kwa wantu muna lemvokela. (Mat. 23:4) Yave okutuvananga tuludiku twa kiá muna nzil’a Diambu diandi ye nkubik’andi. Ke vena ye kuma ko kia kudikila e nsiku mia yeto kibeni vana ntandu a nsiku mina o Nzambi kekutuvananga. (Nga. 3:5-7) Muna mpila yayi, ke tulutakana mana masonama ko muna Bibila yovo soka nsiku mia yeto kibeni kwa mpangi zeto muna mambu mana yau kibeni balenda bakila e nzengo.

12. Aweyi Satana ke sayanesenanga “luvuki”?

¹² Luvuki. Satana osadilanga “luvuki” ye “mambu ma nza makondwa o mfunu” muna vunginika o wantu yo twasa mpambani. (Kol. 2:8) Muna tandu kiantete, e mambu mama i ndongota zatukanga muna ngindu za wantu, malongi ma Ayuda mana ke matukanga muna Diambu dia Nzambi ko ye longi dia sia vo Akristu bafwete lunda o Nsiku a Mose. Mambu mama mavunginikanga o wantu kadi mabavambulanga yo Yave una vo i Nto a ngangu zakieleka. O unu, Satana osadilanga e redes sociais ye amwangi a nsangu muna sayanesa e mambu maluvunu lembi kala ye ziku, osadilanga mpe nsangu za luvunu zitukanga kwa afidi a tuyalu. E diambu diadi diatoma vangama muna kolo kia vuku kia COVID-19. c E Mbangi  za Yave ana balanda tuludiku twatambula mu nkubik’a Yave ke bakala yo ntelamwa moyo ko una bakala wau o wantu ana balanda o mambu ye nsangu zaluvunu.—Mat. 24:45.

13. Ekuma tufwete kuyikebela kimana twalembi fwa e diya?

¹³ Fwa e diya. Ke tufwete vilakananga ko o “mambu masundidi o mfunu.” (Fili. 1:9, 10) Vava tufwanga e diya, tufwasanga ntangwa yayingi ye ngolo zina twadi sadila muna mambu masundidi o mfunu. O mambu ma lumbu ke lumbu nze, dia, nua, sakana ye salu yeto, malenda kutufwisa e diya avo tuyambudi vo e mambu mama masunda o mfunu muna zingu kieto. (Luka 21:34, 35) Vana ntandu, lumbu yawonso tuzadiswanga ye nsangu mu kuma kia ntokani za wantu omu nza ye mpaka befilananga akwa tuyalu. Ke tufwete yambula ko vo mambu mama matufwisa e diya. Kadi avo ke tuyikebele ko tulenda yantika yikama e sambu edi yovo diankaka muna nyindu yo ntim’eto. Satana osadilanga mambu mawonso tuyikidi kimana kayoyesa e kani dieto dia vanga edi diansongi. Owau, yambula twazaya una tulenda vengela bwa muna ntambu mia Satana yo kwamanana kala ngingi.

14. Nkia diambu dilenda kutusadisa mu kwamanana kala ngingi ku sambu dia Yave?

¹⁴ Sungamenanga ekuma wakiyekolwela yo vubwa. Wabaka e nzengo zazi kadi wazola kala ngingi kuna sambu dia Yave. Wau yindula dina diasadisa mu kwikila vo wasolola e ludi. Wazaya Yave yo yantika kunzitisa yo kunzola nze Se diaku dia zulu. Wayantika songa lukwikilu yo viluka o ntima. Ediadi diafila mu yambula e fu ye mavangu mambi yo yantika vanga mana meyangidikanga Nzambi. Wamona luvuvamu muna ntima vava wabakula vo o Nzambi waloloka. (Nku. 32:1, 2) Wayantika kwenda muna tukutakanu yo zayisa kwa akaka mana walongokanga. Wau vo se u Nkristu wakiyekola yo vubwa, owau okangalelanga muna nzil’a moyo ye una ye kani dia sia e ngolo kimana wakwamanana kangalela mu nzila yayi.—Mat. 7:13, 14.

15. Ekuma o longoka yo badika kukututwasilanga nluta?

 ¹⁵ Longokanga e Diambu dia Nzambi yo badika mana olongokanga. Wauna o nti ukadilanga wakumama avo una ye mianzi mia toma sumama, yeto mpe tukala twakumama avo tuwokese lukwikilu lweto muna Diambu dia Nzambi. Ekolo o nti ukulanga e mianzi miandi mpe mitoma kumamanga. Vava tulongokanga yo badika muna Diambu dia Nzambi, tuwokesanga diaka e ziku kieto vo e nzila za Nzambi zambote kaka zikalanga. (Kol. 2:6, 7) Yindulanga una tuludiku, malongi ye lutaninu lwa Yave lwasadisila e selo yandi kuna nz’ankulu. Kasikil’owu, muna mona-meso kimosi, Yezekele watoma sia e sungididi ekolo mbasi mosi katezanga e tempelo. E mona-meso kiaki, kiatoma kumika Yezekele ye kikutulonganga mpe mambu mamfunu muna mpila tulenda tanina e nkanikinu mia Yave mu kuma kia nsambil’avelela. d (Yez. 40:1-4; 43:10-12) Tuvuanga mpe e nluta vava tuvaulanga e ntangwa muna longoka yo badika muna mambu masina ma Diambu dia Nzambi.

16. O kala yo ntim’a sikila aweyi diasadisila mpangi Bob? (Nkunga 112:7)

¹⁶ Kala yo ntim’a sikila. Davidi wa Ntinu wavova vo ke singa yambula zola Yave ko. Wayimbila vo: “E Nzambi, o ntim’ame usikidi.” (Nku. 57:7) Yeto mpe tulenda kala yo ntim’a sikila muna bundanga e vuvu kieto kiawonso kwa Yave. (Tanga Nkunga 112:7.) Badika una e diadi diasadisila mpangi Bob ona tuyikidi kala. Vava madotolo banzayisa vo bekala ye menga vana ndambu avo divuwa o mfunu muna lupasu lwandi, wavova ye sikididi kiawonso vo, avo bavangidi wo, ovayika muna lupitalu vana vau. Kuna kwa landa, mpangi Bob wavova vo: “Kiakala yo lukatikisu ko muna nzengo zame ngatu mona wonga wa dina diadi kumbwila.”

17. Nkia diambu tulenda longoka muna nona kia mpangi Bob? (Tala mpe e foto.)

¹⁷ Mpangi Bob wakala yo ntim’a sikila kadi wabaka e nzengo zandi se kolo vitila kabwilwa e diambu dianata kuna lupitalu. Diantete, wakala  yo luzolo lwa yangidika Yave. Diazole, walongoka ye sungididi kiawonso dina e Bibila ye nkanda mieto mivovanga mu kuma kia vauka kwa moyo yo menga. Diatatu, wakala ye ziku vo o landa luludiku lwa Yave lukuntwasila nluta mia kwele mvu. Yeto mpe tulenda kala yo ntima wasikila kana nkutu nkia mpasi zilenda kutubwila.

18. Aweyi e nona kia Baraki kikutulongelanga o mfunu wa bunda e vuvu kwa Yave? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)

¹⁸ Bunda e vuvu kwa Yave. Badika una Baraki kavuila e nluta wau kabunda e vuvu muna luludiku lwa Yave. Kana una vo muna kolo kiakina, Aneyisaele ke bakala bakubama ko muna vita, ke bakala mpe ye nuaninua ko, Yave wavovesa Baraki vo kenda nuana yo Sisera wa mfumu a makesa ma esi Kenani ona wakala ye nuaninua yawonso ya vita. (Afu. 5:8) Debora wa ngunza ankento, wavovesa Baraki vo kenda kuna ndimba muna wanana yo Sisera ye 900 za makalu mandi ma vita. Kana una vo vakala ye ziku vo esi Kenani badi sunda e vita mu kuma kia makalu mau, Baraki walemvokela luludiku kavewa. Ekolo bakulumukanga o Mongo a Tabo, Yave wanokesa mvul’ampwena. O makalu ma vita ma Sisera makangama muna nteke, muna mpila yayi Yave wasundisa Baraki e vita. (Afu. 4:1-7, 10, 13-16) Diau dimosi mpe, Yave okutusundisa avo tumbundidi e vuvu yo lemvokela tuludiku kekutuvananga muna nkubik’andi.—Nsi. 31:6.

19. Ekuma ozolele kwamanena kadila wasikila?

¹⁹ Ekolo tuzingilanga mu nza yayi yambi, tufwete kwamanana sia e ngolo muna kala twasikila. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Muna kuma kiaki, yambula twakala ye kani dia lembi yoya mu kuma kia lubangamu, umpukumuni, ngindu zabendomoka za wantu, luvuki lwa nza yo lembi fwa e diya. (Efe. 4:14) Kuna diaka e sambu, tuzolele kwamanana kala e ngingi yo sikila ye kwikizi muna zola Yave yo lemvokelanga nkanikinu miandi. Muna mawonso mama tuzolele mpe kala ye tezo. Muna longi dilanda, tuvovela una Yave yo Yesu besongelanga e mbandu a mbote muna kala ye tezo.