1. Landila e sono kia Kolosai 2:4, 8, adieyi Satana kevanganga mu vava bunduna e ngindu zeto?

SATANA ozolele vo twayambula zola Yave. Muna lungisa e kani diandi, Satana ovavanga soba e ngindu zeto, i sia vo, bunduna e ngindu zeto kimana twanlemvokela. Ovavanga mpe kutukwikidisa yovo kutuvuna kimana twanlanda. Muna kuma kiaki, osadilanga mambu malenda tunta e sungididi kieto.—Tanga Kolosai 2:4, 8.

2-3. (a) Ekuma tufwete sila e sungididi muna lulukisu luna muna Kolosai 2:8? (b) Adieyi tuvovela mu longi diadi?

² Nga Satana olenda kikilu kutuvukumuna? Elo! Sungamena vo lulukisu lwa Paulu luna muna Kolosai 2:8 kavana lo kwa mindembi kwikila ko kansi kwa Akristu ana bakuswa muna mwand’avelela. (Kol. 1:2, 5) Akristu awaya mu vonza bakala muna kolo kiakina. Oyeto mpe mu vonza twina o unu. (1 Kor. 10:12) Ekuma? Wau vo Satana wavetwa ova ntoto, ovanganga mawonso muna vukumuna e selo yakwikizi ya Nzambi. (Lus. 12:9, 12, 17) Vana ntandu, tuzingilanga mu ntangwa ina vo wantu ambi ye akwa luvunu ‘besakisa vanga o bi.’—2 Tim. 3:1, 13.

³ Mu longi diadi, tuvovela una Satana kevavilanga kutuvukumuna yo soba e ngindu zeto. Tuvovela mpe ntambu tatu yovo “tumpeso” kesadilanga. (Ef. 6:11; mvovo vana yand’a lukaya.) Muna longi dilanda, tuvovela una tulenda vanga muna lembi bwa muna ntambu kesadilanga o Satana mu vava bunduna e ngindu zeto. Kansi, entete yambula twabadika  una Satana kavukumwina Aneyisaele vava bakota muna Nsi a Nsilu yo zaya dina tulenda longoka.

4-6. Landila e sono kia Nsiku 11:10-15, ekuma diavavila vo Aneyisaele basoba ndekwa zankaka za salu kia mpat’a nsengo vava bakota muna Nsi a Nsilu?

⁴ Satana wavukumuna Aneyisaele mu sambila teke. Nkia ndekwa kasadila? Satana wazaya wo vo Aneyisaele madia bavuanga o mfunu. Muna kuma kiaki, wavava sadila e lau diadi muna kubafila bavanga dina kazola. Vava Aneyisaele bakota muna Nsi a Nsilu, basoba mpila yankaka ya vatila e mpatu. Vava bakala kuna Engipito, Aneyisaele basadilanga maza ma Nile muna yitila e mbongo a mpatu zau. Kansi kuna Nsi a Nsilu ke kwakala ye nkoko anene ko, maza ma mvula ye kime bavuanga o mfunu muna yitila e mbongo. (Tanga Nsiku 11:10-15; Yes. 18:4, 5) Muna kuma kiaki, Aneyisaele balongoka ndekwa zankaka. Ke diakala diasazu ko kadi ayingi muna awana bakala ye umbangu wa vata e mpatu bafwila muna makanga.

⁵ Yave wasasila e diambu diadi diampa kwa nkangu andi. I bosi, wabavana lulukisu luna lulenda moneka vo ke lwakala ngwizani ko ye salu kia mpat’a nsengo. Wavova vo: ‘Nutoma kutala, nkwa kala vo e ntima mieno miavukikwa, nuavengomoka yo sadila nzambi zakaka, yo kunda zo.’ (Nsi. 11:16, 17) Ekuma Yave kabavovesela vo bakeba balembi sambila nzambi zaluvunu wau vo diambu diankaka kavovelanga dia longoka ndekwa zampa za salu kia mpat’a nsengo?

⁶ Yave wazaya wo vo Aneyisaele balenda vukumunua mu tanginina e ndekwa zina esi Kenani basadilanga. O nkangu wau mayingi bazaya mu kuma kia mpat’a nsengo lutila Aneyisaele. Bafwana longa ndekwa zambote  kwa nkangu a Nzambi. Kansi, vonza kiakala vo. Esi Kenani Bale basambilanga. Muna kuma kiaki, e ngindu ye mavangu mau mafilwanga kwa malongi ma nsambil’a Bale. Bakwikilanga vo Bale i mfumu a zulu, yandi wanokesanga e mvula. Yave kazola ko vo nkangu andi walanda e malongi mama maluvunu. Kansi, nkumbu miayingi Aneyisaele bayisianga muna nsambil’a Bale. (Nta. 25:3, 5; Afu. 2:13; 1 Nti. 18:18) Owau, tutala e ntambu kasadila o Satana muna bunduna Aneyisaele.

7. Nkia diambu diatonta lukwikilu lwa Aneyisaele vava bakota muna Nsi a Nsilu?

⁷ E ndekwa zantete kasadila o Satana i za fila Aneyisaele mu vava lungisa e nsatu zau. Aneyisaele bazola vo e mvula zayantika noka kimana zawondeleka o ntoto. E mvula ke zatoma nokanga ko kuna Nsi a Nsilu tuka muna ngonde ya Abidi yakuna Setemba. Muna kala ye zingu kiambote ye mbongo ayingi muna mpatu, Aneyisaele bavingilanga vo e mvula zayantika muna ngonde ya Okutoba. Satana wavunginika Aneyisaele mu kwikila vo muna kala ye mbongo ayingi, bafwete tanginina e fu ya esi zula yakala lukufi. Esi zula yayi bakwikilanga vo e nzambi zau zinokesa kaka e mvula avo balende yaka fu ya kisi nsi. Awana bavidisa lukwikilu muna Yave, bakwikila vo mu mpila yayi kaka balenda vengela e kala. Muna kuma kiaki, balanda e fu ya kisi nsi yakala e ngwizani ye nsambil’a Bale wa nzambi aluvunu.

8. Nkia ndekwa zanzole kasadila o Satana? Sasila.

⁸ E ndekwa zanzole kasadila o Satana i fila Aneyisaele mu vava lungisa e zolela yambi bakala yau. Vava esi zula basambilanga e nzambi zau, bayivananga muna mavangu ma zumba. Muna nsambila zazi za usafu, mwakala ye akento ye akala basalanga e salu kia kinkembi yovo kinsuza muna tempelo. E vangu dia vukana yakala ye yakala yovo nkento ye nkento ye mavangu mankaka ma usafu ke mayambulwilwanga kaka ko, kansi mabadikilwanga vo mambote kwandi. (Nsi. 23:17, 18; 1 Nti. 14:24) Esi Kenani bakwikilanga vo e mavangu mama makasakesanga nzambi zau mu sambula o ntoto kimana wayima mbongo ayingi. Ayingi muna Aneyisaele bayantika tanginina mavangu ma zumba mana esi zula bavanganga yo sadila e nzambi zaluvunu. Aneyisaele awaya bakituka se abundu a Satana.

9. Landila e sono kia Osea 2:16, 17, aweyi Satana kafidila Aneyisaele mu vilakana Yave?

⁹ E ndekwa zantatu kasadila o Satana muna vukumuna Aneyisaele i kubafila mu vilakana Yave. Muna lumbu ya Yeremiya wa ngunza, Yave wavova vo e ngunza zaluvunu bafila o nkangu andi mu vilakana e nkumbu andi ‘mu kuma kia Bale.’ (Yer. 23:27) Aneyisaele nanga bayambula sadila e nkumbu a Yave yo yantika sadila e nkumbu a Bale ina ye nsasa vo “Mvue” yovo “Mfumu.” E vangu diadi diabendomona e ngindu za Aneyisaele kadi ke bazayanga diaka nswaswani ko vana vena Yave yo Bale. Bayantika sangalakesa e nsambil’a Bale ye nsambil’a Yave.—Tanga Osea 2:16, 17 ye mvovo vana yand’a lukaya.

10. Nkia ndekwa kesadilanga o Satana o unu?

¹⁰ O unu, Satana ndekwa zau zimosi kesadilanga. Obundunanga wantu muna kubafila mu sia e sungididi muna nsatu zau, onungununanga e mavangu ma zumba yo fila wantu mu vilakana Yave. Yambula twavovela ntete e ndekwa zantatu.

11. Aweyi Satana kefidilanga wantu mu vilakana Yave?

 ¹¹ Satana ofilanga wantu mu vilakana Yave. Kuna nim’a lufwa lwa ntumwa za Yesu, akaka mun’awana bayibadikilanga vo Akristu bayantika sayanesa malongi maluvunu. (Mav. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3) Abendomoki awaya bayantika kakidila o wantu kimana balembi zaya kana nani i Nzambi mosi kaka aludi. Muna bonga e nona, bayambula sadila e nkumbu a Nzambi muna Bibila yau yo vingisa vana fulu kia nkumbu yayi e mazina nze “Mfumu.” Vava abendomoki bavingisa o mvovo “Mfumu” vana fulu kia nkumbu a Nzambi, diakitula se diampasi kwa atangi a Nkand’a Nzambi mu zaya e nswaswani vana vena Yave ye “mfumu” zankaka ziyikwanga muna Nkand’a Nzambi. (1 Kor. 8:5) Basadila mvovo wau umosi, “Mfumu,” muna yikila Yave yo Yesu. Muna kuma kiaki, diampasi diakala kwa wantu mu zaya vo Yave yo Yesu ke muntu mosi ko. (Yoa. 17:3) E mvuanga yayi yau yavaikisa e longi dia Nzambi mu ntatu. E longi diadi ke dina ngwizani ko ye Diambu dia Nzambi. E mvuanga yayi yawonso ifilanga wantu ayingi mu kwikila vo ke tulendi zaya Nzambi ko. O luvunu lwalu lwampwena kikilu!—Mav. 17:27.

12. E nsambila aluvunu nkia mavangu inungununanga? Mun’owu wa sono kia Roma 1:28-31, nkia mfwilu ditwasanga?

¹² Satana ofilanga wantu mu lungisa e zolela yau yambi. Kuna Isaele yankulu, Satana wasadila e nsambila aluvunu muna nungununa e mavangu ma zumba. O unu, diau dimosi mpe kevanganga. E nsambila aluvunu iyambulwilanga yo nungununa nkutu e mavangu ma zumba. Muna kuma kiaki, ayingi mun’awana bevovanga vo Nzambi besambilanga, bebembolanga e nkanikinu mia nkal’ambote kasikidisa o Nzambi. Muna nkanda kasonekena esi Roma, Paulu wa ntumwa wayika e mfwilu ditwasanga. (Tanga Roma 1:28-31.) Mankaka muna “mambu malembi songa” i mpila zawonso za mavangu ma zumba nze vangu dia vukana yakala yo yakala yovo nkento yo nkento. (Roma 1:24-27, 32; Lus. 2:20) Ediadi disonganga o mfunu wa lemvokela malongi matoma kiá mena muna Nkand’a Nzambi.

13. Nkia ndekwa zankaka kesadilanga o Satana?

¹³ Satana osadilanga e nsatu za nitu mu vukumuna o wantu. Yeto awonso tuna ye tima dia longoka umbangu ulenda kutusadisa mu lungisa e nsatu zeto ye za esi nzo eto. (1 Tim. 5:8) Muna longoka umbangu wau,  divavanga vo twatanga e sikola yo kala alongoki ambote. Kansi tufwete keba. Muna nsi zayingi, alongoki ke belongwanga kaka umbangu wamfunu ko kuna sikola, kansi belongwanga mpe ndongota yovo ngangu za wantu. Kasikil’owu, alongi bekasakesanga alongoki mu katikisa kana vo Nzambi una kieleka yo vova vo Nkand’a Nzambi waviokela e ntangwa. Alongoki bevoveswanga vo akwa ngangu awonso bekwikilanga vo e longi dia lunungunuku i tuku dia moyo. (Roma 1:21-23) E malongi mama ke mena ngwizani ko ye ‘ngangu za Nzambi.’—1 Kor. 1:19-21; 3:18-20.

14. E ngangu za nza adieyi zifilanga ayingi mu vanga?

¹⁴ E ngangu za nza zifilanga ayingi mu veza yovo vunisa nkanikinu miansongi mia Yave. Vana fulu kia sadila wantu mu songa e fu ya mbongo a mwand’a Nzambi, e ngangu za nza zinungununanga “mavangu ma nitu.” (Ngal. 5:19-23) E ngangu za nza zifilanga wantu mu kituka akwa lulendo, umvuania ye “akwa kizola.” (2 Tim. 3:2-4) E fu yayi ke ina ngwizani ko ye fu kia lulembamu kina Nzambi kezolanga muna selo yandi. (2 Sam. 22:28) Diankenda vo Akristu akaka ana bakota sikola zandá beyambulanga vo e ngindu za nza zabafila vana fulu kia filwa kwa ngindu za Nzambi. Yambula twabadika nona kimosi kisonga dina dilenda vangama avo tuvezele vonza kiaki.

15-16. Adieyi olongokele muna lusansu lwa mpangi ankento?

¹⁵ Mpangi mosi ankento una muna salu kia ntangwa ke ntangwa se vioka mvu 15 wavova vo: “Tuka yavubilwa se Mbangi a Yave, itanganga yo wá malongi mayingi mu kuma kia vonza kia tanga sikola zandá. Kansi, kiasianga  sungididi mu tuludiku twatu ko. Yayindulanga vo malongi mama ke mantadidi ko.” Adieyi diabwila mpangi eto ankento? Wavova vo: “Ntangwa ye ngolo zayingi diavava muna longoka e malongi ma sikola zandá. Muna kuma kiaki, kiakalanga diaka ye ntangwa ko ya samba kwa Yave nze una yavanganga. Yayoya kikilu yakalanga muna mokena ye akaka oma ma Nkand’a Nzambi yo toma kubika malongi ma tukutakanu. Vava yabakula vo o kuyivana muna sikola zandá ngwizani ame yo Yave diasianga mu vonza, yamona vo mfwete yambula tanga e sikola zandá. I diau kikilu yavanga.”

¹⁶ Nga e malongi ma sikola zandá masoba kikilu e ngindu za mpangi ankento? Wavova vo: “Nsoni imonanga mu vova vo e malongi yalongoka kuna sikola zandá mamfila mu yima e fu kia vovela akaka e mbi, musungula mpangi zame za nkutakani. Yavingilanga vo bavanga lutila mana balenda vanga ye kiazolanga diaka kala yau vamosi ko. Ntangwa yayingi yavioka muna katula e ngindu zazi. E diambu diadi diambwila disonganga vo dia vonza kikilu mu veza tuludiku tuvewanga kwa Yave muna nzil’a nkubik’andi. Wau vo Yave i Se diame, otomene kunzaya lutila mono kibeni. Diangangu kele vo yalemvokela tuludiku twatu vana vau!”

17. (a) Nkia kani tufwete kala diau? (b) Adieyi tuvovela muna longi dilanda?

¹⁷ Kala ye kani dia lembi bundunua kwa “ndongota yo luvuki” lwa nza ya Satana. Kala walungalala mu lembi vukumunua kwa Satana. (1 Kor. 3:18; 2 Kor. 2:11) Kuyambula ko vo Satana kafila mu vilakana Yave ye mpil’a nsambila ina keyangalelanga. Lemvokelanga e nkanikinu mia Yave. Kuyambula ko vo Satana kafila mu veza luludiku lwa Yave. Kansi, adieyi ofwete vanga avo obakwidi vo ezak’e ntangwa ofilwanga kwa ngindu za nza yayi? E longi dilanda disonga una e Diambu dia Nzambi dilenda kutusadisila mu bangula ngindu ye mavangu mena nze “matininu mangolo.”—2 Kor. 10:4, 5.