YETO awonso tukwikilanga vo Yave ofilanga nkangu andi yo kubavana yawonso bavuidi o mfunu muna kala ye ngwizani ambote yo yandi omu ‘lumbu yayi yambaninu.’ (2 Tim. 3:1) Kansi, diamfunu kwa yeto awonso twalemvokelanga Yave. Tulenda tezanesa e zingu kieto ye kia Aneyisaele vava bakala muna makanga. Diavavanga vo bavanga diambu vava bawanga e zú dia mpungi.

Yave walomba kwa Mose vo kavanga mpungi zole za palata zatutilwa muna malutelo “yo sadila zo mu bokela o nkangu yo vanga e sinsu kimana e ndo zalondoka.” (Nta. 10:2) Anganga basikanga e mpungi mu mpila zaswaswana mu zayisa kwa nkangu dina bafwete vanga. (Nta. 10:3-8) O unu mpe, o nkangu a Nzambi utambulanga tuludiku mu mpila zaswaswana. Mu longi diadi, tuvovela mpila tatu tutambulwilanga tuludiku yo tezanesa to ye zú dia mpungi kuna Isaele yankulu. E mpila tatu zazi i vava tubokeleswanga mu lungana muna tukutakanu twampwena, vava akuluntu bebokeleswanga mu kota sikola za Kintinu ye vava vevangamanga e nsobani muna nkubik’a Yave.

Vava Yave kazolanga vo “nkangu awonso” walungana kuna mwelo a saba wakala kuna este, anganga basikanga e mpungi zau zole kumosi. (Nta. 10:3) Makanda mawonso masikidisa e ndo vana ndambu a saba mu buka yá bakayaneswa. Vava bawanga e zú dia mpungi, awana basikidisa e ndo lukufi ye mwelo a saba, bayendanga vana vau. Awana bakala kwandá ye mwelo a saba, zingila bazingilanga muna lwaka kuna saba. Kiakala awana bakala lukufi yovo kwandá ye mwelo a saba, Yave wazolanga vo awonso balungana yo wá luludiku lwandi.

O unu, ke tulunganenanga mu saba ko, kansi tubokelwanga mu lungana kumosi yo nkangu a Nzambi. Kasikil’owu, tulungananga muna tukutakanu twa mvivu ye tukutakanu twa espesiale, mûna tutambulwilanga malongi mamfunu ye tuludiku. Mu nza yawonso, o nkangu a Yave malongi mau mamosi belongwanga. Muna kuma kiaki, awonso ana betambulwilanga e mboka yayi, kiese bekalanga kiau kia lungana vamosi. Akaka muna yau nkangalu wandá bevanganga. Kana una vo i wau, awonso ana bekwendanga muna tukutakanu twatu, bebakulanga vo e ngolo bevanganga ke zankatu ko.

Nga awana bezingilanga muna mavata yovo zunga yandá balenda mpe vua e nluta mia lungana muna tukutakanu twatu twampwena? Muna lusadisu lwa umbangu wasadila internete, mpangi zayingi bevuanga e nluta muna malongi mau mamosi mefilwanga yo kuyimwena vo mu lukutakanu lwaluna bena. Kasikil’owu, ekolo o nsunzudi a vula diasina kakingula e vula dia Benin, ampangi kuna vula diadi basadila internete muna songa e lukutakanu lwa espesiale kuna vata dia Arlit kuna Níger, dina kuna Makanga ma Saara. Wantu makumole ye mosi balungana. Kana una vo kwandá bakala, bayimwena  vo kumosi bakala ye 44.131 ma wantu ana balungana muna lukutakanu lwaluna. Mpangi mosi wasoneka vo: “Tuvutwidi funda dia matondo muna nkubika yayi. Ediadi disongele kikilu vo zola nutoma kutuzolanga.”

Vava nganga kasikanga e mpungi mosi, “amfumu kaka, i sia vo, ntu mia mafunda” i bayendanga muna saba kia wananina. (Nta. 10:4) Bayendanga ko muna tambula tuludiku yo longwa kwa Mose. Ediadi diabasadisanga muna toma lunga-lunga makanda mau. Kele vo wakala mosi muna mfumu zazi, nga kwadi vanga mawonso ko kimana wenda muna saba kia wananina yo wá tuludiku?

O unu, akuluntu muna nkutakani ke beyikilwanga “amfumu” ko ngatu diatidila e kambi dia Nzambi dina bavewa mu lunga-lunga. (1 Pet. 5:1-3) Kansi, bevanganga mawonso balenda muna vungula e kambi dia Nzambi. Muna kuma kiaki, bakubama bekalanga mu tambulwila e mboka ya kwenda longwa diaka, nze kota e Sikola ya Salu kia Kintinu. Muna sikola zazi, akuluntu belongokanga una balenda toma lunga-lungila e nkutakani. Muna kuma kiaki, ampangi zawonso muna nkutakani benungunukanga muna mwanda. Kana nkutu vo kwakota sikola zazi ko, ovuanga e nluta mu kuma kia awana bakota e sikola zazi.

Vakalanga ye ntangwa ina anganga bazakamesanga e zú dia mpungi. O nkangu wabakulanga vo Yave ozolele vo awonso balondoka. (Nta. 10:5, 6) Vava nkangu walondokanga mu buka-buka bavangilanga wo, kansi salu kiayingi mpe kiavavuanga kwa yau awonso. Ezak’e ntangwa, akaka muna Aneyisaele kati-kati bakalanga diau muna londoka. Ekuma?

Nanga akaka edi bayindulanga vo e mboka ya londoka nkumbu miayingi yavangamanga yovo kuna kinsalukisa yavangamenanga. “Ezak’e ntangwa e tuti dianingamanga kaka tuka muna fuku yamuna mene.” Kansi, vakalanga mpe ye ntangwa e tuti diazingilanga “lumbu yole, ngonde mosi yovo kolo kiayingi” vitila dialondoka. (Nta. 9:21, 22) Nkumbu kwa o nkangu walondokanga? Nkand’a Ntalu kapu kia 33 uyikanga tezo kia nkumbu 40 balondoka.

Ezak’e ntangwa, akaka muna Aneyisaele basikidisanga e ndo zau vana fulu kia viozi. Ediadi diambote diakalanga mu kuma kia ‘makanga mampwena ye mansisi’ muna baviokelanga. (Nsi. 1:19) Kansi, diakalanga mpe se ntonta kwa yau kadi nanga bayindulanga vo ke besolola diaka fulu kiambote ko kuna bekwenda.

Vava o nkangu wayantikanga o londoka, diavavanga vo makanda mankaka mavingila kuna luzindalalu lwawonso muna londoka. Awonso bawanga e mpungi muna zú dia zakama, kansi ke awonso ko balondokanga muna kolo kiau kimosi. E zú diazakama diasonganga vo e makanda masikidisa e ndo kuna este, i sia vo, kanda dia Yuda, Yisakare ye Zebulune, bafwete londoka. (Nta. 2:3-7; 10:5, 6) Vava e makanda mama malondokanga, anganga basikanga e mpungi muna zú dia zakama mu nkumbu azole kimana awana basikidisa e ndo kuna sude balondoka. Anganga i wau bavanganga yavana o nkangu wawonso walondokanga.

Nanga wakatikisa kala mu tambulwila e nsobani zavangama muna nkubik’a Yave. Nanga wayindula kala vo mambu mayingi mesobanga. Yovo watoma yangalelanga e mpila mambu mavangamenanga, muna kuma kiaki kuzolele ko vo mambu masoba. Nanga diampasi diakala kwa ngeye mu songa luzindalalu ekolo wakulukilanga e nsobani. Kana una vo i wau, avo tusidi e ngolo yo tambulwila e nsobani nanga tubakula vo e nsobani zazi zambote kwa yeto yo sambulwa kwa Yave.

Muna lumbu ya Mose, Yave wafila mafunda ye mafunda ma akala, akento yo wana muna makanga. Kondwa kwa lusadisu ye luludiku lwa Yave, o nkangu ke wadi vuluka ko. O unu, Yave okutufilanga muna lumbu yayi yambaninu. Okutusadisanga mu kala akundi andi yo kumika lukwikilu lweto. Muna kuma kiaki, yambula yeto awonso twakala ye kani dia vanga diambu nze Aneyisaele avo tuwidi e zú dia mpungi.