Nga Ozeye?
Muna lumbu ya Yesu, nkia mpil’a mpaku o wantu bafutanga?
MU MVU miayingi, Aneyisaele bavananga tukau twa nzimbu muna yikama e nsambil’aludi. Kansi, ofuta e mpaku diakituka se diambu diampasi ye zitu diampwena kwa Ayuda muna lumbu ya Yesu.
Muna yikama e nsambil’aludi ina yavangamenanga muna saba, i bosi muna tempelo, diavavanga vo wan’amakala awonso a Ayuda ana bakala se ambuta bafutanga e mpaku ya ndambu ya sekele (i sia vo, drakima zole). Muna lumbu ya Yesu, e mpaku yayi yasadilwanga muna vangulula e tempelo ya tungwa kwa Erodi yo sumba e bulu yakelwanga se yimenga. Ayuda akaka bayuvula Petelo kana vo Yesu wafutanga e mpaku yayi. Yesu wasasila vo ke diambi ko mu futa yo. Wavovesa nkutu Petelo kuna kalenda sololwela e nzimbu muna futa e mpaku yayi.—Mat. 17:24-27.
O nkangu a Nzambi mpe wafutanga e mpaku yankaka yayikilwanga vo tini kiakumi. Diavavanga vo muntu kavana tini kiakumi muna lekwa kakutikanga muna mpatu andi yovo muna lekwa katambulanga kwa akaka. (Lev. 27:30-32; Nta. 18:26-28) Muna lumbu ya Yesu, afidi a nsambila bakasakesanga o nkangu vo batoma siang’e sungididi vava befutanga e tini kiakumi kia lekwa nze “mana-nsusu, aneto ye kumini.” Yesu kasidi vova ko vo diambi mu futa e tini kiakumi. Kansi, wayikila asoneki ye Afarisi vo akwa kivunina kadi ke basadilanga mu mpila yambote ko o nsiku mu kuma kia tini kiakumi.—Mat. 23:23.
Muna kolo kiokio, Ayuda bayalwanga kwa esi Roma. Muna kuma kiaki, mpaku yayingi bafutanga kwa esi Roma. Kasikil’owu, awana bakala ye mpatu diavavanga vo bafuta e mpaku muna nzimbu yovo muna lekwa ina bakutikanga muna mpatu. Diavavanga vo nkangu wafuta tini kiamakumole yovo tini kiamakumole ye tanu kia lekwa bakutikanga muna mpatu zau. Diavavanga mpe vo konso Nyuda kafuta e mpaku. Mu kuma kia mpaku yayi Afarisi bayuvulwila Yesu. Muna mvovo miankufi, Yesu watusonga una tufwete badikilanga e mpaku muna vova vo: “Ozevo, nuvana kwa Kaisa ina ya Kaisa, kwa Nzambi ina ya Nzambi.”—Mat. 22:15-22.
Vakala mpe ye mpaku yankaka akiti bafutanga vava batekanga yovo sumba e lekwa muna nsi zankaka. E mpaku yayi yalombelwanga muna fulu yaningamenanga e nzaza, muna yamvu, muna mpambu za nzila, muna mafula ma mbanza ye muna mazandu.
E mpaku ina nkangu bafutanga kwa esi Roma, ntalu kikilu yafwanga. O Tácito wa nsoneki a lusansu wa musi Roma, wavova vo muna luyalu lwa Tibério ekolo Yesu kakala ova ntoto, “esi Suria ye Ayuda wau vo bayoya mu kuma kia ntalu a mpaku bafutanga, badodokela o Nyadi kakulula e ntalu ya mpaku.”
E mpila ina bavakulwilanga e mpaku, yakudikilanga e mpasi kwa nkangu. Kadi batekanga o nswa wa vakula e mpaku kwa muntu wafutanga e mpaku yayingi. Ndiona wasumbanga o nswa wau, wakalanga mpe yo nswa wavava asadi mu kwenda vakula e mpaku. Awonso basalanga e salu kiaki, batambulanga e nluta mu kuma kia yau kibeni muna kudikila e ntalu yalombwanga. Nanga Zakai wakala ye asadi ana bavakulanga e mpaku mu kuma kiandi. (Luka 19:1, 2) Diasazu mu bakula e kuma o nkangu wafungilanga makasi muna mpila yavakulwilwanga e mpaku yo menga avakulwisi a mpaku.