YAVE WA NZAMBI ozolele vo asambidi andi bakala mu luvuvamu. Ozolele vo batatidilanga luvuvamu muntu yo nkwandi. Vava bevanganga wo, disadisanga kimana e nkutakani ya Akristu yakala mu luvuvamu. O luvuvamu lwalu lutuntanga wantu ayingi muna nkutakani.

Kasikil’owu, nganga mosi a nkisi kuna Madagascar, wamona luvuvamu vana vena nkangu a Yave yo vova vo: ‘Vava ikala ye nsatu a kota muna dibundu, ediadi i dibundu ikota.’ Kuna kwalanda, wayambula sambila nkuya, wavanga nsobani muna longo lwandi yo yantika sambila Yave wa Nzambi a luvuvamu.

Nze muntu ndioyo, mafunda ye mafunda ma wantu bekotanga konso mvu muna nkutakani ya Akristu yo solola luvuvamu luna bavavanga. Kansi, muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo e “kimpala kia ndudi ye mpaka” muna nkutakani zilenda fwasa kikundi yo twasa ntantani. (Yakobo 3:14-16) Kansi, Nkand’a Nzambi ukutuvananga luludiku lwambote mu mpila tulenda vengela ntantani zazi yo siamisa luvuvamu ye mpangi zeto. Yambula twafimpa una luludiku lwalu lukutusadisilanga mu mambu malende.

“Ntantani yakala zau ye mpangi mosi twasalanga yandi e ntwadi. Lumbu kimosi vava twazonzanga, wantu wole batumona una twakazilanga.”—CHRIS.

“Mpangi mosi yatoma vaikanga yandi muna salu kia umbangi wayambula vaika yame muna salu kia umbangi. I bosi, wayambula vovana yame. Kiazaya ko e kuma kampoveselanga diaka ko.”—JANET.

“Lumbu kimosi, yamokenanga yo wantu tatu muna telefone mu nkumbu mosi. Mosi muna yau wavova vo ozengele kwandi. Mono yabanza vo okangidi emvimba telefone. Vana vau yayantika kunkumba, wawanga mawonso.”—MICHAEL.

“Muna nkutakani eto, aviti a nzila wole bayantika tantana. Mosi wayantika kazila wankaka. E ntantani zau zakendeleka akaka muna nkutakani.”—GARY.

E mambu mama malenda moneka nze makete kwandi. Kansi, e mambu mama malenda twasa mpasi zayingi kw’awana bewanananga mau yo fwasa luvuvamu lwa nkutakani. Diakiese mu zaya vo e mpangi zazi balanda luludiku luna muna Nkand’a Nzambi yo vutulwisa luvuvamu. Nkia luludiku lwa Nkand’a Nzambi obenze lwabasadisa?

“Ke nuzonzi ko muna nzila.” (Etuku 45:24) Yosefe wavana luludiku lwalu lwangangu kwa mpangi zandi vava bavutukanga kwa se diau. Avo muntu oyambwidi yala ngindu zandi yo funga makasi mu nzaki, dilenda sakisa mambu. Akaka balenda mpe funga makasi. Chris wabakula vo ezak’e ntangwa diampasi diakalanga kwa yandi mu songa lulembamu yo lemvokela tuludiku. Wau vo wakala ye luzolo lwa soba, walomba ndoloki kwa mpangi ona katantana  yandi. I bosi, Chris wasia ngolo mu lembi funganga makasi mu nzaki. Vava mpangi ndioyo kamona e ngolo Chris kavanganga mu soba, yandi mpe wavanga diau dimosi. Owau mu luvuvamu bena yo sadila Yave entwadi.

“Vana valembi vangwa mfulu, tukanu twafunga.” (Ngana 15:22) Vava nkundi a Janet kayambula vovana yandi, Janet wasadila e sono kiaki kia Nkand’a Nzambi. Wayenda mokena yo mpangi ndioyo. Janet wanyuvula kana vo diambu kavanga diankendeleka. Vava bayantika mokena, diampasi diakala kwa yau nzole mu wizana. Kansi, ekolo bakwamanana mokena kuna lulembamu lwawonso, balenda wizana. Mpangi ndioyo wabakula vo katoma bakula ko diambu dimosi diabwa mu lumbu yavioka ye owau Janet kavangidi kwandi diambu diambi ko mu kunkendeleka. Waloloka Janet, owau yau nzole bavutulwisa kikundi yo kwamanana sadila Yave kumosi.

“Kansi, avo se tambika o lukau lwaku vana ziku, vana vau osungamene vo mpangi aku diambu kabakidi, sisa o lukau lwaku vana ndambu a ziku. Wenda teka wizana yo mpangi aku.” (Matai 5:23, 24) Yesu wavana luludiku lwalu muna Longi diandi vana Mongo. Vava Michael kakumba mpangi ankaka, wakendalala kikilu. Wabaka e nzengo za vanga mawonso kalenda mu singika e diambu diadi. Muna kuma kiaki, wayenda kwa mpangi ndioyo yo kumvovesa vo wakendalala kikilu kena mu kuma kia dina kavangidi. Nkia nluta diatwasa? Michael wavova vo: “Mpangi ame wandoloka kuna zola kwawonso.” Bavutukila kikundi kiau.

“Nuvezananga mambu yo loloka muntu yo nkw’andi kuna mvevo, kana nkutu vo muntu obakidi nkw’andi diambu.” (Kolosai 3:12-14) Nga osungamene aviti a nzila wole ana batantana muna salu kia umbangi? Nkuluntu mosi wabasadisa mu bakula vo dina bavanga wantu diakendelekanga yo kubatokanesa. Wabasungamesa vo bafwete songaziananga luzindalalu yo siamisa luvuvamu muna nkutakani. Batambulwila yo sadila e longi bavewa. Owau, betoma wizananga yo sala entwadi muna salu kia samuna e nsangu zambote.

O luludiku luna muna Kolosai 3:12-14 lulenda kusadisa mu songa lulembamu, loloka muntu ona uvangidi e mbi yo yambula yindula e diambu kavangidi. Kansi, adieyi tuvanga avo ke tulendele loloka ko kana una vo tusidi e ngolo? Muna Matai 18:15 muna ye nkanikinu ulenda kutusadisa. Kana una vo Yesu masumu mampwena kavovelanga, wayika diambu dimosi tulenda vanga konso ntangwa tubakananga e diambu yo mpangi. Kuna zola yo lulembamu lwawonso, tulenda kwenda mokena yo mpangi tubakanene yandi e diambu yo vava dio singika.

Muna Nkand’a Nzambi muna ye tuludiku twayingi tulenda kutusadisa. Twankaka muna tuludiku twatu tuvavanga vo twabunda e vuvu muna mwand’avelela a Nzambi kimana twasonga e fu ya “mbongo a mwanda.” E fu yayi i zola, kiese,  luvuvamu, luzindalalu, walakazi, wete, lukwikilu, lulembamu, volo.” (Ngalatia 5:22, 23) Yindula e diambu edi. Masini metoma salanga avo mena ye mafuta mafwana. Diau dimosi, diasazu dikala mu singika e ntantani yo kala ye ngwizani ambote avo tusongele e fu yayi yambote kekutulonganga o Yave.

Konso muntu una ye kiwuntu kiandi. Yeto awonso tuna ye fu yeto ye mpila ina tubadikilanga mambu yo vovela. Ediadi dilenda wokesa yo tomesa kikundi. Kansi, e kiwuntu kiaswaswana kilenda mpe kutufila mu lembi bakula akaka yo twasa e ntantani. Nkuluntu mosi wazikuka, wayika nona kisonganga una e diambu diadi dilenda vangamena vava kavova vo: “Dilenda kala diampasi kwa muntu una vo nkwa nsoni mu kala vamosi yo muntu una vo ke nkwa nsoni ko. E nswaswani yayi ilenda monekena nze yakete kwandi, kansi ilenda twasa ntantani.” Nga okwikidi vo wantu bena ye kiwuntu kiaswaswana ke balendi kala ye ngwizani ambote ko? Yambula twabadika nona ya ntumwa zole. Vava tuyindulanga Petelo, nanga tuyindulanga muntu mosi ona wavovanga mambu lembi teka yindula. Vava tuyindulanga Yoane, nanga tuyindulanga mpangi mosi wakala vo nkwa zola ona wateka yindulanga vitila kavova yovo vanga diambu. Petelo ye Yoane kiwuntu kiaswaswana bakala kiau. Kansi, yau nzole batoma wizananga yo sadila Yave entwadi. (Mavangu 8:14; Ngalatia 2:9) Ediadi dilenda vangama mpe kwa yeto o unu. Kana nkutu Akristu ana bena ye kiwuntu kiaswaswana balenda toma wizana.

Kansi, adieyi tuvova avo mpangi muna nkutakani aku ovovele yovo vanga diambu difungisi makasi? Diambote wasungamena vo Kristu wafwa mpe mu kuma kia mpangi ndioyo nze una kafwila mu kuma kiaku. Muna kuma kiaki, ofwete  zolanga mpangi aku. (Yoane 13:34, 35; Roma 5:6-8) Ke diambote ko mu baka e nzengo za lembi kala diaka nkundi a muntu ndioyo yovo venga mokena yandi. Kansi, ukiyuvula: ‘Nga dina mpangi ame kavangidi nkanikinu mia Yave dikulwidi? Nga kani dia kunkendeleka kakedi diau? Nga ke mu kuma kia sia ko vo kiwuntu kiaswaswa tuna kiau? Nga mpangi ndioyo una ye fu ina mono mpe nzolele kala yau?’

Kasikil’owu, avo mpangi mokena kezolanga, kansi ongeye kuvovanga kwayingi ko, ekuma olembi vaikila yandi muna salu kia umbangi yo mona dina olenda longoka? Adieyi tuvova avo mpangi ndioyo fu kia tambula nzenza kena kiau lutila ngeye? Nga omonanga e kiese kitukanga muna fu kia kayila anunu, ambevo yovo awana bevavanga lusadisu? Nga olenda longoka kwa mpangi ndioyo una olenda toma songela e fu kia tambula e nzenza? E diambu diasina i dia sia vo kana una vo ngeye yo mpangi aku muna nkutakani nwaswaswana muna fu, olenda sia sungididi muna fu yandi yambote. Kana nkutu vo ke nukituka kikilu akundi ko, nulenda kala ye ngwizani ambote. Ediadi disiamia luvuvamu vana vena yeno awole ye muna nkutakani.

Muna tandu kiantete, vakala ye mpangi zole z’akento bakala ye nkumbu Ewodia yo Suntuki. Kiwuntu kiaswaswana kikilu bakala kiau. Kansi, Paulu wa ntumwa wabakasakesa kimana “bakala yo nyindu mosi muna Mfumu.” (Filipi 4:2) Yeto mpe tuzolele sadila Yave kumosi ye mpangi zeto yo siamisa luvuvamu muna nkutakani.

Ekuma tufwete katulwila vana vau konso ngindu zambi tuna zau muna akaka? Tulenda tezanesa e diambu diadi ye mbongo ambi imenene vana kati kwa mvuma zambote muna mpatu. Avo ke tukatwidi e mbongo yayi ko, imwangana muna mpatu yawonso. Diau dimosi, avo ngindu zambi muna ampangi ziwokele, dilenda sia e nkutakani  yawonso mu vonza. Kansi, avo tuzolanga Yave ye mpangi zeto, tuvanga mawonso tulenda mu tanina luvuvamu muna nkutakani.

Avo tusidi e ngolo za kadila kuna luvuvamu ye akaka, tulenda sivika mu mona vo e mambu mu mpila yambote mediatila. Mpangi mosi wamona ziku kia diambu diadi. Wavova vo: “Yamonanga vo mpangi mosi wambadikilanga nze mwan’akete. Ediadi diamfungisa makasi.” Vava makasi mame mawokela, yayantika kumveza. Yavova vo: ‘Wau vo kekunzitisanga ko, mono mpe kikunzitisa ko.’”

I bosi, mpangi ndioyo watoma kuyifimpa mu kuma kia fu kakala kiau. Wavova vo: “Yayantika mona usumuki wa mono kibeni, ediadi diankendeleka kikilu. Yamona vo mfwete singika e ngindu zame. Vava yasamba kwa Yave mu kuma kia diambu diadi, yasumbila mpangi ndioyo lukau yo kunsonekena nkanda mu lomba ndoloki mu kuma kia fu kiambi yasonganga. Twabimbakana yo vilakana e ntantani twakala zau. Tuka lumbu kiakina, ke tukalanga diaka ye ntantani ko.”

Wantu awonso luvuvamu bezolanga. Kansi, olembi kala ye ngindu zavuvama ye fu kia lulendo kilenda fila wantu mu vangila mambu mu mpila ina vo ke ya luvuvamu ko. Ediadi ditoma mokekanga mu nza tuzingilanga, kansi Yave ke diau ko kevingilanga kwa selo yandi. Vana vena Mbangi za Yave vafwete kala ye luvuvamu ye kintwadi. Yave wavumunwina Paulu mu sonekena Akristu vo ‘bakangala e nkangala ifwene e mboka’ ina batambula. Wabakasakesa mu vangila wo kuna ‘lusakalalu lwawonso yo lulembamu yo luzindalalu, bayambuziananga e mambu muna zola, basianga e sungididi kia tatidila untwadi wa mwanda muna kangwa kia ungudi.’ (Efeso 4:1-3) E “kangwa kia ungudi” kia nkangu a Yave kiasivi kikilu. Muna kuma kiaki, yambula konso muntu mu yeto kavanga mawonso kalenda mu siamisa ungudi yo singika konso ntantani tulenda kala zau ye mpangi zeto.