1. Aweyi tumonanga mu kuma kia lukwikilu lweto?

KE WANTU awonso ko bena yo lukwikilu. (2 Tesalonika 3:2) Kansi, Yave ovananga lukwikilu kwa awonso bekunsambilanga. (Roma 12:3; Ngalatia 5:22) Tufwete vutulanga kikilu matondo kwa Yave wau kekutuvananga lukwikilu.

2, 3. (a) O kala yo lukwikilu nkia nluta dikututwasilanga? (b) Nkia yuvu tubadika mu longi diadi?

² Yave wavana Mwan’andi anzolwa kimana konso ndiona okwikila muna Yesu kalolokwa masumu. Ediadi diziulanga e nzila kimana wantu bakituka akundi a Yave yo vua moyo a mvu ya mvu. (Yoane 6:44, 65; Roma 6:23) Kieleka, Yave wambote kikilu kwa yeto! Kana una vo tu asumuki yo fwanukina lufwa, Yave wazaya wo vo tulenda vanga oma mambote. (Nkunga 103:10) Watusadisa twawá e nsangu zambote mu kuma kia Yesu ye kimenga kiandi. Twavua e vuvu kia moyo a mvu ya mvu vava twakwikila muna Yesu yo kunlanda.—Tanga 1 Yoane 4:9, 10.

³ Kansi, adieyi diaka tulenda longoka mu kuma kia lukwikilu? O zaya kwankatu mana Nzambi kevanganga muna wete  dieto owau ye mana kesinga vanga kuna sentu, nga disongele vo lukwikilu tuna lwau? Yambula twazaya dina tufwete vanga diaka.

4. Avo lukwikilu tuna lwau, adieyi tufwete vanga?

⁴ O kwikila muna Yave yo Yesu ke mpasi zaya kaka ko mana bevanganga owau ye mana besinga vanga kuna sentu muna wete dieto. Tukalanga mpe ye tima dia zingila mun’owu wa mana bekutulonganga. Vana ntandu, tuzolanga sadisa akaka kimana bazaya Yave yo Yesu. Paulu wa ntumwa wavova vo: “Avo ovovele kwa wantu omo nu’aku vo Yesu i Mfumu, yo kwikila omo ntim’aku vo Nzambi wamfula muna mafwa, ovuluzwa. Kadi o muntu muna lungiswa kafwete kwikila muna ntima, kansi muna vuluzwa kafwete vovelanga lukwikilu lwandi kw’awonso.”—Roma 10:9, 10; 2 Korinto 4:13.

5. Ekuma lukwikilu lwinina o mfunu? Adieyi tufwete vanga mu kala ye lukwikilu lwasikila? Yika nona.

⁵ Kieleka, muna vua moyo a mvu ya mvu muna nz’ampa ya Nzambi, tufwete kala yo lukwikilu. Tufwete mpe kwamanana kumika lukwikilu lweto. Lukwikilu luna nze nti. Tufwete wo kwamanana yitila e maza kimana wakala yo vimpi wambote yo kwamanana nungunuka. Kansi, avo ke tuyitidi wo maza mayingi ko, ulenda lengela yo yuma. Diau dimosi, tufwete vanganga mawonso kimana lukwikilu lweto lwakala lwasikila yo kwamanana ‘wokela.’—Tito 2:2; 2 Tesalonika 1:3; Luka 22:32; Ayibere 3:12.

6. E sono kia Ayibere 11:1 nkia nsasa zole kiyikanga mu kuma kia lukwikilu?

⁶ Muna Ayibere 11:1, Nkand’a Nzambi usonganga e nsas’a lukwikilu. (Tanga.) (1) Lukwikilu i “lusikidisu lwa mana mesiwanga e vuvu.” Dimosi muna mambu ‘tusianga e vuvu,’ i nsilu mia Nzambi mu kuma kia kusentu. Kasikil’owu, tuna ye vuvu vo umpumbulu usinga fokoka. Tukwikilanga mpe vo e nz’ampa kwiza ikwiza. (2) Lukwikilu i “ziku kia mana malembele moneka.” Tuzeye wo vo Yave wa Nzambi, Yesu Kristu ye ambasi bena kikilu, kana una vo ke tukubamonanga ko. Tuna mpe ye ziku vo Kintinu kiasikidiswa kuna zulu. (Ayibere 11:3) Aweyi tulenda songela vo tukwikilanga muna nsilu mia Nzambi ye muna lekwa tulembi monanga? Tusonganga wo muna mpil’a zingu kieto, mu mana tuvovanga yo vanga.

7. Aweyi e mbandu a Noa ikutusadisilanga mu zaya e nsas’a kala yo lukwikilu? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁷ Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Noa mu kuma kia lukwikilu? Paulu wa ntumwa wavova vo Noa “una katambula lulukisu lwa Nzambi muna mambu ke mateka moneka ko, wasonga vumi wa Nzambi yo tunga e nzaza muna vuluza esi nzo andi.” (Ayibere 11:7) Wau vo Noa wakwikila mana kavoveswa kwa Yave, watunga e nzaza yampwena. Nanga mfinangani zandi banyuvulanga e kuma katungilanga e nzaza yayina. Tuna ye ziku vo Noa kabutama ko. Nkand’a Nzambi uvovanga vo Noa “nteleki a ndungidi” kakala. (2 Petelo 2:5) Walukisanga wantu vo Nzambi otwasa kizalu mu fwasa yimpumbulu yawonso. Nanga wabavovesa kikilu mana kavoveswa kwa Yave vo: “E nsuk’a nitu zawonso izidi oku ngina; kadi e nza izele ye ngungula muna diambu diau; fwantakesa ikubafwantakesa ye nza. Omono ntwasa  kizalu kia maza ova nza, kiafwantakesa nitu zawonso zina yo mwand’a moyo kunansi ezulu: e ma yawonso in’ova nza fwa ifwa.” Nanga Noa wazayisa kwa wantu dina bafwete vanga muna vuluka. Yave wankanikina vo: ‘Ofwete kota muna nzaza.’—Etuku 6:13, 17, 18.

8. Adieyi Yakobo kavova mu kuma kia lukwikilu?

⁸ Yakobo mpe diambu kasoneka mu kuma kia lukwikilu. Vava kasoneka mvovo miami, nanga ke vavioka kolo kiayingi ko tuka Paulu kasonekena nkanda Ayibere. Yakobo wasoneka vo: “Unsonga lukwikilu lwaku kondwa mavangu, omono ikusonga lukwikilu lwame muna mavangu mame.” (Yakobo 2:18) Yakobo wasonga vo mayingi mevavuanga muna kala yo lukwikilu, ke mpasi kwikila kaka ko. E nkuya mpe bekwikilanga vo Nzambi una, kansi ke bena ye lukwikilu ko muna Yave. Bekunsianga nkutu kitantu. (Yakobo 2:19, 20) Kuna diak’e sambu, ndiona una yo lukwikilu, kafwete yangidikanga Nzambi muna vanganga oma mambote. I diau kavanga o Abarayama. Yakobo wasoneka vo: “Abarayama wa se dieto, nga ke mu mavangu ko kalungisilwa vava kazola tambika Isaki wa mwan’andi vana ziku e? Omwene wo vo lukwikilu lwandi lwasala kumosi ye mavangu mandi, o lukwikilu lwandi mpe muna mavangu lwazikukila.” I bosi, Yakobo wasonga vo lukwikilu lwakondwa mavangu lwankatu kwandi. Wavova vo: “Wauna e nitu yakondwa mwanda yafwa, o lukwikilu mpe lwakondwa mavangu, lwafwa.”—Yakobo 2:21-23, 26.

9, 10. O kwikila muna Mwana aweyi disongele?

⁹ Una vavioka tezo kia 30 ma mvu, Yoane wasoneka nkand’a lusansu lwa Yesu ye nkanda ntatu miankaka. Nze asoneki ankaka a Nkand’a Nzambi, Yoane wazaya e nsas’a lukwikilu. Muna nkanda kasoneka, Yoane nkumbu miayingi kasadila mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo ‘kwikila’ muna Kikongo.

¹⁰ Kasikil’owu, Yoane wavova vo: “On’okwikilanga muna Mwana, una yo moyo a mvu ya mvu; kansi on’okolamang’o Mwana, kemona moyo ko, o makasi ma Nzambi muna yandi kaka mekalanga.” (Yoane 3:36) Tusonganga vo tukwikilanga muna Mwana vava tulemvokelanga Yesu. Muna nkanda miasoneka Yoane, nkumbu miayingi Yesu kavova vo muna vua moyo a mvu ya mvu, tufwete kwikila muna yandi yo Se diandi.—Yoane 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Aweyi tulenda songela vo tutondanga Yave wau katusadisa twazaya e ludi?

¹¹ Yave wasadila mwand’andi avelela mu kutusadisa twazaya e ludi mu kuma kiandi ye Mwan’andi yo kwikila muna yau. (Tanga Luka 10:21.) Aweyi tulenda songela vo tuyangalelanga mawonso kevanganga o Yave muna wete dieto? Tufwete kwamanana kumvutula matondo wau kekutuvananga e lau dia kala ye ngwizani ambote yo yandi muna nzil’a Yesu, wa “Ntu ye Nlunganisi a lukwikilu lweto.” (Ayibere 12:2) Vana ntandu, tufwete kwamanana kumika lukwikilu lweto muna sambanga kwa Yave yo  longoka Diambu diandi lumbu yawonso.—Efeso 6:18; 1 Petelo 2:2.

12. Avo lukwikilu tuna lwau, adieyi tuvanga?

¹² Tufwete songanga muna mavangu meto vo tukwikilanga kikilu muna nsilu mia Yave. Kasikil’owu, tufwete kwamanana samuna kwa wantu e nsangu za Kintinu kia Nzambi yo kubasadisa kimana bakituka alongoki a Yesu. Tufwete mpe kwamanana vanga ‘oma mambote kwa wantu awonso, musungula kw’awana tuna yau entwadi muna lukwikilu.’ (Ngalatia 6:10) Tufwete sianga e ngolo za ‘katula kiwuntu kiankulu ye mavangu mandi’ kadi ke tuzolele yambula konso diambu ko diafwasa e kikundi kieto yo Yave.—Kolosai 3:5, 8-10.

13. Ekuma ‘lukwikilu muna Nzambi’ lwinina o mfunu? Aweyi Nkand’a Nzambi uyikilanga lukwikilu? Ekuma?

¹³ Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Kondwa kwa lukwikilu ke dilendakana ko mu yangidika Nzambi una ufwene, kadi konso ona ofinama Nzambi kafwete kwikila vo una, yo kala nsendi a awana bekumvavanga ye ziku kiawonso.” (Ayibere 11:6) Nkand’a Nzambi usonganga mpe vo ‘lukwikilu muna Nzambi,’ kimosi muna fu ina Akristu akieleka bafwete kala yau tuka kuna lubantiku. Lukwikilu i dimosi muna ‘nkubilw’eto.’ (Ayibere 6:1) Vana ntandu a lukwikilu, tufwete kala mpe ye fu yankaka ivavuanga muna kwamanana kala ye ngwizani ambote yo Yave.—Tanga 2 Petelo 1:5-7; Yuda 20, 21.

14, 15. Lukwikilu nkia mfunu lwina avo tutezanese lo yo zola?

¹⁴ Lukwikilu i fu kiatoma yikwa kwa asoneki a Nkand’a Nzambi lutila fu yankaka. Nga disongele vo lukwikilu i fu kisundidi o mfunu tufwete kala kiau?

¹⁵ Paulu watezanesa lukwikilu yo zola. Wasoneka vo: “Avo ngina yo lukwikilu lwawonso luna ndenda yalulwila miongo, kansi kina yo zola ko, i mpavala kwame.” (1 Korinto 13:2) Yesu wavova vo e ‘nkanikinu usundidi o nene muna Nsiku’ i zola Nzambi. (Matai 22:35-40) O zola kukutusadisanga mu kala ye fu yankaka iyangidikanga Nzambi. Kasikil’owu, Nkand’a Nzambi uvovanga vo zola “kukwikila mawonso.” Muna  kuma kiaki, o zola kukutusadisanga mu kwikila yovo bund’e vuvu muna mawonso kekutuvovesanga o Nzambi muna Nkand’a Nzambi.—1 Korinto 13:4, 7.

16, 17. Adieyi Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia lukwikilu yo zola? Nkia fu kisundidi muna fu yole yayi? Ekuma?

¹⁶ Lukwikilu yo zola i fu yamfunu kikilu. Asoneki a Nkand’a Nzambi nkumbu miayingi bayika e fu yayi vamosi. Paulu wakasakesa mpangi zandi mu “vuata nkikw’a tulu a lukwikilu yo zola.” (1 Tesalonika 5:8) Petelo wasoneka mu kuma kia Yesu vo: “Kana una vo ke nwamona ko, nunzolele. Kana una vo yandi ke numoni owau, nukwikidi muna yandi.” (1 Petelo 1:8) Yakobo wayuvula mpangi zandi zakuswa vo: “Nga o Nzambi ke asukami ko kasola mun’owu wa nza kimana bavwamina muna lukwikilu yo vua Kintinu kina kasia o nsilu kw’awana bekunzolanga e?” (Yakobo 2:5) Yoane wasoneka vo Nzambi wakanikina vo “twakwikila muna nkumbu a Mwan’andi Yesu Kristu yo zolaziana.”—1 Yoane 3:23.

¹⁷ Paulu wasoneka mpe vo: “Owau matatu mama masidi: lukwikilu, vuvu, zola; kansi edi disundidi i zola.” (1 Korinto 13:13) Kuna sentu, ke divava diaka ko vo twakala yo lukwikilu muna nsilu mia Nzambi mu kuma kia nz’ampa kadi miawonso milungana. Muna kolo kiakina, tukala ye zingu kiakiese kiyikwanga mu Nkand’a Nzambi. Kansi, tukwamanana songa zola muna Nzambi yo wantu. Kieleka, o zola kweto muna yau kukwamanana wokela yakwele mvu.

18, 19. Lukwikilu nkia nluta lutwasanga kwa nkangu a Nzambi o unu?

¹⁸ O unu, selo ya Yave bekwikilanga muna Kintinu kia Nzambi yo yikama kio. Bezolanga mpe muntu yo nkwandi. Belendanga wo vanga kadi beyambulanga vo mwand’a Nzambi wafila zingu kiau. (Ngalatia 5:22, 23) Nkia nluta ditwasanga? Vioka milhões nana za mpangi mu nza yawonso bena mu luvuvamu ye kintwadi muna nkutakani zau. Kieleka, lukwikilu yo zola kuvuidi nkuma wayingi.

¹⁹ Nzambi eto kaka olenda kutusadisa mu kala ye kintwadi kiaki. Yandi ofwanukinu tambula nkembo muna kintwadi kiaki. (Yesaya 55:13) Tuvutulanga kikilu matondo kwa Nzambi wau kaziula e nzila kimana ‘twavuluzilwa muna lukwikilu.’ (Efeso 2:8) Yave okwamanana sadisa ulolo wa wantu kimana bakwikila muna yandi. Kuna sentu, e nza yawonso izala yo wantu alunga, akwa unsongi ye kiese ana bekembelela Yave yakwele mvu!