1, 2. (a) Nkia diambu Yave katuzayisa? (b) Nkia nsilu una muna Yesaya 46:10, 11 ye 55:11?

E MVOVO miantete mia Nkand’a Nzambi mivovanga vo: ‘Kuna lubantiku Nzambi wasema e zulu ye nza.’ (Etuku 1:1) Lekwa yakete kaka tumonanga muna lekwa yawonso kavanga o Nzambi. Makete kaka tubakulanga mu kuma kia lekwa nze ngambwila, ntemo ye ngolo za nsema yovo gravidade. (Kimpovi 3:11) Kansi, Yave watuzayisa e kani diandi mu kuma kia ntoto yo wantu. Wavanga wantu muna fwaniswa kiandi ye wazola vo bazingila ye kiese ova ntoto. (Etuku 1:26) Wantu awonso badi kala wan’andi, oyandi wadi kala Se diau.

² E kapu kiatatu kia nkanda Etuku kisonganga diambu diabwa diavava vunzanesa e kani dia Yave. (Etuku 3:1-7) Kansi, ke vena diambu ko dina Yave kalendi singika ko. Ke vena muntu ko olenda kunkakidila kalembi lungisa e kani diandi. (Yesaya 46:10, 11; 55:11) Tulenda kala ye ziku vo dina Yave  kakana tuka kuna lubantiku, lungana kikilu dilungana muna ntangwa kasikidisa.

3. (a) Nkia malongi mamfunu mekutusadisanga mu bakula e nsangu zina muna Nkand’a Nzambi? (b) Ekuma tuvovela malongi mama? (c) Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

³ Tutomene zaya e kani dia Nzambi mu kuma kia ntoto ye wantu, tuzeye mpe fulu kia Yesu muna kani diadi. Mama i mambu mamfunu tufwete zaya muna bakula Nkand’a Nzambi. Nanga i mambu mantete twalongoka vava twayantika longoka Diambu dia Nzambi. Owau, tuzolele sadisa akaka mu zaya malongi mama mamfunu. Tuna ye lau dia vanga wo mu nsungi yayi, ekolo tubokelanga wantu beza lungana muna Luyindulu lwa lufwa lwa Kristu. (Luka 22:19, 20) Avo bezidi mu lukutakanu lwalu lwamfunu, belongoka mambu mayingi mu kuma kia kani dia Nzambi. Muna kuma kiaki, yayi i ntangwa tufwete yindula yuvu tulenda sadila mu kasakesa wantu mu lungana muna luyindulu. Mu longi diadi, yuvu tatu tubadika: Adieyi i kani dia Nzambi mu kuma kia ntoto yo wantu? Ekuma ke dialunganene ko yamu wau? Ekuma kimenga kia Yesu kia lukûlu kinina se nsabi yaziula kielo kimana e kani dia Nzambi dialungana?

4. Aweyi o nsema ‘utelekelanga nkembo a Nzambi’?

⁴ Yave i Mvangi ona ofwanukini vumi weto. E lekwa yawonso kavanga yambote-mbote. (Etuku 1:31; Yeremiya 10:12) Adieyi tulenda longoka mu mpila o nsema watoma viengeselwa yo kubikwa? Tusivikanga kikilu mu mona vo yawonso kavanga o Yave, kiakala lekwa yakete yovo yampwena, mfunu ina. Vana ntandu, vava oyindulanga e mpila yavangilwa e nitu a muntu yovo vava omonanga nsedia owutukidi yovo tala e ndimuk’a ntangwa, aweyi omonanga? Tusivikanga e lekwa yayi kadi Yave watuvanga ye ngangu za yangalela e lekwa yambote-mbote.—Tanga Nkunga 19:1; 104:24.

5. Adieyi Yave kavanga kimana e vangwa yandi yawonso yasalanga entwadi ye mu mpila yambote?

⁵ Mu kuma kia zola kwandi, Yave wasia e nkendelo muna nsem’andi wawonso. Wasia nsiku mia nsema ye nsiku mia nkal’ambote. Wasia e nsiku miami kimana e lekwa yawonso mu nza yasalanga entwadi. (Nkunga 19:7-9) Konso lekwa kina mu nsema kivuidi fulu kiandi yo mfunu andi. Kasikil’owu, o nsiku uyikilwanga vo gravidade usadisanga kimana e tembwa kiakala lukufi yo ntoto, utaninanga mpe mbu ye mavuku. Kondwa kwa nsiku wau, e nza ke yadi kala ye lekwa yamoyo ko. E nsiku kasia o Yave muna nsema misadisanga kimana e lekwa yawonso yasala mu mpila yambote. Ediadi disonganga vo Nzambi kani diasikila kakala diau vava kavanga ntoto yo wantu. Muna salu kieto kia umbangi, tulenda sadisa akaka mu zaya o Mvangi a lekwa yayi yambote-mbote.—Lusengomono 4:11.

6, 7. Nkia tukau kavana o Yave kwa Adami yo Eva?

⁶ Yave wazola vo wantu bazinga yakwele mvu ova ntoto. (Etuku 1:28; Nkunga 37:29) Nzambi nkwa ntim’amvevo, wavana Adami yo Eva tukau twa mpila mu mpila kimana bakala ye zingu kiambote. (Tanga Yakobo 1:17.) Yave wabavana nswa wa kuyisolela, ngangu za yindula, za zola  yo vanga kikundi. Yave wamokenanga yo Adami yo kunzayisa oma mambote kalenda vanga. Adami walongoka mpe una kalenda kuyilunga-lungila, lunga-lunga e bulu ye ntoto. (Etuku 2:15-17, 19, 20) Yave wavana Adami yo Eva e ngangu za yeleka, simba, mona, wá, nunkuta yo mona ntomo a lekwa yambote ina kavanga mu kuma kiau. Muna mpila yayi, badi mona e kiese kia zingila muna paradiso. Adami yo Eva salu kiakiese bakala kiau mu sala. Badi kwamanana longoka yo zaya lekwa yampa yakwele mvu.

⁷ Adieyi diaka diakala muna kani dia Nzambi? Yave wavana Adami yo Eva e lau dia wuta wana alunga. O wan’au mpe badi wuta wana, yavana e nza yawonso yadi zala ye wantu. Yave wazola vo mase batoma zola wan’au nze una yandi kibeni kazolelanga Adami yo Eva bena vo i wan’andi antete alunga. Wavana e nza kwa wantu kumosi ye lekwa yawonso yambote ina mo. E nza yadi kala se nzo au yakwele mvu.—Nkunga 115:16.

8. Ekuma Nzambi kavanina Adami yo Eva nsiku una muna Etuku 2:16, 17?

⁸ E mambu ke mavangamena nze una Yave kazola ko. Adieyi diabwa? Yave wavana Adami yo Eva nsiku kimana bazaya e tezo kia luvevoko lwau. Wavova vo: ‘Konso nti wina muna mpatu, dia kwaku; vo i nti a zayila wete yo bi, kudie wo ko: kadi muna lumbu odia wo, fwa ofwa.’ (Etuku 2:16, 17) O nsiku wau ke wakala wampasi ko mu bakula yo lemvokela. Kadi vakala ye madia mayingi mambote muna mpatu balenda dia.

9, 10. (a) Nkia luvunu Satana kavova mu kuma kia Yave? (b) Nkia nzengo Adami yo Eva babaka? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

⁹ Nkadi Ampemba wa Satana wasadila nioka mu vukumuna Eva kakolamena Yave wa Se diandi. (Tanga Etuku 3:1-5; Lusengomono 12:9) Yave wavovesa Adami yo Eva vo balenda kwau dia e “bundu ya nti miawonso mia mpatu,” katula nti mosi kaka. Satana wasadila mvovo miami mu sia lukatikisu muna ngindu za Eva. Wavova vo: ‘Edi ozolele vova vo ke nulendi vanga dina nuzolele ko?’ I bosi, wavuna Eva muna kumvovesa vo: “Ke nwafwa kweno ko.” Wavava kwikidisa Eva vo kavuidi mfunu wa lemvokela Nzambi ko. Satana wavova vo: ‘Nzambi ozeye wo vo, e lumbu nudia kio, e meso meno metemoka.’ Satana edi kazola vova vo Yave kazolanga ko vo badia e bundu kia nti wauna kadi kiadi kubasadisa mu zaya diambu dimosi diamfunu. I bosi, wabasia nsilu wankaka wa luvunu vo: ‘Nukala nze Nzambi, nuzaya wete yo bi.’

¹⁰ Diavavanga vo Adami yo Eva babaka e nzengo za dina bevanga. Nga Nzambi belemvokela yovo nioka? Diankenda vo basola kolamena Nzambi. Babembola Yave wa Se diau yo yikama Satana. Owau se yau kibeni bayituminanga kondwa kwa lutaninu lwa Yave.—Etuku 3:6-13.

11. Ekuma Yave kavezela ko e sumu dia Adami yo Eva?

¹¹ Vava Adami yo Eva bakulula nsiku a Nzambi, ke bakala diaka wantu alunga ko. Muna kuma kiaki, bakituka mbeni za Nzambi kadi kezolanga umpumbulu ko.  ‘Meso mandi mavelela, ke metalanga bi ko.’ (Kabakuke 1:13) Kele vo Yave kavangi diambu ko muna sumu dia Adami yo Eva, o luvuvamu ye kintwadi kia vangwa yandi yawonso mu vonza kiadi kala. Ambasi ye wantu badi kukiyuvula kana vo bafwana kikilu bunda e vuvu muna mvovo miandi. Kansi, Yave otatidilanga nsiku miandi, kalendi mio kulula ko. (Nkunga 119:142) Kana una vo Adami yo Eva bakala yo nswa wa kuyisolela, ke balenda venga mfwilu mia kolamena Yave ko. Kuna kwalanda, bafwa yo vutuka muna ntoto una bavangilwa. —Etuku 3:19.

12. Adieyi diabwila wan’a Adami?

¹² Vava Adami yo Eva badia e bundu, Yave kabatonda diaka ko mu kala wan’andi. Wabavaikisa muna mpatu a Edene, ke badi mo vutuka diaka ko. (Etuku 3:23, 24) Yave wayambula vo bamona mfwilu mia nzengo babaka. (Tanga Nsiku 32:4, 5.) Muna kuma kiaki, ke bakala diaka wantu alunga ko, ke badi lenda diaka tanginina fu ya Yave ko una ufwene. Adami kafwasa kaka zingu kia yandi kibeni ko, kansi ye kia wan’andi mpe. Eki kaka kadi vana kwa wan’andi i usumuki, sumu yo lufwa. (Roma 5:12) Adami wabakatula e lau dia zinga yakwele mvu. Adami yo Eva ke badi wuta wana alunga ko. Wan’au mpe ke badi wuta wana alunga ko. Tuka Satana kavukumwina Adami yo Eva bakolamena Nzambi, Nkadi ampemba ovavanga vukumuna wantu awonso mu vanga diau dimosi.—Yoane 8:44.

13. Adieyi Yave kazolele mu kuma kia wantu?

¹³ Yave wakwamanana songa zola muna wantu. Kana una vo Adami yo Eva bambembola, wazola vo wantu bakala ye ngwizani ambote yo yandi. Kazolele ko vo wantu bafwa. (2 Petelo 3:9) Muna kuma kiaki, Nzambi wavanga nkubika vana vau kimana wantu bakala diaka ye lau dia kituka akundi andi. Aweyi kadi wo vangila lembi kulula nsiku miandi? Yambula twazaya.

14. (a) Landila e sono kia Yoane 3:16, adieyi Nzambi kavanga muna vuluza wantu muna sumu yo lufwa? (b) Nkia kiuvu tulenda sadila muna mokena ye wantu?

¹⁴ Tanga Yoane 3:16. Ayingi mun’awana tubokelesanga muna Luyindulu batomene zaya e sono kiaki muna ntu. Kansi, aweyi kimenga kia Yesu kiaziulwila e nzila kimana wantu bavua moyo a mvu ya mvu? Tuna ye lau dia sadisa wantu bazaya e mvutu za kiuvu kiaki. Tulenda wo vanga vava tukubabokelanga beza muna Luyindulu, vava tukalanga yau muna lumbu kia Luyindulu ye vava tukwendanga kubakingula kuna nim’a lumbu kia Luyindulu. Avo batomene bakula oma ma lukûlu, bezaya zola kena kwau o Yave muna wantu kumosi ye ngangu zandi zakondwa tezo.  Nkia mambu matadidi lukûlu tulenda kubazayisa?

15. Aweyi Yesu kaswaswanena yo Adami?

¹⁵ Yave wakubika muntu alunga kimana kavana moyo andi se lukûlu. Diavavanga vo muntu ndioyo alunga kasonga kwikizi muna Yave. Diavavanga mpe vo kakala ye luzolo lwa vana moyo andi mu kuma kia wantu. (Roma 5:17-19) Yave wafila Yesu wa vangwa kiandi kiantete keza wutuka ova ntoto. (Yoane 1:14) Muna kuma kiaki, Yesu wakituka muntu alunga nze una Adami kakala. Kansi nswaswani yo Adami, Yesu wavanga mana Yave kavingilanga kwa muntu alunga. Kana nkutu vava kamweswanga e mpasi, kasidi kulula nsiku mia Nzambi ko.

16. Ekuma lukûlu lwinina se lukau lwamfunu?

¹⁶ Wau vo wafwa nze muntu alunga, Yesu wafwana vuluza wantu muna sumu ye lufwa. Walungisa mawonso mavavuanga kwa Adami. Yesu muntu alunga kakala, wasikila ye kwikizi yo lemvokela Nzambi. (1 Timoteo 2:6) Wafwa mu kuma kieto. Lufwa lwandi lwaziula e nzila kimana wantu awonso bavua e lau dia zinga yakwele mvu. (Matai 20:28) Lukûlu i nsabi zaziula kielo kimana e kani dia Nzambi dialungana.—2 Korinto 1:19, 20.

17. O lukûlu nkia nzila lwaziula?

¹⁷ Diampasi diakala kwa Yave mu kubika lukûlu. (1 Petelo 1:19) Kansi wau vo otoma kutuzolanga, wayambula vo Mwan’andi anzolwa kafwa mu kuma kieto. (1 Yoane 4:9, 10) Muna mpila yayi, Yesu wakituka se  dieto vana fulu kia Adami. (1 Korinto 15:45) Yesu katuziulwila kaka nzila ko mu zinga yakwele mvu, kansi waziula mpe nzila kimana twavutuka muna kanda dia Nzambi. Muna nzil’a lukûlu, wantu besinga kituka alunga, Yave okubatonda diaka muna kanda diandi lembi kulula nsiku miandi. Yindula una ukala e zingu vava wantu awonso ana besikilanga ye kwikizi muna Yave bekituka alunga! Wantu awonso, kiakala kuna zulu yovo ova ntoto, bezingila mu kintwadi nze esi kanda dimosi. Yeto awonso tusinga kituka wan’a Nzambi.—Roma 8:21.

18. Nkia ntangwa Yave kekituka “mawonso muna awonso”?

¹⁸ Kana una vo mase meto mantete bambembola, Yave kayambula zola wantu ko. Wakubika lukûlu. Kana una vo tu wantu alembi lunga, Satana kalendi kutukakidila ko mu songa kwikizi muna Yave. Muna nzil’a lukûlu, Yave okutusadisa mu kituka asongi muna mawonso. Yindula una ukala e zingu vava wantu awonso ana ‘bazeye Mwana yo kwikila muna yandi’ bevua moyo a mvu ya mvu. (Yoane 6:40) Se dieto wa nkwa zola ye ngangu olungisa kani diandi yo sadisa wantu mu kituka alunga. I bosi, Yave okituka “mawonso muna awonso.”—1 Korinto 15:28.

19. (a) Avo tuyangalelanga lukûlu, adieyi tufwete vanga? (Tala babu “ Tukwamanana Vava Awana Bafwene.”) (b) Adieyi tuvovela muna longi dilanda?

¹⁹ O luyangalalu lweto muna lukûlu lufwete kutufila mu zayisa akaka oma ma lukau lwalu lwantalu. Wantu bafwete zaya vo muna nzil’a lukûlu, Yave ovananga wantu awonso e lau dia zinga yakwele mvu. Kansi, o lukûlu mayingi luvanganga, ke diadi kaka ko. Muna longi dilanda, tuzaya una lukûlu lwavanina e mvutu muna mpaka kafidisa o Satana muna mpatu a Edene.