Tala mambu

Tala ntu mia mambu

Nani Ofilanga Nkangu a Nzambi o Unu?

Nani Ofilanga Nkangu a Nzambi o Unu?

“Nusungamena awana bevitang’o ntu vovo lwina.”—AYIBERE 13:7.

NKUNGA: 125, 43

1, 2. Vava Yesu kavutuka kuna zulu, adieyi antumwa bakiyuvulanga?

E NTUMWA za Yesu vana Mongo a Olive bakala, batalanga Yesu wa mfumu ye nkundi au ekolo katombokanga kuna zulu yo fukwa kwa tuti. (Mavangu 1:9, 10) Mu kolo kia mvu miole, Yesu wabalonga, wabakasakesa yo kubafila. Kansi owau, ovutukidi kwandi kuna zulu. Adieyi bevanga?

2 Vitila kenda kuna zulu, Yesu wavovesa alandi andi vo: “Nukala mbangi zame muna Yerusaleme, muna Yuda yawonso ye Samaria yakuna nsuk’a nza.” (Mavangu 1:8) Aweyi badi lungisila e salu kiaki? Yesu wabasia nsilu vo mwand’avelela a Nzambi ukubasadisa. (Mavangu 1:5) Kansi, nani wadi kubafila yo kubika e salu kia samuna e nsangu zambote mu nza yawonso? Antumwa bazaya wo vo Yave wasadila wantu mu fila Aneyisaele kuna nz’ankulu. Muna kuma kiaki, nanga bakiyuvula kana vo Yave mfidi ankaka kesola.

3. (a) Vava Yesu kayenda kuna zulu, nkia nzengo zamfunu babaka antumwa? (b) Nkia yuvu tubakila e mvutu mu longi diadi?

3 Ke vavioka kolo ko vava Yesu kayenda kuna zulu, e ntumwa zandi bafimpulula e Sono, basamba yo lomba lusadisu lwa Nzambi. Basola Matia mu vinga vana fulu kia Yuda wa mwisi Kereote mu lungisa lutangu lwa antumwa 12. (Mavangu 1:15-26) Ekuma e nsola yayi yakadila yamfunu kwa yau ye kwa Yave? Alongoki bazaya wo vo vafwete kala ntumwa 12. * (Tala mvovo vana yand’a lukaya.) Yesu wasola antumwa yo kubalonga kimana balungisa kiyekwa kiamfunu vana vena nkangu a Nzambi. Nkia kiyekwa badi lungisa? Aweyi Yave yo Yesu babakubikila mu lungisa kiyekwa kiaki? Nkia nkubika tuna yau o unu ifwananene ye yayi? Aweyi tulenda ‘sungamena awana bevitang’o ntu’ vana kati kweto, musungulu “ntaudi akwikizi yo lulungalalu”?—Ayibere 13:7; Matai 24:45.

YESU OFILANGA E BUKA KIA SELO YAMBUTA

4. Nkia kiyekwa bakala kiau antumwa ye akuluntu ankaka muna Yerusaleme?

4 Antumwa bayantika vita o ntu muna nkutakani ya Akristu muna lumbu kia Pentikosti ya mvu wa 33. Nkand’a Nzambi uvovanga vo ‘Petelo watelama kumosi ye Kumi ye Mosi’ yo longa e ludi kivuluzanga mioyo kwa ulolo wa wantu. (Mavangu 2:14, 15) Wantu ayingi bakala vavana bakituka Akristu. I bosi, Akristu awaya ‘bakwamanana muna mana balongwa kwa antumwa.’ (Mavangu 2:42) Antumwa bakala ye kiyekwa kia lunga-lunga e nzimbu za nkutakani. (Mavangu 4:34, 35) Balonganga mpe nkangu a Nzambi yo samba mu kuma kiau. Bavova vo: “Oyeto kibeni tukuyivana emvimba muna samba yo longa e diambu dia Nzambi.” (Mavangu 6:4) Batuma Akristu azikuka mu sila umbangi mu zunga yampa. (Mavangu 8:14, 15) Kuna kwalanda, akuluntu ankaka akuswa bayikama antumwa mu vita o ntu muna nkutakani. Wau vo basalanga se buka kia selo yambuta, bavananga tuludiku muna nkutakani zawonso.—Mavangu 15:2.

Akristu muna tandu kiantete bazaya wo vo Yave wasadilanga Yesu mu fila e buka kia selo yambuta

5, 6. (a) Aweyi mwand’avelela wakumikina buka kia selo yambuta? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.) (b) Aweyi ambasi basadisila buka kia selo yambuta? (c) Aweyi e Diambu dia Nzambi diafidila buka kia selo yambuta?

5 Akristu muna tandu kiantete bazaya wo vo Yave wasadilanga Yesu mu fila e buka kia selo yambuta. Nkia ziku bakala kiau? Kiantete, mwand’avelela wakumikanga buka kia selo yambuta. (Yoane 16:13) Akristu awonso akuswa batambula mwand’avelela. Kansi, mwanda wau waluta vana o nkuma kwa ntumwa ye akuluntu muna Yerusaleme mu lungisa kiyekwa kiau kia vita o ntu muna nkutakani. Kasikil’owu, muna mvu wa 49, mwand’avelela wafila buka kia selo yambuta mu baka e nzengo muna diambu ditadidi zengwa. E nkutakani zalanda luludiku lwalu. Muna kuma kiaki, ‘e nkutakani zasikila muna lukwikilu, o lutangu lwawokelanga lumbu ke lumbu.’ (Mavangu 16:4, 5) Muna nkanda batwika muna nkutakani zawonso mu kuma kia zengwa, tulenda mona vo e buka kia selo yambuta mwand’a Nzambi bakala wau yo songa e fu nze zola ye lukwikilu.—Mavangu 15:11, 25-29; Ngalatia 5:22, 23.

6 Kiazole, ambasi basadisanga e buka kia selo yambuta. Kasikil’owu, mbasi mosi wavovesa Koneleo vo kavava Petelo wa ntumwa. Vava Petelo kasila Koneleo ye yitu yandi o umbangi, batambula o mwand’avelela kana una vo wantu awaya ke bazengwa ko. Koneleo i muntu antete wa mwisi Zula walembi zengwa wakituka Nkristu. Vava antumwa ye mpangi zankaka bawá e diambu diadi, batambulwila luzolo lwa Nzambi yo tambula esi Zula balembi zengwa muna nkutakani ya Akristu. (Mavangu 11:13-18) Muna diambu diadi, tulenda mona una ambasi bayikamena salu kia samuna e nsangu zambote kina kiafilwanga kwa buka kia selo yambuta. (Mavangu 5:19, 20) Kiatatu, Diambu dia Nzambi diafilanga e buka kia selo yambuta. Wantu awaya basadilanga e Diambu dia Nzambi kimana diabasadisa mu baka nzengo zamfunu mu kuma kia mana Akristu bakwikilanga yo fila e nkutakani.—Mavangu 1:20-22; 15:15-20.

7. Ekuma tulenda vovela vo Yesu wafilanga Akristu a tandu kiantete?

7 Kana una vo e buka kia selo yambuta kiakala ye wisa muna nkutakani, bazayanga wo vo Yesu Kristu i Mfidi au. Aweyi tuzayidi wo? Paulu wa ntumwa wavova vo Kristu yandi wasola “ankaka se ntumwa.” Wavova mpe vo Kristu i “ntu” yovo Mfidi a nkutakani. (Efeso 4:11, 15) Vana fulu kia yikilwa muna nkumbu a mosi muna antumwa, ‘alongoki bayikilwa vo Akristu muna lutumu lwa Nzambi.’ (Mavangu 11:26) Paulu wazaya wo vo diambote mu landa malongi matukanga muna Nkand’a Nzambi mana balonganga antumwa ye mpangi zankaka ana bavitanga o ntu. Kana una vo i wau, Paulu wavova vo: “Kansi, nzolele nwazaya wo vo, o ntu a konso yakala i Kristu.” E mvovo miami miyikanga mpe awonso bena muna buka kia selo yambuta. Paulu wakudikila vo: “O ntu a Kristu i Nzambi.” (1 Korinto 11:2, 3) Diadi disonganga vo Yave wasola Mwan’andi Kristu Yesu mu fila e nkutakani.

“E KIAKI KE SALU KIA WANTU KO”

8, 9. Nkia kiyekwa kiamfunu kakala kiau o mpangi Russell?

8 Tuka muna mvu wa 1870, mpangi Charles Taze Russell ye akundi andi bayantika sambila Nzambi mun’owu wa Nkand’a Nzambi yo sadisa akaka mu vanga diau dimosi. E diadi Diavavanga vo basadisa wantu bavovanga ndinga za mpila mu mpila. E Sociedade de Tratados da Torre de Vigia de Sião yayantika muna mvu wa 1884. Mpangi Russell yandi wavitang’o ntu. * (Tala mvovo vana yand’a lukaya.) Watoma fimpululanga Nkand’a Nzambi, kakala ye wonga ko wa zayisa akaka vo malongi ma mabundu nze longi dia Nzambi mu ntatu ye dia moyo ulembi fwanga ke mena mu Nkand’a Nzambi ko. Walongoka vo e ngiz’a Kristu ke imoneka mu meso ma wantu ko, e “tandu ya zula” ifokoka muna mvu wa 1914. (Luka 21:24) Mpangi Russell wasadila e ntangwa, ngolo ye nzimbu zandi mu longa e ludi kiaki kw’akaka. Ka lukatikisu ko vo Yave yo Yesu basadila Mpangi Russell mu vita o ntu muna kolo kiakina kiamfunu muna lusansu lwa wantu.

9 Mpangi Russell kazola ko vo wantu bavana nkembo kwa yandi. Muna mvu wa 1896, wasoneka nkanda wavovanga vo yandi ye mpangi zankaka ana bavitanga o ntu ke bazolele tambula nkembo ko. Ke bazolele yikilwa mu nkumbu za tunda ko ye ke bazolele mpe sikidisa buka ko kiyikilwa muna nkumbu zau. Kuna kwalanda, mpangi Russell wavova vo: “E kiaki ke salu kia wantu ko.”

O “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” i buka kiakete kia mpangi zakuswa ana bena muna Buka kia Selo Yambuta

10. (a) Nkia ntangwa Yesu kasola “ntaudi akwikizi yo lulungalalu”? (b) Sasila una diakieseselwa vo e Buka kia Selo Yambuta kiaswaswana ye Sociedade Torre de Vigia.

10 Muna mvu wa 1919, vioka mvu tatu tuka Mpangi Russell kafwila, Yesu wasola “ntaudi akwikizi yo lulungalalu.” Ekuma? Kimana kavananga alongoki andi “madia muna ntangwa ifwene.” (Matai 24:45) Kana nkutu muna mvu miamina, e buka kiakete kia mpangi zakuswa kuna vula diasina kuna Brooklyn, Nova York, bavananga madia ma mwanda kwa alandi a Yesu. E mvovo “buka kia selo yambuta,” wayantika moneka muna nkanda mieto kuna nim’a mvu wa 1940. Muna kolo kiakina, e buka kia selo yambuta ntwadi kiasalanga ye afidi a Associação Torre de Vigia de Bíblias e Tratados. Kansi, muna mvu wa 1971, diatoma kieseswa vo e Buka kia Selo Yambuta kiaswaswana ye Sociedade Torre de Vigia eyi yatalanga e mambu ma luyalu. Tuka muna mvu wauna, mpangi zakuswa bena ye lau dia kituka amosi muna buka kia Selo Yambuta lembi kala afidi a buka kia Sociedade Torre de Vigia. Mu lumbu yeto, mpangi zazikuka za buka kia “mameme mankaka” besalanga nze afidi a Sociedade Torre de Vigia ye muna buka yankaka isadilwanga kwa nkangu a Nzambi. Muna mpila yayi, e Buka kia Selo Yambuta kisianga e sungididi muna salu kia kubika malongi ma Nkand’a Nzambi yo vana luludiku. (Yoane 10:16; Mavangu 6:4) Eyingidilu dia 15 Yuli 2013, diasasila vo “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” i buka kiakete kia mpangi zakuswa ana bena muna Buka kia Selo Yambuta.

Buka kia selo yambuta muna mvu wa 1950

11. Aweyi e Buka kia Selo Yambuta kibakilanga e nzengo?

11 E buka kia Selo Yambuta bebakanga e nzengo zamfunu vava bekutakananga konso lumingu. O lukutakanu lwalu lukubasadisanga mu kala ye mbokena zambote yo kala ye kintwadi. (Ngana 20:18) Ke mosi ko muna Buka kia Selo Yambuta osundidi akaka. Muna kuma kiaki, konso mvu besobanga mpangi ona okala se mfidi a tukutakanu twatu. (1 Petelo 5:1) Diau dimosi mpe divangamanga muna buka sambanu ya Buka kia Selo Yambuta. Ke mosi ko muna Buka kia Selo Yambuta oyindulanga vo yandi i mfidi a mpangi zandi. Yau awonso esi nzo mpe, madia ma mwanda betambulanga metukanga kwa ntaudi akwikizi yo lulungalalu yo landa luludiku lwandi.

Tuka ntaudi akwikizi katumbikilwa muna mvu wa 1919, okubikanga madia ma mwanda muna wete dia nkangu a Nzambi (Tala tini kia 10, 11)

“NANI KIELEKA I NTAUDI AKWIKIZI YO LULUNGALALU?”

12. Nkia yuvu tubakila e mvutu?

12 Ampangi ana bena muna Buka kia Selo Yambuta ke bavumunuinua kwa Nzambi ko, ke wantu alunga mpe ko. Balenda vanga vilwa vava besasilanga Nkand’a Nzambi yovo vava bevananga luludiku kwa nkangu a Nzambi. Kasikil’owu, muna Índice das Publicações da Torre de Vigia muvaikiswanga kunku kina ye ntu a diambu “Esclarecimento de Crenças,” eki kisonganga mambu mesingikwanga muna umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi tuka muna mvu wa 1870. Yesu kavova ko vo e madia ma mwanda kekutuvana o ntaudi andi akwikizi malunga mekala. Muna kuma kiaki, nkia mvutu tulenda vana muna kiuvu kia Yesu vo: “Nani kieleka i ntaudi akwikizi yo lulungalalu?” (Matai 24:45) Nkia ziku kisonganga vo ntaudi akwikizi yo lulungalalu i Buka kia Selo Yambuta? Yambula twabadika mambu tatu tuvovele kala mana masadisa e buka kia selo yambuta muna tandu kia antumwa.

13. Aweyi mwand’avelela usadisilanga Buka kia Selo Yambuta?

13 Mwand’avelela usadisanga Buka kia Selo Yambuta. O mwand’avelela usadisanga Buka kia Selo Yambuta mu bakula malongi ma Nkand’a Nzambi mana ke mabakulwanga ko entete. Kasikil’owu, badika e kunku kia mambu mesingikwanga muna umbakuzi weto tuyikidi kala. Ke vena muntu ko wadi bakula yo sasila ‘mambu mama masina ma Nzambi’ muna ngangu za yandi kibeni. (Tanga 1 Korinto 2:10.) E Buka kia Selo Yambuta bemonanga nze Paulu wa ntumwa ona wasoneka vo: “Mambu mama mpe tuvovanga, ke mu mvovo twalongwa muna ngangu za wantu ko, kansi mu mana twalongwa kwa mwanda.” (1 Korinto 2:13) Mu kolo kia mafunda ma mvu, wantu bakwikilanga mu malongi maluvunu. Ke vakala ye nkubika yasikididi ko yalonganga e ludi. Kansi, tuka muna mvu wa 1919, umbakuzi weto wa Nkand’a Nzambi mu wokela kaka wina. Ekuma? E kuma kadi Nzambi osadilanga mwand’andi avelela mu vana lusadisu.

14. Landila e sono kia Lusengomono 14:6, 7, aweyi ambasi besadisilanga Buka kia Selo Yambuta yo nkangu a Nzambi o unu?

14 Ambasi besadisanga Buka kia Selo Yambuta. Ampangi za Buka kia Selo Yambuta mbebe ampwena bena yau ya sikidisa e salu kia umbangi kisalwanga mu nza yawonso kwa vioka 8.000.000 ma ateleki. Ekuma e salu kiaki kitwasilanga nluta miayingi? E kuma kadi ambasi beyikamanga e salu kiaki. (Tanga Lusengomono 14:6, 7.) Nkumbu miayingi, ambasi befilanga ateleki kwa muntu osambanga kwa Nzambi kimana kansadisa. * (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.) E salu kia samunanga e nsangu zambote mu wokela kaka kina kana nkutu mu fulu ina tusiwanga kitantu. E diadi muna lusadisu lwa ambasi kaka dilenda vangamena.

15. Aweyi ampangi za Buka kia Selo Yambuta baswaswanene ye mfumu za mabundu? Yika e nona.

15 Diambu dia Nzambi difilanga Buka kia Selo Yambuta. (Tanga Yoane 17:17.) Badika dina diavangama muna mvu wa 1973. Eyingidilu dia 1 Yuni diayuvula kana vo “muntu ona kayambula fu kia nua mfomo ko olenda kwandi vubwa.” E mvutu zavewa muna kiuvu kiaki ngwizani zakala ye nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. Eyingidilu diavova vo muntu ndioyo kafwana ko muna vubwa. Diayika sono yayingi ya Nkand’a Nzambi yo sasila e kuma muntu ona kazolele yambula fu kia nua mfomo ko kafwete vaikisilwa muna nkutakani. (1 Korinto 5:7; 2 Korinto 7:1) Diasonga vo nkanikinu wau ke watuka kwa wantu ko, kansi “kwa Nzambi ona ovovanga muna Diambu diandi diasonama.” Ka vena dibundu diankaka ko ditoma zitisanga e Diambu dia Nzambi kana nkutu vo dilenda kala diampasi kwa minkwikizi miankaka. Nkanda mosi uvovelanga mambu ma mabundu kuna Estados Unidos wavovele vo: “Mfumu zayingi za mabundu ma Kikristu besobanga malongi mau kimana makala betela ye ngindu za minkwikizi miau ye za nkangu.” Kansi, e Buka kia Selo Yambuta ke belandanga ngindu za wantu ko. E mpangi zazi befilwanga kwa Diambu dia Nzambi. Ediadi disonganga vo Yave yandi ofilanga nkangu andi o unu.

“NUSUNGAMENA AWANA BEVITANG’O NTU VOVO LWINA”

16. Yika imosi muna mpila tulenda sungamena mpang za Buka kia Selo Yambuta.

16 Tanga Ayibere 13:7. Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga vo ‘twasungamena awana bevitang’o ntu.’ Imosi muna mpila tulenda wo vangila i sambanga mu kuma kia Buka kia Selo Yambuta. (Efeso 6:18) Kiyekwa kiampwena bena kiau, nze kia kubika madia ma mwanda, sikidisa e salu kia samuna e nsangu zambote yo lunga-lunga e nzimbu za tukau. Kieleka, mpangi zazi sambu yeto kikilu bevuanga o mfunu.

17, 18. (a) Aweyi tusongelanga vo tulemvokelanga Buka kia Selo Yambuta? (b) Aweyi tuyikamenanga Buka kia Selo Yambuta vava tusamunanga e nsangu zambote?

17 Tulenda mpe sungamena ampangi za Buka kia Selo Yambuta muna lemvokelanga tuludiku ye malongi bekutuvananga. E Buka kia Selo Yambuta bekutuvananga malongi muna nkanda mieto, muna tukutakanu twakete ye twampwena. Betumbikanga akengi a zunga, ana betumbikanga akuluntu. Vava akengi a zunga ye akuluntu belemvokelanga tuludiku bevewanga, besonganga vo besungamenanga mpangi za Buka kia Selo Yambuta. Yeto awonso tusonganga vo tuzitisanga Yesu wa Mfidi eto vava tulemvokelanga ampangi ana kesadilanga o unu.—Ayibere 13:17.

18 E mpila yankaka tulenda sungamena mpangi za Buka kia Selo Yambuta i vanga mawonso tulenda muna yikama e salu kia samuna e nsangu zambote. E sono kia Ayibere 13:7 kivovesanga Akristu vo batanginina lukwikilu lw’awana bevitang’o ntu. E Buka kia Selo Yambuta besonganga vo lukwikilu lwasikila bena lwau kadi besamunanga yo sikidisa e salu kia samuna e nsangu zambote yo vema kwawonso. Nga tuyikamanga e mpangi zazi muna salu kiaki kiamfunu? Avo tuvanga wo, tukala ye kiese vava tuwá e mvovo mia Yesu vo: “Konso ntangwa nwavanga wo kwa ndiona wandwelo muna mpangi zame, kwa mono nwavanga wo.”—Matai 25:34-40.

19. Ekuma ozolele kwamanena landa Yesu wa Mfidi eto?

19 Vava Yesu kavutuka kuna zulu, kabembola alandi andi ko. (Matai 28:20) Wazaya wo vo mwand’avelela, ambasi ye Diambu dia Nzambi diansadisa mu vita o ntu vava kakala ova ntoto. Lusadisu lwau lumosi kevananga kwa ntaudi akwikizi o unu. Ampangi za Buka kia Selo Yambuta belandanga Yesu wa Mwan’a meme “konso kuna kekwenda.” (Lusengomono 14:4) Muna kuma kiaki, vava tulemvokelanga luludiku lwa Buka kia Selo Yambuta, tusonganga vo Yesu wa Mfidi eto tulandanga. Ke kolo ko, okutufila muna moyo a mvu ya mvu. (Lusengomono 7:14-17) Ke vena mfidi ankaka ko ova nza olenda kutusia nsilu wau.

^ tini. 3 Nanga Yave wazola kala ye ntumwa 12 kimana basikidisa e “nkubilwa 12 za matadi” za Yerusaleme Yampa. (Lusengomono 21:14) Kiaki i kuma ke diakadila diaka mfunu ko vo basola muntu ankaka mu vinga va fulu kia ntumwa zakwikizi ana bafwa kuna kwalanda.

^ tini. 8 Tuka muna mvu wa 1955, e buka kiaki kizayakene vo Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados de Pensilvânia.

^ tini. 14 Tala nkanda ‘Dê Testemunho Cabal’ sobre o Reino de Deus, lukaya lwa 58-59.