Nga Owizanesanga e Ngindu Zaku ye Ngindu za Yave?
“Nuvanguluka muna soba nyindu mieno.”—ROMA 12:2.
1, 2. Ekolo tuzikukanga muna ludi, adieyi diaka tulongokanga? Yika e nona.
YINDULA vo muntu ovene lukau kwa mwan’akete. Mase ma mwana bamvovese vo: “Vutula matondo.” O mwana ovanga wo kadi mase mandi bantumini kavanga wo. Kansi, ekolo mwana kekolanga, oyantika bakula e kuma mase mandi bemwenanga vo diamfunu mu vutula matondo vava akaka bekutuvanganga mambu mambote. Kuna kulanda, yandi kibeni okala ye tima dia vutula matondo kw’akaka kadi walongoka e fu kia vutula matondo.
2 Diau dimosi diavangama kwa yeto. Vava twayantika longoka e ludi, twalongoka o mfunu wa lemvokela e nkanikinu mia Yave. Kansi ekolo tuzikukanga muna ludi, tulongokanga diaka mayingi mu kuma kia ngindu zandi, i sia vo, mana kezolanga, mana kemenganga ye una kebadikilanga o mambu. Vava tuyambulanga vo e ngindu za Yave zafila e zolela ye mavangu meto, tuwizanesanga e ngindu zeto ye ngindu zandi.
3. Ekuma dilenda kadila diampasi mu badikila o mambu nze una Yave kebadikilanga mo?
3 Diakiese dikalanga mu longoka e ngindu za Yave. Kansi wau vo tu wantu alembi lunga, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu badikila e mambu nze una Yave kebadikilanga mo. Kasikil’owu, tuzeye una Yave kebadikilanga e mavangu ma zumba, e loko dia mavua, salu kia umbangi, sadila menga mu mpila yambi ye mambu mankaka. Kansi, dilenda kala diampasi mu bakula e kuma Yave kebadikilanga mambu mama mu mpila yayi. Muna kuma kiaki, adieyi dilenda kutusadisa mu wizanesa e ngindu zeto ye ngindu za Yave? Aweyi dilenda kutusadisila mu vanga edi diambote owau ye kuna sentu?
AWEYI TULENDA KADILA YE NGINDU ZA NZAMBI?
4. O soba e ngindu zeto aweyi disongele?
4 Tanga Roma 12:2. Mu sono kiaki, Paulu wa ntumwa wayika dina tufwete vanga muna kala ye ngindu za Yave. Wavova vo tufwete ‘yambula kuyisi’e fwani-fwani ye tandu kiaki.’ Nze una twalongokele muna longi diaviokele, disongele vo tufwete venga e ngindu ye fu ya nza. Kansi, Paulu wavova mpe vo tufwete sobanga e ngindu zeto. Ediadi disongele vo tufwete longokanga e Diambu dia Nzambi, bakula e ngindu zandi yo badika zo. Tufwete mpe vanga e ngolo za wizanesa ngindu zeto ye ngindu za Nzambi.
5. Yika e nswaswani vana vena tanga yo longoka.
5 O longoka ke mpasi tanga kaka mu nzaki ko e mambu yovo solola e mvutu za yuvu muna longi. Vava tulongokanga, tufwete yindulanga dina tulongokele mu kuma kia Yave, mana kevanganga ye una Yave kebadikilanga e mambu. Tufwete vava bakula e kuma Yave kekutuvoveselanga vo twavanga diambu kingandi yovo venga maka mambu. Tufwete mpe yindulanga una tulenda sadila mana tulongokele mu singika mavangu ye ngindu zeto. Dialudi vo ke dilendakana ko mu badika mambu mama mawonso konso ntangwa tulongokanga. Kansi, diambote twavaulanga e ntangwa muna badika mana tutanganga.—Nkunga 119:97; 1 Timoteo 4:15.
6. Adieyi divangamanga vava tubadikanga mana tutanganga muna Diambu dia Nzambi?
6 Diambu diambote kikilu divangamanga vava tuvaulanga e ntangwa ya badika mana tutanganga muna Diambu dia Nzambi. ‘Tuzayanga’ yovo bakula vo e ngindu za Yave zalunga. Tuyantikanga bakula e mpila ina Yave kebadikilanga o mambu yo tonda e ngindu zandi. Muna mpila yayi, tusobanga e ngindu zeto yo yantika yindula mu mpila yankaka. Malembe-malembe, tuvangulula e ngindu zeto kimana zakala betela ye ngindu za Yave.
E NGINDU ZETO ZIFILANGA MAVANGU METO
7, 8. (a) Aweyi Yave kebadikilanga e mavua? (Tala e fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.) (b) Avo tubadikidi mavua nze una Yave kebadikilanga mo, nki tusia vana fulu kiantete?
7 E ngindu zeto zifilanga mana tuvanganga. (Maku 7:21-23; Yakobo 2:17) Yambula twabadika nona itoma kiesesa e diambu diadi. E nona kiantete tulenda kio solola muna lusansu lwa luwutuku lwa Yesu. E nona kiaki kisonganga una Yave kebadikilanga mavua. Nzambi wasola Yosefe yo Maria muna sansa mwan’andi kana una vo ke bakala ye nzimbu zayingi ko. (Fuka 12:8; Luka 2:24) Vava Yesu kawutuka, Maria ‘wanlekesa muna dikilwa kia twelezi, e kuma kadi, ke bakala ye suku ko muna nzo zina anzenza balwakilanga.’ (Luka 2:7) Kele vo Yave kazola wo, wadi vanga mawonso kimana o mwan’andi kawutukila va fulu kiambote-mbote. Kansi, Yave wazola vo Yesu kasanswa kwa mase ana besianga e mambu ma Nzambi vana fulu kiantete. Kuna kwa Yave, ediadi i diambu diasunda o mfunu.
8 O lusansu lwa luwutuku lwa Yesu lutulongele una Yave kebadikilanga mavua. Mase mankaka bezolanga vo wan’au bakala ye lekwa yantalu, kana nkutu vo dilenda sia e kikundi kiau yo Yave mu vonza. Kansi kuna kwa Yave, e kikundi kieto yo yandi i diambu disundidi o mfunu. Nga e ngindu zaku betela zina ye ngindu za Yave muna diambu diadi? Adieyi mavangu maku mesonganga?—Tanga Ayibere 13:5.
9, 10. Aweyi tulenda songela vo tuna ye ngindu za Yave muna diambu ditadidi tesesa akaka e sakuba?
9 E nona kiazole kisonganga una Yave kebadikilanga muntu otesesanga akaka e sakuba, i sia vo, fila akaka mu sumuka yovo yambula sadila Yave. Yesu wavova vo: “Konso ona otesese sakuba kwa mosi mun’awaya andwelo bena ye lukwikilu, diambote kavuikwa e tadi muna nsingu nze dina dizietomonwangwa kwa buluku yo dimunwa muna mbu.” (Maku 9:42) E miami mvovo miankuma kikilu. Tuzeye wo vo Yesu watangininanga Se diandi. Muna kuma kiaki, tulenda kala ye ziku vo Yave okendalalanga kikilu avo muntu otesese mosi mun’alandi a Yesu e sakuba.—Yoane 14:9.
10 Nga tubadikilanga e vangu dia tesa akaka e sakuba nze una Yave yo Yesu bebadikilanga dio? Adieyi mavangu maku mesonganga? Kasikil’owu, dilenda kala vo vena ye mvuatu yovo mpila ya kuyikubikila tuyangalelanga. Kansi, adieyi tuvova avo e mvuatu mieto milenda tesesa mpangi zankaka e sakuba yovo sikamesa e ngindu zambi kw’akaka? Nga o zola muna mpangi zeto kukutufila mu lembi sia zolela yeto va fulu kiantete?—1 Timoteo 2:9, 10.
11, 12. Aweyi tulenda kuyitanina avo tumengene mana Yave kemenganga yo yima e volo?
11 E nona kiatatu i kiaki: Yave omenganga o bi. (Yesaya 61:8) Yave ozeye wo vo ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu vanga edi diansongi kadi tu wantu alembi lunga. Kana una vo i wau, Yave ozolele vo twamenganga oma mambi nze una kevanganga. (Tanga Nkunga 97:10.) Avo tuyindwidi e kuma o Yave kemengenanga oma mambi, dikutusadisa mu kala ye ngindu zandi yo kutuvana o nkuma wa venga konso diambu diambi.
Vena ye maka mambu mena vo mambi kana una vo Nkand’a Nzambi ke uvovelanga mambu mama ko
12 Avo tulongokele menga oma mambi, dikutusadisa mpe mu bakula vo vena ye maka mambu mena vo mambi kana una vo Nkand’a Nzambi ke uvovelanga mambu mama ko. Kasikil’owu, vena ye makinu matomene sayana mu nza yayi meyikilwanga vo lap dancing. Wantu ayingi bevovanga vo makinu mama ke mambi kwandi ko kadi ke diau dimosi ko yo vukana yo muntu. * (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.) Nga i wau kikilu Yave kebadikilanga e diambu diadi? Sungamena vo Yave omenganga mawonso mambi. Muna kuma kiaki, tufwete venganga oma mambi yo yima e volo yo menga mana Yave kemenganga.—Roma 12:9.
TEKA YINDULANGA DINA OLENDA VANGA
13. O teka yindula una Yave kebadikilanga e mambu, aweyi dilenda kutusadisila mu baka nzengo zambote kuna sentu?
13 Vava tulongokanga, tufwete yindulanga una Yave kebadikilanga o mambu. Ediadi dikutusadisa mu baka nzengo zambote. I bosi, avo vabwidi diambu divava vo twabaka nzengo vana vau, ke dikala dianzenza ko kwa yeto. (Ngana 22:3) Yambula twabadika nona yankaka ya Nkand’a Nzambi.
14. Adieyi tulenda longoka muna mvutu za Yosefe kwa nkaz’a Potifa?
14 Vava nkaz’a Potifa kazola vukana yo Yosefe, watina vana vau. Tuna ye ziku vo Yosefe wateka yindula una Yave kebadikilanga o longo. (Tanga Etuku 39:8, 9.) Yosefe wavovesa nkaz’a Potifa vo: ‘Nkia mpanga mvang’e diambu diadi diambi-mbi, yasumukina Nzambi?’ E mvovo miandi miasonga vo Yosefe ngindu za Nzambi kakala zau. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Adieyi ovanga kele vo nkwaku a salu oyantikidi kulomba vo nuabanda kimakangu? Adieyi ovanga avo muntu utwikidi mensagem yovo mafoto mansoni muna telefone aku? * (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.) Diasazu dikala mu sikila ye kwikizi muna Yave avo tutekele longoka yo tonda una Yave kebadikilanga o mambu yo teka sikidisa dina tuvanga.
15. Adieyi dilenda kutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave nze aleke tatu Ayibere?
15 Badika mpe e nona kia aleke tatu Ayibere, i sia vo, Saderake, Misake yo Abedengo. Vava ntinu Nebukandesa kabavovesa vo basambila e teke kia wolo kina kavanga, aleke awaya ke batambulwila ko. E mvutu zau zatoma kiá zasonga vo bateka yindula dina dibwa avo basikidi ye kwikizi muna Yave. (Luvaiku 20:4, 5; Daniele 3:4-6, 12, 16-18) Adieyi tuvova o unu? Adieyi wadi vanga kele vo mfumu a salu ulombele vo wakuba e nzimbu zisadilwa mu nkinzi mia nsambil’aluvunu? Vana fulu kia vingila yavana e diambu diadi dikutubwila, diambote mu yindula owau una Yave kebadikilanga e diambu diadi. Kuna kulanda, avo diambu ditubwididi, ke dikala mpasi ko mu vanga yovo vova diambu diansongi, nze una aleke tatu Ayibere bavanga.
Nga wavavulula, yo soneka e kalati kiaku kia mawuku yo mokena ye dotolo diaku? (Tala e tini kia 16)
16. O toma zaya e ngindu za Yave aweyi dilenda kutusadisila mu kala wakubama mu diambu ditadidi mawuku?
16 O badika e ngindu za Yave dilenda mpe kutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave avo diambu dia kinsalukisa ditubwididi mu kuma kia mawuku. Dialudi vo twabaka kala e nzengo za lembi vutulwa menga yovo imosi muna ngengele yá za menga. (Mavangu 15:28, 29) Kansi, vena ye mpila zankaka za mawuku zisadilwanga menga zivavanga vo konso Nkristu kabaka nzengo yandi kibeni mun’owu wa nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. Nkia ntangwa yambote tufwete sikidisa dina tuvanga? Nga vava tukala kuna lupitalu, muna mpasi yo komekenua vo twabaka e nzengo vana vau? Ve. Ekolo tuna yo vimpi wambote i ntangwa yambote tufwete toma vavulula, soneka e kalati kieto kia mawuku kisasilanga e mpil’a mawuku tuzolele yo mokena ye dotolo dieto. * (Tala e mvovo vana yand’a lukaya.)
17-19. Ekuma tufwete zayila owau una Yave kebadikilanga o mambu? Yika e nona.
17 Yindula dina Yesu kavanga vava Petelo kamvovesa vo: “Kuvovi wo ko e Mfumu.” Yesu wamvana e mvutu vana vau. Ediadi disonganga vo Yesu wabadikanga e mambu mana o Nzambi kazola vo kavanga. Wabadikanga mpe o ungunza mu kuma kia zingu ye lufwa lwandi ova ntoto. O zayi wau wavana Yesu o nkuma wa sikila ye kwikizi muna Yave yo vana moyo andi se kimenga muna wete dieto.—Tanga Matai 16:21-23.
18 O unu, Nzambi ozolele vo twakala akundi andi yo vanga mawonso tulenda muna samuna e nsangu zambote. (Matai 6:33; 28:19, 20; Yakobo 4:8) Kansi, wantu ankaka bena ye makani mambote balenda vava kutuyoyesa, nze una Petelo kavanga kwa Yesu. Kasikil’owu, o mfumu aku a salu olenda kukudikila e nzimbu zayingi, kansi divava vo wasalanga ola zayingi yo lembi kala diaka ye ntangwa yafwana mu kwenda muna tukutakanu yovo muna salu kia umbangi. Yindula vo u mwan’a sikola, alongi aku bavene e lau dia kwenda tangila ku sikola yankaka kansi divava vo wasisa mase maku. Avo e diambu diadi dibwididi, nga osamba, vavulula yo mokena ye mase maku yovo akuluntu vitila wabaka nzengo? Diambote mu longoka owau una Yave kebadikilanga e mambu mama yo wizanesa e ngindu zaku ye ngindu zandi. I bosi, avo bavene malau mama, ke mekala ntonta zampasi ko kwa ngeye. Ozaya dina ofwete vanga, kadi wayibakila kala e nzengo za sia salu kia Yave vana fulu kiantete.
19 Olenda yindula mambu mankaka malenda tonta e kwikizi kiaku muna Yave. Dialudi vo ke tulendi yindula mawonso ko malenda kutubwila. Kansi, avo tusadidi e ntangwa ya longi dia yeto kibeni muna badika e ngindu za Yave, diasazu dikala mu sungamena mana tulongokanga yo sadila mo muna konso diambu tuwanana diau. Muna kuma kiaki, ekolo tulongokanga, tufwete vavanga zaya una Yave kebadikilanga o mambu, wizanesa e ngindu zeto ye ngindu zandi yo yindula una dilenda kutusadisila mu baka nzengo zambote owau ye kuna sentu.
O ZAYA E NGINDU ZA YAVE DIKUTUTWASILA NSAMBU ZAYINGI
20, 21. (a) Nkia nswa tukala wau muna nz’ampa? (b) Aweyi tulenda kadila ye kiese o unu?
20 Yeto awonso nz’ampa tuvingilanga. Engi muna yeto tuna ye vuvu kia zinga yakwele mvu muna Paradiso ova ntoto. Muna Kintinu kia Nzambi, e ntantu ye mpasi zawonso tunuananga zau mu nza yayi zifokoka. Tukwamanana kala yo nswa wa kuyisolela yo baka nzengo zambote mun’owu wa zolela yeto.
21 Kansi, ke disongele ko vo luvevoko lwakondwa e tezo tukala lwau. Alembami bebaka e nzengo zikala e ngwizani ye nsiku ye ngindu za Yave. Ediadi dikubatwasila kiese yo luvuvamu. (Nkunga 37:11) Ekolo tuvingilanga e nz’ampa, tulenda kala ye kiese owau avo tuwizanese e ngindu zeto ye ngindu za Yave.
^ tini. 12 Lap dancing i makinu mena vo muntu ona olombanga e nzimbu, okalanga nze yandi wina kinkonga, ovuandanga vana nkat’a muntu ankaka yo kina makinu nze yau bevukananga. Avo e diambu ditomene fimpwa, makinu mama malenda badikilwa nze vangu dia zumba yo vava vo muntu kafundiswa kwa buka kia afundisi. O Nkristu ona wayikotesa kala muna makinu ma mpila yayi kafwete lomba lusadisu kwa akuluntu.—Yakobo 5:14, 15.
^ tini. 14 E vangu dia sadila e telefone mu twika mensagem, mafoto yovo video zisonganga mavangu mansoni diyikilwanga vo Sexting. Avo diambu ditomene fimpwa, nanga divava vo akuluntu bakubika e buka kia afundisi. Ezak’e ntangwa, aleke ana bekuyivananga mu vangu dia sexting besiwanga muna pelezo kwa mfumu za tuyalu. Muna zaya diaka mambu mankaka, ziula muna nzil’eto jw.org yo tanga e longi dina yo ntu a diambu “Os Jovens Perguntam—O que preciso saber sobre sexting?” (Tala vana vasonama ENSINOS BÍBLICOS > ADOLESCENTES.) Yovo tala e longi: Como conversar com seu filho sobre sexting muna Despertai! ya Novemba 2013, lukaya lwa 4-5.
^ tini. 16 Muna zaya diaka mayingi mu kuma kia nkanikinu mia Nkand’a Nzambi milenda kusadisa, tala muna nkanda ‘Nusikila muna zola kwa Nzambi,’ lukaya lwa 215-218.
