1, 2. (a) E nsobani za kinsalukisa aweyi zilenda vanga muna yeto? (Tala e fwaniswa ova ntandu.) (b) Mun’owu wa Nkunga 131, adieyi dilenda kutusadisa mu kala ye luvuvamu lwa ntima?

MPANGI Lloyd yo Alexandra basadila kuna Betele vioka mvu 25, i bosi bafilwa muna salu kia kimviti a nzila. Kuna lubantiku, bakendalala. Mpangi Lloyd wavova vo: “Yabadikilanga e salu kiame kuna Betele se mpil’a zingu kiame. Yabakula e kuma kiavangamena nsobani zazi, kansi muna tumingu ye ngonde zalanda, yamonanga nze yeto twabembolwa. Ezak’e ntangwa mu mpila yambote yamwenanga e nsobani yayi, kansi vakalanga mpe ye ntangwa yakendalalanga kikilu.”

² Nsobani zayingi zivangamanga muna zingu kieto zina ke twavingilanga ko. E nsobani zazi zilenda kututwasila ntokani zayingi. (Ngana 12:25) Avo e nsobani zivangamene zampasi mu tambulwila yovo kulukilwa, adieyi tulenda vanga muna kala ye luvuvamu lwa ntima? (Tanga Nkunga 131:1-3.) Yambula twazaya una akaka muna selo ya Yave kuna nz’ankulu  ye mu lumbu yeto, bakadila ye luvuvamu lwa ntima kana nkutu vava e zingu kiau kiasoba kuna kinsalukisa.

3. Aweyi e zingu kia Yosefe kiasobela kuna kinsalukisa?

³ Badika e nona kia Yosefe. Muna wana awonso a Yakobo, Yosefe katoma zolanga. Ediadi diafila mpangi zandi mu mona e kimpala. Vava Yosefe kakala ye kimbuta kia mvu 17, e mpangi zandi banteka muna kibundu. (Etuku 37:2-4, 23-28) Wamweswa e mpasi kuna Engipito mu tezo kia 13 dia mvu. Entete muna kibundu, i bosi muna pelezo. Yosefe kwandá kakala yo se diandi ona katoma zolanga. E nsobani zavangama muna zingu kiandi zafwana kumfila mu dimbula e vuvu yo funga makasi, kansi kavanga wo ko. Adieyi diansadisa?

4. (a) Adieyi Yosefe kavanga vava kakala muna pelezo? (b) Aweyi Yave kavanina e mvutu za sambu ya Yosefe?

⁴ Vava Yosefe kamweswanga e mpasi muna pelezo, wasianga e sungididi muna mpila ina Yave kansadisilanga. (Etuku 39:21; Nkunga 105:17-19) Nanga wayindula mpe ndozi kalota vava kakala nleke, wakala ye ziku vo Yave wakala yandi. (Etuku 37:5-11) Nanga nkumbu miayingi kasambanga yo zayisa kwa Yave mawonso makala muna ntim’andi. (Nkunga 145:18) Yave wawá e sambu ya Yosefe yo kumvana e vuvu vo ‘okala yandi’ kana nkutu nkia diambu dilenda kumbwila.—Mavangu 7:9, 10. * (Tal’e mvovo vana yand’a lukaya.)

5. Aweyi “o luvuvamu lwa Nzambi” lukutusadisilanga mu kwamanana sadila Yave?

⁵ Kana nkutu vo mu mpasi kikilu twina, tulenda kala yo “luvuvamu lwa Nzambi” olu ‘luyingilanga ntima mieto’ yo vuvika e ngindu zeto. (Tanga Filipi 4:6, 7.) Vava tukalanga ye ntokani yo kendalala, “o luvuvamu lwa Nzambi” lulenda kutusadisa mu kwamanana sadila Yave yo lembi yoya. Yambula twabadika nona ya mpangi bamona kala e ziku kia diambu diadi.

6, 7. Aweyi e sambu yeto ilenda kutusadisila mu vutukila luvuvamu lwa ntima? Yika e nona.

⁶ Vava mpangi Ryan yo Juliette bawá vo bafidilu muna salu kia kimviti a nzila espesiale, bakendalala kikilu. Mpangi Ryan wavova vo: “Twatambika e diambu diadi kwa Yave muna sambu. Twazaya wo vo lau diau mu bunda e vuvu muna Yave. Wau vo ayingi muna nkutakani eto bakala vo wantu ampa muna ludi, twasamba kwa Yave kimana katusadisa mu kala se mbandu ambote ya lukwikilu.”

⁷ Aweyi Yave kavanina e mvutu za sambu kiau? Mpangi Ryan wavova vo: “Vava twafokola samba, vana vau e ngindu zabendomoka yo wonga twakala wau wamanisa. O luvuvamu lwa Nzambi lwayingila e ntima ye makani meto. Twabakula vo avo tukedi ye ngindu zasikila, tulenda kwamanana sadilwa kwa Yave.”

8-10. (a) Aweyi o mwand’a Nzambi ulenda kutusadisila vava tutelamwanga o moyo? (b) Aweyi Yave kalenda kutusadisila avo tusianga e sungididi muna salu kiandi?

⁸ O mwand’a Nzambi ulenda kutuvuvika o ntima. Ulenda mpe kutusungamesa  sono kia Nkand’a Nzambi kilenda kutusadisa mu bakula dina disundidi o mfunu muna zingu. (Tanga Yoane 14:26, 27.) Badika dina diambwila mpangi Philip yo nkaz’andi Mary, ana basadila kuna Betele mu tezo kia 25 dia mvu. Muna ngonde yá, e ngudi zau ye yitu kiau bafwa. Diavava vo benda lunga-lunga se dia mpangi Mary ona wayelanga e kimbevo kia ntu (demência).

⁹ Mpangi Philip wavova vo: “Yayindulanga vo ndenda kwame sunda, kansi diambu diakondwanga. Yasolola e sono kia Kolosai 1:11 muna longi dimosi twalongoka muna Eyingidilu. Yabakula vo yazizidilanga e mpasi, kansi ke una kikilu ufwene ko. Diavavanga vo ‘yazizidila mawonso kuna kiese.’ E sono kiaki kiansungamesa vo muna kala ye kiese, ke divavanga ko mawonso mambote, kansi divavanga vo mwand’a Nzambi wafila e zingu kiame.”

¹⁰ Yave wasambula mpangi Philip yo Mary mu mpila zayingi kadi bakwamanana sia e sungididi muna salu kia Yave. Vava bavaika kuna Betele, yau awole basolola alongoki a Nkand’a Nzambi ana banungunuka muna mwanda, ana balongokanga nkumbu miayingi muna lumingu. Mpangi Mary wavova vo: “Alongoki awaya batutwasila kiese kiayingi. Diakala nze Yave watuvovesanga vo ke nutokani ko e wan’ame.”

11, 12. (a) Adieyi kavanga o Yosefe muna sambulwa kwa Yave? (b) Aweyi Yave kasambulwila Yosefe?

¹¹ Vava e zingu kisobanga kuna kinsalukisa, tulenda telamwa o moyo yo sia kaka e sungididi muna mpasi zeto. I diau kafwana vanga o Yosefe. Kansi, Yosefe kasia sungididi mu mpasi zandi ko, wavanga dina kalenda. Nze una Yosefe kakadila nsadi ambote kwa Potifa, wakala mpe nsadi ambote vava kakala mu pelezo kadi wasalanga konso salu katumwanga kwa mfidi a pelezo.—Etuku 39:21-23.

¹² Lumbu kimosi, Yosefe wavewa e kiyekwa kia lunga-lunga abakami wole ana basadilanga kuna lumbu lwa Faro. Yosefe wakadila yau kuna ngemba. Muna kuma kiaki, wantu awaya banzayisa e ntokani zau ye ndozi balota muna fuku. (Etuku 40:5-8) Yosefe kazaya ko dina dikumbwila, kansi e moko kiaki kiantwasila luvevoko. Una vavioka mvu miole, wavaikiswa muna pelezo yo kituka nkwa wisa muna Engipito. Faro kaka wasunda Yosefe muna wisa.—Etuku 41:1, 14-16, 39-41.

13. Adieyi tulenda vanga muna sambulwa kwa Yave kana nkutu nkia diambu ditubwididi?

¹³ Nze Yosefe, oyeto mpe tulenda wanana  ye diambu dina ke tulendi singika ko. Kansi, avo tukedi ye luzindalalu yo vanga dina tulenda, Yave okutusambula. (Nkunga 37:5) Kana nkutu vava tutokananga yo lembi zaya dina tuvanga, ke tufwete ‘dimbula vuvu ko.’ (2 Korinto 4:8) Yave okala yeto, musungula avo tuyivene muna salu kiandi.

14-16. Aweyi o Filipo kayivanina muna salu kia umbangi kana nkutu vava e zingu kiandi kiasobanga?

¹⁴ Filipo wa nteleki a nsangu zambote wakala se mbandu ambote ya muntu ona wasianga e sungididi muna salu kiandi kia umbangi kana nkutu vava e zingu kiandi kiasoba. Vakala ye ntangwa, Filipo walungisanga ye kiese kiawonso kiyekwa kavewa muna Yerusaleme. (Mavangu 6:1-6) Kansi e mambu masoba kuna kinsalukisa. Vava Setefano kavondwa, Akristu bayantika bangikwa yo tina muna Yerusaleme. Wau vo Filipo wakala ye kani dia kuyivana muna salu kia Yave, wayenda kuna mbanz’a Samaria, kadi o wantu muna mbanza yayina tima dia wá e nsangu zambote bakala diau.—Matai 10:5; Mavangu 8:1, 5.

¹⁵ Filipo wakala ye luzolo lwa kwenda konso kuna o mwand’a Nzambi wamfilanga. Muna kuma kiaki, Yave wansadila mu sila umbangi muna zunga yakala vo wantu ke bawidi nsangu zambote ko. Ayingi muna Ayuda bavezanga esi Samaria yo kubabangika. Kansi Filipo kavezanga wantu ko, wabasamunuina e nsangu zambote. Esi Samaria bawá Filipo ye ‘sungididi kiawonso.’—Mavangu 8:6-8.

¹⁶ Kuna kwalanda, o mwand’a Nzambi wafila Filipo mu kwenda samuna e nsangu zambote kuna mbanz’a Asedode ye Kaisaria kuna kwazingilanga Esi Zula yayingi. (Mavangu 8:39, 40) Kuna kwalanda, e zingu kia Filipo kiasoba diaka. Wasompa yo wuta wana. Kansi, kana una vo mambu mayingi masoba muna zingu kia Filipo, wakwamanana kuyivana muna salu kia umbangi. Muna kuma kiaki, Yave wasambula Filipo kumosi ye esi nzo andi.—Mavangu 21:8, 9.

17, 18. Vava e mambu mesobanga muna zingu kieto, o kukivana muna salu kia umbangi aweyi dilenda kutusadisila?

¹⁷ Selo yayingi ya ntangwa ke ntangwa bevovanga vo o sia e sungididi muna salu kia umbangi dikubasadisanga mu kala  ye kiese ye ngindu zasikila kana nkutu vava o mambu mesobanga. Badika e nona kia mpangi Osborne yo nkaz’andi Polite bezingilanga kuna África do Sul. Vava bavaika kuna Betele, bayindula vo diasazu dikala mu solola e salu kia ndambu a lumbu ye fulu kia zingila. Kansi mpangi Osborne wavova vo: “Diankenda vo ke twasolola salu mu nzaki ko nze una twayindulanga.” Mpangi Polite wavova vo: “Ngonde tatu twavanga ke twasololanga salu ko, ke twakala mpe ye nzimbu ko. Diampasi kikilu diakala.”

¹⁸ Adieyi diasadisa mpangi Osborne yo nkaz’andi muna kolo kiakina kiampasi? Mpangi Osborne wavova vo: “O samun’e nsangu zambote kumosi ye mpangi za nkutakani diatusadisa mu kwamanana kala ye ngindu zasikila yo lembi vidisa kiese kieto.” Vana fulu kia vuanda ku nzo yo tokana kwayingi, babaka e nzengo za kukivana muna salu kia umbangi. Ediadi diabatwasila kiese kiayingi. Mpangi Osborne wakudikila vo: “Wau vo ke twayoya ko muna vava e salu, kuna kwalanda twabaka e salu.”

19-21. (a) Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana kala ye luvuvamu lwa ntima? (b) O kulukilwa e nsobani zivangamanga muna zingu kieto nkia nluta dilenda kututwasila?

¹⁹ Nze una tumwene, avo tuvangidi mana tulenda yo bunda e vuvu kieto kiawonso muna Yave, tukwamanana kala ye luvuvamu lwa ntima kana nkutu vo e mambu masobele. (Tanga Mika 7:7.) Kuna kulanda, tubakula vo e ngolo twavanga muna kulukilwa e nsobani zakumika e kikundi kieto yo Yave. Mpangi Polite wavova vo vava bavaika kuna Betele, walongoka o mfunu wa bunda e vuvu muna Yave kana nkutu vava e mambu mesobanga muna zingu kieto. Wakudikila vo: “E kikundi kiame yo Yave kiawokela kikilu.”

 ²⁰ Mpangi Mary ona tuyikidi kala, wakinu lunga-lunga se diandi una vo se nunu yo sala se mviti a nzila. Wavova vo: “Yalongoka vo vava ikalanga ye ntokani, mfwete toma yindula, samba yo vuvika o ntima. E diambu diamfunu yalongoka i yekeka mambu mawonso vana moko ma Yave. Ediadi mfunu kikilu dikala kuna sentu.”

²¹ Mpangi Lloyd yo nkaz’andi Alexandra bavova vo e nsobani zavangama muna zingu kiau zatonta kikilu o lukwikiku lwau muna mpila ina ke bavingilanga ko. Kansi bamona vo e ntonta zazi zabasadisa kikilu. Owau, bena ye ziku vo lukwikilu lwau lwakumama ye lulenda kubafiaulwisa avo bawananene ye mpasi. Bemonanga mpe vo e ntonta bawanana zau zatomesa kiwuntu kiau.

22. Avo tuvangidi mawonso tulenda vava tunuananga ye mpasi, nkia ziku tulenda kala kiau?

²² Omu nza yayi, e zingu kieto kilenda soba kuna kinsalukisa. Tulenda tambula kiyekwa kiampa muna salu kia Yave, bakama kimbevo yovo kiyekwa kia lunga-lunga esi nzo. Kansi, tufwete kala ye vuvu vo Yave otokanenanga e wete dieto, okusadisa muna ntangwa ifwene. (Ayibere 4:16; 1 Petelo 5:6, 7) Ekolo onuananga ye mpasi, vanga dina olenda. Samba kwa Yave wa Se diaku yo longoka bunda e vuvu muna yandi. Muna mpila yayi, kana nkutu e mambu masobele muna zingu kiau, olenda kala ye luvuvamu lwa ntima lutukanga kwa Yave.