1, 2. Nkia nona ya wantu batantana iyikwanga muna nkand’a Etuku? Aweyi nona yayi ilenda kutusadisila?

NGA watanga kala nona ya wantu beyikwanga mu Nkand’a Nzambi ana bakala ye ntantani? Muna kapu yantete ya Nkand’a Etuku, tutanganga vo Kaini wavonda Abele (Etuku 4:3-8); Lameke wavonda toko dimosi ona wanlweka (Etuku 4:23); Avungudi a Abarayama batantana ye avungudi a Loti (Etuku 13:5-7); Anga wayantika veza Sara, Sara wafungila Abarayama makasi (Etuku 16:3-6); Yisemaele wasia wantu awonso kitantu, wantu awonso mpe bansia kitantu.—Etuku 16:12.

² Ekuma nona yayi yasonamena mu Nkand’a Nzambi? E kuma kadi tulenda longoka mambu mayingi muna nona ya wantu alembi lunga ana bakala ye ntantani. Yeto mpe tu wantu alembi lunga. Vava tubwilwanga diambu dia mpila yayi muna zingu kieto, tulenda tanginina awana basonga mbandu ambote yo venga mbandu ambi. (Roma 15:4) Diadi dilenda kutusadisa mu zaya una tulenda kadila mu luvuvamu ye akaka.

3. Nkia mambu tuvovela mu longi diadi?

³ Mu longi diadi tulongoka ekuma tufwete singikilanga e ntantani ye una tulenda wo vangila. Tulongoka mpe nkanikinu  mia Nkand’a Nzambi milenda kutusadisa mu singika ntantani yo tatidila ngwizani ambote yo Yave ye akaka.

4. Nkia fu kiasayana omu nza? Nkia mfwilu kitwasanga?

⁴ Satana i muntu antete ovambulanga wantu yo twasa e ntantani. Ekuma tuvovele wo? Muna mpatu a Edene, Satana wavova vo konso muntu olenda kwandi kuyitumina yo bak’e nzengo mun’edi diambote y’edi diambi, kondwa kwa lusadisu lwa Nzambi. (Etuku 3:1-5) Kansi, vava tumonanga mambu mebwanga ova nza o unu, tubakulanga vo e fu kia kuyitumina mpasi kaka kitwasanga. Wantu ayingi bebanzanga vo yau kibeni bafwete sikidisa edi diambote y’edi diambi. Bekitukanga akwa lulendo, akwa loko yo vava sunda akaka. Ke betokananga ko kana vo mana bevanga malenda twasa mpasi kw’akaka. Mawonso mama mefilanga wantu mu tantana. Nkand’a Nzambi ukutusungamesanga vo avo tukedi ye fu kia funga makasi mu nzaki, ntantani zayingi tukala zau ye akaka yo vanga masumu mayingi.—Ngana 29:22.

5. Adieyi Yesu kalonga kwa wantu mu mpila bafwete singikilanga ntantani?

⁵ Muna longi diandi vana mongo, Yesu walonga alongoki andi vo bavanganga ungudi yo venga ntantani kana nkutu vo ke dikubatwasila nluta ko. Kasikil’owu, wabavovesa vo bakala akwa ngemba, bavanga ungudi ye akaka, venga makasi, singika e ntantani vana vau yo zola mbeni zau.—Matai 5:5, 9, 22, 25, 44.

6, 7. (a) Ekuma dinina diamfunu mu singikanga e ntantani vana vau? (b) Nkia yuvu bafwete kiyuvulanga selo yawonso ya Yave?

⁶ O unu, tusadilanga Yave vava tusambanga kwa yandi, samuna e nsangu zambote yo kwenda muna tukutakanu. Avo ke tuna mu luvuvamu ko ye mpangi zeto, Yave ke tonda nsambil’eto ko. (Maku 11:25) Muna kala akundi a Yave, tufwete lolokanga akaka vava bekutuvanganga e mbi.—Tanga Luka 11:4; Efeso 4:32.

⁷ Yave ovavanga vo selo yandi yawonso bakala ye fu kia loloka yo kadila kuna luvavumu ye akaka. Tukiyuvula: ‘Nga nzaki ilolokanga mpangi zame? Nga izolanga kala yau vamosi?’ Avo omwene vo diampasi dikalanga mu loloka akaka, samba kwa Yave yo lomba lusadisu lwandi kimana wakala ye fu kia loloka. Se dieto una kuna zulu owá yo vana e mvutu za sambu yaku.—1 Yoane 5:14, 15.

8, 9. Adieyi tufwete vanga avo muntu utufungisi makasi?

⁸ Yeto awonso tu wantu alembi lunga. Muna kuma kiaki, akaka balenda vova yovo vanga diambu dilenda kutufungisa makasi. (Kimpovi 7:20; Matai 18:7) Adieyi tufwete vanga? Tulenda longoka diambu diamfunu mu nona eki: Mpangi mosi ankento wakayisa mpangi zole kuna nkinzi. Kansi, mosi muna yau wafunga makasi mu mpila ina mpangi ankento kabakayisila. Vava mpangi  zole zazi bakala va yau kaka, o mpangi ona wafunga makasi wayantika vovela mpangi ankento e mbi. Kansi, o nkwandi wansungamesa vo mpangi ankento ndioyo osadilanga Yave se vioka 40 ma mvu kana una vo onuananga ye mpasi za mpila mu mpila. Wakala ye ziku vo mpangi ankento kakala ye kani dia kumfungisa makasi ko. Adieyi o mpangi kavanga? Wavova vo: “Olungidi kwaku.” I bosi, wabaka e nzengo za vilakana dina diabwa.

⁹ Adieyi tulenda longoka muna nona kiaki? Avo muntu utuvangidi e mbi, tulenda sola dina tuvanga. O nkwa zola i ndiona ololokanga. (Tanga Ngana 10:12; 1 Petelo 4:8.) Vava ‘tulutisanga e kuzuka’ yovo yambulwila e mbi, Yave oyangalalanga kikilu. (Ngana 19:11; Kimpovi 7:9) Muna kuma kiaki, e lumbu kiankaka o muntu kekuvovesa yovo vanga diambu dikufungisa makasi, ukiyuvula: ‘Nga ndenda dio vilakana? Nga mfwete kikilu kwamanana yindula diambu diadi?’

10. (a) Aweyi mpangi mosi ankento kamona vava akaka bakatikisa e salu kiandi? (b) Nkia sono kiansadisa mu lembi vidisa kiese kiandi?

¹⁰ Vava akaka bekutuvovelanga e mbi, dilenda kala diampasi mu vilakana dina bavovele. Yindula dina diabwila mpangi mosi ankento una vo mviti a nzila ona tuyikila mu nkumbu ya Lucy. Akaka muna nkutakani bayantika katikisa e salu kiandi ye mpila kasadilanga e ntangwa. Wakendalala kikilu yo vava lusadisu lwa mpangi zazikuka. Nkia nluta diatwasa? Mpangi ankento wavova vo ampangi basadila Nkand’a Nzambi mu kunsadisa kayambula sia sungididi kiasaka muna ngindu zambi za wantu ankaka yo yindula una Yave kebadikilanga e salu kiandi. Wakasakeswa vava katanga e sono kia Matai 6:1-4. (Tanga.) E sono kiaki kiansungamesa vo e diambu disundidi o mfunu i yangidika Yave. Muna kuma kiaki, wabak’e nzengo za yambula sia sungididi muna mvovo mia wantu ankaka. Kana nkutu o unu, vava akaka bevovanga e mbi mu kuma kia salu kiandi, okalanga ye kiese kia zaya vo ovanganga mawonso kalenda mu yangidika Yave.

11, 12. (a) Adieyi Nkristu kafwete vanga avo obakwidi vo mpangi andi ‘diambu kambakidi’? (b) Adieyi tulenda longoka muna mpila ina Abarayama kasingikila e ntantani? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

¹¹ “Yeto awonso nkumbu miayingi tutanga sakuba.” Yindula vo owidi vo mpangi mosi ofungidi makasi mu kuma kia diambu dimosi ovovele yovo ovangidi. Adieyi ofwete vanga? Yesu wavova vo: “Avo se tambika o lukau lwaku vana ziku, vana vau osungamene vo mpangi aku diambu kabakidi, sisa o lukau lwaku vana ndambu a ziku. Wenda teka wizana yo mpangi aku, vava ovutuka, tambika o lukau lwaku.” (Matai 5:23, 24) Ofwete kwenda mokena yo mpangi aku. Vava okwenda mokena yandi, ofwete kala ye kani dia vutulwisa luvuvamu yo mpangi. Ofwete tambulwila mbi ovangidi yo  lembi kuntumba. O kala mu luvuvamu ye mpangi zeto i diambu disundidi o mfunu.

¹² Nkand’a Nzambi usonganga vo selo ya Nzambi balenda tatidila luvuvamu vava vebwanga ntantani. Kasikil’owu, Abarayama yo Loti wa mwan’andi ankazi twelezi yayingi bakala yau. Avungudi au bayantika tantana wau vo ke vakala yo ntoto wafwana ko mu kuma kia yau awonso. Wau vo Abarayama nkwa luvuvamu kakala, wayambula vo Loti kasola e zunga kiambote. (Etuku 13:1, 2, 5-9) Eyayi mbandu ambote kikilu kwa yeto. Nga Abarayama mfwilu kabaka wau kasonga ntim’amvevo? Ve. Ke vavioka kolo ko, Yave wasia nsilu wa sambula Abarayama yo kumvana lutila nkutu ina kavidisa. (Etuku 13:14-17) Adieyi tulenda longoka? Kana nkutu vo mfwilu tubakidi, Yave okutusambula avo tusingikidi e ntantani kuna zola. ^[1]—Tala mvovo miansuka.

13. Adieyi nkengi mosi kavanga vava bamvovesela kuna makasi? Adieyi tulenda longoka muna mbandu andi?

¹³ Badika diambu diavangamene mu lumbu yeto. Nkengi ampa wa departamento mosi ya lukutakanu lwa mvivu wabokela mpangi mosi yo kunlomba kana vo balenda sala entwadi. O mpangi wayantika vova mambu mayingi mambi yo kanga nkutu e telefone kadi makasi kakala mau mu kuma kia nkengi antete a departamento yayina. O nkengi ampa kafunga makasi ko, kansi kaveza mpe ko dina diavangama. Una vavioka ola mosi, wabokela diaka mpangi yo wizana e lumbu balenda mokena. Muna lumingu lwalanda, bawanana kuna Seka dia Kintinu. Entete basamba kwa Yave, i bosi bamokena mu ola mosi. Mpangi wayika e diambu babakana yo nkengi antete. O nkengi ampa wasia sungididi vava mpangi kavovanga. O nkengi wasadila Nkand’a Nzambi mu kunsadisa. Muna kuma kiaki, ampangi bavutulwisa luvuvamu yo sala entwadi muna lukutakanu lwa mvivu. O mpangi wayangalala wau vo nkengi wamvovesela kuna ngemba.

14, 15. (a) Nkia ntangwa tulenda sadila longi dina muna Matai 18:15-17? (b) Nkia mambu tatu kayika o Yesu? Nkia kani tufwete kala diau vava tusadilanga mambu mama?

¹⁴ Ntantani zayingi zibwanga vana vena Akristu wole zilenda singikwa vana va yau kaka. Kansi, ezak’e ntangwa ke dilendakana ko. Vena ye mambu mankaka mevavanga vo twalomba lusadisu lwa wantu ankaka mun’owu wa sono kia Matai 18:15-17. (Tanga.) E sumu kayika o Yesu mu sono kiaki ke mambu makete-kete ko mefilanga Akristu mu tantana. Aweyi tuzayidi wo? Yesu wavova vo vava mpangi kekwenda mokena yo nsumuki vana va yau kaka, yovo vana meso ma wantu balenda sia kimbangi ye vana vena ampangi bevitang’o ntu, kansi kavilukidi ntima ko, o muntu ndioyo kafwete badikilwa “nze mwisi zula ye mvakulwisi a mpaku.” O unu, ediadi disongele vo kafwete vaikiswa muna nkutakani. E ‘sumu’ diadi dilenda kala umpuki yovo makumbu, kansi ke sumu ko nze tá zumba, vukana yakala yo yakala yovo nkento yo nkento, umpengomoki yovo sambila teke. Masumu mama mafwete zayiswa kwa akuluntu.

¹⁵ Yesu wavana longi diadi mu kutusonga una tulenda sadisila mpangi eto wau vo zola tukunzolanga. (Matai 18:12-14) Aweyi tulenda lemvokela longi diadi? (1) Tufwete sianga ngolo za vutulwisa luvuvamu yo  mpangi eto lembi kotesa akaka. Ezak’e ntangwa dilenda vava vo twamokena yandi nkumbu miayingi. Kansi, adieyi tufwete vanga avo ke tulendele vutulwisa luvuvamu ko? (2) Tufwete kwenda mokena yo mpangi vamosi yo muntu ona ozeye diambu diabwa yovo ona olenda bakula kana vo diambu diambi diavangama. Avo diambu disingikilu, “obakidi mpangi aku.” Kansi, vava kaka oteka mokena yo mpangi aku mu nkumbu miayingi ye ke dilendakene ko mu vutulwisa luvuvamu, i fwete kwenda (3) zayisa e diambu kwa akuluntu.

16. Adieyi disonganga vo lemvokela longi dia Yesu diambu dia ngangu ye dia zola?

¹⁶ Nkumbu miayingi, ke dikalanga mfunu ko mu lungisa mambu tatu meyikwanga muna Matai 18:15-17. Ediadi dia lukasakeso kikilu. Ekuma tuvovele wo? Wau vo nkumbu miayingi ndiona osumukini otambulwilanga e mbi andi yo singika e diambu, ke dikalanga mfunu ko vo kavaikiswa muna nkutakani. Muna kuma kiaki, ndiona ovangilu e mbi kafwete loloka mpangi andi yo vutulwisa luvuvamu. E longi dia Yesu ditomene songa vo ke tufwete kalanga ye nzaki ko za kwenda kwa akuluntu. Tufwete zayisa kaka e diambu kwa akuluntu avo tuvangidi mambu mole mantete yo kala ye ziku vo diambu diambi kikilu kavangidi o muntu.

17. Nkia nsambu tuvua avo tusidi e ngolo za ‘tatidila luvuvamu’ ye akaka?

¹⁷ Wau vo twakinu wantu alembi lunga, e ntantani ke zikondwa ko. Yakobo wasoneka vo: “Avo muntu ke tanga sakuba ko muna mvovo, i muntu alunga, olenda bindika nitu andi yawonso.” (Yakobo 3:2) Muna singika e ntantani, tufwete vanga mawonso tulenda mu ‘vava luvuvamu yo lakama lo.’ (Nkunga 34:14) Avo tutatidila luvuvamu ye akaka, tukala ye ngwizani ambote ye mpangi zeto. Diadi disiamisa kintwadi kieto. (Nkunga 133:1-3) Edi disundidi o mfunu, tukala ye ngwizani ambote yo Yave wa “Nzambi ona ovananga luvuvamu.” (Roma 15:33) Tulenda vua e nsambu zazi zawonso avo tuvangidi e ngolo za singika e ntantani kuna zola.