Avo mwana owutukidi, e miniti 60 miantete mfunu kikilu mikalanga muna zingu kiandi. Ekuma? Kadi, e ngudi zina zilelanga o wana mu kolo kiaki kiampasi, besadisanga wan’au mu toma nungunuka. *

Adieyi difilanga o ngudi mu toma lunga-lunga o mwan’andi ansedia? Nlongi mosi una ye nkumbu Jeannette Crenshaw wasasila mu nkanda mosi vo vena ye hormona “zifilanga o ngudi mu yima o zola muna mwan’andi ansedia vava kekunsimbanga, kuntala yo kunyemeka.” (The Journal of Perinatal Education) E hormona zankaka “zisadisanga o ngudi mu mokena yo mwana yo wokesa zola vana vena ngudi yo mwana. Ekuma dinina diamfunu mu zaya e diambu diadi?

Yave wa Nzambi i Tuku dia zola kuna kekalanga kwau o ngudi muna mwan’andi. * Davidi wa ntinu wavana nkembo wawonso kwa Nzambi wau kamvaikisa muna vumu yo kuntanina vana ntulu za ngudi andi. Wasamba vo: “Kwa ngeye yayekekwa tuka muna vumu: Tuka muna vumu kia ngw’ame, nge u Nzambi ame.”—Nkunga 22:9, 10.

YINDULA EDI: Wau vo Nzambi wavanga o ngudi kimana kakala yo zola muna mwan’andi yo toma kunlunga-lunga, nga ke difwete kutukwikidisa ko vo okutuvuanga kieleka o mfunu wau vo tu “wan’a Nzambi”?—Mavangu 17:29.

Yesu Kristu ona otomene zaya Mvangi eto lutila konso muntu, wavova vo: “Ke ntietie zole ko zitekwanga muna mpata mosi e? Kieleka, ke vena imosi ko ibua ova ntoto, o Se dieno kalembi wo zaya. Kana nkutu e nsuki zawonso za ntu mieno zavua tangwa. Dianu vo, ke numoni wonga ko; oyeno ntietie zayingi nusundidi.”—Matai 10:29-31.

Akete kaka mu yeto besianga e sungididi muna nuni zawonso zakete tumonanga, musungula avo ‘imosi ibwidi vana ntoto.’ Kansi, o Se dieto kuna zulu omonanga e nuni zazi imosi-imosi. Kuna kwa yandi, kana nkutu e nuni zawonso, ke zisundidi muntu ko. E longi tulenda longoka i diadi: Kufwete ‘mona wonga ko’ ngatu yindula vo Nzambi kazeye ko, kadi mfunu kikilu kekuvuanga.

 Tala dina Nkand’a Nzambi uvovanga

• “O meso ma Yave mena mwawonso, metalanga wantu ambi ye ambote.”—NGANA 15:3.

• “Kadi meso ma Yave mena muna ansongi, o matu mandi mewanga kazu kiau.”—NKUNGA 34:15.

• ‘Iyangalala kikilu muna walakazi waku, kadi wamona e mpasi zame; ozeye lukendalalu lwame.’—NKUNGA 31:7.

Nga mfunu kikilu dina muna zingu kieto mu zaya vo Nzambi otokanenanga e wete dieto yo kutusia e sungididi? Elo, mfunu kikilu dina. E nona kia Hannah * wa mwisi Inglaterra kisonganga e ziku kia diambu diadi:

“Nkumbu miayingi, edi yabanzanga vo Yave ke kunzolanga ko ye kawanga sambu yame ko. Yayindulanga vo kiakala ye lukwikilu lwasikila ko. Yamonanga vo Nzambi wampananga e tumbu yo kumveza wau vo kiakala mfunu ko. Yayindulanga vo Nzambi ke kunzolanga ko.”

Kansi owau, o Hannah kena diaka ye lukatikisu ko vo Yave otoma kunzolanga yo kunsia e sungididi. Adieyi diasoba e ngindu zandi? Wavova vo: “Malembe-malembe, e ngindu zame zayantika soba. Isungamenanga longi dimosi yawá se vioka mvu miayingi diavovela oma ma kimenga kia Yesu kia lukûlu. E longi diadi diasoba kikilu e ngindu zame yo kunsadisa mu kala ye ziku vo Yave zola kikilu kekunzolanga. Vava Yave kavananga e mvutu za sambu yame, nkumbu miayingi yavaikanga mansanga wau yamonanga o zola kwa Yave muna mono. O longoka mpe o Nkand’a Nzambi yo kwenda muna tukutakanu diansadisanga mu zaya mayingi mu kuma kia Yave, kiwuntu kiandi ye una kekutubadikilanga. Owau, imonanga una Yave kekutusadisilanga yo zola kena kwau muna yeto kumosi ye mpila kesilanga e sungididi muna konso muntu mu yeto.”

E mvovo mia Hannah mia lukasakeso kikilu. Kansi, aweyi olenda kadila ye ziku vo Nzambi obakulanga e ngindu zaku yo lembi zo vilakana? E longi dilanda divana e mvutu za kiuvu kiaki.