“AVO okwikilanga vo Nkand’a Nzambi wasonekwa mu kuma kia wantu, disongele vo Nzambi omokenanga yeto. . . . avo dibundu diaku diasoba e zingu kiaku kiawonso, zaya dio vo Nkand’a Nzambi una wau, wasonamena muna ndinga ina ovovanga lumbu ke lumbu,” u kasoneka nkwa ngangu mosi, Alan S. Duthie muna nkand’andi, Bible Translations and How to Choose Between Them. (Nsekola za Nkand’a Nzambi ye Una Olenda Solela Nsekola Yambote).

O wantu ana bezolanga e Diambu dia Nzambi bekwikilanga dio. Betoma kwikilanga vo “Sono yawonso yavumunwinwa kwa Nzambi, yamfunu muna longa, muna tumba, muna singika mambu, muna ludika kuna unsongi.” (2 Timoteo 3:16) Nkand’a Nzambi ke nkanda wankulu kaka ko. Diambu dia Nzambi “diamoyo ye nkuma,” dikutusadisanga mu baka e nzengo muna mambu mekutubwilanga lumbu ke lumbu. (Ayibere 4:12) O wantu muna toma bakula Nkand’a Nzambi yo sadila mambu mena mo, ufwete sonamena muna ndinga ina wantu bevovanga lumbu ke lumbu. Vana ntandu, Luwawanu Lwampa, ke lwasonamena mu Kingerekia kiangolo ko nze kina kiavovuanga kwa Plato wa nkwa ngangu. Kansi lwasonamena mu Kingerekia kiayikilwanga vo Koine, kiavovuanga kwa mpasi wantu. Kieleka, Nkand’a Nzambi wasonekwa kimana wantu awonso batanga yo bakula wo.

Muna kuma kiaki, tuka muna mvu miavioka Nkand’a Nzambi usekolwanga mu ndinga zayingi zivovuanga o unu. E salu kiaki nluta miayingi kitwasanga. Owau, wantu awonso balenda tanga Nkand’a Nzambi. Kansi kadi, nsekola  zayingi ke zatoma sekolwa una ufwene ko. Muna bonga e nona, nsekola zankaka zibendomonanga e ludi kia Nkand’a Nzambi mu kuma kia mafwa ye nkumbu a Nzambi aludi.

Kansi azodi a Diambu dia Nzambi batomene yangalala wau batambwidi Nsekola ya Nz’ampa ya Sono ya Kingerekia mu Kikongo. Mbangi za Yave basunzula e nsekola yayi, kia 24 kia Okutoba 2015. Wau vo asekodi ke bayambwidi ko vo malongi maluvunu makoteswa muna Nkand’a Nzambi, batomene wo sekola una ufwene, mu sadisa wantu batoma bakula mu nkumbu antete o Nkand’a Nzambi muna nding’a Kikongo. Nanga olenda kiyuvula vo, nani i mfumu a nsekola yayi?

Nsekola ya Nz’ampa ya Sono ya Kingerekia ke twakala yau ko mu Kikongo. Kansi diakiese mu zaya vo nsekola ya Nz’ampa yayantika vaikiswa tuka muna mvu wa 1950. E nsekola yayi yavaikiswa ntete mu Kingelezo, kwa Associação Torre de Vigia de Bíblias e Tratados—uma Sociedade Bíblica Internacional. Bazayakene muna salu kiau kia nieteka Nkand’a Nzambi. Eyingidilu dia Setemba 15, 1950 mu Kingelezo, diavova vo: “E buka kia asekodi basongele e tima diau . . . ke bazolele kuyisonga ko, ke bazolele mpe ko vo e nkumbu zau zazayiswa ekolo bena moyo yovo kunima lufwa lwau. E nsekola yayi ina ye kani dia tundidika e nkumbu a Nzambi amoyo.”

Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi wamvimba mu Kingelezo, wavaikiswa muna mvu wa 1961. Wau vo e nkumbu za asekodi a nsekola yayi ke zizayakene ko, ka tulendi katikisa e kani diau ko ngatu vumi wau. Muna mvovo mia lusunzulu muna nsekola ya 2013 mu Kingelezo, mwasonama vo: “Wau tuzeye o mfunu wa nsangu zina muna Nkand’a Nzambi, tufimpulwidi e nsekola yayi yo zitu wawonso. Tulungisi e mbebe eto yasekola e nsangu za Nkand’a Nzambi una ufwene. . . . E kani dieto ke vaikisa kaka nsekola ina betela ye sono yankulu ko, kansi nsekola yaleboka ye yasazu muna tanga.”

Nga e buka kia asekodi a Nsekola ya Nz’ampa bafwana kikilu sala e salu kiaki? Akaka muna akwa ngangu ana ke bayangalala ko bavova vo, wau kina vo e nkumbu za asekodi ke zizayakene ko ye ke tuzeye mpe ko kana nkia sikola bakota, e salu kiau ke kina mfunu ko, kadi e salu ke bazeye kio ko. Akete kaka bena ye ngindu zazi zambi. Nsoneki mosi, Alan S. Duthie, wavova vo: “Avo tuzeye nkumbu za asekodi a Nkand’a Nzambi, nga dikutusadisa mu zaya kana vo e nsekol’au yambote yovo yambi e? Ke dilendakana ko. Ke dina kwandi mfunu ko twazayanga e nkumbu za asekodi a nsekola zawonso za Nkand’a Nzambi.” *

Yamu wau, vioka 208.366.928 za Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi yamvimba yovo ndambu, yivaikiswanga mu 129 za ndinga mu nza yawonso. Nkia diambu atangi ayingi besololanga?

Yesu walonga alongoki andi basambanga vo: “E Se dieto koko zulu, yambula nkumbu aku yazitiswa.” (Matai 6:9) Kansi muna nsekola zayingi, Nzambi kena ye nkumbu ko. Oyikilwanga mu mazina “Nzambi” yovo “Mfumu.” Kansi ke wau ko dina muna sono yankulu. Muna Sono ya Kiyibere, nkumbu a Nzambi, Yave mu fulu 7.000 yasonama. (Luvaiku 3:15; Nkunga 83:18) Kuna kwalanda, e kinkulu kia Ayuda kiabafila mu yambula sadila nkumbu a Nzambi. Vava ntumwa za Yesu zafwa, e nkutakani ya Akristu yasambukila e fu kiaki kiambi. (Mavangu 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1) O wantu babandula e Sono ya Kingerekia, bayantika katula e nkumbu a Nzambi, Yave yo vingiza mvovo mia Kingerekia, Kyʹri·os  ye The·osʹ, mina ye nsasa vo “Mfumu” ye “Nzambi.”

Buka kia Nsekola ya Nz’ampa bena yo unkabu wa vutulwisa e nkumbu Yave muna Sono ya Kingerekia (“Luwawanu Lwampa”), e nkumbu Yave mu fulu 237 yasonama. E nsobani yayi ke ivangamanga muna luzolo lwa asekodi ko, kansi muna lusadisu lwa akwa ngangu ana bafimpa Nkand’a Nzambi kuna lulungalalu lwawonso. Muna bonga e nona, e sono kia Luka 4:18 kiyikanga e mvovo mina muna Yesaya 61:1. Muna sono yankulu ya Kiyibere, e nkumbu Yave yasonama mu kapu kiaki. * Diakiese mu zaya vo, muna Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi, sono kia Luka 4:18 kisekwelo vo: “O mwand’a Yave una yame, e kuma kadi, unkusidi mazi yateleka nsangu zambote kw’asukami.”

Ediadi disadisanga atangi mu swaswanesa Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu wa Mwan’andi amosi kaka. Kansi, nsekola zayingi zasekola sono kia Matai 22:44 mu mpila eyi: “O Mfumu ovovele kwa Mfumu ame.” (Nsekola ya American Standard) Ozevo, nani ovovele kwa nani? E sono kiaki mvovo mia Nkunga 110:1 kiyikanga. Muna sono yankulu ya Kiyibere e nkumbu a Nzambi yasona muna kapu kiaki. Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi isekolanga Matai 22:44 mu mpila eyi: “Yave ovovele kwa Mfumu ame.” Muna Nkand’a Nzambi, ke diampimpita ko mu bakula e nswaswani vana vena Yave wa Nzambi yo Mwan’andi. (Maku 13:32; Yoane 8:17, 18; 14:28) Ediadi mfunu dina muna vuluzwa. Muna Mavangu 2:21, tutanganga vo: “Konso ona ovovela e nkumbu a Yave, ovuluzwa.”

Vena ye mambu makaka mamfunu muna Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi. Yasekolwa tuka muna sono ya Kingerekia itomene zayakana ya Westcott ye Hort. Kansi bafimpa mpe e sono yankaka yankulu ya mawu, nze sono ya Nestle ye Aland, ye ya United Bible Societies. Avo dilendakana, basia e sungididi kia sekola ye kwikizi kiawonso e mvovo mia Kingerekia muna mpila ina tuvovelanga o unu. Muna vanga wo, batanina o nkuma wina muna Sono yankulu, ediadi disadisanga wantu babakula mambu mana ke babakulanga ko.

Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi yatoma sekola e ngindu za mvovo mia Kingerekia. Ndinga zayingi o unu zitoma sadilanga e mvovo misonganga diambu diavangama kala, mu vangama dina yovo kusentu divangamena. Muna Kingerekia e mvovo misonganga mpe kana vo e diambu dia kolo kiandwelo ye ke dina nsuka ko. Yambula twafimpa e mvovo mia Yesu muna Matai 6:33. O mvovo wa Kingerekia wasekolwa vo “vava” una ye nsasa vo kwamanana vanga diambu. E ngindu zasina zina muna mvovo mia Yesu zikotele muna Nsekola ya Nz’ampa ya Nkand’a Nzambi: “Ozevo, nuvavanga ntete Kintinu ye unsongi wa Nzambi, e lekwa yayi yawonso ikunukudikilwa.” Tala una e sono kia Matai 7:7 kiasekolwelwa: “Nukwamanana lomba, ozevo nuvewa; nukwamanana vava, ozevo nusolola; nukwamanana dodela, ozevo nuziulwilwa.”—Roma 1:32; 6:2; Ngalatia 5:15.

Nsekola ya Nz’ampa ya Sono ya Kingerekia ya Kikristu yasunzwilu mu Kikongo, i lubantiku kaka. Nkubika zavangamene mu sekola Nkand’a Nzambi wamvimba. Nga atangi balenda kala ye ziku vo Nkand’a Nzambi wamvimba usekolwa ye kwikizi kiawonso nze nsekola ya Kingelezo?

Ingeta. Kadi Selo Yambula ya Mbangi za Yave yau bevitanga o ntu muna salu kia sekola Nkand’a Nzambi. Kuna ngangu zawonso basikidisa vo e salu kia sekola Nkand’a Nzambi mu ndinga zankaka, kifwete salwa kwa asekodi bevovanga ndinga zozo. Mu nsi zayingi muna ye buka ya asekodi balongwa e ndekwa za sekola Nkand’a Nzambi. Kuna vula diasina dia Mbangi za Yave, kuna ye departamento de Serviço de Tradução ivananga lusadisu kwa buka ya asekodi a Nkand’a Nzambi. Bevananga e mvutu za yuvu ya Nkand’a Nzambi beyuvulanga asekodi yo sadisa kimana Nsekola ya Nz’ampa muna ndinga zayingi zalembi swaswana mu ngindu. Vena mpe ye programa ya computador, Watchtower Translation System, yakubikwa mu sadisa asekodi a Nkand’a Nzambi. Zaya dio vo e salu kia sekola mpasi kina. Kansi osadila computador divevolanga e zitu dia asekodi a Nkand’a Nzambi yo kubasadisa mu sekola ye kwikizi kiawonso e Nsekola ya Nz’ampa mu ndinga zau nze una yasekolwa mu Kingelezo. Vana ntandu, e programa ya Watchtower Translation System muna computador, isonganga una Kingelezo kiasekolwela konso mvovo wa Kiyibere ye Kingerekia. Ediadi disadisanga asekodi mu sola e mvovo mina betela muna ndinga zau.

Aweyi olenda vuila e nluta mia nkubika zazi zawonso? Tukasakesa watanga Nsekola ya Nz’ampa ya Sono ya Kingerekia ya Kikristu. Lomba yo kwa nteleki wavene Eyingidilu diadi. Oyangalela mambu mayingi mamfunu mena mo, nze: ke ina mpasi ko mu tanga, yatoma kia, kuna lubantiku lwa konso nkanda vena ye kunku kisonganga Mambu mena muna nkanda oma mesadisanga mu solola mu nzaki e sono ina tutomene zaya. Vena mpe ye nkuku kia Mvovo mia Nkand’a Nzambi ye Nsas’a Mvovo mia Nkand’a Nzambi. Edi disundidi o mfunu, olenda kala ye vuvu muna tanga e nsekola yayi kadi itomene sekola e Diambu dia Nzambi muna mvovo misadilwanga muna mbokena za lumbu ke lumbu.