1. Nkia nswaswani ina vana vena lekwa ina tuvuidi o mfunu ye lekwa ina tuzolele?

LEKWA yakete kaka tuvuanga o mfunu muna zinga. Kasikil’owu, tuvuanga o mfunu wa madia, mvuatu ye fulu kia zingila. Kansi, vena ye lekwa yayingi ina tuzolanga kala yau. Wantu ayingi ke bebakulanga ko vo yayingi muna lekwa ina bazolele, ke yau ko bavuidi kikilu o mfunu.

2. Nkia lekwa bezolanga kala yau o wantu?

² E lekwa ina keyangalelanga o muntu ozingilanga mu nsi ya usukami, ilenda swaswana ye ina keyangalelanga o muntu ozingilanga mu nsi ya umvuama. Muna fulu yayingi ova nza, o wantu bezolanga sumba telefone, mvelo yovo lupangu. Muna fulu yankaka, o wantu bezolanga sumba mvuatu miantalu, nzo zampwena yovo makalu ma ntalu. Kansi, kiakala nkia fulu tuzingilanga yovo nzimbu tuna zau yovo ve, tulenda  yantika zola lekwa yayingi ina ke tuvuidi kikilu mfunu ko yovo ina ke tulendi sumba ko.

3. Nki i loko dia nzimbu?

³ Nki i loko dia nzimbu? I fu kifilanga muntu mu tokana kwayingi mu kuma kia mavua, ke mu ngwizani andi ko yo Nzambi. Vana fulu kia yangalela ina kavuidi o mfunu, muntu ndioyo ozolanga vo kakala ye mavua mayingi. Kana nkutu awana ke bena ye nzimbu zayingi ko yovo ke besumbanga lekwa yantalu ko, balenda kituka akwa loko dia nzimbu. Balenda yambula sia Kintinu vana fulu kiantete muna zingu kiau.—Ayibere 13:5.

4. Aweyi Satana kesadilanga e “zolela ya meso”?

⁴ Satana ozolanga kutukwikidisa vo muna kala ye zingu kiakiese, tufwete kala ye mavua mayingi. Muna kuma kiaki, osadilanga e nza yayi ye “zolela ya meso” mu kutufila twavavanga kala ye lekwa yayingi. (1 Yoane 2:15-17; Etuku 3:6; Ngana 27:20) Nkumbu miayingi tumonanga yovo wá nsangu zivukumunanga wantu mu sumba lekwa yampa. Nga wasumba kala lekwa vana zandu wau wamona vo kiambote yovo mu televizau kiasongwa? Avo i wau, nanga kuna kwalanda wamona vo kwavuanga kio kikilu mfunu ko. Avo tukwamanene sumba e lekwa ina ke tuvuidi kikilu mfunu ko, zingu kieto tusia mu mpasi. E lekwa yayi ilenda kutukakidila mu sadila Yave. Kasikil’owu, tulenda kondwa e ntangwa yafwana ya longoka Nkand’a Nzambi, kubika malongi yo kwenda mu tukutakanu ye muna salu kia umbangi. Sungamena lulukisu lwa Yoane wa ntumwa: “E nza mu vioka yina ye zolela yandi mpe.”

5. Adieyi dilenda bwila awana besadilanga e ngolo zau mu vava mavua mayingi?

⁵ Satana ozolanga vo twasadila ngolo zeto mu vava mavua mayingi, vana fulu kia sadila zo muna salu kia Yave. (Matai 6:24) Kansi, avo tusidi mavua vana fulu kiantete, e zingu kieto ke kikala ye nsasa ko. Ediadi dilenda kututwasila ntokani zayingi yovo kutusia mu mpasi. Edi disundidi e vonza, tulenda vidisa lukwikilu lweto muna Yave ye Kintinu kiandi. (1 Timoteo 6:9, 10; Lusengomono 3:17) Yesu wavova vo ‘maketo muna lekwa yankaka’ mena nze nsende zilenda kakidila mbongo yalembi kula yo wuta.—Maku 4:14, 18, 19.

6. Adieyi tulongokele muna nona kia Baruki?

⁶ Yindula nona kia Baruki wa nsoneki a Yeremiya wa ngunza. Vava Baruki kayantika vava “mambu manene,” Yave wansungamesa vo ke kolo ko e Yerusaleme ifwaswa. Kansi, Yave wasia nsilu kwa Baruki vo ovuluza moyo andi. (Yeremiya 45:1-5) Baruki kadi tokanena diaka mambu mankaka ko. Kadi, ke lekwa ko ina wantu basumbanga i kadi vuluza o Yave. (Yeremiya 20:5) O unu, mu lumbu yambaninu a nza ya Satana tuzingilanga. Muna kuma kiaki, eyayi ke ntangwa ko tufwete kuyivavila lekwa yayingi. Ke tufwete vingila ko vo vava kivioka e kolo  kia mpasi zayingi, e lekwa ina tusumbanga owau tukwamanana kala yau, kana nkutu vo yamfunu kikilu kwa yeto.—Ngana 11:4; Matai 24:21, 22; Luka 12:15.

7. Adieyi tubadika? Ekuma?

⁷ Aweyi tulenda kuyilunga-lungila kumosi ye esi nzo zeto yo kwamanana sia e sungididi mu mambu masundidi o mfunu muna zingu? Aweyi tulenda vengela e loko dia nzimbu? Adieyi dilenda kutusadisa mu lembi tokananga kwayingi mu kuma kia lekwa ina tuvuidi o mfunu? Muna Longi diandi vana Mongo, Yesu watuvana longi diamfunu mu kuma kia diambu diadi. (Matai 6:19-21) Yambula twatanga yo badika e sono kia Matai 6:25-34. E sono kiaki kikutusonga o mfunu wa kwamanana vava Kintinu kia Nzambi, ke lekwa ya nza ko.—Luka 12:31.

8, 9. (a) Ekuma ke tufwete tokananga kwayingi ko mu kuma kia lekwa ina tuvuidi o mfunu? (b) Adieyi Yesu kazeye mu kuma kia wantu ye lekwa bevuanga o mfunu?

⁸ Tanga Matai 6: 25. Yesu wazaya wo vo alongoki andi batokananga mu kuma kia lekwa kia dia, nua yo vuata. Muna kuma kiaki, muna Longi diandi vana Mongo, wabazayisa vo: “Nuyambula tokana mu kuma kia mioyo mieno.” Yesu wazola sadisa alongoki andi babakula e kuma ke bafwete tokanenanga lekwa yayi ko. Yesu wazaya wo vo avo batokane kwayingi, kana nkutu mu lekwa ina bavuidi kikilu o mfunu, balenda vilakana e diambu disundidi o mfunu muna zingu. Yesu watoma zolanga alongoki andi, i dianu kabalukisila diaka nkumbu yá mu kuma kia vonza kiaki muna longi diandi vana mongo.—Matai 6:27, 28, 31, 34.

⁹ Kansi, ekuma Yesu kekutuvoveselanga vo twalembi tokananga mu kuma kia lekwa kia dia, nua yovo vuata? Nga ke madia ko ye mvuatu tuvuanga o mfunu? Elo. Avo ke tuna ye nzimbu zafwana ko mu sumba lekwa yayi, ke diambi ko mu tokana. Yesu watoma wo zaya. Wazaya dina wantu bevuanga o mfunu. Wazaya wo vo “muna lumbu yambaninu,” alongoki andi mu kolo kiampasi kikilu bezingila. (2 Timoteo 3:1) Muna kuma kiaki, wantu ayingi o unu ke bena ye salu ko, e lekwa mu tomboka kaka ina e ntalu. Mu fulu yayingi, vena ye wantu bena vo asukami kikilu bakondelo kina balenda dia. Kansi, Yesu wazaya wo mpe vo moyo a muntu ‘usundidi madia, e nitu isundidi mvuatu.’

10. Vava Yesu kalonga alandi andi una bafwete sambilanga, adieyi kavova tufwete sianga va fulu kiantete muna zingu kieto?

¹⁰ Yesu walonga alongoki andi vo muna sambu yau bafwete lombanga kwa Se diau una kuna zulu vo kabavana ina bavuanga o mfunu. Balenda samba vo: “Utuvana o dia kweto kwa unu.” (Matai 6:11) Lumbu kiankaka, wabazayisa basambanga vo: “Utuvana o dia kweto kwa lumbu ke lumbu mun’owu wa nsatu za konso lumbu.”  (Luka 11:3) Kansi, diadi ke disongele ko vo ntangwa zawonso tufwete lombanga kaka lekwa ina tuvuidi o mfunu. Yesu wavovesa alandi andi vo o lomba muna sambu vo Kintinu kia Nzambi kiza, disundidi o mfunu ke mu lomba oma ma yau kibeni ko. (Matai 6:10; Luka 11:2) Muna sadisa alongoki bayambula tokana, Yesu wabafiaulwisa muna kubasungamesa una Yave kelunga-lungilanga e vangwa yandi yawonso.

11, 12. Adieyi tulongokele mu mpila ina Yave kelunga-lungilanga e nuni? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.)

¹¹ Tanga Matai 6:26. Tufwete ‘toma tala e nuni za zulu.’ Kana una vo e nuni vangwa yakete, madia mayingi bedianga. Muna kuma kiaki, kele vo nuni zakala vangwa yanene nze wantu, madia mayingi kikilu badi dia lutila nkutu mana wantu bedianga. E nuni bedianga bundu, nginga, makonko ye mimvidi. Kansi, ke divavanga ko vo bakuna yovo lunda madia. Yave okubavananga yawonso bevuanga o mfunu. (Nkunga 147:9) Kansi, Yave ke kotesanga madia muna zozo yau ko. Divavanga vo yau kibeni benda mo vavi. Kansi belendanga solola madia.

¹² Yesu kakala ye lukatikisu ko vo wau vo Se diandi olunga-lunganga e nuni, olunga-lunga mpe wantu. (Tala mvovo miansuka.) (1 Petelo 5:6, 7) Nze nuni, ke tufwete kala miolo ko. Tufwete salanga kiakala muna kuna mbongo yovo vava nzimbu za sumbila madia. Yave olenda sambula e ngolo zeto. Vava ke tukala ye nzimbu zayingi ko yovo madia mafwana, Yave okwamanana kutuvana ina tuvuidi o mfunu. Kasikil’owu, akaka balenda kutukayila ndambu a lekwa bena yau. Yave ovananga mpe nuni fulu kia zingila. Okubavananga e ngangu za tungila e nzialwa (mazala). Wavanga e lekwa ina nuni besadilanga mu tunga e nzialwa Diau dimosi mpe, Yave olenda kutusadisa mu solola e fulu kia zingila kumosi ye esi nzo eto.

13. Adieyi disonganga vo tusundidi e nuni o mfunu?

¹³ Vava Yesu kasungamesa alongoki andi vo Yave odikilanga e nuni, wabayuvula vo: “Nga yeno ke nubasundidi o mfunu ko e?” (Tezanesa ye Luka 12:6, 7.) Vava kavova e diambu diadi, Yesu nanga wayindula una kadi vanina o moyo andi mu kuma kia wantu awonso. Elo, Yesu kafwa mu kuma kia nuni ko ngatu mu kuma kia bulu. Yesu wafwa mu kuma kieto kimana twazinga yakwele mvu.—Matai 20:28.

14. Adieyi kalendi vanga ko muntu otokananga kwayingi?

¹⁴ Tanga Matai 6:27. Adieyi Yesu kazola vova vava kavova vo ke tulendi kudikila kana nkutu miniti mosi ko muna zingu kieto mu kuma kia tokana kwayingi? Edi kazola vova vo ke tulendi lambula zingu kieto ko vava tutokananga kwayingi mu kuma kia lekwa ina tuvuidi o mfunu. Kadi, avo ntokani zayingi tukalanga zau, tulenda nkutu bakama kimbevo yo fwa.

15, 16. (a) Adieyi tulongokele muna mpila ina Yave kelunga-lungilanga e mvuma za mfuta? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.) (b) Nkia yuvu tufwete kiyuvula? Ekuma?

¹⁵ Tanga Matai 6:28-30. Kiese tukalanga kiau vava tuvuatanga mvuatu miambote, musungula vava tukwendanga muna salu kia umbangi, muna tukutakanu ye muna tukutakanu twampwena. Kansi, nga tufwete ‘tokananga mu kuma kia mvuatu’? Yesu wasungamesa diaka alongoki andi e mpila ina Yave kelunga-lungilanga vangwa yandi.  Yesu wayika nona kia “mvuma za mfuta.” Vena ye “mvuma” za mpila mu mpila zina vo zambote-mbote. Kansi, ke imosi ko muna mvuma zazi itunganga e mvuatu. Kansi, zatoma vienga zikalanga. Yesu wavova vo: “Kana nkutu Solomo muna nkembo andi wawonso, kasidi vuatila nze imosi muna mvuma zazi ko.”

¹⁶ Yindula dina Yesu kakudikila: “Avo Nzambi ovuikanga titi ya mfuta, . . . , nga keluta kunuvuika ko, oyeno akwa filukwikilu e?” Elo, vanga kevanga wo. Kansi, alongoki a Yesu lukwikilu lwasikila bavuanga o mfunu. (Matai 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) Diavavanga vo bakala ye vuvu vo Yave okubalunga-lunga. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Nga tukwikilanga vo Yave okutulunga-lunga?

17. Nki kilenda fwasa ngwizani eto yo Yave?

¹⁷ Tanga Matai 6:31, 32. Wantu ayingi ana ke bazeye Yave ko besadilanga zingu kiau mu vava nzimbu ye lekwa yayingi. Avo yeto mpe tuvangidi diau dimosi, tufwasa e ngwizani eto yo Yave. Tuzeye wo vo Yave i Se dieto, ona otoma kutuzolanga. Tuna ye ziku vo avo tuvangidi mana kekutulombanga yo sia Kintinu kiandi va fulu kiantete muna zingu kieto, okutuvana lekwa yawonso lutila nkutu ina tuvuidi o mfunu. Tuzeye wo mpe vo o kala ye ngwizani ambote yo Yave i diau dikututwasilanga kiese kiasikila yo kutusadisa mu yangalela “madia ye mvuatu” tuna miau.—1 Timoteo 6:6-8.

18. Adieyi Yave kazeye mu kuma kia konso muntu mu yeto? Adieyi kevanga?

¹⁸ Tanga Matai 6:33. Avo tusidi Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete muna zingu kieto, Yave okutuvana yawonso tuvuidi o mfunu. Yesu wayika e kuma tufwete kwikidila mu nsilu wau. Wavova vo: “O Se dieno kuna zulu ozeye wo vo lekwa yayi yawonso nuvuidi o mfunu.” Yave ozeye dina ongeye ovuidi o mfunu vitila nkutu wabakula dio. (Filipi 4:19) Yave ozeye mvuatu tuvua o mfunu mu lumbu kilanda. Ozeye mpe madia ovua o mfunu. Ozeye wo mpe vo ngeye ye esi nzo aku fulu kia zingila nuvuidi o mfunu. Yave ovanga mawonso kimana wavua ina ovuidi kikilu o mfunu.

19. Ekuma ke tufwete tokananga ko mu kuma kia dina dilenda kutubwila kuna sentu?

¹⁹ Tanga Matai 6:34. Yesu wavovesa diaka alongoki andi vo: “Ke nutokani ko.” Yave okutuvana ina tuvua o mfunu lumbu ke lumbu. Muna kuma kiaki, ke tufwete tokananga kwayingi ko mu kuma kia dina dilenda kutubwila kuna sentu. Avo tutokane kwayingi, tulenda yantika kuyibunda e vuvu yo fwasa e ngwizani eto yo Yave. Kansi, tufwete bunda e vuvu kieto kiawonso muna yandi.—Ngana 3:5, 6; Filipi 4:6, 7.

20. (a) Nkia kani olenda kuyisila muna salu kia Yave? (b) Adieyi olenda vanga muna vevola e zingu kiaku?

²⁰ Diankenda kikilu dikala avo tukondelo e ngolo za sadila Yave una ufwene mu kuma  kia vava kala ye mavua mayingi. Kansi, tufwete vanganga mawonso tulenda muna sadila Yave. Kasikil’owu, nga olenda yaluka mu kwenda sadisa e nkutakani ivuidi ateleki ayingi o mfunu? Nga olenda sala se mviti a nzila? Avo u mviti a nzila, nga wayindwidi kala o kota Sikola ya Ateleki a Kintinu? Nga olenda vaula yaka lumbu muna lumingu mu kwenda vana e moko kuna Betele yovo mu nzo ya salu kia sekola ina mu mbanza ozingilanga? Olenda mpe kuyivana mu salu kia tunga Maseka ma Kintinu. Yindula dina olenda vanga mu vevola zingu kiaku kimana wakala ye ntangwa ye ngolo zafwana mu sala e salu ya Kintinu. E babu kina ye ntu a diambu “ Aweyi Olenda Vevolwela Zingu Kiaku”? kisonganga maka mambu olenda vanga. Samba kwa Yave kimana kasadisa mu sikidisa dina ofwete vanga. I bosi, vanga e nsobani zivuilu o mfunu.

21. Nki kikusadisa mu finama Yave?

 ²¹ Yesu watulonga vo twasianga e Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete muna zingu kieto. Avo tuvangidi wo, ke tutokana kwayingi ko mu kuma kia lekwa ina tuvuidi o mfunu. Tufinama Yave kadi tuna ye vuvu vo okutulunga-lunga. Tukuyikeba yo lembi sumba konso lekwa tuyangalele yovo konso lekwa ivayikiswanga mu nza yayi, kana nkutu vo tuna ye nzimbu za sumbila yo. Avo tuvevola e zingu kieto owau, dikutusadisa mu sikila ye kwikizi muna Yave yo ‘simbinina o moyo wina vo moyo kikilu’ una katusila o nsilu.—1 Timoteo 6:19.