Muna Yezekele wa ngunz’andi, Yave wasakula vo nkangu andi usinga vutuka muna Nsi a Nsilu yo kituka diaka se zula kiayikakiana. Ungunza wau wavova mpe vo awana besambila Nzambi mu lumbu yambaninu, bekala bayikakiana nze nkangu mosi.

Yave wavovesa Yezekele wa ngunz’andi vo kasoneka muna nti miau miole. Wamvovesa vo kasoneka muna nti mosi vo: “Muna Yuda yo muna wan’a Isaele akw’andi.” Muna nti wankaka kasoneka vo: “Muna Yosefe, o nti a Eferaime ye nzo awonso a Isaele akw’andi.” E nti miau miole miadi kituka “se nti mosi” vana koko kwa Yezekele.—Yezekele 37:15-17.

O mvovo “Eferaime” aweyi usongele? E kanda dia Eferaime i kanda diasunda o wokela muna makanda kumi ma kintinu kia  node kia Isaele. Muna kuma kiaki, o Yerobame wa ntinu antete wayala muna kintinu kiaki, mwisi kanda dia Eferaime. (Nsiku 33:13, 17; 1 Ntinu 11:26) E kanda diadi mu Eferaime wa mwan’a Yosefe diatuka. (Ntalu 1:32, 33) Yosefe nsambu zayingi katambula kwa Yakobo wa se diandi. Muna kuma kiaki, ke diasivi ko wau vo “o nti wa Eferaime” wasunzulanga makanda kumi ma kintinu kia node. Muna mvu wa 740 vitila Kristu, una Yezekele kasakwidi ko ungunza wau, Asuri babaka e kintinu kia node kia Isaele yo nata o nkangu muna ubundu. (2 Ntinu 17:6) Vioka mvu miayingi, esi Babele basunda Asuri. Muna kuma kiaki, vava Yezekele kasoneka ungunza mu kuma kia nti miole miami, ayingi muna Aneyisaele bazingilanga muna zunga ya yalwanga kwa kintinu kia Babele.

Muna mvu wa 607 vitila Kristu, esi Babele basunda makanda mole ma kintinu kia Yuda kuna sude yo nata nkangu kuna Babele. Nanga banata mpe konso ona wasala muna kintinu kia node kia Isaele. Atinu a kintinu kia sude mu kanda dia Yuda batukanga. Anganga mu Yuda mpe bazingilanga kadi mu tempelo basadilanga kuna Yerusaleme. (2 Tusansu 11:13, 14; 34:30) Muna kuma kiaki, o nti “wa Yuda” wafwana kikilu sunzula e makanda mole ma kintinu kia sude.

Nkia ntangwa e nti miole miayikakiana? E diadi diavangama muna mvu wa 537 vitila Kristu, vava asunzudi a kintinu kia sude ye kintinu kia node batuka muna kinkole yo vutuka kuna Yerusaleme mu tungulula e tempelo. E zula kia Isaele ke kiakala diaka kiavambana ko. Aneyisaele bavutukila diaka sambila Yave entwadi. (Yezekele 37:21, 22) E kintwadi kiaki kiasakulwa mpe kwa Yesaya yo Yeremiya wa ngunza.—Yesaya 11:12, 13; Yeremiya 31:1, 6, 31.

Adieyi ungunza wa Yezekele wasakula mu kuma kia nsambila yavelela? Wasakula vo Yave okitula awonso bekunsambilanga se nkangu “mosi.” (Yezekele 37:18, 19) Nga o nsilu wau ulungananga mu lumbu yeto? Elo. O ungunza wau wayantika lungana muna mvu wa 1919. Vitila ndungan’a ungunza wau, Satana wavavanga vambula nkangu a Nzambi. Kansi, muna mvu wa 1919, malembe-malembe o nkangu wau watoma sikidiswa yo yikakeswa.

Muna kolo kiakina, ayingi muna nkangu a Nzambi bakala ye vuvu kia kituka atinu ye nganga kuna zulu kumosi yo Yesu. (Lusengomono 20:6) Bakala nze nti wa Yuda. Akete kaka bakala ye vuvu kia zingila yakwele mvu ova ntoto. Ekolo e mvu miaviokanga, o lutangu lw’awana bakala ye vuvu kiaki lwawokela. (Zakariya 8:23) Bakala nze nti wa Yosefe.

O unu, e buka yole yayi isadilanga Yave kumosi. Yesu Kristu i Ntinu mosi kaka bena yandi. Muna ungunza wa Yezekele, oyikilwanga vo “ntaudi ame Davidi.” (Yezekele 37:24, 25) Yesu wasamba kwa Se diandi mu kuma kia alandi andi vo: “Yau awonso bakala mosi, wauna ngeye, e Tata, una yame ntwadi, omono mpe ngina yaku e ntwadi.” (Yoane 17:20, 21) Yesu wasakula mpe vo e finkambi-nkambi fia alongoki andi akuswa bekituka “ekambi dimosi” ye “mameme mankaka.” Yau awonso belanda “mvungudi mosi.” * (Yoane 10:16) Nze una Yesu kayika, o nkangu awonso a Nzambi o unu, wayikakiana, kiakala vo vuvu kia kwenda kuna zulu bena kiau yovo kia zingila yakwele mvu ova ntoto.