Nga obenze vo wantu balenda fokola e mambu mekatulanga luvuvamu ye lutaninu lweto ye malenda twasa e vonza kuna sentu? Muna singika konso diambu ditwasanga e mpasi, divavanga vo twafokola e tuku diampasi, ke mu sia kaka sungididi ko muna mpasi ditwasanga.

Tala dina diabwila Tom. Wabakama kimbevo yo fwa. Ekuma kafwila? O mfelemi ona wasadilanga kuna lupitalu luna Tom kakala vitila kafwa wavova vo: “Vava kamona e ndunzi mu nkumbu antete muna nitu, ke muntu ko wavava zaya e kuma kia ndunzi zandi.” Nanga madotolo mantete ana bawuka Tom, nlongo kaka bamvana muna fokola e ndunzi zandi.

Nga ke diau ko wantu bevanganga muna vava singika e mambu ma nza yayi? Kasikil’owu, muna vava fokola umpumbulu, ayadi besikidisanga nsiku, betulanga câmera mu fulu yayingi yo kudikila lutangu lwa mapolisi. E nkubika zazi zisadisanga fioti, kansi ke zifokolanga e tuku dia mpasi ko. Kadi e zolela ye makani mena muna ntima mia wantu, i mau mekubafilanga mu vanga mambu mama mambi.

Daniel ona ozingilanga muna nsi mosi ina vo e mpasi za zingu mu wokela kaka zina kuna América do Sul, wavova vo: “Zingu kiavuvama twakala kiau, ke twamonanga wonga wa yibwa ko ngatu vangulwa. Kansi, owau ke tuna mu luvuvamu ko muna zimbanza ngatu muna mavata. E mpasi za zingu zasengomona makani ma ntima mia wantu, i sia vo, loko, lembi zitisa moyo ye lekwa yangani.

Elias wa muntayila a vita ona watuka kuna Oriente Médio, wayantika longoka e Bibila. Wavova vo: “Matoko mayingi muna mbanz’ame bakasakeswanga kwa ayadi ye afidi a mabundu mu kota muna vita yo kituka se avuluzi. Kansi, e mbeni zau mpe bakasakeswanga mu vanga diau dimosi. Mawonso mama mansadisa mu mona vo dia uzowa mu bunda e vuvu kwa ayadi a wantu.”

Nkanda mosi wankulu wa ngangu uvovanga vo:

• “E ngindu za ntim’a muntu zambi kaka tuka muna kileke kiandi.”—Tuku 8:21.

• “O ntima usundidi tekama muna lekwa yawonso, wambi kikilu. Nani olenda wo zaya?”—Yeremiya 17:9.

• “Kadi muna ntima i mutukanga o makani mambi, vonda, . . . mavangu ma zumba, wivi, umbangi waluvunu.”—Matai 15:19.

Wantu ke belendanga fokola e mbi ko ina muna ngindu ye ntima mia wantu. Muna vova e ludi, e mbi yayi mu saka kaka ina, tumonanga e ziku kia diambu diadi muna mambu mambi mewokelanga mu nza yawonso. (2 Timoteo 3:1-5) Kanele vo unu wantu bavuidi ngangu zayingi ye mpila zayingi za mwangina nsangu, ke belendanga fokola e mbi yayi ko. Ekuma ke tulendelanga twasa lutaninu ye luvuvamu ko mu nza? Nga katuna ye lendo kia vanga diambu diadi ko? Nga mana tuvavanga vanga ke mena mu tezo kieto ko?

Kana nkutu tulendele soba e ngindu za wantu mu mpila yasivi yo fokola e mbi muna ntima miau, ke tulendi twasa lutaninu ye luvuvamu ko mu nza. Ekuma? E kuma kadi vena ye mambu mayingi mana wantu ke balendi vanga ko.

 E ludi kia diambu i kiaki: “O muntu kalendi singika e ntambi zandi ko.” (Yeremiya 10:23) Kieleka, wauna ke twavangilwa ko twazingilanga muna maza yovo muna ngambwila, Nzambi katuvanga ko ye lendo kia yala muntu yo nkwandi.

Se yindula ediadi: Nga wantu awonso beyangalelanga vo akaka babavovesanga mana bafwete vanga ye mpila bafwete zingila? Nga beyangalelanga vava akaka bekubavovesanga una bafwete badikila mambu nze katula vumu, tumbu kia lufwa ye una bafwete longela wan’au? Mama i maka mambu mevambanesanga wantu. Kana una vo diampasi mu tambulwila diambu diadi, dina Bibila kivovanga diakieleka: Ke tuna ye lendo ko ngatu wisa kia yala akaka. Ozevo, akweyi tulenda vavila lusadisu?

E ludi kia diambu i kiaki: Mvangi eto olenda kutusadisa, kadi yandi watuvanga. Nswaswani ye dina wantu beyindulanga, Nzambi katuvilakana ko. Malongi ma Bibila mesonganga vo Nzambi okutuzolanga. Avo tubakwidi nkanda wau usundidi o mfunu, tutoma kukibakula mpe yeto kibeni. Tubakula e kuma wantu bebwilwanga mambu mampasi. Tubakula mpe dina nkwa ndongota mosi kavova: “O nkangu ye ayadi ke balongoka diambu ko muna lusansu ngatu soba e fu yau.”

Nkwa ngangu mosi wavova vo: “E ngangu zilungisilwanga muna wan’andi awonsono” yovo muna nluta miandi. (Luka 7:35) Muna bonga e nona, tala e longi dia ngangu tutanganga muna Yesaya 2:22: “Muna wete dia yeno kibeni, nuyambula bunda e vuvu kwa mpasi muntu.” E longi diadi dilenda kutusadisa mu lembi bunda e vuvu muna nsilu mialuvunu. Kenneth, ona ozingilanga muna mbanza mosi yazala yo nsoki kuna América do Norte, wavova vo: “Ayadi awonso besianga nsilu vo besingika mambu, kansi ke bevanganga kwau diambu ko. E fu kiau kialembi lungisa nsilu, kisonganga vo mana Bibila kivovanga maludi ye mangangu.”

Daniel, ona tuyikidi kala wasoneka vo: “Lumbu yawonso imonanga e mambu mesonganga e ziku vo wantu ke balendi yadila mu mpila yambote ko. . . . O lunda e zimbu kuna banco yovo kala ye makompani ke disongele ko vo vava oyambula sala mu kuma kia kimbuta, e zingu kiaku kiambote kikala. Imonanga wantu betoma kendalalanga mu kuma kia diambu diadi.”

E Bibila kitoma kutusadisanga mu mambu mayingi ye kikututaninanga mu lembi sia e vuvu muna nsilu mialuvunu. Kikutuvananga mpe e vuvu nze una tumona muna malongi malende.