Nkal’a Kristu​—Nkia Nsasa ina kwa Ngeye?

‘Nki i sinsu kia nkal’aku ye mbaninu a tandu?’ ​—⁠MAT. 24:⁠3.

1. Nkia kiuvu kiamfunu bayuvula antumwa kwa Yesu?

SE Vioka mazunda mole ma mvu, ntumwa yá za Yesu banyuvula kiuvu kiamfunu vava bakala va yau kaka vana Mongo a Olive. Bayuvula vo: ‘Nkia ntangwa mekal’o mambu mama; nki i sinsu mpe kia nkal’aku ye mbaninu a tandu?’ (Mat. 24:⁠3) Muna kiuvu kiaki, antumwa mvovo miole miamfunu basadila, ‘nkal’aku’ ye “mbaninu a tandu.” E mvovo miami adieyi misonganga?

2. Ayeyi i nsas’a mvovo “mbaninu”?

² Entete, tufimpa e nsas’a mvovo “mbaninu” watuka mu mvovo a Kingerekia syn·teʹlei·a. E mvovo wau una ye nsasa vo “mbaninu,” e mvovo wakaka wa Kingerekia, te’los, una ye nsasa vo ‘mfoko.’ E nswaswani vana vena mvovo miole miami ilenda tezaneswa ye longi difilwanga mun’Eseka dia Kintinu. E mbaninu elongi, i mvovo miansuka kevovanga e mpovi mu vutukila mambu mamfunu yo songa kwa nkangu o mfunu w’elongi diadi. E mfoko elongi, i ntangwa ina o mpovi kekatukanga kun’evovelo. Diau adimosi, vava Nkand’a Nzambi usadilanga o mvovo “mbaninu a tandu,” kolo uyikanga kina kifilanga ku mfoko.

3. Nkia mambu mevangamanga muna nkal’a Yesu?

³ Ayeyi i nsas’a mvovo ‘nkala’ una basadila antumwa muna kiuvu kiau? Eyayi i nsekola ya mvovo wa Kingerekia pa·rou·siʹa. * E nkala yovo pa·rou·siʹa ya Kristu, yayantika vava Yesu kayadikwa se Ntinu kun’ezulu muna mvu wa 1914, ikwamanana yamuna ‘mpasi zayingi,’ vava kekwiza fwasa yimpumbulu. (Mat. 24:⁠21) Mambu mayingi  mebwa muna kolo kia nkal’a Yesu nze “lumbu yambaninu” ya tandu kiaki kiambi, nkutika yo lufuluku lw’awana bekwenda kun’ezulu. (2 Tim. 3:1; 1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:​15-17; 2 Tes. 2:⁠1) Tulenda vova vo ekolo kia “mbaninu a tandu” (syn·teʹlei·a) kiau kimosi kwandi y’eki kiyikilwanga vo nkal’a Kristu (pa·rou·siʹa).

Kolo Kiandá

4. E nkal’a Yesu aweyi ifwananene ye mambu mabwa muna lumbu ya Noa?

⁴ Dina kavova Yesu mu kuma kia nkal’andi i ziku kisonganga vo o mvovo pa·rou·siʹa, kolo kiandá uyikanga. (Tanga Matai 24:​37-39.) O Yesu katezanesa nkal’andi ko ye fikolo fina e Kizalu kiabwa muna lumbu ya Noa. Kansi, watezanesa e nkal’andi ye kolo kiandá kina kiavioka yavana Kizalu kiayantika. Muna kolo kiakina, Noa watunga e nzaza yo lukisa wantu yavana Kizalu kiayiza. Mambu mama mu kolo kiandá mavangama. Diau adimosi, mambu mayingi mevangamanga muna nkal’a Kristu, kumosi ye mpasi zayingi.​—⁠2 Tes. 1:​6-9.

5. E mvovo mina muna Lusengomono kapu kia 6 aweyi misongelanga vo e nkal’a Yesu kolo kiandá?

⁵ Ungunza wakaka wa Nkand’a Nzambi usonganga e ziku vo e nkal’a Kristu kolo kiandá, ke ntangwa kekwiza fwasa kaka yimpumbulu ko. O Nkand’a Lusengomono usonganga Yesu wavwanda vana mvalu ampembe yo vewa kolowa. (Tanga Lusengomono 6:​1-8.) Vava kayadikwa se Ntinu muna mvu wa 1914, Yesu wayikilwa vo ‘wele asundinge yo lungisa nsund’andi.’ E kapu kiaki kisonganga vo Yesu walandilwa kwa awana bavwanda vana mvalu miakala ye se yaswaswana. E mvalu miami, vita, mvengele ye vuku misonganga. Mama mawonso mu kolo kiandá mebwanga kiyikilwanga vo “lumbu yambaninu.” Tumonanga e ndungan’a ungunza wau mu lumbu yeto.

6. E kapu kia 12 kia Lusengomono aweyi kilenda kutusadisila mu bakula e nkal’a Kristu?

⁶ E kapu kia 12 kia Lusengomono mambu makaka kiyikanga mu kuma kia nsikidisw’a Kintinu kia Nzambi kun’ezulu. E kapu kiaki kiyikanga vita yakala kun’ezulu. Mikaele, ina vo i nkumbu iyikilwanga Yesu Kristu kun’ezulu, ye mbasi zandi banwana yo Nkadi Ampemba ye nkwiya miandi. Satana wa Nkadi Ampemba ye mbasi zandi bavetwa ova ntoto. Lusansu lusonganga vo tuka muna ntangwa yayina, o Nkadi Ampemba una ye makasi mayingi, wau “kazeye wo vo kolo kiandwelo kaka kena kiau.” (Tanga Lusengomono 12:​7-12.) Muna kuma kiaki, e nsikidisw’a Kintinu kia Kristu kun’ezulu yalandilwa kwa kolo kia “tâtu” yayingi ova nza yo wantu bezingilanga vo.

7. Adieyi diyikwanga muna kapu kiezole kia nkand’a Nkunga? Nki’elau divewanga?

⁷ Ungunza una muna kapu kiezole kia nkand’a Nkunga uyikanga mpe e ngyadikw’a Yesu nze Ntinu muna Mongo a Zione kun’ezulu. (Tanga Nkunga 2:​5-9; 110:​1, 2.) Kansi, o nkunga usonganga mpe ekolo kina ayadi a nza kumosi yo nkangu una beyalanga bevewanga elau dia sakalela kimfumu kia Kristu. Bevoveswanga vo ‘balungalala’ yo yambula vo ‘balongwa.’ Elo, “akwa nsambu awonso bekuntinina [Nzambi]” muna kolo kiaki, muna sadila Yave yo Ntinu ona kasola. Ozevo, ayadi awaya yo nkangu bevewanga elau dia soba e fu yau muna kolo kiaki kia nkal’a Yesu muna kintinu.​—⁠Nku. 2:​10-12.

 Sungamena e Sinsu

8, 9. Aki nani besungamena e sinsu kia nkal’a Kristu yo bakula e nsas’a sinsu kiaki?

⁸ Vava kayuvulwa kwa Afarisi kana nkia ntangwa kikwiz’e Kintinu, Yesu wabavutula vo e Kintinu ke kikwizila “mu moneka ko” nze una bayindulanga. (Luka 17:​20, 21) E mindembi kwikila ke bebakula ko e ngiz’a kintinu. Ekuma? E kuma kadi ke betambulanga Yesu ko kakala Ntinu au. Ozevo, aki nani besungamena e sinsu kia nkal’a Kristu yo bakula e nsas’a sinsu yayi?

⁹ Yesu wavova vo alongoki andi bemona e sinsu nze una bemwenanga ‘nsemo usemanga kun’esambu dimosi diansi ezulu yakun’esambu diakaka diansi ezulu.’ (Tanga Luka 17:​24-29.) Tumwene vo dina diyikwanga muna sono kiaki mu kuma kia sinsu kia nkal’a Kristu, diau adimosi ye dina diasonama muna Matai 24:​23-27.

Mbandu Imonanga e Sinsu

10, 11. (a) Nkia nsasa yavewa muna mvu miavioka mu kuma kia “mbandu” iyikwanga muna Matai 24:34? (b) Alongoki a Yesu aki nani babakula vo i “mbandu” yayi?

¹⁰ Muna mvu miavioka, e finkanda fiafi fiazayisanga vo muna tandu kiantete, “e mbandu yayi” iyikwanga muna Matai 24:​34, i “mbandu ya mindembi kwikila mia Ayuda.” * E nsasa yayi yamonekanga vo yambote, kadi vena ye fulu yakaka ina o Yesu kasadila mvovo “mbandu,” mu mpila yambi kayikila wo. Muna fulu yayingi, Yesu wasadila mvovo ‘mbi’ mu yika e mbandu yayi. (Mat. 12:39; 17:17; Maku 8:​38) Muna kuma kiaki, edi diabanzwanga vo, muna ndungan’a lumbu yayi, Yesu “mbandu” ambi ya mindembi kwikila kayika, ana bemonanga e sinsu yisonganga e “mbaninu a tandu” (syn·teʹlei·a) yo kal’o moyo kuna mfoko a tandu kiaki (teʹlos).

¹¹ Dialudi vo vava Yesu kasadila mvovo “mbandu” ambi, wantu ambi a lumbu yandi kayika. Kansi, e mbandu kayika muna Matai 24:​34, nga wantu ambi a lumbu yandi mpe isonganga? Sungamena vo alongoki yá a Yesu bayenda kwa yandi “vana beko.” (Mat. 24:⁠3) Wau vo Yesu kasadila mvovo mbandu ambi ko vava kayika “e mbandu yayi,” ka lukatikisu ko vo antumwa babakula wo vo, yau kumosi y’alongoki akaka, i “mbandu” yina ke ikiviokela ko “yavan’o mambu mama mawonso mevangama.”

12. E tini yakaka ya kapu kiaki adieyi isonganga mu kuma ki’awana kayika o Yesu vava kasadila mvovo “mbandu”?

¹² Ekuma tuvovele wo? Muna toma fimpa e sono yakaka ya kapu kiaki. Nze una wasonama muna Matai 24:​32, 33, Yesu wavova vo: ‘Muna nsanda i nutangil’e kingana:  e tayi kiandi, wau kiazeza yo savula makaya, nuzeye wo vo nsungi a kala ifinamene; diau adimosi oyeno, ovo numona mambu mama mawonso, nuzaya wo vo ofinamene, se una vana mavitu.’ (Tezanesa ye Maku 13:​28-30; Luka 21:​30-32.) Ekiaki i kuma tutangilanga muna Matai 24:34 vo: ‘Kieleka inusamunwini vo, e mbandu yayi ke ikuviokela ko, yavan’o mambu mama mawonso mevangama.’

13, 14. Ekuma tulenda vovela vo e “mbandu” ina kayika o Yesu, ya alongoki andi?

¹³ Yesu wavova vo alongoki andi, ana bekuswa muna mwand’avelela, i bebakula e nsas’a “mambu mama mawonso” mevangama. Muna kuma kiaki, o Yesu alongoki andi kayika vava kakudikila dina tutanganga muna tini kilende oku vo: “E mbandu yayi ke ikuviokela ko, yavan’o mambu mama mawonso mevangama.”

¹⁴ Nswaswani ye mindembi kwikila, alongoki a Yesu ke bemona kaka sinsu ko, kansi bebakula mpe e nsas’a sinsu kiaki. ‘Belongoka’ oma ma sinsu kiaki yo ‘zaya’ e nsas’a mambu mama. Bebakula vo “una vana mavitu.” Kana una vo mindembi kwikila mia Ayuda ye Akristu akwikizi ana bakuswa, bamona e ndungana ya mvovo mia Yesu muna tandu kiantete, alongoki andi akuswa kaka balongoka mu kuma kia mambu mama yo bakula e nsasa ya mana bamona.

15. (a) Aki nani i “mbandu” a tandu kiaki kayika o Yesu? (b) Ekuma katulendi zayila ko ekolo kizingila e “mbandu yayi”? (Tala muna lukaya lwa 25.)

¹⁵ O unu, awana balembi bakulanga e ludi kia Nkand’a Nzambi, bebanzanga vo e nkal’a Yesu ka ‘imonekene’ ko. Bevovanga vo e lekwa yawonso ina kwandi una tuka kuna lubantiku. (2 Pet. 3:⁠4) Kuna diak’e sambu, e mpangi za Kristu zakuswa muna mwanda, bena vo i buka kia Yoane o unu, bemonanga e sinsu kiaki nze una bemwenanga o nsemo ukezimanga yo bakula e nsas’a sinsu kiaki. Akristu awaya akuswa yau i “mbandu” a lumbu yayi ina ke ikuviokela ko “yavan’o mambu mama mawonso mevangama.” * Ediadi disonganga vo akaka muna mpangi zakuswa za Kristu moyo bekala ova ntoto vava kiyantika e mpasi zayingi zina zasakulwa.

 “Nuyingila”

16. Adieyi bafwete vanga alongoki awonso a Kristu?

¹⁶ Mayingi mevavwanga, ke zaya kaka sinsu ko. Yesu wavova vo: “Owu inuvovese, kw’awonso mpovele wo, nuyingila.” (Maku 13:​37) Ediadi diamfunu kwa yeto awonso, twakala akuswa yovo ndong’ayingi. Tezo kia 90 lwa mvu luviokele kala tuka Yesu katumbikilwa se Ntinu kun’ezulu muna mvu a 1914. Kana una vo dilenda kala diampasi, yeto awonso tufwete kala twakubama yo yingila. O bakula vo Kristu oyalanga se Ntinu lembi moneka, dikutusadisa mu vanga wo. Ediadi dilenda kutulukisa mpe vo ke kolo ko okwiza fwasa mbeni zandi ‘muna ntangwa tulembi yindula.’​—⁠Luka 12:⁠40.

17. Umbakuzi weto wa nkal’a Kristu nkia diambu ufwete kutufila mu vanga?

¹⁷ O bakula e nsas’a nkal’a Kristu diafwana kutusadisa mu wokesa salu kieto kia umbangi. Tuzeye wo vo Yesu oyalanga se Ntinu kun’ezulu tuka muna mvu a 1914. Ke kolo ko, okwiza fwasa yimpumbulu yo twasa zingu kiambote ova nza yawonso. Muna kuma kiaki, tufwete kuyivana muna salu kina kasikidisa o Yesu vava kavova vo: “E nsangu zazi zambote za kintinu zisamunwa muna nza yawonso, muna umbangi kwa zula yawonso; i bosi iluak’e mbaninu (yovo mfoko [teʹlos]).”​—⁠Mat. 24:⁠14.

[Mvovo ku yanda dia lukaya]

Nkia Mvutu Ovana?

• Aweyi tuzayidi wo vo e nkal’a Yesu kolo kiandá yizingila?

• Aki nani besungamenanga e sinsu yo bakula e nsas’a sinsu kiaki?

• Aki nani bena muna mbandu ya tandu kiaki iyikwanga muna Matai 24:⁠34?

• Ekuma katulendi zayila ko ekolo kizingila e “mbandu yayi”?

[Juvu ja longokela]

[Foto muna lukaya 25]

Nga Tulenda Zaya Ekolo Kizingila e “Mbandu Yayi”?

E mvovo “mbandu” utoma sadilwanga mu yika wantu a mvu miaswaswana bezinganga mu kolo kimosi. Kasikil’owu, muna Luvaiku 1:6 tutanganga vo: ‘O Yosefe ofwidi, y’ampangi zandi zawonso, ye mbandu yayina yawonso.’ Yosefe ye mpangi zandi mvu miaswaswana bakala miau, kansi yau awonso mu kolo kimosi bazinga. Muna “mbandu yayina” mwakala mpe ye mpangi za Yosefe ana bavita o wutuka. Akaka muna yau bazinga diaka mvu miayingi kunima lufwa lwa Yosefe. (Etu. 50:​24) Akaka muna “mbandu yayina” yalandila Yosefe, nze Benyamini, nanga bazinga diaka mvu miayingi kunima lufwa lwandi.

Muna kuma kiaki, vava o mvovo “mbandu” usadilwanga mu kuma kia wantu bezinganga mu kolo kimosi, ka tulendi zaya kikilu ko kana mvu nkwa ekolo kiaki kizingila, nanga vo vena ye ntangwa yasikidiswa ifokoka ekolo kiaki. Ekolo kiaki ke kizingila ko. Ozevo, muna sadila o mvovo “mbandu yayi,” nze una wasonama muna Matai 24:​34, Yesu kasonga alongoki andi ko una balenda zayila e ntangwa ina e “lumbu yambaninu” ifokoka. Kansi, edi kazola songa Yesu vo, muna kuma kia “lumbu kiakina ye ola,” alongoki andi ke bezaya wo ko.​—⁠2 Tim. 3:1; Mat. 24:36.

[Foto ina muna lukaya lwa 22, 23]

Vava kayadikwa nze Ntinu muna mvu wa 1914, Yesu wayikilwa vo ‘wasunda’

[Foto ina muna lukaya lwa 24]

“E mbandu yayi ke ikuviokela ko, yavan’o mambu mama mawonso mevangama”