Aleke, Eyayi i Ntangwa ya Yindula Nsemi eno
Aleke, Eyayi i Ntangwa ya Yindula Nsemi eno
“Yindula Nsemi aku muna lumbu yaku ya kileke.”—KIM. 12:1.
1. O Yave nkia vuvu kesianga muna aleke bekunsambilanga?
ALEKE Akristu bebadikilwanga vo antalu vana meso ma Yave, bena nze kime kizizimisanga. Yave wazayisa vo muna lumbu kia ‘nkuma’ wa Mwan’andi, aleke, akala ye akento ‘bekuyivanina kuna mvevo’ muna salu kia Kristu. (Nku. 110:3) Ungunza wau ulungana muna ntangwa ina wantu ayingi bekala akolami ye minzola-nzimbu. Kansi, Yave wazaya wo vo aleke ana bekunsambila nswaswani bekala. Ekwe vuvu kesianga Yave muna yeno aleke!
2. Adieyi divavwanga muna yindula Yave?
2 Se yindudi e kiese kekalanga kiau o Nzambi vava kemonanga aleke bekunyindulanga nze Nsemi au. (Kim. 12:1) Kansi, o yindula Yave mayingi kuvavanga. Divavanga vo twavanga dina dikunyangidika yo yambula vo e nsiku miandi miatufila muna zingu kieto kia lumbu ke lumbu. Divavanga mpe vo twabunda Yave e vuvu yo zaya vo wete dieto kaka kevavanga. (Nku. 37:3; Yes. 48:17, 18) Nga i diau oyindulanga mu kuma kia Nsemi aku?
“Bunda Yave e Vuvu yo Ntim’aku Wawonso”
3, 4. O Yesu aweyi kasongel’e vuvu muna Yave? Ekuma dinina o mfunu dia bunda Yave vuvu o unu?
3 E mbandu yisundidi ya muntu wabunda Nzambi e vuvu i Yesu Kristu. Wazingil’e ngwizani ye mvovo miasonama muna Ngana 3:5, 6 vo: “Bunda Yave e vuvu yo ntim’aku wawonso, kuyekamena waku umbakuzi ko: Muna ngyenda zaku zawonso untadila, oyandi osingika nzila zaku.” Vava Yesu kavubwa, Satana wavava kumvukumuna mu tambulwila e wisa ye nkembo a nza. (Luka 4:3-13) Kansi, Yesu kavukumunwa ko. Wazaya wo vo “o nsendo a lulembamu, yo vumi wa Yave” i “umvwama yo zitu yo moyo.”—Nga. 22:4.
4 E nza yayi izele ye fu ki’eloko yo wimi. Diangangu mu landa mbandu a Yesu, ekolo tuzingilanga mu nza yayi. Sungamena mpe vo, luzolo lwa Satana i vengomona selo ya Yave muna nzila ifilanga ku moyo. Ozolanga vo wantu balanda nzila ifilanga ku lubukumuku. Kuyambula ko vo kavunginika. Bak’e nzengo za yindula Nsemi aku. Sia e vuvu kiaku kiawonso muna yandi yo simbinina “moyo una vo moyo kikilu” owu ufinamanga.—1 Tim. 6:19.
Aleke, Nukala ye Ngangu
5. Adieyi obanzanga mu kuma kia mana mevangamanga omu nza yayi?
5 Aleke ana beyindulanga Nsemi au balutidi e ngangu z’awana balembi wo vanganga. (Tanga Nkunga 119:99, 100.) Wau vo bena ye nyindu a Nzambi, batomene wo zaya vo mawete ma nza yayi vioka mevioka. Kana una vo ke luna ye mvu miayingi ko, numonanga una wantu bemwenanga o wonga yo telamw’o moyo mu kuma kia zingu kia kusentu. Kuna sikola, nanga owanga nsangu mu kuma kia safuka kwa nza, ye mbangazi yasaka, ye mfinda zifukiswanga ye mambu makaka. Wantu betokananga mu kuma kia mambu mama, kansi Mbangi za Yave kaka bebakulanga vo mambu mama i sinsu kisonganga e mbaninu ya nza ya Satana.—Lus. 11:18.
6. Aleke akaka aweyi bevukumwinwanga?
6 Diankenda kikilu mu mona vo, aleke akaka 2 Pet. 3:3, 4) Akaka bebwanga mu masumu mampwena mu kuma kia yikundi yambi yo tala mavangu ma zumba. (Nga. 13:20) Diankenda dikala kele vo tuvidisi edienga dia Nzambi ekolo kifinamanga e mbaninu a nza yayi. Badika dina diabwila Aneyisaele muna mvu wa 1473 vitila tandu kieto, vava bakala vana Ndimb’a Moabe, vava bafinama kota muna Nsi a Nsilu. Adieyi diabwa?
besadilanga Nzambi beyambulanga yingila yo vilakana vo ke kolo ko e nza yayi se ifwaswa. (Bavukumunwa Vava Bafinama Kota Muna Nsi a Nsilu
7, 8. (a) Satana nkia ndekwa kasadila vana Ndimb’a Moabe? (b) Satana nkia ntambu kesadilanga o unu?
7 Muna ntangwa yayina, Satana wavukumuna Aneyisaele balembi tambula evwa diau. Wau kalembi kubabwisa muna sadila Bilami wa ngunza mu siba Aneyisaele, Satana wasadila ndekwa zakaka kimana balembi tambula nsambu za Yave. Nkadi Ampemba wasadila akento a Moabe mu kubavukumuna. E ndekwa zandi zasikila. Nkangu wata zumba ye wan’amakento a Moabe yo sambila Bale-peo. Kana una vo lukufi bakala ye Nsi a Nsilu, 24.000 ma Aneyisaele bafwa. Nkia mpila sumbula!—Nta. 25:1-3, 9.
8 O unu, lukufi twina mu kota mu nz’ampa ina isundidi nsi a nsilu. Satana wakinu sadila mavangu ma zumba mu vukumuna nkangu a Nzambi. Wantu ke bezitisanga diaka nsiku mia nkal’ambote ko, kuna kwa yau o ta zumba ke diambi ko, evangu dia lekana yakala yo yakala, i diambu dia luzolo lua konso muntu. Mpangi mosi wankento wavova vo: “Wan’eto kuna nzo kaka ye kun’Eseka dia Kintinu belongokelanga vo lekana yakala yo yakala yo vukana ye muntu una vo ke nkaz’aku ko, diangemi vana meso ma Nzambi.”
9. Adieyi diluta monekanga muna ‘mvu mia kileke’? Aleke aweyi balenda sundila e nsatu zazi?
9 Aleke ana beyindulanga Nsemi au, bazeye wo vo o vukana i lukau lwa Nzambi kimana wantu bawutana. Muna kuma kiaki, bazeye wo vo o vukana kwa yakala yo nkento kufwete vangama kaka muna mpila kasikidisa o Nzambi, i sia vo muna longo. (Ayib. 13:4) Kansi, muna ‘mvu mia kileke’ vava e nsatu za vukana zikalang’e ngolo, zilenda bendomona e ngindu za muntu yo kituka se diampasi mu zizidila zo. (1 Kor. 7:36) Adieyi olenda vanga kele vo e ngindu zambi zikotele muna ntim’aku? Lomba lusadisu kwa Yave muna sambu ye ziku kiawonso kimana wasia e ngindu muna mambu mavelela. Yave owang’e sambu y’awana bekumfinamanga. (Tanga Luka 11:9-13.) E mbokena zambote zilenda mpe kusadisa mu kala ye nyindu avelela.
Kala ye Ngangu za Sola Dina Ozolele Vanga
10. Nkia fu tufwete venga ye nkia yuvu tufwete kiyuvula?
10 Kimosi muna kuma aleke ayingi omu nza bekivaninanga mu mavangu mambi i lembi kala ye “mona-meso,” i sia vo ke bena ye luludiku lwa Nzambi ko ngatu kala ye vuvu kiasikila kia kusentu. (Nga. 29:18) Bena nze Aneyisaele muna lumbu ya Yesaya ana bazingilanga ‘mun’eyangi ye kiese, . . . ndi’a mbizi ye ndu’a vinyo.’ (Yes. 22:13) Vana fulu kia landa wantu awaya, aleke bafwete yindulang’e vuvu kiasikila kevananga Yave kwa selo yandi yakwikizi. Avo u nleke osadilanga Nzambi, nga una ye vuvu kia kota muna nz’ampa? Nga osiang’e ngolo za ‘kala nkal’a lulungalalu . . . yo tadilang’e vuvu kiansambu’ kina Yave kasila? (Tito 2:12, 13) E mvutu zaku zisonga makani maku ye mana osianga va fulu kiantete muna zingu kiaku.
11. Ekuma aleke Akristu bena mu sikola bafwete silang’e ngolo?
11 Wantu ayingi bazolele vo aleke bayivana muna mambu ma nza. Aleke ana bena mu sikola bafwete vang’e ngolo mu bak’o zayi wasikila. Kansi, nufwete sungamena vo, ekani dia tanga sikola ke kala kaka ye salu kiambote ko, kansi mu kala mpe se lusadisu muna nkutakani yo kala nteleki avema a Kintinu. Ediadi divavanga vo wakala yo umbakuzi yo zaya mokena y’akaka kuna ndekwa ye luzitu. Aleke belongokanga Nkand’a Nzambi yo sia ngolo za sadila nkanikinu miami muna zingu kiau, bevwanga ngangu yo kala ye vuvu kiasikila kia kusentu.—Tanga Nkunga 1:1-3. *
12. Esi nzo z’Akristu nkia mbandu ambote bafwete tanginina?
12 Muna Isaele yankulu, o longa wana i diambu diasiwanga va fulu kiantete kwa mase. Mase balonganga wan’au muna mambu mawonso ma zingu, musungula mambu ma mwanda. (Nsi. 6:6, 7) Muna kuma kiaki, aleke muna Aneyisaele ana bawilanga mase mau ye mbuta zakaka zavuminanga Nzambi ke bavwanga kaka zayi ko, kansi bakalanga mpe ye ngangu, ndwenga yo umbakuzi una vo i fu tulenda vwa muna longoka oma ma Nzambi ye nkanikinu miandi. (Nga. 1:2-4; 2:1-5, 11-15) O unu mpe, esi nzo z’Akristu bafwete zayanga o mfunu wa longoka.
Wila Awana Bekuzolanga
13. Aleke akaka nkia malongi bevewanga? Ekuma bafwete fimpila malongi mama?
13 Aleke bevewanga malongi kwa wantu a mpila mu mpila kumosi y’alongi a sikola ana bekubakasakesanga mu kala ye zingu kiasikila mu nza yayi. Aleke, nuvanga luzolo lwatoma fimpa malongi mama muna landanga nkanikinu mia Nkand’a Nzambi, ye sambu ye nkanda mivaikisanga ntaudi akwikizi yo lulungalalu. Muna longi diaku dia Nkand’a Nzambi obakula vo Satana aleke y’awana bakondele ngangu kevavanga vukumuna. Kasikil’owu, muna mpatu a Edene, Eva wawila Satana ona wakala vo nzenza, walembi kunsonga o zola. Ekwe nswaswani yadi kala kele vo kawila Yave ona wansongang’o zola mu mpila zayingi!—Etu. 3:1-6.
14. Ekuma tufwete wilanga Yave ye mase bezolanga Yave?
Yes. 30:21) Kele vo una ye mase bezolanga kikilu Yave, lusadisu lwakaka lwamfunu una lwau. Lemvokelanga luludiku lwau vava osolanga dina ozolele vanga muna zingu. (Nga. 1:8, 9) Mase maku bazolele vo wavwa moyo a mvu ya mvu, ulutidi mavwa yovo etunda dia nza yayi o mfunu.—Mat. 16:26.
14 O Nsemi eno otoma kunuzolanga mpe yeno aleke, ovanganga wo y’ekani diambote. Ozolanga vo nwakala ye kiese tuka owau yakwele mvu. Muna kuma kiaki, nze ese dianzodi, ovovesanga yeno aleke ye awonso bekunsambilanga vo: “Eyayi i nzila, nudiatila mo.” (15, 16. (a) Nkia vuvu tufwete kala kiau muna Yave? (b) Nki’elongi diamfunu tulongokele muna nona kia Baruki?
15 Ana beyindulanga Nsemi au bevevolanga zingu kiau, ye vuvu vo Yave ke kubayambula “nkutu ko” ngatu kubasisa “nkutu.” (Tanga Ayibere 13:5.) Wau vo evangu diadi nswaswani dina ye dia wantu a nza, katufwete yambula ko vo e mwand’a nza yayi watuvukumuna. (Ef. 2:2) Muna kuma kiaki, badika e nona kia Baruki wa nsoneki a Yeremiya, ona wazinga muna lumbu yampasi ya lufwasu lwa mbanz’a Yerusaleme muna mvu wa 607 vitila tandu kieto.
16 Nanga Baruki mavwa kavavanga. Yave wabakula ngindu zandi yo kunlukisa mu lembi kivavila “mambu manene.” Baruki wayisakidika yo songa vo nkwa ngangu, kadi walemvokela Yave yo sala yo moyo vava kiafwaswa Yerusaleme. (Yer. 45:2-5) Kuna diak’e sambu, ana bakala muna lumbu ya Baruki bayivavila “mambu manene” yo sia salu kia Yave va fulu kiezole, bavidisa mavwa mau mawonso vava Akaladi (esi Babele) babak’e mbanza. Ayingi muna yau bafwa. (2 Tus. 36:15-18) E nona kia Baruki kilenda kutusadisa mu zaya vo e ngwizani ambote yo Nzambi i diambu disundidi o mfunu, ke mu mavwa ko yovo kala y’etunda mu nza yayi.
Tanginina ana Basonga Mbandu Ambote
17. Ekuma o Yesu, Paulu yo Timoteo benena se mbandu ambote kwa selo ya Yave o unu?
17 Nkand’a Nzambi mbandu zayingi zambote kevovanga zilenda kutusadisa mu kangalela muna nzil’a moyo. Kasikil’owu, Yesu i muntu olutidi e ngangu muna wantu bazinga kala ova ntoto. Kansi, wasia sungididi muna diambu dilenda sadisa wantu mu zinga yakwele mvu, i sia vo, muna “nsangu zambote za kintinu.” (Luka 4:43) Wau vo wazola vana Yave lukau lusundidi o wete, Paulu wa ntumwa wayambula salu kiadi kuntwasila nzimbu zayingi yo sadila ntangwa ye ngolo zandi muna salu kia samuna nsangu zambote. Timoteo, wa ‘mwan’a Paulu muna lukwikilu,’ watanginina mbandu andi ambote. (1 Tim. 1:2) Nga Yesu, ye Paulu yo Timoteo bayibanza mu kuma kia mpila zingu basola? Ve kikilu. Paulu wavova nkutu vo wabadikilanga ina kalenda vwa ova nza nze “nkuluki” yovo mfwilu, avo itezaneso y’elau dia sadila Nzambi.—Fili. 3:8-11.
18. Nkia nsobani zavanga mpangi mosi w’etoko? Ekuma kekuyibanzilanga ko mu nzengo kabaka?
18 O unu, aleke ayingi Akristu betangininanga lukwikilu lwa Yesu, ye Paulu yo Timoteo. Kasikil’owu, mpangi mosi w’etoko ona wakala mu salu kiafutanga nzimbu zayingi wasoneka vo: “Wau vo nsiku mia Nkand’a Nzambi nlemvokelanga, yavewa kiyekwa kiampwena kuna salu. Kana una vo nzimbu zayingi yafutwanga, yamona vo tembwa yananukinanga. Yayenda kwa mfumu a salu yo kunzayisa luzolo lwame lwa kota mu salu kia ntangwa ke ntangwa. Bampovesa vo nzimbu zayingi bekunkudikila, kadi babanza vo kiyambula salu kiaki ko. Kansi, kiavutuka manima ko muna nzengo yabaka. Ayingi ke bebakulanga ko e kuma yayambulwila e salu kiafutanga nzimbu zayingi yo kuyivana mu salu kia ntangwa ke ntangwa. Ikubavutulanga vo yazola zingila ngwizani yo kuyiyekola kwame kuna kwa Nzambi. Wau vo yayivana emvimba muna salu kia Nzambi, ngina ye kiese kiayingi kina kilendi vwa ko muna nzimbu yovo etunda.”
19. Adieyi dia ngangu bevoveswanga aleke mu dina bafwete sola?
19 Muna nza yawonso, aleke ayingi mpe bevanganga wo. Aleke, vava nuyindulanga dina nuvanga muna zingu kieno, nusungamenanga e lumbu kia Yave. (2 Pet. 3:11, 12) Ke nulandi mbandu y’awana bekuyivananga mu nza yayi ko. Kansi, nuwila awana bekunuzolanga. Lundila ‘lusalu kun’ezulu’ i diambu disundidi o mfunu ye diau kaka dilenda kuvan’e nluta miakwele mvu. (Mat. 6:19, 20; tanga 1 Yoane 2:15-17.) Muna kuma kiaki, aleke nuyindula Nsemi eno. Avo nuvanga wo, Yave okunusambula.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 11 Mu kuma kia tanga sikola zandá ye salu, tala mun’Eyingidilu dia 1 dia Oktoba, 2005, lukaya lwa 27-32.
Nga Olenda Sungamena?
• Aweyi tusongelanga vo Nzambi tubundang’e vuvu?
• Adieyi i longi disundidi o wete?
• Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Baruki?
• Aki nani bena se mbandu ambote kw’aleke? Ekuma?
[Yuvu ya Longoka]
[Mafoto zina muna lukaya lwa 13]
Yave okutuvanang’elongi disundidi o wete
[Foto ina muna lukaya lwa 15]
Baruki walemvokela Yave yo sala yo moyo vava kiafwaswa Yerusaleme. Adieyi olenda longoka muna mbandu andi?